Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Klasik Hoca Nokta Com'dan Cemal Hoca tarafından sunulan bir Türkçe dil bilgisi eğitim içeriğidir. Öğretmen, ses olayları konusunu detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Videoda ses olaylarının (ünsüz benzeşmesi, ünlü türemesi, ünsüz düşmesi, ünsüz yumuşaması, ünlü daralması ve ünsüz türemesi) nasıl tespit edileceği adım adım gösterilmektedir. Öğretmen, her bir ses olayını örneklerle açıklamakta ve ÖSYM sınavlarında çıkan soruları çözerek konuyu pekiştirmektedir.
- Video, 2017-2021 yılları arasında lisans, önlisans ve ortaöğretim sınavlarında sorulmuş ses olayları sorularının çözümüyle yapılandırılmıştır. Öğretmen, ses olaylarının beşinci sınıfta öğretilen bir konu olduğunu ve öğrencilerin bu konuda zorlanmasının gereksiz olduğunu belirtmektedir. Ayrıca, ünsüz benzeşmesi için "fıstıkçı şahap" harfleri, ünlü türemesi için "dikine", ünsüz düşmesi için "dikine", ünsüz yumuşaması için "ketçap" ve ünlü daralması için "yor" eki gibi pratik yöntemler sunulmaktadır.
- 00:06Ses Olayları Soru Çözüm Videosu Tanıtımı
- Klasik Hoca.com'dan Cemal Hoca, 2017'den 2021'e kadar yapılan tüm lisans, önlisans ve ortaöğretim sınavlarında sorulmuş ses olayları sorularını tek bir PDF dosyasında derledi.
- Videoda dokuz ses olayları sorusu çözülecek ve önce konu hakkında tavsiyeler verilecek.
- Ses olayları neredeyse her sene doğrudan soru gelen bir konu olup, Türkçe'de bir dilbilgisi olayından soru gelmesi çok kıymetlidir.
- 01:10Ses Olayları Konusunun Önemi ve Zorlukları
- Ses olayları 5. sınıfta öğretilen ve 5. sınıf öğrencisinin yapabildiği bir konudur.
- Türkçe dersinde ders çalışan öğrenciler özellikle dilbilgisi çalışırken çok fazla detaya iniyor ve öğretmenler konuları çok detaylı anlatıyor.
- Ses olayları öğrenciyi yoracak bir konu değil, çok basit mantıkla çözülebilen bir konudur.
- 02:38Soru Çözüm Yöntemi
- ÖSYM'nin tipik sorusu, yukarıda bir metin verip ses olaylardan hangisinin olmadığını sormaktır.
- Soru kökümüz değişmediği sürece soru kökümüzü bir daha okumamız gerekir.
- Videoda önce bazı sorularda konu anlatımı gibi detaylı anlatılacak, sonraki sorularda ise hızlanılabilir.
- 03:07Ses Olaylarını Tespit Etme Yöntemi
- Ses olaylarını tespit etmek için önce şıklardaki ses olaylarının ne olduğuna bakmak gerekir: ünsüz benzeşmesi, ünlü türemesi, ünsüz düşmesi, ünsüz yumuşaması ve ünlü daralması.
- Her ses olayının en hızlı tespit edilme yolu vardır: ünsüz benzeşmesi için fıstıkçı şahap harflerine, ünlü türemesi ve ünsüz düşmesi için dikine, ünsüz yumuşaması için ketçap ünsüzlerin değişip değişmediğine, ünlü daralması için yor ekini almış kelimeye bakmak gerekir.
- Ses olaylarını tespit ederken metni tamamen okumak yerine, odaklanacağımız yeri bildiğimiz için metni okumadan çözebiliriz.
- 04:48Ses Olaylarını Tespit Etme Örnekleri
- Ünsüz benzeşmesi için "ayakta" kelimesinde k ve t harflerinin arka arkaya birleşme noktasında gelmesi gerekir.
- Ünsüz düşmesi için "ufak" kelimesinde k ünsüzünün düşmesi gerekir.
- Ünlü türemesi için "damlıyor" ve "yürüyor" kelimelerinde yor ekinin alınması gerekir.
- Ünlü daralması için "yürü" kelimesinde yor ekinin alınması gerekir.
- Ünsüz yumuşaması için "kovuğu" kelimesinde ketçap ünsüzlerinin değişmesi gerekir.
- 06:58Ses Olaylarını Tespit Etme Stratejileri
- "Hangi ses olay yoktur" sorularında önce ünlü türemesi için cık ekine, ünlü düşmesi için kelimenin köküne bakmak gerekir.
- Ünlü düşmesi kökte meydana gelir ve bitişik iki ünsüz varsa ı, i, u, ü sesi düşebilir.
- Ünsüz benzeşmesi için iki sert harfe, ünsüz yumuşaması için ketçap ünsüzlerinin değişip değişmediğine bakmak gerekir.
- Ünlü türemesi için cik ekine, ünlü düşmesi için kelimenin köküne bakmak gerekir.
- Ünlü düşmesi kökte meydana gelir ve bitişik iki ünsüz varsa ı, i, u, ü sesi düşebilir.
- 14:20Ses Olayları Soruları
- Ses olayları sorularında öncelikler önemlidir: önce ünsüz düşmesi, sonra ünsüz yumuşaması, ardından ünlü daralması ve en son ünlü düşmesi aranır.
- Benzeşme olayında iki sert harfin kesişme noktasında olması gerekir, bu nedenle benzeşme olmayan sorularda genellikle bu ses olayı bulunmaz.
- Ünsüz türemesi olayında kökte iki ses aranır, örneğin "his" kelimesinde "his" yerine "hissi" şeklinde yazılması ünsüz türemesidir.
- 19:14Ses Olayları Örnekleri
- Birden fazla ses olayı sorularında özellikle kaynaştırma ünsüzleri (yaşasın) ikinci ses olayı olarak kullanılır ve unutulmamalıdır.
- Yabancı isimlerde Türkçe ses olayları aranmaz, bu nedenle yabancı isimlerde ses olayı soruları genellikle bulunmaz.
- Ses olayları konusu basit bir konudur ve ÖSYM'nin bu konuda çok zorlamadığı, bakış açısıyla soru çözmeyi öğrenmenin önemli olduğu vurgulanmaktadır.