Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilere hitap ederek Türkçe dil bilgisi konularını anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, tahtada notlar alarak konuları açıklamaktadır.
- Video, sözcük türleri konusunu ele alarak başlamakta ve özellikle isimler ve isim türleri (cins/tür adı, topluluk adı, somut ve soyut isim) hakkında bilgiler vermektedir. Ardından isim tamlamaları konusuna geçilerek, tamlamaların üç ana türü (belirtili, belirtisiz ve zincirleme isim tamlaması) detaylı şekilde anlatılmaktadır. Ayrıca sıfat tamlaması ile isim tamlaması arasındaki ayrım için "anlam bozulup bozulmadığı" yöntemi de açıklanmaktadır.
- Videoda ÖSYM sınavlarında (MS, TYT, KPSS) çıkan tamlama sorularının çözüm yöntemleri örneklerle gösterilmekte ve bir sonraki videoda tamlamaların özelliklerinin anlatılacağı belirtilmektedir.
- 00:08Sözcük Türleri ve İsim Tamlamaları
- Videoda sözcük türleri, özellikle isimler ve isim tamlamaları anlatılacak.
- İsim tamlamalarından 2024 Milli Savunma Üniversitesi ve TYT'de soru çıkmış, ancak en son yapılan KPSS'de çıkmamış.
- Sözcük türleri konusunda toplamda bir soru çıkmış, sözcükte yapı konusundan ise fiilimsi sorulursa iki soru çıkabilir.
- 01:43İsim Türleri
- Cins ve tür adı aynı kabul ediliyor, örneğin "kedi" hem cins adı hem de tür adı olarak kullanılıyor.
- Topluluk adı, çoğul eki kullanmadan birden fazla nesneyi kapsayan isimdir (ordu, millet, orman).
- Somut isim, beş duyu organımızla hissedebildiğimiz her şeydir; soyut isim ise beş duyu organımızla algılayamadığımız şeylerdir.
- 05:33Somutlaştırma ve Soyutlaştırma
- Soru bankaları somut ve soyut isim yerine "somutlaştırma" ve "soyutlaştırma" kavramlarını sorabilir.
- Soyut bir kavramı cümlede bir nesne gibi söylüyorsak onu somutlaştırmış oluruz (aşk birine verilen en güzel hediye).
- Somut bir kelimeyi mecaz anlama getiriyorsak soyutlaştırmış oluruz (erkan erkan, kalbine giden yol midesinden geçer).
- 09:29İsim Tamlamaları
- Tamlamalar kendi içinde üçe ayrılıyor: belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması ve zincirleme isim tamlaması.
- Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2018-2019 değişikliğinden beri takısız isim tamlaması artık müfredatta isim tamlaması olarak alınmıyor, sıfat tamlaması olarak kabul ediliyor.
- Tamlama ekleri (ön, in, on, ün) belirtili isim tamlamasında ve zincirleme isim tamlamasında bulunurken, belirtisiz isim tamlamasında bulunmaz.
- 16:18Belirtili ve Belirtisiz İsim Tamlaması
- Belirtili isim tamlamasında tamlayan eki varken belirtisi de yoktur, belirtisiz isim tamlamasında ise tamlayan eki yokken belirtisi de yoktur.
- 2024 MS sınavında tamlamaların dördünde ek vardı belirtili, birinde ek yoktu belirtisiz olarak sorulmuştur.
- TYT ve KPSS düzeyindeki sorular genellikle belirtisiz isim tamlaması ile sıfat tamlaması arasındaki ayrımı sormaktadır.
- 18:37Tamlama Türlerini Belirleme Yöntemi
- Tamlama türlerini belirlemek için ikinci kelimeye "nasıl" sorusu sorulabilir, cevap alabiliyorsanız sıfat tamlaması, alamıyorsanız isim tamlamasıdır.
- Tamlamanın en sonundaki eki veya gelen eklerin tamamını kapatıp anlam bozulup bozulmadığını kontrol edebilirsiniz.
- Ekleri attığınızda anlam bozulduysa isim tamlaması, anlam bozulmadıysa sıfat tamlamasıdır.
- 22:49Zincirleme İsim Tamlaması
- Zincirleme isim tamlamasında hem tamlayan hem tamlanan belirtisiz isim tamlaması olabilir.
- Zincirleme isim tamlaması, belirtili isim tamlamasının eklerden birine bağlanmasıyla oluşur.
- Ek olduğu müddetçe tamlama devam eder ve içindeki tamlamalar tek bir tamlamaya dönüşür.
- 30:46İsim Tamlaması Örneği
- Atatürk'ün gömleğinin yaka iğnesini Londra'da bir sokak sanatçısı kaldırımın kenarında bulmuştur.
- Cümlede üç isim tamlaması bulunmaktadır.
- Zincirleme isim tamlaması, tamlayan eki olduğu müddetçe devam eder ve tek tamlama olarak sayılır.
- 32:45İsim Tamlaması Türleri
- Belirtili tamlayan, belirtisiz tamlanan olan zincirleme isim tamlaması tek tamlama olarak sayılıyor.
- Cümlede "morlu oyun kaldırımın kenarı", "sokak sanatçısı" ve "gömleğinin yaka iğnesi" üç isim tamlaması bulunmaktadır.
- Bir sonraki videoda tamlamaların özellikleri anlatılacaktır.