Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Oğuzhan Hoca tarafından sunulan bir eğitim dersidir. Öğretmen, KPSS ve TYT sınavlarında sıkça çıkan cümle türleri konusunu anlatmaktadır.
- Videoda cümlenin yapısı ve türü arasındaki fark vurgulanarak, basit, bileşik, sıralı ve bağlı cümle türleri örneklerle açıklanmaktadır. Öğretmen, yüklem sayısına bakarak cümle türlerini belirleme yöntemi, yan cümle kavramı ve fiilimsilerin rolü üzerinde durmaktadır. Video, soru stilleri üzerinden konunun tekrarlanmasıyla devam etmektedir.
- Videoda ayrıca basit cümlede yan yargı (fiilimsi, saat, alıntı, ayrı yazılan ki) olmadığı, bileşik cümlede ise yan yargı olduğu belirtilmektedir. Video, bir sonraki derste detayların anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:06Cümle Türleri Konusunun Önemi
- Cümle türleri veya cümlenin yapısı KPSS ve TYT sınavlarında sürekli çıkan konulardan biridir.
- İki yılda bir ortalama soru içleri içinde mutlaka geçer.
- On dakika içinde konunun yüzde doksanı öğrenilebilir.
- 00:52Cümle Türleri Sorularının Yapısı
- Cümle türleri soruları "hangisinde cümlenin türü farklıdır?" veya "hangisinde cümlenin yapısı farklıdır?" şeklinde sorulur.
- Cümlenin yapısı ve cümlenin türü kavramları farklıdır, sözcük yapısı ve sözcük türü ile karıştırılmamalıdır.
- Şiir sorularında "dizenin yapısı" veya "dizenin türü" şeklinde de sorulabilir.
- 01:47Cümle Türleri Türleri
- Yapısına göre cümleler basit cümle, birleşik cümle, sıralı cümle ve bağlı cümle olmak üzere dört gruba ayrılır.
- Basit ve bileşik cümlelerde tek yüklem vardır, sıralı ve bağlı cümlelerde ise en az iki yüklem vardır.
- Cümlenin yapısını belirlerken öncelikle yüklem sayısına bakılmalıdır.
- 04:03Basit ve Bileşik Cümlelerin Farkları
- Basit cümlede yan yargı (fiilimsi, saati, alıntı ve ayrı yazılan ki) yoktur.
- Bileşik cümlede yan yargı vardır ve bunlardan herhangi biri varsa bileşik cümle olarak adlandırılır.
- Tek yüklem varsa basit veya bileşik olabilir, yükleme dışında yan yargı varsa bileşik cümle olarak işaretlenmelidir.
- 05:51Sıralı ve Bağlı Cümlelerin Farkları
- Sıralı cümlede yüklemler virgül veya noktalı virgülle ayrılır.
- Bağlı cümlede yüklemler bağlaçla bağlanır.
- İki yüklem varsa ve arasına bağlaç gelmişse bağlı cümle olarak adlandırılır.
- 08:43Cümlenin Yapısı
- Cümlenin yapısını belirlerken basit cümle, birleşik cümle, sıralı cümle ve bağlı cümle olmak üzere dört farklı yapıya bakılır.
- Cümlenin yapısını belirlerken öncelikle yüklem sayısına bakılır; iki yüklem varsa sıralı veya bağlı cümle olabilir.
- Cümlenin yapısında virgülle ayrılan yüklemler sıralı cümle, yan yargı (fiilimsi, alıntı, ayrı yazılan ki) varsa bileşik cümle olarak değerlendirilir.
- 09:52Örnek Sorular
- "Şiir yazmak hayata yeniden tutunmaktır" cümlesinde bir yüklem var ve fiilimsi olduğu için bileşik cümle olarak değerlendirilir.
- "Sen kaçan ürkek bir ceylansın" cümlesinde bir yüklem var ve fiilimsi olduğu için bileşik cümle olarak değerlendirilir.
- "Sen varsın dünyada, bir de ben varım" cümlesinde iki yüklem var ve virgülle ayrıldığı için sıralı cümle olarak değerlendirilir.
- 13:47Yan Cümle Kavramı
- Yan cümle, fiilimsi, alıntı veya ayrı yazılan ki olarak tanımlanır ve yükleme değildir.
- Yüklem temel yargı olduğu için yüklemin son kısmındaki ek yan yargı olarak alınmaz.
- Cümlenin yapısının ilk kısmını bilmek soruların yüzde doksanını çözmek için yeterlidir, ancak detayları bilmek için ikinci videoya devam edilmelidir.