Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Türkçe dil bilgisi dersinin bir bölümüdür. Eğitmen, çıkmış sınav sorularını çözerek konuyu pekiştirmektedir.
- Videoda yapı bilgisi konuları detaylı olarak ele alınmaktadır. Eğitmen, 2018 TYT, LYS ve iptal edilen bir sınavdan çıkmış soruları çözerek yapım eki, çekim eki, kök tespiti, sözcüklerin yapısı (basit, birleşik, türemiş), ünlü ve ünsüz düşmesi, yansıma kökleri gibi konuları örneklerle açıklamaktadır.
- Her soru için adım adım çözüm yöntemi gösterilmekte ve öğrencilerin bu konuları daha iyi anlamaları için ipuçları verilmektedir. Video, sınav hazırlığı yapan öğrenciler için yapı bilgisi konusunu pekiştirmek amacıyla hazırlanmıştır.
- 00:07Yapı Bilgisi Soruları
- Yapı bilgisinin çıkmış sorularıyla konu pekiştirilecek.
- İlk soruda yapım eki almamış sözcük bulunması isteniyor.
- Yapım eki, aldığı ekle birlikte yeni bir anlam ifade eden ektir.
- 00:31Yapım Eki Sorusu Çözümü
- "Sosyalleşme süreci" ve "varlık" kelimelerinde yapım eki vardır.
- "Saygılı" kelimesinde iki yapım eki vardır.
- "Kendi" zamirinde yapım eki yoktur, sadece çekim eki almıştır.
- "Yeterli" kelimesinde yapım eki vardır.
- 02:26Isim Kökünden Türemiş Kelimeler
- İkinci soruda numaralanmış sözcüklerden isim kökünden türemiş olanlar bulunması isteniyor.
- "Etkileşim", "esmek", "biçim" ve "yaşanması" fiil kökleridir.
- "İş" ve "yaş" isim kökleridir.
- 04:17Hem Yapım Hem Çekim Eki Alan Kelimeler
- Üçüncü soruda numaralanmış sözcüklerden hem yapım hem çekim eki almış olanlar bulunması isteniyor.
- "Bağlantı" kelimesinde hem yapım eki (bağlanmak) hem çekim eki vardır.
- "Yılların" ve "önemsemiş" kelimelerinde sadece çekim eki vardır.
- 07:46Kökleri Farklı Kelimeler
- Dördüncü soruda numaralanmış sözcüklerden kökü ötekilerinden farklı olanı bulunması isteniyor.
- "Yerleşmiş", "ilerleyişleri", "baskılarına" ve "yolculuklarını" isim kökleridir.
- "Hızlandıran" fiil köküdür, bu nedenle cevabı C şıkkıdır.
- 08:48Sözcük Kökleri ve Eki Sorusu
- Soruda ekinin kullandığı sözcük kökü bakımından diğerlerinden farklı olan cümle bulunması isteniyor.
- "Bağıntı" kelimesinin kökü isim kökü çünkü üzerine "-mak/-mek" eki getirilemez ve fiil oluş bildirmez.
- Diğer seçeneklerde "bulun", "kuruntu", "süprüntü" ve "bozuntu" fiil kökleri olduğu için cevap "bağıntı" olarak belirleniyor.
- 10:40Çekim Eki Sorusu
- Soruda numaralanmış sözcüklerden yalnızca çekim eki almış olanı bulmak isteniyor.
- "Düş" kelimesi ortak kök olduğu için paragrafın anlamından hangi anlamda kullanıldığını belirlemek gerekiyor.
- "Yan" kelimesi "yan kenar" anlamında kullanıldığı için isim kökü olarak kabul ediliyor ve sadece çekim eki almış olduğu için cevap B şıkkı olarak belirleniyor.
- 14:01Yaklaşma Durum Eki Sorusu
- Soruda bir sözcük ilgi adından ilgi zamirinden sonra yaklaşma durum eki almış olanı bulmak isteniyor.
- "Seninkine" ifadesinde "ki" zamir üzerine gelen ilgi zamiri ve "ki" yaklaşma durum eki olarak kullanılıyor.
- Diğer seçeneklerde yaklaşma durum eki bulunmadığı için cevap "seninkine" olarak belirleniyor.
- 15:07Kelime Yapısı Soruları
- Bir soruda "hangisi yapısı bakımından ötekilerinden farklıdır?" sorusunda, kelimelerin basit, birleşik veya türemiş olup olmadığına bakılmalıdır.
- "Yaştan yaşa yaşamak" örneğinde "yaş" isim kök, "yaşamak" ise isimden fiil yapım eki ile türemiş bir kelimedir.
- "Yerine" kelimesi sadece çekim ekleri içerdiği için basit bir kelimedir, diğer seçeneklerde ise yapım ekleri bulunmaktadır.
- 17:11Yapım Eki Kullanımı
- Bir soruda "hangisinde birden çok yapım eki kullanılmıştır?" sorusunda, kelimelerin yapım eki sayısına bakılmalıdır.
- "Gözleri yaş dolu" cümlesinde "yaş" isim kök, "dolu" ise isimden isim yapım eki ile türemiş bir kelimedir.
- "Gökyüzü kurşunla örtülü" cümlesinde "örtmek" fiil kök, "örtü" fiilden isim yapım eki, "örtülmek" ise isimden fiil yapım eki ile türemiş bir kelimedir.
- 19:00Kök Türü Soruları
- Bir soruda "hangisinin kökü sözcük türü yönünden öbürlerinden farklıdır?" sorusunda, kelimelerin isim veya fiil kök olup olmadığına bakılmalıdır.
- "Kazısından" ve "aşımını" kelimelerinde "kazmak" ve "aşmak" fiil köklerdir.
- "Toplayıcı" kelimesi isim köktür, diğer seçeneklerde ise fiil kökler bulunmaktadır.
- 20:53Yapım ve Çekim Eki Kullanımı
- Bir soruda "hangisinde altı çizili sözcük hem yapım eki hem de çekim eki almıştır?" sorusunda, kelimelerin yapım ve çekim eki sayısına bakılmalıdır.
- "Dostlukta" kelimesinde sadece yapım eki vardır, çekim eki bulunmamaktadır.
- "Sokaklarda" kelimesinde sadece çekim eki vardır, yapım eki bulunmamaktadır.
- "İnatçılar" kelimesinde hem yapım eki (çoğul eki) hem de çekim eki bulunmaktadır.
- 22:05Ünsüz Düşmesi ve Ünlü Kaybı
- Bir soruda "hangisindeki sözcük ek alırken ünsüzlerden biri düşmüştür?" sorusunda, kelimelerin ünsüz düşmesi durumuna bakılmalıdır.
- "Sararmış" kelimesinde "sarı" ve "mış" arasında "s" ünsüzünün düşmesi vardır.
- "Büyüyecek" kelimesinde "büyük" ve "ecek" arasında "k" ünsüzünün düşmesi vardır.
- "Sararmış" kelimesinde "sarı" ve "mış" arasında "a" ünlü harfinin düşmesi vardır.
- 23:56Yansıma Kökleri
- Bir soruda "hangisinde yansımadan türemiş bir yüklem vardır?" sorusunda, yansıma köklerinin isim olarak kabul edildiği bilinmelidir.
- "Döne döne ardın sıra melerim" cümlesinde "me" isim kök, "me" isimden fiil yapım eki ile türemiş bir yüklemdir.
- Diğer seçeneklerde yansıma kökleri bulunmamaktadır.