Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı Türkçe'de yazım kurallarının önemli bir parçası olan büyük harflerin kullanımını anlatmaktadır.
- Video, Türk Dil Kurumu'nun çalışmalarına dayanarak hazırlanmış olup, büyük harflerin kullanım kurallarını madde madde açıklamaktadır. İçerikte cümlelerin başlangıçları, özel isimler, rütbe-ünvan-respectif kelimeler, yer adları, coğrafi isimler, kurum adları, sanat eserleri, bayramlar, dönem isimleri, para birimleri, müzik türleri ve ay gün isimlerinin büyük harf kullanımı gibi konular örneklerle ele alınmaktadır.
- Video, toplam 17 maddeyi kapsamakta olup, her bir kural için spesifik örnekler verilerek, hangi durumlarda büyük harf kullanılması gerektiği ve hangi durumlarda küçük harf kullanılması gerektiği vurgulanmaktadır.
- 00:07Büyük Harflerin Kullanımı
- Türkçe dersi içerisinde yazım kurallarının önemli bir yeri vardır ve günlük yaşamımızda metin yazarken yazım kurallarına uymamız son derece önemlidir.
- Yazım kuralları içerisinde büyük harflerin kullanımı ilk sırada gelmektedir.
- Bu videoda Türk Dil Kurumu'nun çalışmalarını baz alarak hazırlanan otuz'un üzerinde madde tek tek ele alınacaktır.
- 00:41Cümlelerde Büyük Harf Kullanımı
- Tüm cümleler büyük harflerle başlar, bu olmazsa olmaz bir kuraldır.
- Bir cümlenin içinde tırnak ya da parantez içerisine alınmış cümlelerde büyük harfle başlar ve sonra uygun noktalama işareti konur.
- Cümle içinde iki çizgi arasında gösterilen ara cümleler büyük harflerle başlamaz.
- 02:30Özel İsimler ve Ünvanlar
- Şiirdeki dizeler her zaman büyük harflerle başlar.
- Özel isimler her zaman büyük harfle başlar.
- Takma isimler, lakaplar, rütbe, ünvan, saygı sözleri gibi isimden önce ya da sonra gelen sözcükler büyük harflerle başlar.
- 04:03Akraba İsimleri ve Ünvanlar
- Akraba isimleri olsa da ünvan ve lakap olarak kullanılan sözler büyük harflerle başlar.
- Lakap ve ünvan olarak kullanılmayan akrabalık bildiren sözler küçük harfle başlar.
- Cümle içinde geçen ünvan ve lakaplar özel ismin yerine kullanılırsa büyük harfle başlar.
- 05:15Mektuplarda ve Özel İsimlerde Kullanım
- Saygı bildiren kelimelerden sonra gelen ünvan ve makam adları büyük harfle başlar.
- Mektuplarda hitaplar büyük harflerle başlar.
- Hayvanlara verilen özel isimler büyük harfle başlar.
- 05:53Coğrafi ve Kültürel İsimler
- Millet ve boy adları büyük harflerle başlar.
- Dil isimleri büyük harflerle başlar.
- Ülke isimleri büyük harflerle başlar.
- 06:46Din ve Gezegen İsimleri
- Din ve mezhep adları ile bunlara mensubiyet bildiren kelimeler büyük harflerle başlar.
- Din ve mitoloji ile ilgili olan özel isimler büyük harflerle başlar, ancak genel anlamda kullanılırsa küçük harfle başlar.
- Gezegen-yıldız adları coğrafi bir terim manasında kullanılırsa büyük harfle başlar, genel anlamda kullanılırsa küçük harfle başlar.
- 08:20Büyük Harf Kullanımı Kuralları
- Doğu ve Batı kelimeleri, düşünce, siyaset veya yaşam tarzı manasında kullanıldığında büyük harfle başlar, yön manasında kullanıldığında ise küçük harfle başlar.
- Yer adları (semt, köy, ilçe, il, bölge, kıta) özel isimler olduğu için büyük harflerle başlar.
- Yer adlarından sonra gelen boğaz, deniz, nehir, dağ, göl gibi isimler büyük harflerle başlar çünkü bir bütün haline gelmiş özel isimlerdir.
- 09:45Özel Yer İsimleri ve Kuralları
- Özel yer isimlerine dahil olmayıp sadece tamlama kurma görevini üstlenen il, şehir, köy, belde gibi sözcükler küçük harflerle yazılır.
- Mahalle, meydan, bulvar, cadde gibi yer isimleri büyük harflerle yazılır.
- Kale, köprü, kule gibi yapıların tam isimleri büyük harflerle başlar (örneğin Topkapı Sarayı).
- 11:15Kurum ve Kurallar
- Kurumların tam isimleri büyük harflerle başlar (örneğin Türkiye Büyük Millet Meclisi).
- Gelenek, yönerge, tüzük, kanun adlarının her sözcüğü büyük harfle başlar.
- Üniversite, fakülte, bölüm gibi kurumların asılları büyük harflerle başlar.
- 11:56Sanat Eserleri ve Diğer Özel İsimler
- Sanat eserlerinin isimleri özel adlar olarak kabul edilir ve büyük harflerle başlar.
- Kitap, dergi, gazete, tablo gibi sözcükler özel isme dahil olmadıkları için küçük harflerle başlar.
- Özel isimlerden türetilen yeni özel adların ilk harfleri büyük harflerle başlar.
- 14:02Özel Durumlar ve Aykırılar
- Para birimlerindeki "o" zamiri küçük harfle yazılır.
- Müzik alanında kullanılan tür adları ve makamlar küçük harflerle başlar.
- Ay ve gün isimleri normalde küçük harflerle yazılır, ancak belirli bir günü ifade ettiği zaman büyük harflerle başlar.