Buradasın

Türk Tarihi: Büyük Hun Devleti'den Günümüze

youtube.com/watch?v=99V9nMEFvnw

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Türk tarihinin kronolojik olarak anlatıldığı kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Sunucu, Türk devletlerinin kuruluşundan günümüze kadar olan tarihsel süreci detaylı şekilde ele almaktadır.
Video, Büyük Hun Devleti'nden başlayarak Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler, Büyük Selçuklu Devleti, Harzemşahlar, Altınordu, Timur, Babür İmparatorluğu, Memlükler Devleti, Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşundan son dönemlerine kadar uzanan bir tarih anlatımı sunmaktadır. Son bölümde ise Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve 1938-1999 yılları arasındaki siyasi gelişmeler, 2000'li yıllardan günümüze kadar olan süreç ele alınmaktadır.
Her devlet ve dönem için kurucuları, önemli liderler, savaşlar, kültürel gelişmeler, ekonomik durumlar ve tarihsel etkiler detaylı şekilde açıklanmaktadır. Video, Türk tarihinin daha ayrıntılı ve derinlemesine incelenmesinin kanalda yapılacağını belirterek sona ermektedir.

Giriş: Bu videoda geçmişten günümüze kurulan Türk devletleri hızlandırılmış bir şekilde anlatılacak.
Daha sonra kanalda Türklerin tarihine ayrıntılı bir şekilde giriş yapılacak.
Ayrı ayrı Türk devletleri, Türk boyları ve Türk kültürleri incelenecek.
01:00Büyük Hun Devleti: Büyük Hun Devleti (Asya Hun İmparatorluğu) MÖ 220-MS 216 yılları arasında tarihin ilk büyük Türk devletiydi.
Kurucusu Teoman The Ama devlet asıl gücünü oğlu Metehan'da buldu ve bozkır ilk kez tek bayrak, tek ordu, tek hükümdar altında birleşti.
Metehan, orduyu onluk sisteme göre düzenledi, Çin üzerine seferler düzenledi, Türk boylarını tek çatı altında birleştirdi ve disiplin, itaat ve töre devletin temeline yerleştirdi.
02:47Hunların Çin ile Mücadelesi: Hunlar Çin İmparatorluğu ile yüzyıllar süren bir mücadeleye girişti ve bu mücadele Çin Seddi'nin yapılmasına sebep oldu.
Hunlar sadece savaşmadılar, zaman zaman Çinli evlilikler kurdular ve diplomasi yürüttüler.
Metehan'dan sonra gelen hükümdarlarla devlet ikiye ayrıldı: Kuzey ve Güney Hunları.
04:02Batı Hun Devleti: Batı Hun Devleti MS 48-216 yılları arasında kuruldu ve kurucusu Panoydu.
Hunların bağımsızlık arzusu burada yeniden can buldu ve devletin siyasi yapısı göçebe unsurların çokluğundan dolayı merkeziyetçi değildi.
Batu'un devleti döneminde göçebe düzen devam etti, ancak daha pragmatik ve esnek bir yönetim vardı.
06:00Batı Hun Devleti'nin Sonu: Zamanla Batı Hunlar Çin, Sasani ve Akhunlar gibi güçlerin arasında kaldı ve iç bölünmeler, artan dış baskılar devleti zayıflattı.
MS 216 yılında Batı Hun Devleti tarih sahnesinden silindi ama halkı kaybolmadı ve başka Türk kavimleri ile karışarak yollarına devam etti.
Batı Hunlar göçebe Türk kültürünün sürekliliğini sağladılar ve Avrupa'ya ulaşacak büyük göç dalgasının öncüsü oldular.
06:52Avrupa Hun Devleti: Avrupa Hun Devleti 375-469 yılları arasında kuruldu ve Attila (diğer bilinen adıyla Atilla) dördüncü yüzyılın sonlarında Orta Asya'nın doğusundan kopan Hun toplulukları batıya yöneldi.
375 yılında Don Nehri'ne geçerek Avrupa topraklarına girdiler ve kısa sürede bugünkü Macaristan topraklarına yerleşerek Avrupa Hun Devleti'ni kurdular.
434 yılında Atilla, kardeşi Bleda ile birlikte tahta çıktı ve kısa sürede Bleda'yı saf dışı bırakarak tüm iktidarı eline aldı.
08:20Atilla ve Avrupa Hun Devleti: Atilla hem kılıcın hem sözün efendisiydi ve hem Doğu Roma hem Batı Roma üzerine seferler düzenledi.
447'de Balkanları yerle bir etti, 451'de Galya'ya (bugünkü Fransa) girdi ve 452'de İtalya'ya kadar ilerledi.
Göçebe yaşantı hala devam etti ama disiplinli bir yapı, geniş bir coğrafyada otorite kurmalarını sağladı.
09:29Avrupa Hun Devleti'nin Sonu: 453 yılında Atilla ansızın hayatını kaybetti, bazı kaynaklara göre düğün gecesi, bazılarına göre bir suikast.
O gitti ama ondan sonra gelenler aynı kudreti gösteremedi ve kısa sürede dağıldı.
469 yılına gelindiğinde Avrupa Hun Devleti tarihe karışmıştı.
10:05Akunlar: Akunlar 420-562 yılları arasında kuruldu ve Bozkır'ın güney sınırında yükselen gizemli bir Türk imparatorluğuydu.
Doğudan batıya göç eden Hunların devamı ve İran'da Hindistan arasında kurulan kudretli bir güçtü.
420 yılında Kuş Dağlarını aşarak bugünkü Afganistan, Türkmenistan ve İran topraklarına yöneldiler ve kısa sürede Sasani Persleri ile karşı karşıya geldiler.
11:00Akunlar'ın En Parlak Dönemi: Akunlar hanedanlar şeklinde değil, büyük hükümdarların şahsi kudretiyle yönetildi ve en bilinen liderleri Aksuvar Hantal Han'dı.
En parlak dönemleri 5. yüzyıl sonuyla 6. yüzyıl başına denk gelir ve bu dönemde Sasani İmparatorluğu'nu yendiler.
484 yılında Sasani hükümdarı Peros'u büyük bir savaşta yendi ve öldürdü, bu olay dönemin en güçlü Pers İmparatorluğu'na karşı kazanılmış büyük bir Türk zaferiydi.
12:03Akunlar'ın Sonu: Akunlar diğer Hun topluluklarına göre daha yerleşik bir düzen benimsediler, şehirler kurdular, saraylar inşa ettiler.
Göçebe kültürle yerleşik hayat arasında bir köprüydüler ve Budizm ve Zerdüştük gibi inançlarla etkileşim içinde oldular.
Zamanla Sasaniler ve Göktürkler tarafından baskı altına alındılar ve 562 yılında bu iki güç birleşerek Akunları tarihten sildi.
13:34Göktürkler: Göktürkler 552-659 yılları arasında kuruldu ve ilk kez bir millet kendi adını tarihe kasıyordu.
6. yüzyılın ortalarında Altay Dağları'nın eteklerinde Aşina boyuna mensup bir halk yükseliyordu.
Göktürkler önce Ruan Ruan boylarına bağlıydı, ancak onlar demirdağları eriten silah yapan, ordu kuran bir boyydu ve 552 yılında başlarında Bumin Kağıda Ruan Ruan lara baş kaldırdılar ve kazandılar.
14:22Göktürk Devleti: Göktürk Devleti, tarihte ilk kez Türk adını taşıyan bağımsız bir devlet olarak kuruldu ve Bumin Kağan devletin kurucusu oldu.
Mukan Kağan doğuda tahtı devraldı ve Göktürkleri imparatorluk seviyesine çıkardı, bu sadece bir devlet değil, Asya'yı boydan boya birleştiren ilk büyük Türk imparatorluğuydu.
Göktürkler savaşçılıkta ustaydılar, hafif süvari taktikleriyle düşmanlarını bozguna uğratıyorlardı ve aynı zamanda usta diplomatlar olarak Çin'in iç karışıklıklarını kullanarak ikili anlaşmalar yaptılar.
15:29Göktürklerin Kültür ve Siyasi Mirası: Göktürk alfabesi ile yazılmış ilk metinler bu dönemde ortaya çıkmaya başladı ve dini inançları Gök-Tengri (Gök Tanrı) inancıydı.
Göktürk Kağanları savaşçı olmakla birlikte birer kültür taşıyıcısıydı ve Türk kimliği artık hem kılıçta hem de kelimede yaşıyordu.
659 yılında Göktürkler doğu ve batı olmak üzere ikiye bölünmüş, iç çekişmeler, iktidar kavgaları ve Çin entrikaları devleti zayıflatmıştı.
16:44İkinci Göktürk Devleti: 682 yılında Kutluk Kağan (sonradan İleris Kağan adını aldı) halkını örgütledi, dağlara sığınan Türk boylarını bir araya getirdi ve Çin ordularına karşı baş kaldırdı.
Kutluk Kağan'ın yanında strateji ustası Tonyukuk vardı ve Tonyukuk'un fikirleriyle Göktürkler yeniden büyüdü.
Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk üçlüsü ikinci Göktürk Devletini zirveye taşıdı, Orhun yazıtları hem siyasal bildirge hem de ahlaki öğüttü.
19:28İkinci Göktürk Devletinin Sonu: Bilge Kağan'ın ölümünden sonra devlet iç karışıklığa sürüklendi, Tonyukuk ve Kül Tigin gibi büyük akıllar kaybedilmişti.
Boylar arası çekişmeler, taht mücadeleleri ve dış baskılar devleti zayıflattı.
745 yılında Uygurlar tarafından yıkıldılar ve Türk milleti bir Bilge Kağan'ın sözleriyle ölümsüzleşti.
20:29Avar Kağanlığı: Avarlar, Asya'nın doğusundan gelen göçebe bir Türk boyuydu ve Göktürklerin Orta Asya'daki yükselişiyle birlikte batıya yöneldiler.
6. yüzyıl ortalarında bugünkü Macaristan topraklarında Avar Kanununu kurdular ve başkentleri Tuna nehri kıyılarındaki Pannonia oldu.
Bir Bayan Kağan döneminde Avarlar, Slav ve Cermen kavimlerini boyunduruk altına aldı ve 626 yılındaki İstanbul kuşatması Bizans'a derinden etki etti.
22:33Avar Kağanlığının Sonu: Avarlar, klasik Türk bozkır geleneğini Avrupa'ya taşıdı, Kağanlık sistemi, ordu teşkilatı ve töre anlayışı burada da sürdürüldü.
8. yüzyılın sonlarına doğru Frank İmparatoru Şarman, Avarlara karşı büyük bir sefer başlattı.
796 yılında Avar başkenti düşürüldü ve 805 yılına gelindiğinde Avar Kağanlığı fiilen sona ermişti.
23:38Hazar İmparatorluğu: Hazarlar, Göktürklerin batı kanadına bağlı bir Türk boyuydu ve 651 yılında Hazar Kağanlığı kuruldu.
Hazarlarda ikili bir yönetim vardı: Kaan kutsal ama sembolik bir liderdi, Bek veya Hakan ise gerçek yönetici ve ordu komutanıydı.
En parlak dönem 8. yüzyılda Yusuf bin Krist döneminde yaşandı ve Hazarlar, İslam'ın yayılmaya başladığı dönemde Araplarla uzun yıllar savaş yaptılar.
25:25Hazarların Kültürel ve Ekonomik Mirası: Hazarlar, 8. yüzyılın ortalarında Yahudiliği resmi din olarak benimseyen tek Türk devleti haline geldi, ancak halkın büyük kısmı şamanist veya Hristiyan-Müslüman inançlara sahipti.
Hazarlar, İpek Yolu'nun kuzey kolunu kontrol ediyordu ve başkent İtil, Dinyeper ve Volga nehirleri sayesinde bir ticaret limanına dönüştü.
965 yılında Kine Sıvaya Toslav komutasındaki Rus orduları Hazar başkentini işgal etti ve ardından giren Peçenek ve Kıpçak baskılarıyla Hazar Kağanlığı çöktü.
27:38Uygur Kağanlığı: Uygurlar, Göktürk Kağanlığı'nın yıkılışının ardından tarih sahnesine çıktı ve 745 yılında Uygur Kağanlığı'nı kurdular.
Uygurlar, göçebeliği terk edip şehirleşen ilk Türk devletiydi ve ilk kez yazı, hukuk, diplomasi ve sanat bir araya geldi.
Oğuz, Basmil ve Karluk boyları Göktürk hakimiyetine son verip 745 yılında Uygur Kağanlığı'nı kurdular.
28:16Uygurlar: Uygurların kurucu lideri Kutluk Bilge Kül Kağan'dı ve başkenti önce Orhun Vadisi, sonra Karakurum oldu.
Uygurlar, Göçebe Türk tarihinde ilk kez yerleşik hayat benimsedi ve en ihtişamlı dönemlerini Moturur Kağan döneminde yaşadılar.
Uygurlar, 763 yılında Maeizm'i resmi din olarak benimseyerek barışçıl ve üretici bir halk haline geldi, ilk Türk alfabesini geliştirdiler ve Türk plastik sanatının temellerini attılar.
30:17Uygurların Yıkılışı ve Mirası: 840 yılında Kırgızlar Uygur başkentini basarak Kağanlığı yıktı, ancak Uygur halkı Çin'e, Doğu Türkistan'a ve Orta Asya'nın farklı bölgelerine göç etti.
Uygur kültürü Karahanlılara, Gaznelilere ve Çin'e miras kaldı, şehir hayatı, hukuk, sanat ve yazılı kültürü Türk dünyasına kazandırdı.
Uygur alfabesi Selçuklular ve Osmanlılar dahil birçok devlete ilham oldu, onların geliştirdiği devlet organizasyonu büyük Türk-Islam devletlerinin temelini oluşturdu.
31:21Karahanlılar: Karahanlılar, 840 yılında Uygur Kağanlığı'nın yıkılmasıyla Orta Asya'da ortaya çıktı, kurucu hükümdarı Bilge Kül Kadir Han'dır.
Karahanlılar, İslam'ı resmi din olarak benimseyen ilk Türk devleti oldu, 940 yılında Satuk Buğra İslam'ı kabul etti.
Yusuf Kadirhan döneminde devlet en güçlü dönemini yaşadı, Balasagun, Kaşgar, Buhara, Semerkant gibi şehirler ticaret ve ilim merkezlerine dönüştü.
35:12Gazneliler: Gazneliler, 963-1186 yılları arasında hüküm süren, Türk tarihinde ilk defa sultan unvanını kullanan hanedandı.
Gazneli Mahmut, 997-1030 yılları arasında 33 yıl saltanatta kaldı, Hindistan'a 17 sefer düzenleyerek İslam'ın doğuya yayılmasını sağladı.
Gazneliler, Selçuklulara ve Osmanlılar için önemli bir model devlet oldu, sultanlık kavramını resmileştirdiler ve Hindistan'a İslam'ın kalıcı olarak yerleşmesini sağladılar.
38:24Büyük Selçuklu Devleti: Büyük Selçuklu Devleti, Oğuzlar'ın Kınık boyundan gelen Selçuk Bey'den adını alır, 10. yüzyılda Aral Gölü civarında yaşayan Kınıklar Gaznelilerin baskısıyla batıya göç etti.
Tuğrul Bey, 1055 yılında Abbasi halifesi tarafından doğunun ve batının sultanı ilan edildi, Bağdat seferi ile Şii Büveyhileri ortadan kaldırarak Sünni İslam'ın koruyuculuğunu üstlendi.
Alparslan, 1071 yılında Malazgirt Meydan Muharebesi'nde Bizans İmparatorunu yendi ve Anadolu'nun Türk yurdu olmasının temelleri atıldı, Melikşah dönemi Selçukluların en parlak zamanı oldu.
41:32Selçuklu Mirası ve Harzemşahlar Devleti: Selçuklu mirası Anadolu'da Türkiye Selçukluları ile devam etti ve Türk-Islam dünyasında saray mimarisi, eğitim kurumları, hukuk sistemi ve devlet organizasyonuyla derin izler bıraktı.
Harzemşahlar Devleti, 1097-1231 yılları arasında Selçuklu'nun ardından gelen, Moğol kasırgasına karşı son siperlerinden biri olan bir devlettir.
Harzemşahlar, 1097'de Kudbettin Muhammed'in özerkliğini ilan etmesiyle başladı ve Alaaddin Tekiş döneminde gerçek anlamda güçlü bir devlet haline geldi.
43:18Harzemşahların En Parlak Dönemi ve Moğol İstilası: Alaaddin Muhammed Harzemşah, devletin en geniş sınırlarına ulaştı ve Kafkasya'dan Hindistan'a, Aral Gölü'nden Basra'ya kadar Abbasi Halifesine kafa tuttu.
Cengiz Han'ın ticaret kervanını yok ederek savaşa zorladığı Alaaddin, 1219-1220 yılları arasında Cengiz Han'ın akınlarına karşı mücadele etti.
Alaaddin 1220'de gizemli bir şekilde öldü ve oğlu Celaleddin Harzemşah devletin son umudu oldu, ancak 1231 yılında öldürülünce Harzemşahlar tamamen tarih sahnesinden silindi.
45:28Altınordu Devleti: Altınordu Devleti, 1242-1502 yılları arasında Bozkır'ın kalbinden yükselen, Türk cihan tasavvurunun Moğol askeri kudretiyle harmanlandığı büyük bir imparatorluktur.
Altınordu'nun temeli Cengiz Han'ın torunu Batuhan tarafından atıldı ve 1236'da başlattığı batı seferiyle Rus Knezliklerini ve Kiev'i fethetti.
Berkahan, Altınordu'nun ilk Müslüman hükümdarı olarak İslam'ı seçti ve halk arasında yaymaya başladı, Özbekkan ise İslam'ı devletin resmi dini ilan etti.
47:25Altınordu'nun Yıkılışı: 14. yüzyılın sonlarına doğru hanedan üyeleri arasında taht kavgaları başladı ve Kırım-Kazan, Asrahan özerk hale gelmeye başladı.
1380 yılında Kulüp Kova Savaşı'nda Ruslar Altınordu'ya karşı ilk büyük direnişi kazandı ve 1395'te Timur Saray Şehrini yerle bir etti.
Dağılan Altınordu'nun yerini bağımsız hanlıklar aldı ve 1502'de Kırım Hanı Mengli Giray Altınordu'nun son kalıntılarını da ortadan kaldırdı.
48:32Büyük Timur İmparatorluğu: Büyük Timur İmparatorluğu, 1370-1507 yılları arasında Orta Asya'nın bozkırlarından başlayıp Hindistan'dan Anadolu'ya, Mısır'dan İran'a uzanan devasa bir imparatorluktur.
Timur 1336 yılında doğdu, Türk-Moğol kökenli bir bey olarak yetişti ve 1370'de Horasan'da kendini sultan ilan ederek imparatorluğu resmen kurdu.
Timur, 1380'lerden itibaren İran, Irak, Anadolu, Kafkaslar, Suriye, Hindistan, Mısır, Orta Asya gibi geniş bir coğrafyada zaferler kazandı ve 1402'de Ankara Savaşı'nda Osmanlı Sultanı Yıldırım Beyazıt'ı yenilgiye uğrattı.
50:05Timur İmparatorluğu'nun Kültür ve Sanatı: Timur kendisini Cengiz Han'ın varisi olarak gördü ve onun askeri mirasını devam ettirdi, merkezi otoriteyi güçlendirdi ama geniş toprakları doğrudan yönetmek yerine yerel beyliklere yetki verdi.
Timur'un döneminde sanat ve mimari büyük gelişme gösterdi, Semerkant onun başkenti olarak dönemin en önemli kültür ve bilim merkezi oldu.
Timurlular Pers, Türk ve İslam sanatını zirveye taşıdı, büyük camiler, medreseler, saraylar inşa edildi ve zengin el yazmaları, halılar ve süsleme sanatları geliştirdiler.
51:14Babür İmparatorluğu: Babür İmparatorluğu, 1526-1857 yılları arasında Hindistan topraklarında kurulan, Türk-Moğol mirasını yeni bir medeniyete dönüştüren imparatorluktur.
Babür Şah, Timur'un torunu ve Cengiz Han soyundan gelen bir Türk-Moğol beyiydi, 1526'da Panipat Savaşı'nda Dehi Sultanlığını yenerek Hindistan'da Babür İmparatorluğu'nu kurdu.
Babür sadece bir komutan değil, aynı zamanda usta bir yönetici ve şairdi, "Babürname" adlı eseri kendi hayatını ve seferlerini anlatan önemli bir tarih kaynağıdır.
52:24Babür İmparatorluğu'nun Altın Çağı: Babür Hanedanı kısa süreliğine Hindistan'dan çekildi, ancak sonra hükümdar Akbar'la büyük bir yükseliş yaşandı ve Akbar'ın dönemi Babür İmparatorluğu'nun altın çağıydı.
Akbar, İslam'la Hindistan'ın farklı din ve kültürlerini uyumlu bir biçimde yönetmeye çalıştı, dini hoşgörü politikaları geliştirdi ve imparatorluk sınırlarını genişletti.
Babürler, Pers ve Türk sanatını Hindistan'ın yerel kültürüyle harmanladı, Taç Mahal'in temelleri atıldı ve Hint-Islam sanatının gelişmesinde öncü oldular.
53:26Babür İmparatorluğu'nun Sonu: 18. yüzyılda merkezi otorite zayıfladı, bölgesel güçler ortaya çıktı ve 1857'de Hindistan'daki bir bağımsızlık savaşı olan Hint Sepo İsyanı sonrası İngilizler Babür Hanedanının sonunu getirdi.
İngilizler Hindistan'da doğrudan sömürge yönetimi başlattı.
53:53Memlükler Devleti: Memlükler Devleti, 1250-1517 yılları arasında Mısır ve Suriye merkezli, köle askerlerden oluşan bir yönetim modeliyle ayakta duran Ortaçağ'ın en güçlü İslam devletlerinden biriydi.
Memlükler başlangıçta Türk ve Kıpçak kökenli köle askerlerdi ve 1250'de Mısır'da Eyyubi Hanedanının son döneminde kendi sultanlarını ilan ederek yeni ve güçlü bir hanedan kurdu.
Memlükler askeri disiplinleri ve süvari birlikleri ile tanındı, 1258'de Moğolların Bağdat'ı yıkmasına karşı direniş gösterdiler ve 1260'da Ayn Calut Savaşı'nda Moğol ordusunu yenerek İslam dünyasının kaderini değiştirdiler.
55:03Memlüklerin Önemli Dönemleri: Memlüklülerin en güçlü sultanlarından biri Baybars'tır; hem Moğol hem de Haçlı tehditlerine karşı sert önlemler aldı, devleti merkeziyetçi yapıya kavuşturdu ve başkenti Kahire'yi güçlendirdi.
Hükümdar Kalavun döneminde ekonomi ve eğitim kurumları geliştirildi, Kahire'de pek çok cami ve medrese inşa ettirildi.
Memlükler İslam sanatında ve mimarisinde büyük bir miras bıraktı; Kahire'deki El-Ezher Üniversitesi onların döneminde önemli bir bilim ve eğitim merkezi oldu.
56:24Anadolu Selçuklu Devleti: Anadolu Selçuklu Devleti, 1077-1308 yılları arasında Malazgirt Zaferi'nin ardından Anadolu'nun kapılarını açan Türklerin bu kadim topraklarda devlet kurma yolundaki ilk büyük adımıdır.
1071 Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu'ya göç eden Oğuz boylarından bir kısmı Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan'ın izniyle bölgede egemenlik kurdu ve 1077 yılında Selçuklu komutanlarından Süleyman Şah tarafından kuruldu.
Sultan I. Kılıç Arslan, Anadolu Selçuklu'nun ilk büyük sultanlarından biridir; Haçlı seferlerine karşı mücadele etti ve Anadolu'nun türklüğünü korumaya çalıştı.
57:42Anadolu Selçuklu'nun En Parlak Dönemi: Sultan I. Alaaddin Keykubat dönemi Anadolu'nun en parlak dönemiydi; onun döneminde Konya kuleleri, sarayları, medreseleri ile bir kültür ve ticaret merkezi oldu.
1221'de Sinop'u ve 1227'de Antalya'ya alarak Anadolu kıyılarını güçlendirdi, Kızılırmak'tan Toroslara Anadolu'yu etkili şekilde kontrol etti.
Anadolu Selçuklu Devleti mimaride İslam sanatını Anadolu'ya taşıdı; Sultan Hanı, Kervansarayı, Alaaddin Cami, İnce Minareli Medrese gibi eserler bu döneme aittir.
58:43Anadolu Selçuklu'nun Sonu: 1243 yılında Köse Dağ Savaşı'nda Moğollara karşı ağır yenilgi aldılar ve bundan sonra devlet Moğol İlhanlılara bağlı hale geldi.
İç kırışıklıklar arttı, topraklar bölündü ve 1308 yılında devlet resmen sona erdi.
Anadolu Selçuklu döneminde Anadolu'nun türkleşmesi ve İslamlaşmasının temeli atıldı; mimari, sanat, hukuk ve devlet geleneği Osmanlı'ya ilham verdi.
59:39Osmanlı Devleti: Osmanlı Devleti 1299-1922 yılları arasında hüküm sürdü ve bu bölümde Osmanlı Devleti'ni yöneten her padişahın döneme ayrı bir şekilde değinilecektir.
Osman Gazi dönemi 1299-1326 yılları arasında gerçekleşti; Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Gazi, 1258 yılında Söğüt'te doğdu ve 1299 yılında Bizans'a karşı kazandığı başarılarla bağımsızlığını ilan etti.
Osman Gazi dönemi bir beylikten devlete geçişin başlangıcı oldu; Ahilik teşkilatının desteğini arkasına alarak hem halkın güvenini kazandı hem de Anadolu'daki Türk unsurların desteğini topladı.
1:01:28Orhan Gazi Dönemi: Orhan Gazi dönemi 1326-1362 yılları arasında gerçekleşti; Osman Gazi'nin oğlu Orhan Gazi, Osmanlı Devleti'ni bir beylikten güçlü bir devlete dönüştüren lider olarak öne çıkar.
1326 yılında Bursa'nın fethiyle tahta çıkan Orhan Gazi burayı başkent yaptı ve bu fetihle Osmanlı artık bir savaş beyliği değil, yerleşik bir devlet haline geldi.
Orhan Gazi, eğitim ve adalet alanında yenilikler getirdi; en dikkat çeken adımı ise ilk düzenli Osmanlı ordusunu kurmasıydı; bu ileride Yeniçeri Ocağına zemin hazırladı.
1:03:02I. Murat Dönemi: I. Murat dönemi 1362-1389 yılları arasında gerçekleşti; Orhan Gazi'nin oğlu olan I. Murat, Osmanlı tahtına 1362 yılında çıktı ve saltanatı boyunca Osmanlı'yı bir Balkan gücüne dönüştürdü.
Tahta geçtikten sonra başkenti Bursa'dan Edirne'ye taşıdı; bu hamle Osmanlı'nın yüzünü artık tamamen batıya yani Avrupa'ya çevirdiğini gösteriyordu.
I. Murat devlet yönetiminde köklü adımlar attı; Divan teşkilatını kurdu, vezirlik makamını sistemleştirildi ve kapıkulu askeri sisteminin temelini attı.
1:04:51Yıldırım Bayezid Dönemi: Yıldırım Bayezid dönemi 1389-1402 yılları arasında gerçekleşti; I. Murad'ın şehit edilmesinin ardından tahta çıkan oğlu Yıldırım Bayezid, Osmanlı'nın hem en hızlı genişledi hem de ilk büyük fetret dönemine girdiği bir döneme damgasını vurdu.
1396'da Niğbolu Zaferi Osmanlı'nın Avrupa'daki itibarını iyice arttırdı; bu savaşta Haçlı orduları ağır bir yenilgiye uğratıldı.
Yıldırım Bayezid, İstanbul'u kuşatan ilk Osmanlı padişahı oldu; İstanbul'u dört kez kuşattı fakat Bizans'a son darbeyi vurmak nasip olmadı.
1:06:39Fetret Devri: Fetret Devri 1402-1413 yılları arasında gerçekleşti; 1402'deki Ankara Savaşı'nın ardından Yıldırım Bayezid'in esir düşmesiyle Osmanlı Devleti merkezi otoritesini kaybetti.
Bayezid'in oğulları Süleyman, İsa, Musa ve Mehmet taht üzerinde hak iddia etti ve yaklaşık on bir yıl boyunca birbirleriyle savaştılar.
Bu süreçte Osmanlı hem iç karışıklıklarla sarsıldı hem de toprak kayıpları yaşadı; Fetret Devri, Osmanlı'nın bölünme ve dağılma tehlikesiyle ilk kez yüz yüze geldiği dönemdi.
1:07:37Çelebi Mehmet Dönemi: Çelebi Mehmet (1413-1421), Fetret Devrini sona erdiren ve Osmanlı'yı yeniden toparlayan ikinci kurucu padişah oldu.
1413'te kardeşlerini bertaraf ederek tahta çıktı ve 1416'da Şeyh Bedrettin İsyanı'nı bastırarak otoritesini pekiştirdi.
Çelebi Mehmet dönemi, Osmanlı'nın istikrara kavuştuğu ve diplomasi ile dengeleri koruduğu bir dönemdi, 1421'de vefat ettiğinde toparlanmış bir Osmanlı bıraktı.
1:08:42II. Murat Dönemi: II. Murat (1421-1444), Osmanlı'yı yeniden güçlendirdi ve oğlu Fatih Sultan Mehmet'e büyük bir miras bıraktı.
1428'de Arnavutluk seferi ve 1440'da Belgrad kuşatması gibi askeri hamlelerle Balkanlardaki Osmanlı etkisini arttırdı.
1444'teki Varna Savaşı'nda Haçlıları yenilgiye uğratarak büyük bir zafer kazandı ve 1448'deki II. Kosova Savaşı da onun büyük zaferlerinden biriydi.
1:10:46Fatih Sultan Mehmet Dönemi: Fatih Sultan Mehmet (1451-1481), sadece askeri deha değil, aynı zamanda imparatorluk vizyona sahip entelektüel bir liderdi.
1453 yılında gerçekleştirdiği İstanbul'un fethi, Bizans İmparatorluğu'na son vermekle kalmayıp Orta Çağı kapatıp Yeni Çağ başlattı.
Fatih, İstanbul'u başkent yaptı, bilim, kültür ve sanatın merkezi haline getirdi, farklı din ve milletleri bir arada yaşatacak hoşgörü politikaları uyguladı.
1:12:53II. Bayezid Dönemi: II. Bayezid (1481-1512), babasından farklı olarak fetihlerden çok istikrarı, iç huzuru ve dini-sosyal dengeyi ön planda tutan bir padişahtı.
Tahta çıkışı kolay olmadı, kardeşi Cem Sultan'la yaşanan taht mücadelesi Osmanlı'yı zor durumda bıraktı.
Döneminde Anadolu'da Türkmen isyanları bastırıldı, vergi ve hukuk sisteminde düzenlemeler yapıldı, İber Yarımadası'nda zulme uğrayan Yahudiler ve Müslümanlar Osmanlı topraklarına getirildi.
1:14:41Yavuz Sultan Selim Dönemi: Yavuz Sultan Selim (1512-1520), sert ve kararlı yönetimiyle Osmanlı'yı hem içte hem dışta güçlendirdi.
1514'teki Çaldıran Savaşı'nda Safevileri yenerek Doğu Anadolu ve Mezopotamya'yı Osmanlı topraklarına katması en önemli başarısı oldu.
1516-1517 yıllarında gerçekleştirdiği seferlerle Memlük Sultanlığını yıkarak Suriye, Mısır ve Hicaz'ı Osmanlı topraklarına kattı, böylece Osmanlı hem Mekke hem Medine'nin koruyucusu hem de halifeliğin merkezi oldu.
1:16:07Kanuni Sultan Süleyman Dönemi: Kanuni Sultan Süleyman (1520-1566, Osmanlı'yı hem sınırlarını en geniş haline getiren hem de kültür, hukuk ve sanat alanlarında büyük ilerlemeler sağlayan padişah oldu.
Saltanatı boyunca Avrupa'da Macaristan, Rodos, Belgrad ve birçok Balkan kalesi fethedildi, doğuda Safevilerle mücadele sürerken 1534'te Bağdat seferiyle Irak toprakları Osmanlı'ya katıldı.
Kanuni sadece askeri başarılarıyla değil, aynı zamanda kanunlar koyarak devleti sistematik hale getirmesiyle de tanındı, onun hazırlattığı kanunnameler Osmanlı hukuk sisteminin temelini oluşturdu.
1:17:46II. Selim Dönemi: II. Selim (1566-1574), Kanuni Sultan Süleyman'ın vefatının ardından tahta geçen oğlu Sarı Selim olarak da anılır.
Saltanatı boyunca Osmanlı'nın hem içte hem dışta istikrarını korumaya çalıştı, dönemi özellikle denizcilik ve donanma alanında önemli gelişmelerle geçti.
1565'te gerçekleşen Malta Kuşatması, II. Selim döneminin en önemli askeri olaylarından biridir, Osmanlılar Malta'yı kuşatmalarına rağmen başarılı olamadılar.
1:19:16III. Murat Dönemi: III. Murat (1574-1595), II. Selim'in oğludur ve tahta çıktığında Osmanlı zaten büyük bir imparatorluktu.
Onun dönemi, Osmanlı'nın altın çağının sonlarına yaklaştığı ve çeşitli iç ve dış sorunlarla karşılaştığı bir süreçtir.
Dışarıda Osmanlı, Avrupa'da Habsburglar ve doğuda Safeviler ile savaş halindeydi, 1577-1590 yılları arasında gerçekleşen İran seferi ve Karlofça Antlaşması'na kadar süren savaşlar dikkat çekicidir.
1:20:43III. Mehmed Dönemi: III. Mehmed (1595-1603), III. Murad'ın oğludur ve saltanatı Osmanlı'nın zor zamanlarına denk gelir.
Döneminde iç isyanlar ve dış savaşlar Osmanlı'yı zorluyordu.
1:21:01Osmanlı'nın Zorlukları ve III. Mehmet Dönemi: 1593'te başlayan ve 40 yıl süren Avusturya ile savaşlar Osmanlı'nın Avrupa'daki ilerleyişini yavaşlattı ve devlet kaynaklarını zorladı.
Dönemin başında Celali isyanları Osmanlı'nın Anadolu'daki kontrolünü sarsmaya başladı ve devletin merkezi otoritesinin zayıfladığı belirtilerden biriydi.
III. Mehmet bu zorluklara rağmen devleti ayakta tutmaya çalıştı, ancak 1603'te vefat ettiğinde Osmanlı hem içte hem dışta güç kaybetmeye başlamıştı.
1:21:46I. Ahmet Dönemi: I. Ahmet, Osmanlı tarihinde Sultanahmet Camii ile anılır ve bu cami onun en önemli eserlerinden biridir.
I. Ahmet dönemi Osmanlı'nın iç ve dış sorunlarla mücadele ettiği bir süreçti; Celali isyanları devam etti ve Anadolu'da huzursuzluklar yaşandı.
1622'de imzalanan Nasuh Paşa Antlaşması ile Osmanlı İran karşısında bazı topraklarını geri verdi ve I. Ahmet devleti toparlamaya çalıştı fakat devletin güç kaybı devam etti.
1:22:50I. Mustafa Dönemi: I. Mustafa, I. Ahmed'in oğlu olarak iki kez tahta çıktı; ilk dönemi kısa sürdü ve Osmanlı'da saray entrikaları ve devlet içinde kırışıklıkların arttığı bir süreç olarak bilinir.
İkinci kez 1622'de tahta geçti ancak aynı yıl Celali isyanları ve saraydaki taht mücadeleleri sonucu tahttan indirildi.
Bu karışık dönemde Osmanlı hem iç isyanlarla hem dış tehditlerle boğuşuyordu.
1:23:51II. Osman Dönemi: II. Osman (Genç Osman), 1618-1622 tahta çıktığında henüz 14 yaşındaydı ve genç, zeki, idealistti.
Osmanlı'yı yeniden güçlendirmek istiyor, eski gelenekleri sarsmak pahasına da olsa yenilikler yapmak istiyordu ve yeniçeri ocağı'nın bozulduğunu gördü.
İlk kez bir Osmanlı padişahı hacca gitmeyi planladı, ancak bu adımlar sarayda ve orduda paniğe yol açtı, yeniçeriler ayaklandı ve henüz 18'inde iken tahttan indirildi.
1:24:56IV. Murat Dönemi: IV. Murat, Osmanlı tarihinde disiplinli ve sert yönetimiyle tanınır ve tahta geçtiğinde devlet iç karışıklıklar ve dış baskılar altında zayıflamıştı.
Döneminde iç isyanlar ve özellikle Celali isyanları sert önlemlerle bastırıldı, İslam'a olan bağlılığıyla bilinen IV. Murat tütün ve içki yasağı gibi dini reformlar getirdi.
Dış politikada Safeviler ve Avusturya ile mücadeleler yaşandı, ordunun disiplinini arttırdı, yeni askeri düzenlemeler yaptı ve devletin dağılmasını önleyip yeniden toparlanmasını sağladı.
1:26:03Sultan İbrahim Dönemi: Sultan İbrahim, IV. Murat öldüğünde Osmanlı tahtı hiç hazırlıklı olunmayan birine kaldı; çocukluğundan beri kafeste yaşamış, korkularla büyümüş, tahtın varisi olacağına bile inandırılamamıştı.
Yönetim o dönemde Valide Kösem Sultan ve saray entrikalarının eline geçti, sarayda lüks bir yaşam arttı, mücevher, kumaş, harcamalar denetimsizdi.
1648'de bir darbeyle tahttan indirildi, ardından boğduruldu ve Osmanlı tarihinin az sayıdaki idam edilen padişahlarından biri oldu.
1:27:28IV. Mehmet Dönemi: IV. Mehmet tahta geçtiğinde henüz çocuktu ve dönemi genellikle kafese kapatılmış bir padişahın yönetimi olarak bilinir.
Saltanatının ilk yıllarında devlet işleri sadrazamlar ve vezirler eliyle yürütüldü, dönemi Osmanlı'nın hem içte hem de dışta büyük sorunlarla mücadele ettiği bir dönemdi.
1683 Viyana Kuşatması, Osmanlı'nın Avrupa'daki genişleme çabalarının son büyük denemesiydi, ancak başarısız olundu ve Osmanlı için büyük bir dönüm noktası oldu.
1:28:42II. Süleyman Dönemi: II. Süleyman, IV. Mehmet'in tahttan indirilmesinin ardından padişah oldu ve saltanatı Osmanlı'nın gerileme döneminin zor ve sancılı yıllarına denk gelir.
Döneminde Avrupa ile savaşlar devam etti, özellikle Kutsal İttifaka karşı mücadeleler sürdü ve 1690'da Viyana Kuşatmasından sonra yaşanan toprak kayıpları ve gerilemeler hızlandı.
Osmanlı ordusunda ve yönetiminde çeşitli reform denemeleri yapıldı ama bunlar genellikle yetersiz kaldı.
1:29:36II. Ahmet ve II. Mustafa Dönemleri: II. Ahmet, II. Süleyman'ın kardeşi olarak tahta geçti ve saltanatı, Osmanlı'nın Kutsal İttifakla savaşlarını sürdürdüğü ve zor günler geçirdiği bir dönemdi.
Bu dönemde Osmanlı, Avrupa'daki savaşlarda büyük kayıplar vermeye devam etti, özellikle Kutsal İttifak ordularının ilerleyişi Osmanlı içinde ciddi tehdit oluşturdu.
II. Mustafa, Osmanlı'nın zor dönemlerinden birinde tahta geçti ve saltanatı boyunca Osmanlı Kutsal İttifakla süren savaşlar nedeniyle zorluklar yaşadı.
1:31:20III. Ahmet ve I. Mahmud Dönemleri: III. Ahmet 1703'te tahta çıktı ve döneminde Osmanlı'da önemli bir Lale Devri yaşandı; bu dönem kültürel ve sosyal alanda yeniliklerin, barışın ve saltanatın ön plana çıktığı bir zaman dilimidir.
Avrupa'dan etkilenerek batılaşma hareketleri başladı, sarayda lüks ve gösterişli yaşam tarzı yayıldı, mimari, müzik, edebiyat ve bilim alanlarında önemli gelişmeler oldu.
I. Mahmud 1730'da tahta çıktıktan sonra Lale Devri'nin ardından gelen Patrona Halil İsyanını bastırdı, bu dönemde Osmanlı hem içte düzeni sağlamaya hem de dışarıda askeri seferlere devam etmeye çalıştı.
1:33:04III. Osman ve III. Mustafa Dönemleri: III. Osman, I. Mahmud'un vefatından sonra tahta çıkan uzun yıllar kafeste kalmış, yaşlı ve içine kapanık bir şehzadeydi, yönetim tecrübesi yoktu ama kendince düzeni severdi.
III. Osman'ın devlet yönetiminde pek etkisi yoktu, devleti o dönem güçlü sadrazam Koca Rakıp Paşa yönetiyordu ve bu dönemde ne büyük savaşlar oldu ne de derin reformlar yapıldı.
III. Mustafa, III. Osman'dan sonra tahta geçti ve Osmanlı'nın uzun bir süredir devam eden gerileme döneminde önemli reform girişimlerinde bulundu; döneminde askeri alanda reform yapılmaya çalışıldı, özellikle yeniçeri ocağı yeniden düzenlendi.
1:34:45Osmanlı'nın Modernleşme Dönemi: 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı için ağır şartlar getirdi ve Rusya'ya önemli ayrıcalıklar tanıdı.
III. Mustafa'nın dönemi, Osmanlı'nın giderek güç kaybettiği ancak reformlarla toparlanmaya çalıştığı bir süreçtir.
I. Abdülhamid dönemi (1774-1789), Osmanlı'nın zorlayıcı dış baskılar ve iç reform ihtiyaçlarıyla geçti, Nizam-ı Cedid adı verilen askeri ve idari reformları başlattı.
1:36:08Selim ve Mustafa Dönemleri: III. Selim, Osmanlı'da batılılaşma ve modernleşme hareketlerinin öncüsü olarak kabul edilir, Nizam-ı Cedid ordusunu kurdu ve eğitim, ordu, hukuk ve yönetim alanlarında kapsamlı reformlar yaptı.
IV. Mustafa, III. Selim'in tahttan indirilmesinin ardından kısa bir süre için padişah oldu, saltanatı kısa ve karışık geçti, 1808 yılında tahttan indirildi.
1:37:30II. Mahmud ve Tanzimat Dönemi: II. Mahmud, Osmanlı'nın modernleşme ve yenileşme sürecini hızlandıran önemli bir padişahtır, yeniçeri ocağını kaldırarak Osmanlı ordusunu modernize etti.
Abdülmecid dönemi (1839-1861), Osmanlı'da Tanzimat Fermanı ilan edildi, hukuk, eğitim, yönetim ve ordu alanında köklü reformlar yapıldı.
Abdülaziz dönemi (1861-1876), Osmanlı'nın modernleşme çabalarını sürdürdüğü ama ekonomik ve siyasi zorlukların arttığı bir dönemdir, demiryolları ve limanlar gibi altyapı yatırımları yapıldı.
1:39:54Murat ve II. Abdülhamid Dönemleri: V. Murat, Abdülaziz'in tahttan indirilmesinin ardından kısa süreli padişah oldu, saltanatı sadece 93 gün sürdü ve sağlık sorunları nedeniyle tahttan indirildi.
II. Abdülhamid dönemi (1876-1909), Osmanlı'nın en uzun süre tahtta kalan padişahlarından biri oldu, 1876'da I. Meşrutiyeti ilan etti ancak aynı yıl içinde Meclis-i Mebusan'ı kapattı.
II. Abdülhamid döneminde eğitim alanında önemli gelişmeler oldu, medreseler dışında modern okullar açıldı, demiryolları, telgraf ve posta sistemleri geliştirildi.
1:43:24Osmanlı'nın Son Yılları ve Türkiye Cumhuriyeti: V. Mehmet (1909-1918), II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesinin ardından padişah oldu, saltanatı boyunca II. Meşrutiyet'in devamı olarak anayasal yönetimi sürdü.
VI. Mehmet (1918-1922), Osmanlı'nın 36. ve son padişahıydı, tahta çıktığında imparatorluk I. Dünya Savaşı'ndan çıkmış, yenilmiş, parçalanmaya başlanmıştı.
Türkiye Cumhuriyeti 29 Ekim 1923'te Osmanlı İmparatorluğu'nun resmi olarak sona ermesi ile kurulan laik, demokratik ve sosyal bir hukuk devletidir.
1:46:25Mustafa Kemal Atatürk Dönemi: Mustafa Kemal Atatürk, devletin temelini laiklik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, inkılapçılık ve cumhuriyetçilik ilkeleri üzerine kurdu.
Osmanlı'nın saltanat ve halifelik kurumları kaldırıldı, dini ve siyasi otorite ayrıldı, Osmanlı hukuk sistemi yerine çağdaş hukuk sistemi getirildi.
Eğitim sistemi laikleştirildi, Arap alfabesi yerine Latin alfabesi kabul edildi, okuryazarlık kampanyaları başlatıldı, üniversiteler ve araştırma kurumları kuruldu.
1:48:12İsmet İnönü Dönemi: İsmet İnönü, Mustafa Kemal'in vefatından sonra 1938'de cumhurbaşkanı oldu ve Türkiye'nin modernleşme sürecini devam ettirdi.
Türkiye 1939-1945 yıllarında II. Dünya Savaşı'nda tarafsız kaldı, savaş sonunda müttefiklerin yanında yer aldı ve Birleşmiş Milletlere üye oldu.
1946'da ekonomik liberalleşme yönünde ilk adımlar atıldı, ilk çok partili genel seçimler yapıldı ve Demokrat Parti'nin kurulmasıyla siyasal hayat canlandı.
1:50:101950'ler Türkiye'si: 1950 seçimlerinde Demokrat Parti, İsmet İnönü'nün CHP'sine karşı büyük bir zafer kazandı ve Türkiye'de çok partili demokratik sistemin tam anlamıyla yerleşti.
Demokrat Parti daha liberal ekonomik ve sosyal politikalar benimsedi, tarımda makineleşme teşvik edildi ve özel sektörün önemi arttı.
1950'lerde ekonomik büyüme hızlandı, altyapı projeleri yapıldı, ancak 1950'lerin sonuna doğru enflasyon ve dış borç artışı yaşandı.
1:52:331960'lar Türkiye'si: 1960'ta Türk Silahlı Kuvvetleri, Demokrat Parti'nin otoriter uygulamaları nedeniyle yönetime el koydu ve Adnan Menderes 1961'de idam edildi.
1961'de yeni bir anayasa yapıldı, temel halk ve özgürlükler genişletildi, yasama ve yürütme organları arasında denge getirildi.
1960'lar Türkiye'si sanayileşme ve ekonomik kalkınma alanında hızlı adımlar attı, kültürel hareketlilik arttı ve üniversite sayısı genişledi.
1:54:561970'ler Türkiye'si: 1970'ler Türkiye için siyasi istikrarsızlık, ekonomik sorunlar ve toplumsal çatışmalar ön plandaydı, hükümetler sık sık değişti.
12 Mart 1971'de ordu hükümete muhtıra verdi, Süleyman Demirel hükümeti düştü ve siyasi ortamda baskılar arttı.
1970'ler Türkiye'si şiddetli sağ-sol çatışmaları ve terör olaylarıyla gündemdeydi, 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı yaşandı.
1:57:221980'ler Türkiye'si: 12 Eylül 1980'de ordu yönetime el koydu, siyasi partiler kapatıldı ve 1982 anayasası hazırlandı.
Turgut Özal liderliğinde liberal ekonomik reformlar başlatıldı, devlet müdahalesi azaltıldı ve özel sektör desteklendi.
1983 yılında kontrollü seçimlerle sivil yönetime geçiş başladı, Anavatan Partisi iktidara geldi ve Türkiye'nin politik sahnesine damga vurdu.
1:59:481990'lar Türkiye'si: 1990'lar Türkiye için siyasi istikrarsızlığın sürdüğü bir dönem oldu, sürekli değişen koalisyon hükümetleri ve siyasi kutuplaşmalar dikkat çekti.
1994'te ciddi bir ekonomik kriz yaşandı, IMF destekli ekonomik reformlara başvuruldu ve özelleştirme politikaları gündemdeydi.
1999'da Avrupa Birliği'ne adaylık statüsü kazanıldı, televizyon ve medya çeşitlendi, özel kanallar yaygınlaştı ve popüler kültür gelişti.
2:01:442000'ler Türkiye'si: 2000'li yıllar Türkiye için ekonomik istikrar ve büyüme dönemiydi; 2001 ekonomik kriz sonrası kapsamlı reformlar yapıldı, IMF destekli programlar uygulandı ve ekonomik büyüme hızlandı.
2002'de Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) iktidara geldi, Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde siyasi istikrar sağlandı ve ekonomik reformlar sürdürürken demokratikleşme ve AB uyum süreçlerine ağırlık verildi.
2000'lerde Türkiye'de yerel yönetimler ve altyapı yatırımları gelişti, AB ile üyelik müzakerelerine başladı, bölgesel politikalar aktif hale geldi ve kentleşme hızlandı.
2:03:422010'lar Türkiye'si: 2010'lar AK Parti'nin iktidar döneminin devam ettiği, Recep Tayyip Erdoğan'ın güçlü liderlik rolüyle öne çıktığı yıllardır; 2010 yılında referandumla anayasada değişiklikler yapıldı.
2013'te Gizli Parkı protestoları hükümet politikalarına karşı geniş çaplı toplumsal hareketlere dönüştü, 2016'da 15 Temmuz darbe girişimi yaşandı ve başarısız olundu.
2010'larda Türkiye ekonomisi büyüme gösterdi, ancak özellikle dönemin ikinci yarısında dış borç ve cari açık sorunları dikkat çekti; Suriye iç savaşı ve bölgesel krizler dış politikasını etkiledi.
2:05:252020'ler Türkiye'si: 2020'ler Türkiye'de hem iç hem dış siyasette yoğun gelişmelerin yaşandığı bir dönem oldu; cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi uygulanmasıyla yürütme gücü güçlendi.
Türkiye ekonomisi 2020'lerde yüksek enflasyon, döviz kuru dalgalanmaları ve faiz tartışmaları ile karşı karşıya kaldı; COVID-19 pandemisi ekonomik etkileri derinleştirdi.
Pandemi sürecinde sağlık altyapısı güçlendirildi, aşı kampanyaları yürütüldü ve eğitim ve çalışma hayatı dijitalleşti; Türkiye bölgesel krizlerde aktif rol oynamaya devam etti.
2:07:15Video Kapanışı: Bu videoda geçmişten günümüze bir yolculuk yapıldı ve Türkler tarih boyunca farklı bölgelerde birçok devlet kurdu.
Videonun başında belirtildiği gibi Türk tarihini daha ayrıntılı ve derinden anlatacaklar.
Her bir Türk boyunu, her bir Türk devletini ve Türk kültürlerini ayrı ayrı aktarmaya çalışacaklar.

Türk Tarihi: Büyük Hun Devleti'den Günümüze

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir