Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Türk müziğinde makamlar konusunu anlatan eğitim içeriğidir.
- Video, Türk müziğinde ve Batı müziğinde nota yapılarının karşılaştırmasıyla başlayıp, makamların oluşumunu açıklamaktadır. İlk bölümde dörtlüler ve beşliler (çargah, buselik, ras, uşak, hicaz, kürdi) detaylı olarak incelenmekte, ikinci bölümde ise çarşamba, buselik, mücenneb, uşak, hüseyni, neva gibi makamlar ve hicaz ailesi (hicaz, hicaz hümayun, hicaz uzal, hicaz zürgüleli) ele alınmaktadır.
- Her makam için donanım özellikleri, arıza noktaları ve birbirleriyle ilişkileri açıklanmakta, makam kavramı, durak, güçlü ve neden kavramları gibi temel müzik terimleri de anlatılmaktadır.
- 00:10Türk Müziğinde Nota Yapısı
- Türk müziğinde bir tam ses dokuz eşit parçaya bölünürken, Batı müziğinde iki tam ses tam ortadan ikiye bölünür.
- Türk müziğinde notalar arasındaki aralıklar koma değerlerine göre isimlendirilir ve değiştirme işaretleriyle tarif edilir.
- Mi ile si arasındaki aralık Batı müziğinde yarım sestir, Türk müziğinde ise tam sesdir.
- 03:52Makamların Yapısı
- Basit makamların dizileri bir tam dörtlü ile bir tam beşlinin bitişik sıralanmasından meydana gelir.
- Bazı makam dizileri dörtlüye beşli, bazıları ise beşliye dörtlü katılması suretiyle meydana gelir.
- Türk müziğinde dörtlüler (çargah, buselik, ras, uşak, hicaz, kürdi) ve beşliler (çargah, buselik, ras, hüseyin'i, hicaz, kürdi) vardır.
- 04:46Dörtlülerin Yapısı
- Çargah dörtlüsü do-re-mi-fa üzerine yerleşmiş ve tam ses-tam ses-bakiye aralıklarından oluşur.
- Buselik dörtlüsünde notalarda herhangi bir arıza yoktur, la-si-do-r aralıkları tam ses-tam ses-yarım ses-tam ses şeklinde olur.
- Ras dörtlüsünde sol-la-si-do aralıkları tam ses-büyük mücenneb-küçük mücenneb-tam ses şeklinde olur.
- 07:27Diğer Dörtlüler
- Uşak dörtlüsünde la-si-do-re aralıkları tam ses-büyük mücenneb-küçük mücenneb-tam ses şeklinde olur.
- Hicaz dörtlüsünde do-re-mi-fa aralıkları tam ses-tam ses-yarım ses-tam ses şeklinde olur.
- Kürdi dörtlüsünde la-si-do-re aralıkları tam ses-büyük mücenneb-tam ses-tam ses şeklinde olur.
- 11:03Beşlilerin Yapısı
- Dörtlülerin sonuna bir tam ses eklenerek beşliler elde edilir.
- Çargah dörtlüsünün sonuna bir tam ses eklendiğinde çargah beşlisine dönüşür.
- Buselik dörtlüsünün sonuna bir tam ses eklendiğinde buselik reisine dönüşür.
- 13:16Makam Kavramı
- Dörtlü ve beşlerin farklı şekilde birleştirilmesi makamların kalıbını oluşturur.
- Bir basit makam dizisinde üç önemli ses vardır: durak (makamın kaldığı ses), güçlü (dörtlü ve beşlinin birleştiği ses) ve neden (dizideki yedinci ses).
- Makam, durak ve güçlü etrafında kendi dizisinin dereceli olarak kullanılması demektir.
- 14:44Çargah Makamı
- Çargah makamı, pes tarafta bir çargah beşlisine ve tiz tarafta bir çargah dörtlüsünün birleşmesinden meydana gelir.
- Çargah makamında karar sesi do, güçlü sesi sol gerdandır.
- Makamlar "çıkıcı", "inici" veya "inici ve çıkıcı" olarak adlandırılır; pes seslerden başlayıp tizlere doğru seyreden makamlar "çıkıcı", tiz seslerden başlayıp peslere doğru seyreden makamlar "inici", her iki yönde de kullanılan makamlar ise "inici ve çıkıcı" olarak adlandırılır.
- 16:46Türk Müziğinde Makamlar
- Çarşaf makamında donanımında herhangi bir arıza yoktur.
- Buselik makamı, pes tarafta bir buselik, tiz tarafta bir kürdi dörtlüsünün birleşmesinden meydana gelmiştir.
- Buselik beşlisinin hicaz dörtlüsü ile de birleşmesi olabilmektedir.
- 18:24Farklı Makamların Tanımı
- Rast makamında donanımlarda arıza başlamıştır.
- Büyük mücenneb makamı, uşak dörtlüsüne nevada buselik ve sineklenmesiyle oluşmuştur.
- Hüseyin makamı, hüseyni beşlisine hüseyin'i perdesinde uşak dörtlüsünün eklenmesiyle oluşmuştur.
- 19:38Hicaz Ailesi
- Hicaz kendi içinde hicaz ailesi olarak adlandırılır ve dört makamdan oluşur.
- Hicaz makamı, hicaz örtüsüne nevada rasppehlisinin eklenmesiyle oluşur.
- Hicaz sumayun, hicaz dörtlüsüne nevada musevi beşlisinin eklenmesiyle oluşur.
- Hicaz uzal, hicaz beşlisine hüseyin'i de uşak dörtlüsün eklenmesiyle oluşur.
- Zirgue'li hicaz makamı, hicaz dersine hüseyin'i de hicaz dörtlüsünün eklenmesiyle oluşur.