Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Türk-Islam sanat tarihi dersidir. Eğitimci, öğrencilere hitap ederek konuyu anlatmaktadır.
- Video, İslam öncesi ve İslam sonrası Türk-Islam dünyasındaki sanat anlayışındaki farkları açıklamaktadır. İslam döneminde resim ve heykelin haram olduğu için minyatür, hüsnü hat, tezhip, teslim ve vitray gibi sanat dallarının geliştiği anlatılmaktadır. Ayrıca Selçuklu, Karahanlı ve Gazneli devletlerinin mimari eserleri karşılaştırılarak, hangi devletin hangi yapıları inşa ettiği açıklanmaktadır. Video, Türk-Islam sanat tarihini öğrenmek isteyenler için temel bilgiler sunmaktadır.
- 00:01İslam Öncesi ve İslam Dönemi Sanat Anlayışı
- İslam öncesi ve İslam dönemindeki sanat anlayışı birbirinden farklılaşmıştır çünkü İslam unsurları etkisini göstermiştir.
- Tevhid anlayışı gereği resim ve heykel haram sayıldığı için İslam döneminde bunlar gelişmemiştir.
- İslam döneminde tevhid anlayışının bir ürünü olarak minyatür, hüsnü hat (tezhip) sanatları gelişmiştir.
- 00:29Minyatür Sanatı
- Minyatür, küçültülmüş resimdir ve devrin siyasi olaylarını anlatır.
- Minyatürde perspektif sanatı, uzaklık, yakınlık ve üç boyutlu gölgelendirme yoktur.
- Minyatürde resim çizilirken en ince ayrıntıda verilir ve İslam dünyasında en çok gelişen sanat dalı olmuştur.
- 01:05Hüsnü Hat Sanatı
- Hüsnü hat, Arap alfabesi ile süsleme sanatıdır ve Türklerde anlamını bulmuş bir sanat dalıdır.
- Hüsnü hat kitaplarda, minyatürde, levhalar üzerinde ve taşın üzerinde kullanılır.
- Hüsnü hat'ın en büyük üstatları Amasyalı Yakuti ve Şeyh Hamdullah'dır, bu ikisi Türk üslubunu ortaya koymuş ve hüsnü hat'ı ilerilere taşımış olan hattatlardır.
- 01:49Tesbih ve Vitray Sanatları
- Tesbih, kesip altın yaldızlama sanatıdır ve kitapların kenarını süsleme sanatıdır.
- Tesbih sanatını icra edene müzehhip, kadın olursa mühibe ismi verilir.
- Vitray, cam süsleme sanatıdır.
- 02:15Selçuklu ve Anadolu Selçuklu Dönemi Süslemeleri
- Selçuklu ve Anadolu Selçuklu döneminde süslemelerde ve bina yapımlarında taş, tuğla, toprak kullanılmış, iç ve dış süslemelerinde geometrik şekillere ve bitki motiflerine ağırlık verilmiş.
- Selçuklu'da çift başlı kartal motifi çok fazla ön plana çıkmış ve hayvan figürleri önem kazanmıştır.
- Bazı süslemelerinde nadir de olsa insan resim ve heykellerine yer verilmiş, ancak haram olduğu için insan ve hayvan figürlü sanat çok gelişmemiştir.
- 03:09Türk İslam Dünyasındaki Mimari Eserler
- Büyük Selçuklu Devleti'nde yapılan camilere genellikle Mescid-i Cuma ismi verilmiş, ayrıca Nizamiye, medrese ve imam gazali türbesi bulunmaktadır.
- Karahanlı Devleti'ne ait eserler arasında Ribat-ı Melik, Ayşe Bibi Türbesi ve Arap Ata Türbesi bulunmaktadır.
- Gazneli Devleti'ne ait eserler arasında Leşkeri Bazar Sarayı, Leşkeri Bazar Ulu Cami, Zafer Kuleleri ve Felek Camii bulunmaktadır.
- 04:06Türbe ve Kümbet Yapıları
- Türbe ve kümbet, din ve devlet büyüklerinin mezarlarıdır ve anıt mezar şeklindedir.
- Bu yapıların ilk örnekleri Selçuklular'da ortaya çıkmıştır.
- Daha sonra Karahanlı ve Gazneli dönemlerinde de bu yapılar devam etmiştir.