Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan hukuk dersi formatında hazırlanmış olup, hukuki işlemler konusunu detaylı şekilde ele almaktadır.
- Ders, hukuki işlemlerin mal varlığına etkilerini üçlü ayrıma tabi tutarak incelemektedir: borçlandırıcı işlemler, tasarruf işlemleri ve kazandırıcı işlemler. Her bir işlem türü satış sözleşmesi örneği üzerinden karşılaştırmalı olarak anlatılmakta ve Türk Medeni Kanunu ile Türk Bedeli Kanunu'ndaki düzenlemeler açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca taşınmaz ve taşınır mülkiyetin devri, sebebe bağlılık ilkesi ve soyutluk ilkesi gibi konular ele alınmakta, hukuki işlemlerin etkilerini doğurdukları an bakımından hukuki işlemler ve ölüme bağlı tasarruflar olarak ikiye ayrılması da anlatılmaktadır.
- 00:03Hukuki İşlemlerin Mal Varlığına Etkisi
- Hukuki işlemler, mal varlığının aktif ve pasif değerlerine yaptıkları etki bakımından üçlü ayrıma tabi tutulur: borçlandırıcı işlemler, tasarruf işlemleri ve kazandırıcı işlemler.
- Mal varlığı, aktif ve pasiflerin bütününü ifade eder; haklar mal varlığının aktifini oluştururken, borçlar pasif olarak ifade edilir.
- Borçlandırıcı işlemler, taahhüt işlemleri veya iltizami muamele olarak da adlandırılır ve bir kimsenin sahip olduğu haklarında bir değişiklik yapmaksızın mal varlığının pasifini arttıran hukuki işlemlerdir.
- 00:54Borçlandırıcı İşlemler
- Borçlandırıcı işlemi yapan kişi, sahip olduğu bir hakkı üzerinde tasarrufta bulunmayı borçlanmıştır ve hakkın özüne dokunulmamıştır.
- Satış sözleşmesinde satıcı, telefonun mülkiyetini devir amacıyla telefonun zilini alıcıya geçirmeyi borçlanmıştır, ancak telefon üzerindeki tasarruf etkisini yitirmemiştir.
- Borçlandırıcı işlemin geçerliliği, tarafların tasarruf yetkisine sahip olmasına bağlı değildir; sadece belirli bir davranışta bulunma borcu üstlenildiği ve hakkın özüne dokunulmadığı için işlemi yapan kişinin gerçekte tasarruf etkisine sahip olmaması işlemi geçersiz hale getirmez.
- 03:03Kazandırıcı İşlemler
- Kazandırıcı işlemler, mal varlığının pasifini yani borçları azaltan veya aktifini artıran işlemlerdir.
- Satış sözleşmesinde alıcı, telefonun mülkiyetinin kendisine devredilmesi konusunda elde ettiği alacak hakkı, onun mal varlığının aktifinde artış sağlamıştır.
- Satıcı ise telefonun mülkiyetini devretme borcu ile pasifi artarken, elde ettiği satış bedeli ile de aktifinde artış meydana gelmiştir.
- 05:10Tasarruf İşlemleri
- Tasarruf işlemleri, bir hakkın özüne dokunan, onu doğrudan etkileyerek bir başkasına devreden, sınırlayan, içeriğini değiştiren ya da sona erdiren hukuki işlemlerdir.
- Tasarruf işlemleri, mal varlığının aktif kısmını azaltan işlemlerdir ve bu işlemin yapılabilmesi için ilgili tarafın tasarruf yetkisine sahip olması gerekir.
- Bir mala malik olan kişi kural olarak onun üzerinde tasarruf yetkisine sahiptir; hukuki işlemi yapan kişinin tasarruf yetkisi bulunmuyorsa, tasarruf işlemi geçersiz olup hukuki sonuç doğurmaz.
- 07:30Borçlandırıcı İşlem ve Tasarruf İşlemi Ayrımı
- Borçlandırıcı işlem ve tasarruf işlemi ayrımı, özellikle mülkiyetin devrine yönelik sözleşmeler bakımından özel önem taşır.
- Sözleşmenin kurulması ile onun ifası iki aşamada gerçekleşir; borçlandırıcı işlem ilk aşamayı oluştururken, tasarruf işlemi sonraki aşamadır.
- Tasarruf işlemi her zaman bir borcun ifası kapsamında gerçekleşmez; taşınır malın mülkiyeti maliki tarafından terk edildiğinde mülkiyet hakkı sona erer.
- 09:03Taşınır Mülkiyetin Devri ve Tasarruf İşlemi
- Taşınır mülkiyetin devrinde tasarruf işlemi kural olarak zilyetliğin devri şeklinde gerçekleşirken, tapuya kayıtlı taşınmazlarda tasarruf işlemi satıcının taşınması tapuda alıcı adına tescil ettirmesiyle gerçekleşir.
- Alacağın devrinde yazılı devir işlemi ile alacak devra alana geçer.
- Borçlandırıcı işlem ve tasarruf işlemi arasında etkileşimin mümkün olup olmadığı, tasarruf işleminin sebebe bağlı olup olmadığına göre değişir.
- 09:35Sebebe Bağlılık ve Soyutluk İlkesi
- Borçlandırıcı işlemdeki sakatlığın tasarruf işlemini de sakatladığı hallerde sebebe bağlılıktan bahsedilir.
- Tasarruf işlemin geçerliliği, borçlandırıcı işlemdeki sakatlıktan bağımsız ise, yani borçlandırıcı işlem geçersiz olsa dahi tasarruf işlemi geçerli sayılıyorsa tasarruf işlemin soyut olmasından bahsedilir.
- Türk Bedeli Kanunu 1024/2 hükmüne göre, taşınmazın devrini içeren sözleşmelerde borçlandırıcı işlemdeki sakatlık, tasarruf işlemini de sakatlar.
- 10:48Taşınır Mülkiyetin Devri Tartışması
- Taşınmaz mülkiyetinin devrinde sebebe bağlılığı düzenleyen Türk Medeni Kanunu 1024/2 gibi bir düzenleme taşınır mülkiyeti açısından kanunda yer almamaktadır.
- Sebebe bağlılık ilkesinin hakim görüşü oluşturduğu söylenebilir ve bu görüşe göre, taşınır mülkiyetinin devrini konu edinen borçlandırıcı işlemdeki sakatlık, tasarruf işlemini de etkiler.
- Soyutluk ilkesi benimsendiği takdirde, taşınır mülkiyetinin devrinde borçlandırıcı işlem geçersiz olsa dahi, devralan taşınırım mülkiyetini kazanır ve ona istihkak davası açılamaz.
- 11:45Hukuki İşlemlerin Türleri
- Hukuki işlemler etkilerini doğurdukları an bakımdan hukuki işlemler ve ölüme bağlı tasarruflar şeklinde ikiye ayrılırlar.
- Hukuki işlem, işlemi yapan kişilerin sağlığında iken hüküm doğuruyorsalararası hukuki işlem söz konusudur.
- Ölüme bağlı tasarruflar ise, bir hukuki işlem, onu yapan kişinin ölümünden sonra hukuki sonuçlarını doğuracaksa, ölüme bağlı hukuki işlemden bahsedilir.
- 12:31Ölüme Bağlı Tasarruflar
- Ölüme bağlı hukuki işlemlerin hüküm doğurması için ölüm olayının gerçekleşmesi zorunlu unsurdur.
- Kişilerin ölüme bağlı son arzularını açıkladıkları vasiyetname ve miras sözleşmeleri ölüme bağlı tasarruflardır.
- Miras bırakan, belirtilen bu şekli anlamda tasarruflardan yararlanarak bir kişiyi terekesi için mirasçı atayabilir veya bir kişiye taşınır ya da taşınmaz bir malı bırakabilir.