Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Deniz Hoca tarafından sunulan 10. sınıf Türkçe dersidir. Eğitimci, Türk edebiyatının tarihi dönemlerini detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Videoda Türk edebiyatının üç ana döneme ayrıldığı açıklanmaktadır: İslam öncesi Türk edebiyatı, İslam'ın etkisinde gelişen Türk edebiyatı ve Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı. Mehmet Fuat Köprülü tarafından ilk kez bu dönemlere ayrılan Türk edebiyatı, her dönem için detaylı bilgiler sunulmaktadır.
- Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı özellikle vurgulanmakta ve bu dönemin beş alt başlığı (Tanzimat edebiyatı, Servet-i Fünun edebiyatı, Fecri Ati, Türkçülük akımı ve Cumhuriyet dönemi) açıklanmaktadır. Eğitimci, Türk edebiyatının dönemlerini iyi bilmek ve tabloyu özümsemek gerektiğini vurgulamaktadır.
- Türk Edebiyatının Dönemleri
- Türk edebiyatının tarihi dönemleri 9., 10., 11. ve 12. sınıflarda, üniversite sınavlarında ve edebiyat dersini anlamak için önemli bir konudur.
- Bir toplumun kültür hayatının önemli unsurlarından biri edebiyattır ve edebiyat bir toplumun yansımasıdır.
- Türkler tarih boyunca çeşitli kültürel hayat yaşamış, bu değişiklikler Türk edebiyatında da dönem dönem farklı özelliklere bürünmüştür.
- 01:48Türk Edebiyatının Dönemlerinin Sınıflandırılması
- Mehmet Fuat Köprülü ilk kez Türk edebiyatını kendi içerisinde üç ana döneme ayırmıştır.
- Türk edebiyatı üç ana başlıkta incelenir: İslam öncesi Türk edebiyatı, İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatı ve Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı.
- İslam öncesi Türk edebiyatı sözlü ve yazılı olarak ikiye ayrılırken, İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatı divan ve halk edebiyatı olmak üzere ikiye ayrılır.
- 03:18İslam Öncesi Türk Edebiyatı
- İslam öncesi Türk edebiyatı, İslam'ı kabul etmeden önceki dönemdir ve sözlü ve yazılı olarak ikiye ayrılır.
- Sözlü dönem oldukça geniştir ve içinde daha çok destanları barındırır.
- Yazılı dönemde Göktürk yazıtları (Orhun abileri) ve Uygur metinleri (İrk, Bitik, Sekiz Hünk, Kaynana Kara gibi) karşımıza çıkar.
- 04:51İslam Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı
- Türklerin İslam'ı kabul etmesinden sonra kültürel yaşamlarında aşırı derecede bir değişiklik meydana gelmiş ve edebiyatlarında da büyük bir değişiklik olmuştur.
- İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatı divan edebiyatı ve halk edebiyatı olmak üzere ikiye ayrılır.
- Divan edebiyatı tamamen İslam unsurları üzerine kurulmuş, 13. ile 19. yüzyıl arasında etkili olmuş ve Türk edebiyatını büyük oranda şekillendirmiştir.
- 05:43Divan Edebiyatı ve Halk Edebiyatı
- Divan edebiyatı klasik edebiyat, saray edebiyatı veya yüksek zümre edebiyatı olarak da adlandırılır ve medreselerde eğitim gören, Arapça ve Farsçayı öğrenmiş şairler tarafından yazılmıştır.
- Halk edebiyatı, İslam öncesi Türk edebiyatının temelini alır ve binlerce yıllık Türk kültürünün edebiyata yansımasıdır.
- Halk edebiyatı anonim halk edebiyatı (mani, türkü), aşık edebiyatı (koşma) ve dini tasavvuf halk edebiyatı (ilahiler, nefesler) olmak üzere üç başlıkta sınıflandırılır.
- 08:19Batı Etkisine Geçen Türk Edebiyatı
- 19. yüzyılda Osmanlı Devleti Avrupa karşısında gerilemeye başlayınca, aydınlar Batı'da aramış ve Batı kültürünü benimsemişlerdir.
- Aydınların Batı'ya yönelmesiyle edebiyat da Batı'ya dönmüş ve 19. yüzyılda çeşitli gazetelerle Batı'daki edebiyat anlamındaki yenilikler Türk edebiyatına kazandırılmıştır.
- Bu dönem edebiyatına "Batı etkisine geçen Türk edebiyatı" denir ve gazeteler sayesinde şiirler, romanlar, tiyatrolar, makaleler ve eleştiriler yayınlanmıştır.
- 09:39Batı Etkisine Geçen Türk Edebiyatının Dönemleri
- Batı etkisine geçen Türk edebiyatı beş başlıkta sınıflandırılır: Tanzimat edebiyatı (1860-1896) ve Serveti Fünun edebiyatı (1896-1901).
- Fecri Ati (1911) kısa ama etkili olmayan bir dönemdir, Milli Edebiyat (1911-1923) ise Türkçülük akımının etkili olmasıyla yerli unsurlara yönelme dönemini temsil eder.
- Cumhuriyet dönemi (1923-günümüz) Türk edebiyatının en parlak dönemini yaşamaya başladığı dönemdir.
- 12:08Türk Edebiyatının Genel Sınıflandırılması
- Türk edebiyatı üç başlıkta sınıflandırılır: İslam öncesi Türk edebiyatı, İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatı ve Batı etkisi ile gelişen Türk edebiyatı.
- Her dönemin kendi içerisinde kendine has özellikleri vardır ve çeşitli başlıklara ayrılır.
- Türk edebiyatının dönemlerini iyi bilmek, edebiyat dersi sırasında verilen eserlerin hangi dönemde olduğunu anlamak için önemlidir.