Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından "Hoca Webte Stüdyoları" adlı eğitim platformunda sunulan ceza hukuku dersidir. Eğitmen, temel hukuk bilgisi ünitesinin son dersi olarak ceza hukuku konusunu anlatmaktadır.
- Video, Türk ceza hukukunun temel ilkelerini ve süreçlerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte ceza sorumluluğunun şahsi olması, kanunilik ilkesi, masumiyet karinesi, ceza davasının aşamaları (soruşturma, kovuşturma, duruşma, hüküm), mülkilik ilkesi, ceza ehliyeti ve suçun unsurları (kanunilik, maddi ve manevi unsurlar) gibi konular örneklerle açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca KPSS ve ÖSYM sınavlarına hazırlık amacıyla önemli bilgiler sunulmakta, ceza ehliyeti yaşları (TCK'ya göre ceza ehliyet yaşının 12, tam ceza ehliyet yaşının 18 olduğu, sağır ve dilsizler için ise ceza ehliyet yaşının 15, tam ceza ehliyet yaşının 21 olduğu) detaylı olarak anlatılmaktadır. Video, bir sonraki derste temel hukuk bilgisi ve borçlar hukuku konularının işleneceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:10Temel Hukuk Bilgisi Dersi Tanıtımı
- Yeni bir ders başlıyor ve aynı ünite ile devam edilecek.
- Bugünkü ders konusu ceza ve borçlar olup, bu konu anlatıldıktan sonra ilk ünite tamamlanacak.
- Temel hukuk bilgisi, anayasanın en geniş ve detaylı konularından biridir.
- 01:01Ceza Hukuku Hakkında Genel Bilgiler
- Ceza hukuku, temel hukuk bilgisi ile ilgili ayrı bir konu olup, ceza hukukunun genel ilkeleri, ceza ehliyet yaşı ve suçun unsurları konuları ele alınacak.
- Ceza hukuku kamu hukuku olup, cezalandırma devletin hakimi ve mahkemesi tarafından yapılır.
- Ceza sorumluluğu şahsi olup, suç işlemiş kişi ceza alır, ailesi veya yakınları ceza almaz.
- 03:08Ceza Hukukunun Genel İlkeleri
- Genel müsaadere ve idam cezası yapılamaz, genel müsaadere 1839'da kaldırılmıştır.
- Özel müsaadere vardır; suç aletine, suçtan elde edilen haksız kazanca ve kara paraya devlet el atabilir.
- İdam cezası 2004 yılında kaldırılmıştır.
- 05:14Kanunilik İlkesi
- Kanunun suç saydığı bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez, bu ilkenin diğer ismi kanunilik ilkesidir.
- Hakim, işlediği fiil kanunda suç olarak düzenlenmemişse ceza veremez.
- Türk ceza hukukunda hakim kıyas yorum yapamaz, boşluk dolduramaz, örf adete başvurup hukuk yaratamaz.
- 07:43Ceza Miktarı ve Masumiyet İlkesi
- Kanunda o suç için öngörülmüş cezadan daha ağır bir ceza hakim veremez.
- Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz, bu ilkenin diğer ismi masumiyet karinesidir.
- Ceza davasında üçlü bir aşama vardır: soruşturma, kovuşturma ve hüküm karar aşaması.
- 10:31Ceza Davasında Evreler
- Soruşturma evresinde savcı, şüpheli hakkında delilleri toplar, ifade alır ve iddianame hazırlar.
- Duruşma evresinde şüpheli sanık olur ve hakim önüne çıkar, bu aşamada tutuklu veya tutuksuz yargılanabilir.
- Mahkeme hüküm verir veya beraat kararı verir, ancak bu aşamaya gelene kadar herkes masum kabul edilir.
- 12:50Ceza Davasında Üçlü Masa
- Ceza davasında üçlü bir masa ayağı vardır: savunma makamı avukat, iddaa makamı savcı, karar makamı hakimdir.
- Suç şüphesi durumunda savcılığa suç duyurusunda bulunulur, savcı delilleri toplar ve iddianame hazırlar.
- Kamu davasını devlet adına cumhuriyet savcısı açar.
- 14:17Susma Hakkı ve Tanıklık
- Hiç kimse kendisini veya kanunda gösterilen yakınları (anne, baba, çocuk, torun, dede, hala, amca, teyze) suçlayıcı bir beyanda bulunmaya zorlanamaz.
- Susma hakkı, avukatın gelene kadar olayla ilgili suçlayıcı ifadelerde bulunmamak için kullanılır.
- Kanunda gösterilen yakınlardan biri suç işlediğinde, tanıklıktan çekilme hakkı vardır ve hakim zorla dinlemeye çalışırsa kararı bozulur.
- 18:39Kanuna Aykırı Deliller
- Kanuna aykırı elde edilmiş bulgular delil olarak kullanılamaz, umumi açık yerlerde delil elde edilebilir.
- İşkence sonucunda elde edilen delil delil değildir ve ilgili kamu memuru hakkında soruşturma başlatılır.
- Polis ve jandarma, işkence iddialarını önlemek için adli tıpta sağlam doktor raporu alır.
- 21:38Mülkilik İlkesi ve Yabancı Suçlular
- Türkiye sınırları içerisinde işlenen suçlar, Türk hakimleri ve mahkemeleri tarafından yargılanır, mülkilik ilkesi gereği yabancı veya Türk vatandaşı olmakla ilgili bir fark yoktur.
- Yabancı suçlular Türkiye'de hemen sınır dışı edilmez, önce yargılanır ve cezasını çektikten sonra iade edilir.
- Türkiye'de bazı yabancı suçluların iadesi konusunda sorunlar yaşanmıştır; örneğin Rahip Burun davası, darbecilerin Yunanistan'a sığınması ve Kaşıkçı cinayeti gibi olaylar.
- 24:07Sözleşmeden Doğan Yükümlülükler ve Özgürlük
- Hiç kimse yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü yerine getirmemesinden dolayı özgürlüğünden alı kolunaamaz.
- Türk ceza hukukuna göre borçlu olmak suçluluk demek değildir, bu nedenle borçlular hapis cezası alamaz.
- Borçlular haciz icra işlemleri ile alacakları tahsil edilebilir, ancak üzerine kayıtlı mal varlığı yoksa hiçbir şey yapılamaz.
- 26:53Nafaka Borcu ve İdari Yaptırımlar
- Nafaka borcunu ödemezsen hakim en fazla üç aylığına tazyik veya disiplin hapsi verebilir.
- İdari kuruluşlar (üniversite, polis, zabıta) suç işlerinden dolayı hapis cezası veremez, sadece idari para cezaları veya yaptırımlar uygulayabilir.
- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin iç yönetmeliğinde özgürlüğü bağlayıcı cezalar (oda hapsi, göz hapsi) verilebilir.
- 29:39Ceza Ehliyeti
- Ceza ehliyeti, hak ehliyeti ve fiil ehliyeti gibi hukuki işlem yapabilmek için gerekli bir ehliyettir.
- Türk ceza hukukuna göre ceza ehliyetini etkileyen iki faktör vardır: akıl sağlığı ve yaş.
- Akıl sağlığı yerinde olmayan bir kişiye hakim ceza veremez, sadece kendine özgü güvenlik tedbirleri uygulanır ve hastaneye sevk edilir.
- 32:00Ceza Ehliyet Yaşı ve Yaş Aralıkları
- Sağır ve dilsizler için ceza ehliyet yaşı, normal yaş ehliyet yaşına üç yıl eklenerek hesaplanır.
- 12 yaş altındaki çocuklar hiçbir şekilde ceza almaz, sadece hakim güvenlik tedbiri uygulayabilir.
- 12-15 yaş aralığındaki çocuklar, suçun anlam ve sonuçlarını idrak edebilirlerse hakim indirimli ceza verebilir, edemezlerse ıslah evine gönderebilir.
- 34:37Ceza Ehliyet Yaşı Detayları
- 15-18 yaş aralığındaki çocuklar, suçun anlam ve sonuçlarını idrak edebilir yetenekte varsayılır ve hakim indirimli ceza uygular.
- TCK'ya göre ceza ehliyet yaşı 12 yaş, tam ceza ehliyet yaşı ise 18 yaş olarak belirlenmiştir.
- Sağır ve dilsizlerle ceza ehliyet yaşı 15 yaş, tam ceza ehliyet yaşı ise 21 yaş olarak belirlenmiştir.
- 37:11Suçun Unsurları
- Suçun unsurları üç ana başlıkta incelenir: kanunilik unsuru (tipiklik), maddi unsuru ve manevi unsuru.
- Suçun maddi unsurları: fail, mağdur ve icrai hareket (fiil) olarak adlandırılır.
- Suçun manevi unsurları kast ve taksir olarak ikiye ayrılır; kast bilerek ve isteyerek, taksir ise bilmeden ve istemeden hareket etmektir.
- 40:29Suçun Cezalandırılması
- Türk Ceza Hukukuna göre devlet sadece suçun maddi unsurunu cezalandırır.
- Suçun icrai hareketi gerçekleşmezse suç oluşmaz ve ceza alınmaz.
- Suçun icrai hareketi başladı ancak neticesi oluşmadıysa (teşebbüs aşamasında) ceza alınır.