Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim programı formatında turizmin ekonomi üzerindeki etkilerini anlatan ders anlatımıdır. Konuşmacı, turizmin makroekonomik boyutlarını detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, turizmin makroekonomik etkilerini iki ana bölüme ayırarak ele almaktadır: olumlu etkiler ve olumsuz etkiler. Olumlu etkiler kapsamında milli gelir, ekonomik büyüme, istihdam, gelir dağılımı ve bölgeler arası dengeli kalkınma gibi konular incelenirken, olumsuz etkiler kapsamında enflasyon, ithalat, yabancı işgücü, mevsimsellik, dışa bağımlılık ve fırsat maliyeti gibi makroekonomik değişkenler üzerinde durulmaktadır.
- Video, bir sonraki bölümde döviz, döviz piyasası, para ve maliye politikaları gibi temel makroekonomik değişkenler üzerinde durulacağını belirterek sona ermektedir.
- 00:09Turizmin Makroekonomik Etkileri
- Makroekonomi, toplumun tümü için toplam talep ve toplam arz gibi konuları değerlendirir.
- Turizmin makroekonomik etkisi, ekonomide toplumun her kesimi için hesaplanan milli gelir, istihdam, enflasyon gibi toplam değerlerdir.
- Bu programda turizmin hem olumlu hem de olumsuz makroekonomik etkileri ele alınacaktır.
- 00:36Turizmin Olumlu Makroekonomik Etkileri
- Makroekonomik değişkenler; milli gelir, istihdam, enflasyon, ekonomik büyüme, kalkınma, dış ticaret, döviz piyasası, para ve maliye politikaları gibi ekonominin tümünü kapsayan toplam değerlerdir.
- Turizmin bu makroekonomik değişkenler üzerinde pozitif yönlü katkısı varsa, bu katkılara olumlu makroekonomik etkiler adı verilir.
- Turizmin olumlu etkileri kapsamında milli gelir, ekonomik büyüme, ekonomik kalkınma, ödemeler dengesi, gelir, istihdam, gelir dağılımı etkisiyle temel sektörler üzerine, fiziksel alt ve üst yapıya, kurumsal altyapıya ve bölgeler arası dengeli kalkınmaya etkisi ele alınacaktır.
- 01:25Milli Gelir ve Ekonomik Büyüme
- Milli gelir, bir ekonomide belli bir dönemde üretilen nihai mal ve hizmetlerin net parasal değeridir.
- Türkiye ekonomisinde turizm milli gelire yıllık bazda yaklaşık %4 oranında katkı yapar.
- Ekonomik büyüme, belirli bir dönemde üretim kapasitesindeki artışa bağlı olarak mal ve hizmet üretiminde ve milli gelirde meydana gelen artıştır.
- Ağırlıklı olarak hizmetlerden oluşan turizm gelirleri, hizmet anlamında milli gelirdeki artışa eklenir.
- Turizm yatırımlarının ve turist gelişlerinin artmasıyla birlikte turizm gelirlerindeki artış milli gelir artışına, dolayısıyla da ekonomik büyümeye olumlu katkı yapar.
- 02:37Ekonomik Kalkınma ve Ödemeler Dengesi
- Ekonomik kalkınma, bir ülkede üretimin ve kişi başına düşen gelirin arttırılmasının yanında ekonomik, sosyal ve kültürel yapının da değiştirilmesi ve yenileştirilmesi sürecidir.
- Turizm, çok yönlü katkılarıyla katalizör görevi üstlenerek toplumdaki kalkınma ve gelişme sürecini hızlandırır.
- Ödemeler dengesi bilançosu, bir ekonomideki yerleşik kişilerin diğer ekonomilerdeki yerleşik kişilerle belli bir dönemde yaptıkları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek için hazırlanan istatistiki bir rapordur.
- Bilanço dört ana başlıktan oluşur ve turizmi ilgilendiren cari işlemler dengesidir.
- Dış turizm gelirleri ne kadar yüksek olursa, ithalattan ortaya çıkan döviz açığının bir kısmı turizm sayesinde geri kazanılır.
- Az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülke ekonomileri için daha çok dış turizm geliri, daha az cari açık demektir.
- Turizme görünmeyen ihracat kalemi ya da bacasız sanayi de denir.
- 04:01Turizmin Gelir Etkisi
- Turizmin gelir etkisi doğrudan, dolaylı ve uyarılmış olmak üzere üç başlıkta ele alınır.
- Doğrudan gelir etkisi, turistlerin turizm işletmelerinden satın aldığı mal ve hizmetler karşılığında doğrudan gelir aktarımı yaptığı konaklama tesisi, restoran, ulaştırma işletmesi gibi kuruluşlar için ortaya çıkan etkidir.
- Turizm işletmelerinin tedarikçilerinin doğrudan turistlerden değil de turizm işletmelerinden elde etmiş oldukları gelirler, turizmin dolaylı gelir etkisidir.
- Turizm destinasyonlarındaki artan mal ve hizmet talebini karşılamak üzere destinasyon dışındaki üretim işletmelerinde ortaya çıkan üretim artışı ve bu üretimin bedelinin turizm destinasyonlarındaki turizm gelirlerinden karşılanması ise turizmin uyarılmış gelir etkisi olarak ifade edilir.
- Turizm gelirleri bu doğrudan, dolaylı ve uyarılmış etkilerle çarpan mekanizmasıyla ekonomide topyekun bir hareketlenmeye neden olur.
- Turizm yatırım harcamaları da ekonomide gelir etkisini oluşturur.
- Turizmin gelir etkisinin bir başka yönü de katma değer etkisidir.
- Katma değer, satışa sunulan mala kazandırılan ilave özellikler karşılığında ortaya çıkan değer artışıdır.
- Turistik destinasyonlarda üretilen mal ve hizmetlere ait katma değerin oldukça yüksek olduğu gözle görülür derecede fark edilir.
- 05:40İstihdam ve Gelir Dağılımı
- İstihdam, dar anlamda iş gücünün çalışması ve çalıştırılmasıdır.
- Turizmdeki işlerin çoğu insan emeğine dayalıdır, bu nedenle turizmin gelişmesi doğrudan istihdama önemli oranda katkı yapar.
- Turizm destinasyonlarında çalışmakla birlikte turizm işletmeleri dışındaki işletmelerin işgören sayılarında ortaya çıkan etki ise dolaylı istihdam etkisi olarak ifade edilir.
- Bir yerde turizm faaliyetinin başlamasıyla birlikte tarım, çiçekçilik, bankacılık gibi işletmelerde de faaliyetler çoğalır ve bu tür işlerle ilgili bir istihdam artışı söz konusu olur.
- Turizm destinasyonları dışındaki bölgelerde faaliyet gösteren işletmelerde turizm nedeniyle ortaya çıkan bu istihdam artışına uyarılmış istihdam etkisi denir.
- Ekonomik faaliyetin bir türü olan bölüşüm ilişkileri sonucu toplam gelirden kişilere veya gruplara intikal eden paylar gelir dağılımı kavramıyla ifade edilir.
- Turizm, geliştiği yöre ve bölgelerde yöre halkının yerel yiyecek ve giyecek ürünlerinden, transfer ve yerel rehberlik hizmetlerinden, el ve ev yapımı ürünlerden gelir elde etmesini sağlar.
- Böylece devletin geliri tabana yayma çalışmalarına katkı sunar.
- Fonksiyonel gelir dağılımı, üretime katılan üretim faktörlerinin (emek, sermaye, doğal kaynak ve müteşebbis) üretim sonucunda elde edilen hasıladan aldıkları paydır.
- Turizm emek yoğun bir sektördür, dolayısıyla geliştiği bölgelerde daha çok istihdam sağlayarak emeğin gelirden ücret şeklinde daha çok pay almasına neden olur.
- 07:32Temel Sektörler Üzerindeki Etki
- Bir ülke ekonomisinde tarım, sanayi ve hizmetler olmak üzere üç temel sektör vardır.
- Turizmin temel sektörlerinden olan yiyecek-içecek sektörü doğrudan tarım faaliyetlerine bağlı bir sektördür, bu nedenle turizmin geliştiği yerlerde tarımsal faaliyetler de çoğalır ve çeşitlenir.
- Turizm, tarımsal üretimde kalitenin artmasına ve üretimde belli bir standardizasyonun sağlanmasına da önemli oranda katkı yapar.
- Sanayi sektörü tüketim malı üreten, ara malı üreten ve yatırım malı üreten sanayiler olarak üçe ayrılır.
- Turistler, turizm faaliyetinde bulundukları ekonomilerde en çok tüketim ürünlerinden yararlanırlar, böylece tüketim mallarından büyük oranda döviz geliri elde etme fırsatı yakalanmış olur.
- Turizmin cam, seramik, deri, plastik gibi tüketim malı üreten sanayilere katkısı daha düşüktür, ancak otel, restoran, eğlence gibi tesislerin inşası ve bakımı gibi nedenlerle inşaat malzemeleri üreten demir, çelik, çimento, cam, seramik, aromalı sanayiine büyük oranda katkısı vardır.
- Sanayi kolları içinde turizmin en az katkısı yatırım malı üreten sanayilerde görülür, ancak turizm destinasyonlarındaki yoğun araç kullanımı ulaştırma sanayine turizmin önemli bir katkısı olarak göze çarpar.
- Turizmin geliştiği destinasyonlarda turizme bağlı olarak üçüncü üretim sektörleri adı verilen hizmetlerle ilgili üretim faaliyetleri de gelişir.
- Bir turizm destinasyonunda yaşayanların yararlandıkları enerji, ulaştırma, su ve kanalizasyon sistemi, otoparklar, spor tesisleri, kongre ve kültür merkezleri, haberleşme sistemleri fiziksel altyapı olarak ifade edilir.
- Fiziksel altyapının gelişmesi turizmin gelişmesini sağladığı gibi, turizmin gelişmesi de fiziksel altyapının daha da iyileştirilmesini sağlar.
- Otel, lokanta, eğlence mekanları gibi üst yapı tesisleri de yine turizme bağlı olarak gelişirler.
- Kurumsal altyapı, bir destinasyondaki kamu kurumlarının dil, mevzuat ve güvenlik gibi ek hizmetleri ile turizm faaliyetleri için hazır bulunuşluk durumunu ifade eder.
- Bir destinasyondaki kamu kurumları turizme ne kadar hazırsa, o destinasyondaki turizm de o kadar hızlı gelişir.
- Ayrıca o destinasyonda turizmin gelişmesi kurumsal altyapının turizm için hazır edilmesine neden olur.
- 10:13Bölgeler Arası Dengeli Kalkınma
- Turizmin bölgeler arası dengeli kalkınmaya da olumlu etkisi söz konusudur.
- Az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunlarından biri gelişmiş-gelişmemiş, zengin-fakir gibi ikili yapıların oluşmasıdır.
- Bölgeler arası gelişmişlik farkları da bu ikili yapılardan biridir.
- Bu gelişmişlik farkını hızla ortadan kaldıracak önemli araçlardan birisi turizmdir.
- Tarım ve sanayide yetersiz kaynaklar nedeniyle az gelişmiş bölgelerin turizme açılması ile dezavantajlı kesimler gelir elde etmeye başlar.
- Turizm sayesinde fiziksel ve kurumsal altyapıda gelişmeler, sosyal hayatta değişim ve dönüşümler meydana gelir.
- Turistler sayesinde okullaşma oranı artar ve sağlık hizmetlerinde iyileşmeler görülür.
- 10:59Turizmin Olumsuz Makroekonomik Etkileri
- Turizmin makroekonomik değişkenler üzerinde pozitif yönlü katkısı varsa, bu katkılara olumlu makroekonomik etkiler denildiğini söyledik ve milli gelir, istihdam, ekonomik büyüme gibi değişkenlere bu bağlamda değindik.
- Bununla birlikte turizmin bazı makroekonomik değişkenler üzerinde negatif yönlü etkisi de söz konusu olabilir.
- Bu etkiye de olumsuz makroekonomik etki denir.
- 11:27Turizmin Olumsuz Etkileri
- Turizm, enflasyon, ithalat, yabancı işgücü, mevsimsellik, dışa bağımlılık ve fırsat maliyeti gibi değişkenler üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
- Turizm sezonunun başlamasıyla turizm destinasyonlarında tüketim malı talebinde artış olur, ancak işletmelerin stokları bu talebi karşılayamaz ve geçici talep enflasyonuna yol açar.
- Fırsat maliyeti, bir sektöre yapılan yatırım karşılığında başka sektöre yatırım yapmaktan vazgeçmek anlamına gelir; örneğin okul yapımına ihtiyaç varken kaynakların otel yapımına yönlendirilmesi.
- 12:54Yabancı İşgücü ve Mevsimlik Etkileri
- Yabancı işgücü etkisi, ulusal işgücünün deneyim ve dil yetersizlikleri nedeniyle turizm işletmelerinde istihdam edilmesi durumudur.
- Yabancı işgücünün iki önemli sakıncası vardır: ulusal işgücünün istihdam edilmemesi nedeniyle işsizlik oranını arttırıcı etki yapması ve yabancı işgücüne ödenen ücretler nedeniyle turizmden elde edilen döviz gelirlerinin bir kısmının yurt dışına geri dönmesidir.
- Mevsimlik etkisi, turizmin yaz ve kış mevsiminde yoğunlaşmasıdır; bu durum işletmelerin geçici olarak kapanmasına, iş gücünün işsiz kalmasına ve fiyat istikrarsızlıklarına yol açar.
- 13:54Dışa Bağımlılık Etkisi ve Sonuç
- Dışa bağımlılık etkisi, turizmin döviz kazandırıcı bir sektör olmasına rağmen ekonominin ağırlıklı olarak turizme dayandırılması risklerini içerir.
- Turizm talebinin sürekli artacağı öngörüsüyle ekonominin turizme dayandırılması, doğal afet, ekonomik veya siyasi istikrarsızlık gibi durumlarda ekonomiyi kaosa sürükleyebilir.
- Bu nedenle turizm sektörünün geliştirilmesi kadar tarım, sanayi ve diğer hizmetler gibi reel sektörlerin de geliştirilmesi önemlidir.