Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Hacettepe Üniversitesi Tıbbi Etik Bilim Dalından Nükhet Büken'in bir akademik oturumunda yaptığı konuşmayı içermektedir. Konuşmacı, tıpta uygulama hataları (malpraktis) konusunu detaylı bir şekilde ele almaktadır.
- Konuşma, tıbbi malpraktis tanımı ile başlayıp, hataların nedenleri, tespit yöntemleri ve önleme stratejileri üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacı, tıp tarihi ve etiği perspektifinden hekimlik ortamının nasıl değiştiğini, hekim-hasta ilişkisinin nasıl sarsıldığını ve günümüzde tıbbın yeni yüzünü ele almaktadır.
- Konuşmada ayrıca sağlık çalışanlarına yönelik şiddet, hekimlik ahlakının bozulması ve performans sisteminin etkileri de ele alınmaktadır. Konuşmacı, hata bildirim sistemlerinin oluşturulması, kontrol listelerinin oluşturulması, sistem sorgulamalarının yapılması ve bakım standartlarının belirlenmesi gibi çözüm önerileri sunmaktadır. Türkiye'de uygulanan sağlık politikalarının ve sağlık ekonomisinin bu konudaki etkileri de konuşmanın bir parçasıdır.
- 00:02Konuşmacının Tanıtımı ve Konuşma Akışı
- Hacettepe Üniversitesi Tıbbi Etik Bilim Dalından Nükhet Büken, tıpta uygulama hataları ve engelleme yolları hakkında konuşacak.
- Konuşma, tıbbi malpraktis tanımı, uygulama hatalarının nedenleri, tespit edilme yöntemleri ve önleme önerileri şeklinde ilerleyecek.
- Konuşmacı, tıpta uygulama hatalarının sadece tıbbi etik ve yasal boyutlarıyla değil, sosyolojik, psikolojik ve toplumsal açıdan da tartışılması gerektiğini vurguluyor.
- 02:36Konuşmacının Temel Mesajları
- Tıbbi hatalar tıbbi hazinelerimizdir ve hatalarımızı hazinelerimize dönüştürmek durumundayız.
- Her hekimin hata yapma hakkı olduğu gibi, hekimlerin de hata yapma olanaklarının olduğu üzerinden hareket etmemiz gerekiyor.
- Hatalar ortaya konmalı, hata bildirim sistemleri oluşturulmalı ve bu sistemler ulusal düzeyde olmalı.
- 04:01Hekimlik ve Tıp Tarihi
- Tıbbın tarihsel geçmişinde büyük hekimler dönemi (Galen, İbn-i Sina) kapandı ve hekimlerin tanrı, yarı tanrı olduğu dönemlerden geçtik.
- Günümüzde hekimleri tıbbın uygulayıcıları olarak ölüme bile çare bulacak şekilde gören bir anlayış var.
- İleri tıbbi teknolojilerin yüksek riskler içerdiği ve bunları uygulayan hekimlerin hala tanrı ya da yarı tanrı rolünü oynaması isteniyor.
- 06:04Hekim-Hasta İlişkisi ve Sistem Sorunları
- Temel güven ilişkisi sarsıldı ve darbe aldı, Türkiye'de son onlu yıllarda uygulanan politikalar bunu destekledi.
- Sistem sorgusunu yapmadık, hak talepleri hastadan direkt hekime yönelen bir hak talebi şeklinde algılandı.
- Hasta hakları ile ilgili girişimler ve tıp etiğinin hasta haklarını merkeze alan algısı hızlı bir şekilde yayıldı.
- 08:27Sağlık Hizmetleri ve Tıp İklimi
- Sağlık hizmetleri anne karnından doğuma kadar, ölüme kadar devam ediyor ve günümüzde ölümün ne zaman ve ne şekilde gerçekleşeceğine de karar veren hekim.
- Yaşamın tıpsallaştırılması kavramı, geçmişte fizyolojik olarak kabul edilen pek çok sürecin artık tedavi edilmesi gereken süreçler olarak algılanması anlamına geliyor.
- Yüksek teknoloji kullanımı, yüksek riskler nedeniyle zorunlu mesleki sorumluluk sigortasının yapılması ve hukuk ikliminin değişmesiyle tıp hukuku alanında birleştik.
- 09:54Tıbbi Malpraktis ve Hukuki Süreçler
- Hekimler aleyhine açılan davalar hızla artmakta ve adli tıp veya yüksek sağlık şurasından hekim sorumluluğu değerlendirmeleri daha önce hekim lehine olurken, günümüzde farklı mekanizmalarla değerlendirme süreçleri başlamıştır.
- Tıbbi malpraktis, hekimin tedbirsizlik, dikkatsizlik, acemilik veya kurallara uymama sonucu tedavi ve bakım standartlarına uymayan davranışlarıyla hastasına zarar vermesidir.
- Hukuk sistemimiz, bir zarar ortaya çıktığında kusura bağlı sorumluluk üzerinden hareket eder ve tıbbi malpraktis değerlendirmelerinde standardize edilmiş tanı tedavi rehberlerinin olması gerekir.
- 11:43Tıbbi Uygulama Hatalarının Etkileri
- Tıbbi uygulama hataları bir halk sağlığı sorunu olup, büyük oranda ölüm ve yaralanmalara sebep olur, ekonomik kayıplara neden olur ve sağlık sistemine duyulan güveni azaltır.
- Hatalar latent ve aktif hatalar şeklinde sınıflandırılır; aktif hatalar uygulamayı yapan kişilerin hatalarıdır ve dikkatsizlik, tedbirsizlik, bilgisizlik, ihmal veya kurallara uymama şeklinde tanımlanır.
- Sorunun çözümü için birey hatalarının bağlı olduğu sistem üzerinden sistem hatalarını görerek ortadan kaldırıcı mekanizmaları harekete geçirmek gerekir.
- 13:25Uygulama Hatalarının Tespiti ve Pratik Yararları
- Uygulama hatalarının tespit edilmesinin iki pratik yararı vardır: zarar kaynaklarının araştırılarak hatanın nedenlerinin tespit edilmesi ve çalışanların davranış modellerinde değişiklik yapabilecek bilgilendirme ve eğitim modellerinin geliştirilmesi.
- Hata nedeni sistemde bir aksama ise kurumsal iyileştirmenin sağlanması ve zarara uğrayan kişinin zararının tazmin edilmesi ve zarar verenin sorumluluğunun teslimi sağlanır.
- Uygulama hatalarının ortaya çıkarılmasında ölüm ve yaralanma ile ilgili değerlendirme toplantıları, hata bildirim sistemlerinin işlevsel hale getirilmesi ve retrospektif veri analizleri gibi yöntemler kullanılır.
- 17:53Hataların Önlenmesi ve Düzenekler
- Hataların önlenmesinde yararlanılabilecek düzenekler arasında denetim listeleri, protokoller, bilgisayar programları, bilgiye ulaşımın geliştirilmesi ve standardizasyon bulunmaktadır.
- Tıpta hataların önlenmesine yönelik bugün uygulanan model yetkinlik modelidir, ancak sistem sorunlarının tespiti ve çözümlenmesi modeline geçilmelidir.
- Sisteme yönelik yaklaşımla hatanın değerlendirilmesinde sağlık politikaları, sağlık ekonomisi, tıp eğitimi ve sürekli mesleki eğitim önemlidir.
- 20:36Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Performans Sistemi
- Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet, hak arama isteğinin ortaya çıkmasıyla başlamış ve bu durumun mekanizmaları görünmeyip hak taleplerinin hekim üzerinden talep edilmesiyle ortaya çıkmıştır.
- Performans sistemi hekimlik ahlakını bozmuştur; daha fazla maddi gelir elde etmek için daha fazla işlem yapmak niceliği niteliğin önüne geçirmiştir.
- Devlet hastanelerinde vatandaşlardan hekime yönelen şiddet, sağlık çalışanlarına yönelik en büyük zorluktur ve manevi olarak da zorlayıcı bir durumdur.
- 21:36Hekime Yönelik Şiddeti Önleme Önerileri
- Hekime yönelik şiddeti önlemek için güvenlik tedbirleri almak yerine sistem sorgusunu yapmak ve saldırganla göz göze gelmemek gibi çözümlerin yeterli olmadığı vurgulanmaktadır.
- Hata bildirim sistemlerinin oluşturulması, ülke çapında bakım standartlarının oluşturulması ve tıbbi uygulama hatalarını araştırmakla görevli kurumların oluşturulması önemlidir.
- Hekim sorumluluğu ile ilgili davaların tamamı tazminat hukuku içerisinde değerlendirilmeli, ceza hukukundan çıkarılmalı ve bu konuda baskı grupları oluşturulmalıdır.
- 23:19Tıp Tarihi ve Eski Hekimler
- Konuşmacı, 15. asırda Amasya'da yaşamış Şerafettin Sabuncu'nun kadın doğum sonrası kan bozukluğunu tespit etme görüşünü aktarmıştır.
- Yabancı kitaplarda eski hekimlerden bahsedilirken, Türk tıp eğitiminde eski hekimlerin üzerinde durulmadığı belirtilmiştir.
- 17. asırda Hollanda'da doktorun her tarafı örtülü, yalnız başı hastada örtülü muayene şekli ile 15. asırda Şerafettin Sabuncu'nun hastanın her tarafı açık muayene şekli karşılaştırılmıştır.