Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan kapsamlı bir ticaret hukuku eğitim dersidir. Eğitmen, ticaret hukuku alanındaki temel kavramları ve önemli maddeleri detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, ticaret hukukuna ilişkin on dört klasik sorunun çözümüyle başlayıp, ticari işletmenin unsurları, gerçek kişi tacirin tanımı ve tacir olmanın sonuçları ile devam etmektedir. Daha sonra fatura düzenleme, ticaret karinesi, ticaret sicilinin fonksiyonları, haksız rekabet kavramı ve şirketler hukuku kapsamında kolektif, anonim, limited ve komandit şirketlerin özellikleri ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca anonim şirketlerin zorunlu organları (genel kurul, yönetim kurulu ve denetçiler), toplantı düzeni, karar yeter sayıları ve kıymetli evraklar (poliçe, bono ve tüm kamyon senetleri) hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Poliçenin zorunlu unsurları da açıklanmaktadır.
- Ticaret Hukuku Soruları ve Giriş
- Video, ticaret hukukuna ilişkin on dört klasik soruyu çözecek ve bu soruları çözerken ticaret hukukuna ilişkin genel bilgileri de paylaşacak.
- Ticaret, ticari işletme hukuki bir kavramdır; her iktisadi işletme bir ticari işletme değildir, ancak her ticari işletme bir iktisadi işletmedir.
- Ticari işletmenin tanımı Ticaret Kanunu'nda yapılmış, ancak bir işletmenin ticari işletme sayılması için gereken kriterler Ticaret Sicili Tüzüğü'nün 14. maddesinde düzenlenmiştir.
- 01:56Ticari İşletmenin Unsurları
- Ticari işletmenin dört temel kriteri vardır: gelir sağlamanın amaç edilmesi, devamlılık, esnaf faaliyeti çapını aşma ve faaliyetin bağımsız olması.
- Gelir sağlamanın amaç edilmesi, ticari işletmenin mutlaka kar elde etmesi değil, gelir elde etme hedefinin bulunmasıdır.
- Devamlılık, ticari işletmenin bir iki seferlik işler için değil, devamlı sürekli şekilde aynı faaliyette bulunmasıdır; ancak faaliyet gösterdikleri sektörün özelliğinden kaynaklanan dönemsel faaliyetler devamlılık kriterini bozmaz.
- 03:20Esnaf Faaliyetinin Çapını Aşma ve Faaliyetin Bağımsızlığı
- Esnaf faaliyeti, kazançları nakli ise geçimini sağlamaya yetecek derecede az olan ve sermayeleri nakli sermayeden daha çok ve bedenen çalışmasına dayanan kimselerin işlettikleri işletmelerdir.
- Esnaf faaliyetinin çapını aşan işletmeler esnaf ticari işletme sayılacaktır.
- Faaliyetin bağımsız olması, iktisadi işletmenin bir şube niteliğine sahip olmamasıdır; şubeler merkeze bağımlı olarak faaliyet gösteren işletme birimleridir ve bağımsız olmadıkları için ticari işletme olarak nitelendirilmezler.
- 05:26Gerçek Kişi Tacirin Tanımı
- Tacirler Ticaret Kanunu'nda ikiye ayrılarak düzenlenmiştir: gerçek kişi tacirler ve tüzel kişi tacirler.
- Gerçek kişi tacirleri, bir ticari işletmeyi kısmen dahi kendi adına işleten kimseye denir; burada "kısmen dahi kendi adına" ibaresi adi ortaklığı ifade eder.
- Adi ortaklığın her ortağı aynı zamanda tacir sıfatına sahiptir çünkü adi ortaklığın tüzel kişiliği yoktur ve her ortak sözleşmeli aksine bir hüküm bulunmuyorsa şirketi tek başına temsil edebilir ve izah edebilir.
- 07:13Gerçek Kişi Tacirin Diğer Durumları
- Bir ticari işletmeyi kurup açtığını sirküler, gazete, radyo veya çeşitli ilan vasıtalarıyla halka bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline kaydettirerek keyfiyeti ilan etmiş olan kimse, fiilen işletmeye başlamış olsa bile tacir sayılır.
- Bir ticari işletmeyi açmış gibi ister kendine, ister adi bir şirket veya hukuken varsayılmayan diğer bir şirket adına ortak sıfatıyla işlemlerde bulunan kimse, iyi niyet sahibi üçüncü şahıslara karşı tacir gibi sorumlu olacaktır.
- Tüzel kişi tacirler, Ticaret Kanunu'nun 18. maddesinde düzenlenmiştir; ticaret şirketleri, ticaret amaçlı dernekler ve kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurumlar tacir sıfatına sahiptir.
- 10:48Tacir Olmanın Sonuçları
- Tacirler iflasa tabi kimselerdir ve ticari işletmeleri ile ilgili işlemlerini bir ticaret ünvanı altında yapmak yükü altındadırlar.
- Tacirler kanunda belirlenen ticari defterleri tutmak, işletmelerini ticaret siciline tescil ettirmek ve kendi bölgelerindeki sanayi ve ticaret odalarında kaydolmak yükü altındadırlar.
- Tacirlerin birbirlerini temelde düşürmek, sözleşmeyi feshetmek veya sözleşmeden dönmek için yaptıkları beyanların ve ihtarların ya telgrafla ya iadeli taahhütlü mektupla ya da noterden yapılması gerekir.
- 12:24Fatura Düzenleme ve Ticaret Karinesi
- Tacir, ticari işletmesi gereği mal satmış, imal etmiş, iş görmüş veya menfaat sağlamış olan taraf, fatura verilmesini ve bedeli ödenmişse bunun faturada gösterilmesini isteyebilir.
- Fatura içeriğinin ne olduğu Vergi Usul Kanunu'nda düzenlenmiştir.
- Faturayı alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde itiraz etmezse faturanın içeriğini kabul etmiş sayılır, itiraz ederse fatura içeriğinin doğru olduğunu tacir ispat edecektir.
- 13:56Ticaret Karinesi
- Ticaret karinesi Ticaret Kanunu 21. maddesinde düzenlenmiştir ve tacirlerin borçlarının ticari olması asıldır.
- Gerçek kişi tacirler açısından, işlemin ticari işletmesi ile ilgili olmadığını açıkça bildirirse veya hal ve van yapılan işin ticari işletmesi ile ilgili olmadığı anlaşılabiliyorsa, bu işten doğan borcu ticari iş sayılmaz.
- Tüzel kişi tacirlerin adi alanı yoktur, tüzel kişilerin yapmış olduğu her türlü işlem ticari bir iştir ve bunların her türlü borcu da ticari borç sayılır.
- 15:43Ticaret Sicilinin Fonksiyonları
- Ticaret siciline yapılan her türlü kayıt alenidir ve herkes ilgili olduğunu ispat etmeksizin ticaret sicili kayıtlarını inceleyebilir.
- Ticaret sicil ile yapılan kayıtlar, üçüncü kişiler hakkında kural olarak ticaret sicili gazetesinde ilan edilmekle birlikte sonuç doğurur ve hüküm ifade eder.
- Olumsuz fonksiyon ise tescili gerektiği halde tescil edilmemiş veya tescil edilip de ilanı gerekirken ilan edilmemiş olan bir husus ancak bunu bildikleri kanıtlanmak şartıyla üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir.
- 17:39Haksız Rekabet
- Haksız rekabet, Ticaret Kanunu'nda iktisadi rekabetin iyi niyet kurallarına aykırı veya çeşitli şekillerde her türlü kötüye kullanımı, her türlü suistimali olarak tanımlanmıştır.
- Haksız rekabet halleri arasında rakibi kötülemek, başkasının mallarını kötülemek, paye almamış gibi davranma, başkasının markası ile iltibas meydana getirme gibi durumlar bulunmaktadır.
- Haksız rekabet halinde zarar gören veya zarar görme tehlikesi altında bulunan kimse haksız rekabetin tespiti, benliği, eski hali iade, maddi tazminat ve manevi tazminat davaları açabilir.
- 20:47Kolektif Şirket
- Ticaret şirketleri kişi şirketleri (kolektif şirket, komandit şirketi) ve sermaye şirketleri (anonim şirket, limited şirket, bölünmüş şirket) olarak ikiye ayrılır.
- Kolektif şirket, Ticaret Kanunu 153. maddesinde "ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla gerçek kişiler arasında kurulan ve ortakların hiçbirinin sorumluluğu şirket alacaklarına karşı sınırlandırılmamış şirket" olarak tanımlanmıştır.
- Kolektif şirketin en önemli özellikleri: ticari işletme işletmesi, ticaret unvanı, gerçek kişiler arasında kurulması ve ortakların şirket borçlarından ötürü sınırsız sorumlu olmasıdır.
- 24:45Anonim Şirketin Tanımı ve Özellikleri
- Anonim şirket, sahibi belli olmayan, çok ortaklı bir şirket türüdür ve küçük birikimlerin bir araya getirilerek büyük sermayelerin elde edilmesi amacıyla kurulmuştur.
- Anonim şirket, esas sermayesi muayene ve paylara bölünmüş olan, borçlarını yalnız mal varlığıyla sorumlu bulunan ve ortakların sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlı olan şirket olarak tanımlanmıştır.
- Anonim şirketlerde paylar kıymetli evrak niteliğindeki hisse senetlerine bağlanabilir ve ortakların sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlıdır.
- 27:42Anonim Şirketin Organları
- Anonim şirket organları vasıtasıyla idare edilir ve kanunen bulunması zorunlu olan üç tane organı vardır: genel kurul, yönetim kurulu ve denetçiler.
- Genel kurul, şirket açısından önemli nitelikteki kararların alındığı organdır ve sermaye artırımı, diğer organların seçimi, karın dağıtılıp dağıtılmasına karar vermek gibi yetkilere sahiptir.
- Yönetim kurulu şirketin idaresi ve temsili ile görevlendirilmiş bir organdır, denetçiler ise şirketin kanunda belirtilen durumlarını denetlemekle yükümlü olan kimselerdir ve bir anonim şirkette en az bir en fazla beş denetçinin olması gerekir.
- 30:00Genel Kurul Toplantıları
- Anonim şirket genel kurul senede en az bir kere toplanması zorunludur ve bu toplantıya olağan genel kurul toplantısı adı verilir.
- Genel kurul toplantıya yönetim kurulu, denetçiler, esas sermayenin en az %10'una sahip pay sahipleri, tasfiye memurları veya kayyum tayin edilmiş mahkeme tarafından çağrılabilir.
- Genel kurulun toplantıya çağrılması için toplantı günü hariç olmak üzere en az 15 gün öncesinden ticaret sicili gazetesinde toplantının tarihinin ve gündemin ilan edilmesi ve nama yazılı pay sahiplerine iadeli taahhütlü mektupla çağrı yapılması gerekir.
- 33:17Genel Kurul Toplantı Yeter Sayıları ve İptal Davası
- Anonim şirketin genel toplantı yeter sayısı, esas sermayenin en az bir çeyreğine sahip pay sahipleri veya temsilcilerinin toplantıda hazır bulunması halinde sağlanır.
- Şirketin vergi tabiiyetinin değiştirilmesi ve ortaklara mali yükümlülükler getirilmesi için esas sermayenin en az üçte ikisi, diğer sözleşme değişikliklerinde ise esas sermayenin yarısı toplantıda hazır olması yeterlidir.
- Anonim şirket genel kurul kararlarına karşı iptal davası açma imkanı vardır ve bu davayı ay sahipleri, yönetim kurulu üyeleri, denetçiler, toplantıya katılmış ama muhalif oy vermiş ve bu muhalefetine toplantı tutanağına geçirmiş olan pay sahipleri açabilir.
- 36:16İptal Davası Koşulları
- Genel kurul kararına karşı açılacak iptal davasının kararın alınması itibaren üç ay içerisinde açılması gerekir ve bu süre hak düşürücü bir süredir.
- Mahkeme ancak genel kurul kararının kanuna, esas sözleşmeye veya afaki iyi niyet kurallarına aykırı olması durumunda kararın iptaline karar verebilir.
- Afaki iyi niyet kurallarına aykırı genel kurul kararları, ortaklar arasındaki eşit işlem ilkesine aykırı olan veya azınlığı ezmeye yönelik kararlar olarak değerlendirilebilir.
- 37:53Limited Şirket
- Limited şirket, iki veya daha fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulup, ortaklarının sorumluluğu koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesi belirli olan şirkettir.
- Limited şirket, hem kişi ortaklıkları hem de sermaye şirketi özelliklerini bünyesinde barındıran karma bir türdür.
- Ortak sayısı yirmi ve aşağısında olan şirketlerde zorunlu organlar ortaklar kurulu ve müdürlerdir, yirmi ve üzerinde olan şirketlerde ise bir veya birden fazla denetçinin bulunması zorunludur.
- 40:34Komandit Şirket
- Komandit şirkette ortaklar komandit ve komandit olmak üzere ikiye ayrılır; komandit ortaklar şirket borçlarından dolayı sınırsız sorumlu, komandit ortaklar ise sorumluluğu koymayı taahhüt ettiği sermaye ile sınırlıdır.
- Komandit şirketi komandit ortaklar idare eder ve komanditör ortağın ünvanında isminin yer alması yasaktır, aksi takdirde şirket borçlarından dolayı sınırsız sorumlu hale gelir.
- Kanun, komandit şirketlere ilişkin hükümleri genel itibariyle kolektif şirketlere atıf yapmak suretiyle düzenlemiştir.
- 41:48Kıymetli Evrak ve Kamyon Senetleri
- Kamyon senetleri, tedavül edebilme ve dolaşabilme gücüne sahip olan, Ticaret Kanunu'nda üç tane olarak düzenlenmiş ve sınırlı sayıda olan senetlerdir.
- Kamyon senetleri kanunen emre yazılı senetlerdir; poliçe ve bono hamile düzenlenemezken, çek hamile olarak da düzenlenebilir.
- Emre yazılı senetler senedin arkasına veya ciro beyanı ve teslimi ile devredilirken, hamile yazılı senetler sadece teslim yolu ile devredilebilir.
- 43:49Poliçenin Zorunlu Unsurları
- Poliçe üçlü bir ilişkiyi gerektirir: keşideci (senedi düzenleyen), keşideci muhataba ve lehtar (senet üzerinde yazılı meblağın kayıtsız ve şartsız ödenmesi emrini alan).
- Poliçenin zorunlu unsurları: poliçe kelimesinin yer alması, belirli bir meblağın kayıtsız ve şartsız ödenmesi emrinin bulunması, lehtar ve muhatabın adı-soyadı, tarih, ödeme yerinin ve keşidecinin imzasıdır.
- Poliçelerde vade zorunlu değildir; belirli tarihli vade, keşit edilmesinden belli süre sonra ödenecek vade, görüldüğünde ödenecek vade ve görüldüğünden belli bir süre sonra ödenecek vade olmak üzere dört farklı vade türü vardır.