Buradasın
Terörizm ve Radikal Selefi Hareketler Üzerine Akademik Panel
youtube.com/watch?v=QLuPHK4HJwgYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ersel Hoca, Nihat Hoca ve diğer uzmanların yer aldığı bir akademik panel formatındadır. Konuşmacılar terörizm ve özellikle El Kaide ile Daesh gibi radikal selefi hareketler hakkında detaylı bir tartışma gerçekleştirmektedir.
- Video, terörizmin tarihsel gelişiminden başlayarak El Kaide'nin ortaya çıkışı, Daesh'in Batı'ya karşı geliştirdiği ideolojik karşı okuma ve stratejik hedeflerini ele almaktadır. Konuşmacılar, bu örgütlerin sosyal medya kullanımı, kitlesel şiddet eylemleri, intihar saldırıları ve devlet inşası çabaları gibi yeni yönlerini incelemektedir.
- Panelde ayrıca, terör örgütlerinin geleneksel stratejilerinden farklı olarak hem içeriye hem dışarıya mesaj verme, korku yaratma ve kitleleri kontrol etme yöntemleri, Daesh'in bir coğrafyayı kontrol etmeye başladığında karşılaştığı zorluklar ve devletleşme süreci gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, bu örgütlerin sadece dini motivasyonla değil, aynı zamanda yerel siyasi sorunları iyi okuyarak ve sosyal medyayı etkili bir şekilde kullanarak büyüdüğünü vurgulamaktadır.
- Terörizmin Tarihi ve Metodu
- Terörizm çok eski bir hikaye olup, dünyanın farklı yerlerinden gelen birçok örgüt bu süreçte ortaya çıkmıştır.
- Terörizm, siyasi hedeflere korku yaratarak ve şiddet vasıtasıyla ulaşmak için örgütlenme ve uygulama yöntemidir.
- Terörizm, zayıf bir aktörün daha güçlü aktörler karşısında konvansiyonel mücadele edemeyeceği durumlarda başvurduğu asimetrik bir mücadele tarzıdır.
- 02:54El Kaide ve Selefi Radikalizm
- 1990'lardan itibaren ortaya çıkan selefi hareket, soğuk savaştan sonraki küresel ilişkilerde devlet dışı aktörlerin ideolojilerinin yeniden canlanabildiği iklimde ortaya çıkmıştır.
- El Kaide, 11 Eylül'de dünya kamuoyunda tanınan bir ideolojik hareket olarak ortaya çıkmıştır.
- El Kaide'nin kurucuları arasında Abdullah Azzam ve Zavahiri gibi farklı görüşler vardı; Azzam fiziki mekan temelli bir mücadele savunurken, Zavahiri küresel bir mücadele modelini tercih etmiştir.
- 05:55Küresel ve Yerel Yaklaşımlar
- Amerika'nın El Kaide'ye verdiği yanıt teritoryal bir mücadele şeklinde olmuştur.
- Zarkavi, yerelden küreselle gidelim denilen akımın temsilcisi olarak ortaya çıkmıştır.
- Günümüzde küreselci yaklaşımla yerelci yaklaşımın melez bir formu karşımıza çıkmaktadır.
- 08:09Terör Örgütlerinin Modern Yaklaşımı
- Terör örgütleri kültürel kodları iyi okumuş gibi görünmektedir.
- Terör örgütleri melezlik göstermektedir; bir yandan terör örgütü, bir yandan da toprak kontrol etmeye çalışan bir devlet inşası yapmaktadır.
- Bu örgütler modern küreselleşmenin getirdiği imkanları sonuna kadar kullanmaktadır.
- 09:1711 Eylül Saldırılarının İdeolojik Boyutu
- 11 Eylül saldırılarını gerçekleştirenler Afganistan'dan gelmiş ancak Almanya'da yetişmiş, Batı ile teması olan kişilerdir.
- Bu saldırılar tamamen cahilce bir refleksif hareket değil, Batı medeniyetine karşı geliştirilmiş bir ideolojik karşı okuma ve duruşun dışavurumudur.
- Saldırılar sadece terör örgütü değil, bir ideolojik pozisyonun dışavurumu ve mesajın verilmeye çalışılmasıdır.
- 09:58Batı'nın Hassas Noktalarına Dokunma Stratejisi
- Saldırılar modern çağın iletişim teknolojisini kullanarak Batı'nın hassas noktalarına dokunmuştur.
- Ezidi kadınların satılması, çocukların eylemde kullanılması gibi konular Batı'nın insan hakları değerlerine doğrudan meydan okumadır.
- Gazetecinin kaçırılması ve başının kesilmesi eylemi, Batılı değerlere ayaklar altına alma ve kışkırtma amaçlı bir mesajdır.
- 11:19Batıyı Üzerine Çekme Stratejisi
- Önceki dönemde El Kaide döneminde Batılı hedefleri vurarak Batı'ya zarar verme stratejisi vardı.
- Bu dönemde strateji, Batının hassas olduğu noktalardan Batıyı inciterek sivil yumuşak hedefleri Batıyı üzerine çekmektir.
- Batıyı üzerine çekerek Müslüman kitleleri de kışkırtma ve bu oyunun kendi sahasına çekmeye çalışmaktadır.
- 12:15Mezhep Ayrışmasını Politize Etme
- Bu strateji, İslam coğrafyası içerisinde mezhep ayrışmasını politize ederek, militarize ederek çatışma fay hattı oluşturmaya çalışmaktadır.
- Mezhebi kimlikler üzerinden çatışmayı Ortadoğu siyasetin merkezine oturtma noktasında başarılı olmuştur.
- Selefi örgütler, belli bir mezhebi kimlik içerisinde belli bir yorumu baz alarak İslam coğrafyası içerisindeki çatışma fay hattını derinleştiren bir strateji izlemektedir.
- 13:51Siyasi Hareket Olarak Selefi Radikalizm
- Selefi radikalizm, din kullanan bir siyasi harekettir ve terör örgütlerinin ideolojisinin en temel motivasyonu sağlam tutmak içindir.
- İslam dünyasında Batı karşıtı hareketlerin tarihi çok eskidir; Moğollar gelip İslam dünyasını tarumar ettiklerinde ve Osmanlı İmparatorluğu yıkıldığında benzer hareketler görülmüştür.
- İslam dünyası siyasi boşluklara düşerse veya kaotik ortamlara girdiğinde iki tür reaksiyon görülür: radikal modernleşme veya köktencilik.
- 15:56Daesh'in Yerel Sorunları Kullanma Stratejisi
- Daesh'in geldiği noktanın önemli sebeplerinden biri, yerel sorunları iyi okuması ve yeni bir yorumla sunmasıdır.
- Daesh, Irak'taki Sünnilerin sistemdeki marjinalizasyonu ve Saddam dönemi Boğaziçi unsurlarıyla pragmatik bir ortaklık kurmuştur.
- Suriye'de yerel çatışma dinamiklerini, farklı muhalif grupların ayrılıklarını ve rejimle muhalif gruplar arasındaki sorunları kullanarak kendisine alan açmıştır.
- 19:12Sosyal Medya ve Radikalleşme
- Küreselleşme ile beraber ortaya çıkan medya boyutu, Daesh'in radikalleşme stratejisinde önemli bir rol oynamaktadır.
- Daesh, Twitter, Facebook gibi sosyal medya alanlarını insanları radikalize etmek ve yeni üyeleri toplamak için kullanmaktadır.
- Sosyal medya, bireylerin fikirlerini, düşüncelerini ve görüntülerini ucuz bir maliyetle paylaşmalarına olanak sağlayarak radikalizme yeni bir boyut kazandırmaktadır.
- 20:31Terör Örgütünün Organizasyon ve Eylem Özellikleri
- Terör örgütü, uluslararası savaşçıların çekim merkezi haline gelmiş durumda ve örgütlenmesinde ufak yenilikler var, ancak bu yenilikler paradigmayı alt üst edecek kadar orijinal değil.
- Örgüt, eylem ve propagandayı birleştirerek "silahlı propaganda" olarak adlandırılan bir strateji kullanıyor ve sosyal medya avantajıyla her eylemiyle hem içeriye hem dışarıya mesaj gönderiyor.
- Örgüt, ahlaki manada sınır tanımayan, şiddet ve eylem türünde yaratıcılık gösteren bir yapıya sahip, özellikle erken oruç bozan çocukları çarmıha germe gibi İslam'ın en kötü dönemlerinde bile yapılmayan pratikler kullanıyor.
- 22:51Terör Örgütünün Yeni Eylem Yöntemleri
- Portakal rengi elbise giydirerek idamlar, yakmalar ve kafa kesmeler gibi eylem türleri yeni görünse de, bu tür örgütlerde ve çatışma ortamlarında daha önce de görülen uygulamalar.
- Örgüt, intihar saldırılarını artık savaşta cephede kullanılan bir taktik araca çevirmiş ve daha kitlesel, yoğun ve sık şiddet içeren eylemler kullanarak farkı yaratmış.
- Örgüt, kontrol ettiği alanlarda her gün kitlesel ve geniş ölçekte eylemler yaparak görünürlüğünü kazanmış, bu da geleneksel terör örgütlerinin eylemlerinden farklı bir hibrit yapıya sahip olmasını sağlamış.
- 26:42Terör Örgütünün Devlet İnşası Hedefi
- Geleneksel terör örgütlerinin amacı çok adam öldürmek değil, çok insana mesaj iletmektir, ancak bu örgütler daha etkili olması için dozajı arttırmış ve çok adam öldürüp mesaj üretmeyi hedefliyor.
- Örgüt, doğrudan devlet inşası arayışında olduğu için yönettiğini düşündükleri halkı her gün fiili olarak otoritesi altında tutmak ve itaati sağlamak zorunda.
- Büyük nüfusları kontrol eden bir örgüt haline geldiklerinde, korkuyu çok daha fazla kullanmak zorunda kalıyor ve bu nedenle terör eylemi diye tanımadığımız tarzda eylemler vakayı adiyeden oluyor.
- 28:33Terör Örgütlerinin Rekabetçi Ortamı
- Anarşik ortamlarda terör örgütleri de müthiş bir rekabet içerisindeler, örneğin intihar eylemleri daha çok dini motifli örgütler tarafından kullanılırken, soldan gelen örgütler de rekabet etmek için dine açılmışlar.
- Bu rekabetçi ortam, "ben senden daha etkilisini yaparım" tartışmasının bir sonucu olarak ortaya çıkmış.
- Örgüt, devlet inşası için insanları kontrol altına almak ve korku yaratmak gibi bir taşla beş kuş vurmayı hedefliyor, aynı eylem üzerinden El Kaide'den daha ciddi bir küresel tehdit olduğunu da vurguluyor.
- 30:37Örgütlerin Devletleşme Süreci
- Ortadoğu'daki birçok devlet halkın temel ihtiyaçlarını karşılayabilme konusunda başarılı performans sergileyemiyor.
- Bir örgüt devlet gibi davranmaya başladığında, güvenlik, temel altyapı (yollar, elektrik, su, kanalizasyon, hastaneler) ve ekonomik düzen gibi devlet sorumluluklarını yerine getirmek zorunda kalıyor.
- Örgütler vaat ederken, devletler yapmak zorundadır; bu aradaki temel farklardan biridir.
- 31:58Devletleşme Sürecinin Etkileri
- Örgütler devletleşirken elastikiyet ve sürpriz saldırı gibi vasıflarını kaybedip savunmacı bir yapıya dönüşüyor.
- Bu durum, örgütlerin hava bombardımanlarına açık hale gelmesine ve halka hizmet verme fonksiyonlarını yerine getirememesine neden oluyor.
- Bu durum sadece Daesh için değil, bölge ülkeleri, diğer örgütler ve dış aktörler için de yeni bir durum oluşturuyor.
- 33:39Öğrenme Süreci ve Taktikler
- Daesh'in ilerleyişinde sürpriz unsuru, şok edici eylemler ve taktik operasyonlar rakiplerine karşı avantaj sağlamıştı.
- Zaman içinde devletler ve diğer gruplar bu taktikleri öğrenerek Daesh'in ilerlemesini yavaşlattı.
- Örneğin, Ramadi'de Daesh'in buldozerlere patlayıcı yerleştirerek savunma hatlarını kırma taktiğini gördükten sonra Amerikalılar tanksavar füzeleri ile takviye sağladı.
- 35:13Daesh'in Yeni Stratejileri
- Daesh, devletleşirken hizmet vermek yerine korkuyla ikame etmeye çalışıyor ve bu sayede kısa vadede kendine zaman kazanabiliyor.
- Daesh, Afrika'daki savaş lordlarının kullandığı çocuk asker stratejisini benimsemiş ve çocuk kaçırma hadiselerinin sayısının arttığı belirtiliyor.
- Daesh, yabancı savaşçılarla birlikte aileleriyle farklı ülkelerden gelip topraklara yerleşmeye çalışan bir grup oluşturmuş ve yerel aileler de çocuklarını Daesh'in adam toplama merkezlerine gönderiyor.
- 37:21Eğitim ve Doktrinasyon
- Daesh, sahayı kontrol etmesiyle birlikte temel hizmetleri verme noktasına gelmiş ve eğitim sisteminde de ideolojik boyut pompalamaya başlamış.
- Selefi ideoloji en temel düzeyden en yukarı düzeye kadar pompalanarak sorunun uzun yıllara yayacak bir zemin oluşturulmuş.
- Daesh, Palmira'daki antik tiyatrodaki çocuklara kafa kesme eylemleri yaptırması gibi in doktrinasyon stratejileri kullanıyor.