Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Terkos su tesisinin tarihi ve mimari özelliklerini anlattığı bilgilendirici bir gezi formatındadır.
- Video, 1880'lerde inşa edilen Terkos su tesisinin tarihsel gelişimini, mimari yapısını ve teknik özelliklerini detaylı olarak ele almaktadır. İlk bölümde tesisin 19. yüzyıl ortasından başlayarak su getirme girişimleri, Dersaadet Su Şirketi'nin faaliyetleri ve koruma projesi anlatılırken, ikinci bölümde buhar gücüyle çalışan su pompalama sistemi, kömür yakıt kullanımı ve tesisin mimari detayları incelenmektedir.
- Videoda ayrıca tesisin 1970'li yıllara kadar çalıştığı, 2005'ten itibaren İSKİ tarafından müze projesi kapsamında koruma altına alındığı, giriş alanı, kafeterya, kiosk ve platformlar gibi mimari unsurları ile su yönetimi ve klimatizasyon sistemleri gibi teknik detaylar da paylaşılmaktadır.
- 00:47Tersos Su Tesisi'nin Tarihi
- Tersos Su Tesisi 1880'lerde inşa edilmiş olup, İstanbul'a su getirme girişimleri 19. yüzyılın ortasından başlamıştır.
- Terno Bey ve Kamil Bey, Tersos'tan suyun pompalarla getirilmesi konusunda imtiyaz almış ve bu imtiyazı daha sonra Dersaadet Su Şirketi'ne devretmişlerdir.
- Şirket, 1880'li yıllardan itibaren Fransız ve İsviçre menşeili makinalar ve donanımlar kullanmış, binaların projeleri de yurtdışında hazırlanmıştır.
- 02:15Tesisin Arşiv Belgeleri
- Tesisin proje kitapçığı, her binanın donanımlarıyla birlikte planları, kesitleri, görünüşleri ve su yolları gibi tüm detayları içerir.
- Bu kitapçık rutubetten dolayı sıkıntılı olduğu için koruma altına alınmış ve müdahale edilmeye çalışılmıştır.
- İSKİ'nin arşivinde Osmanlı döneminden itibaren çeşitli su defterleri, haritalar ve tesislerle ilgili albümler bulunmaktadır.
- 04:19Tesisin Fiziksel Özellikleri
- Tesiste 1880'lerde gelmiş olan altı adet su pompası halen özgün konumlarında korunabilmiştir.
- Pompaların buhar gücünün elde edilmesini sağlayan özgün kazanları sökülmüş, ancak daha sonra eklenen kazanlar hala mevcuttur.
- Tesis, ana yapı (A) dışında idare binası (B), kalıp atölyesi/marangozhane (C) ve dökümhane (D) olarak adlandırılan binalardan oluşmaktadır.
- 07:23Tesisin İşletme Süreci
- Tesis 1970'li yılların ortasına kadar çalıştırılmış ve İstanbul'a günde 33.000 metreküp su göndermiştir.
- İstanbul'un artan su ihtiyacıyla birlikte Osmangazi tesislerinde yeni pompa istasyonu inşa edilmiş ve eski tesise yerini vermiştir.
- Tesis 1980'li yılların ortasına kadar yedek olarak bekletilmiş, ancak son 25 yılda pompalar çalışmamıştır.
- 09:20Tesisin Korunması ve Müze Projesi
- İlk ziyarette yapılar ve donanımlar iyi durumda olmadığı için İSKİ'ye uyarılar yapılmış ve gerekli önlemler alınmıştır.
- 2005 yılından itibaren Cendere'deki pompa istasyonu ve İSKİ'nin arşiv malzemelerini koruma amacıyla bir proje süreci başlatılmıştır.
- Proje, başlangıçta tanıtım merkezi olarak tasarlanmış, daha sonra geniş kapsamlı bir müze olarak tanımlanmıştır.
- 11:00Projenin Durumu ve Konservasyon Sorunları
- Cendere projesi 2009 yılında tamamlanmış, Tersos projesi ise çeşitli kesintilerle devam etmektedir.
- İhale sistemi içinde konservasyon işi olmazsa olmaz durumdadır.
- Metal yüzeylerde kuş pislikleri ciddi asit etkisi yaratmakta, bu nedenle taşınır kültür varlıkları bölümüyle görüşmeler yapılmıştır.
- 14:32Su Sistemi ve Tesisin Yapısı
- Tesis, suyu emip depoluyor ve pompalar vasıtasıyla basınçlandırarak kendi basıncıyla (suyun cazibesiyle) taşıyor.
- Tesisin bulunduğu bölgede bir beton perde ve inşaat sırasında üstüne yapılan bir beton taban bulunuyor.
- Tesisin yakıt olarak kömür kullanıyor ve Karaburun'dan buraya kadar gelen küçük bir dekozil hattı var.
- 15:25Tesisin İşleyişi ve Tarihi
- Tesis buhar gücüyle çalışıyor ve 1928 yılında kurulmuş.
- Tesis başta Durusu köyü olmak üzere çevresine elektrik satıyor ve elektrik işletmeciliği de yapılıyor.
- Tesis, atölyeleriyle kendisini tedarik ediyor ve kendi içinde çözümler buluyor.
- 16:02Mimarik ve İşlevler
- Tesisin mimari olarak en büyük üç işlevi: kafeterya, araç girişi/otopark girişi ve kuş gözlemi.
- Platformlar zemine değmesin diye yapılmış ve her noktaya insanlar kaçmasın diye erişilebilir hale getirilmiş.
- Girenlerin denetimsiz olmaması için klimatize edilmiş ahşap bir kutu içinde haritalar saklanıyor.
- 17:15Zemin ve Su Sorunu
- Zeminde sürekli su var ve bu suyu pompayla zaman zaman atmak gerekiyor.