• Buradasın

    Temel Veteriner Histoloji ve Embriyoloji: Epitel ve Bağ Dokuları

    youtube.com/watch?v=ChN1zLSZLHM

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, temel veteriner histoloji ve embriyoloji dersinin üçüncü ünitesini içeren bir eğitim dersidir. Konuşmacı, epitel ve bağ dokuları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
    • Video, epitel dokunun genel özellikleri ve görevleriyle başlayıp, epitel dokusunun dört ana kategorisini (örtü epiteli, salgı epiteli, kastel epiteli ve duyu epiteli) detaylı şekilde ele almaktadır. Ardından bağ dokusunun yapısı, hücreleri ve işlevleri anlatılmakta, son olarak bağ dokusunun türleri ve görevleri özetlenmektedir.
    • Epitel dokunun örtü epiteli türleri (tek katlı ve çok katlı yassı, kübik, piramidal, prizmatik ve yalancı çok katlı prizmatik) ve salgı epiteli türleri (dış ve iç salgı bezleri) hakkında detaylı bilgiler verilirken, bağ dokusunun hücreler arası madde ve bağ dokusu hücreleri olarak ikiye ayrılması, kolajen, retiküler ve elastik lifler gibi hücreler arası unsurlar ile mezekim hücreleri, fibroblastlar, makrofajlar, yağ hücreleri gibi bağ dokusu hücreleri hakkında bilgiler sunulmaktadır.
    Epitel Doku Tanıtımı
    • Temel veteriner histoloji ve embriyoloji dersinin üçüncü ünitesi epitel doku konusunu ele alıyor.
    • Epitel dokusu, epitel hücreleri tarafından meydana gelir ve hücreler arasında çok az miktarda yapışkan madde bulunur.
    • Epitel hücreleri bazal membran üzerine oturur, bu membran bağ dokusunu bağlar ve epitel dokusunda kan damarları bulunmaz.
    01:04Epitel Doku Özellikleri ve Görevleri
    • Epitel hücreleri görevlerine göre yassı, kübik, piramidal veya prizmatik şekillerde olabilir ve çekirdekleri hücrelerin şekillerine uyum sağlamıştır.
    • Epitel dokusunun en önemli görevi hücreyi ve dokuyu mekanik hasarlardan korumak ve nem kaybını önlüyor.
    • Epitel doku, boşluklu organların iç yüzünü kaplayarak besin maddelerini organizmanın iç ortamına iletir, salgılama yapar ve duyuları alma yönünde özelleşebilir.
    02:04Epitel Doku Sınıflandırması
    • Epitel dokusu dört bölümde incelenir: örtü epiteli, salgı epiteli, kastel epite ve duyu epiteli.
    • Örtü epiteli, organların iç ve dış yüzeylerini kaplayarak onları korur ve organizmada bulundukları yere göre farklı isimlerde alınır.
    • Örtü epiteli hücre şekillerine göre tek katlı yassı, tek katlı kübik, tek katlı piramidal, tek katlı prizmatik ve yalancı çok katlı prizmatik olarak sınıflandırılır.
    03:39Tek Katlı Epitel Türleri
    • Tek katlı yassı epitelde hücreler yan yana tek sıra halinde dizilir, geniş tabanları bazal membran üzerinde oturur ve çekirdekleri yassı oval şekildedir.
    • Tek katlı kübik epitelde hücrelerin enleri yüksekliklerine eşit oranda ve çok köşeli olan küp şeklindedir, çekirdekleri yuvarlaktır ve hücrelerin tam ortasında bulunur.
    • Tek katlı prizmatik epitelde hücrelerin yükseklikleri genişliklerinden daha fazladır, oval çekirdekler bazal membrana yakın konumlanmıştır.
    04:50Diğer Tek Katlı Epitel Türleri
    • Tek katlı piramidal epitelde hücrelerin bazal membran oturan yüzleri boşluğa bakan yüzlerinden daha geniştir, yüzeye dik geçen kesitlerde üçgen biçiminde görülürler.
    • Yalancı çok katlı prizmatik epitelde hücrelerin farklı boylarda olmasından dolayı sanki çok katlıymış gibi görünür, hücrelerin çekirdekleri ve boylarından ötürü komşu hücrelerin göre farklı seviyelerde dizilirler.
    • Yalancı çok katlı prizmatik epitel solunum yollarında gözlemlenir ve titrek tüycükler, rin hareketleri ve kadeh hücrelerini salgıları ile yabancı cisimlerden koruma sağlar.
    06:39Çok Katlı Epitel Türleri
    • Çok katlı yassı örtü epitelinde bazal membran üzerine oturan ilk sıradaki hücreler prizmatik, orta sıraları dolduranlar çok köşeli, en üst yüzeydekiler ise yassıdır.
    • Çok katlı köpük epiteli nadir bulunan bir epitel türüdür ve genelde tükürük bezlerinin akıtıcı kanallarında bulunur.
    • Çok katlı prizmatik örtü epitelinde genelde anatomik bezlerin ana akıtıcı kanallarında görülür, çok katlı değişken örtü epitelinde ise yüzeydeki hücrelerin şeklini değiştirerek yassı, kübik veya prizmatik olabilmesi en belirgin özelliğidir.
    08:24Salgı Epiteli
    • Salgı epiteli, salgı yapma görevini üstlenen hücrelerin kandan aldıkları molekülleri karmaşık yapılı ürünlere dönüştürdükten sonra dışarı vermesidir.
    • Salgı, epitel hücrelerinin bir araya gelerek oluşturduğu topluluğa bez denir ve bezler dış salgı bezleri (egzogrin) ve iç salgı bezleri (endokrin) olarak ikiye ayrılır.
    • Bezler salgıladıkları üç farklı mekanizma ile boşaltırlar: difüzyonla dışarıya verilen ekrin salgılama, boğumlanarak salgılanan apokrin salgılama ve parçalanarak oluşan holokrin salgılama.
    09:39Dış Salgı Bezleri
    • Dış salgı bezleri (egzogrin) corpus glandular adı verilen ünitelerin bir araya gelmesiyle oluşur ve kadeh hücreleri dışında bez epitel hücreleri tek tek bulunmaz.
    • Tükürük bezleri corpus glandular miktarına göre mikroskobik (tükürük bezleri) veya anatomik (dilaltı, kulak altı, alt çene tükürük bezleri) olarak adlandırılır.
    • Dış salgı bezleri iki türde salgı yapar: sulu karakterde salgı yapan seröz bezler ve koyu kıvamda salgı yapan miköz bezler, bazı bezlerin her iki türde salgı yapan hücreleri bulunur ve seramikköz bezler olarak adlandırılır.
    11:15İç Salgı Bezleri
    • İç salgı bezleri (endokrin) oluşan hücrelerde bir kutuplaşma yoktur, bir boşluğun etrafında dizilmezler ve genişlemiş kılcal damarlar etrafında toplanırlar.
    • Endokrin bezler damarlara bakan yüzeyleri ile aldıkları maddelerden hormon sentezlerler ve sonra yine aynı yüzden tekrar kana verirler.
    • Endokrin bezler akıtıcı bir kanala gereksinim duymazlar, bu yüzden örtü epiteli ile herhangi bir bağlantı oluşturmazlar.
    11:45Epitel Çeşitleri
    • Kaste epitel, kasılma özelliğine sahip hücrelerden oluşur ve seröz ve mikozbez epitel hücrelerinin bazal yüzleri ile bazal membran arasında dar bir bölgeye yerleşmiş yassı hücrelerdir.
    • Duyu epiteli, tat alma, dokunma, işitme, görme gibi duyuların alınmasını sağlama yönünde özelleşmiş hücrelerdir ve örtü epiteli içine yerleşirler.
    12:33Bağ Dokusu
    • Bağ dokusu, epitel hücrelerinin besinlerini alır ve kılcal damarları yoluyla bağ dokusu hücreleri ve diğer ok dokuları bir arada tutan, destekleyici ve şekillendirici işleviyle sistemlerin organizasyonunu gerçekleştiren çok önemli bir doku.
    • Bağ dokusu, kan damarlarından zengin olan hücrelerin beslenmesine hizmet eder, metabolizma sonucu oluşan atıkların uzaklaşmasını sağlar ve organlara giren ve çıkan sinirleri sararak inervasyonlarına aracılık eder.
    • Bağ dokusunu oluşturan unsurlar, hücreler arası madde ve bağ dokusu hücreleri olmak üzere ikiye ayrılır.
    13:50Bağ Dokusu Lifleri
    • Şekilli temel unsurlar kolajen, retiküler ve elastik liflerdir; şekilsiz olanlar ise daha çok özel yapıdaki proteinlerdir ve şekilsiz temel madde olarak tanımlanır.
    • Kolajen lifler, erişkin bağ dokularında fibroblastlar, kıkırdak dokusunda kıkırdak hücreleri, kemik dokusunda kemik hücreleri tarafından sentezlenir ve esneme ve yüksek gerilme gücüne sahiptir.
    • Retiküler lifler dallara ayrılıp ağlar oluştururlar, daralıp genişleyebilme özelliğine sahiptirler ve midede, bağırsakta, uterus ve damarlar gibi boşluklu organlardaki düz kasların aralarını doldurur.
    • Elastik lifler kolajen liflerden daha ince olur, kolajen liflerle beraber örülerek dokulara esneklik sağlar ve uzayıp kısalan ya da daralıp genişleyen doku ve organlarda bulunurlar.
    15:36Bağ Dokusu Hücreleri
    • Mezekim hücreleri, embriyonel yapılarını koruyan köken hücreleridir, kuvvetli bir bölünme ve farklılaşma özelliğine sahiptir ve tüm bağ dokusu hücre tiplerinin kökenini oluşturur.
    • Retikulum hücreleri, fibroblastlara benzer, her yöne uzanan sitoplazmik uzantıları ve sentezledikleri retiküler lifler ile birlikte ağımsı bir yapı oluşturup bulundukları organların çatısını şekillendirir.
    • Fibroblastlar, bağ dokusunun en bol bulunan hücreleridir, mezakim hücrelerinden köken alırlar, büyüme ve yaraların iyileşmesi sürecinde aktif hale geçerler ve protein sentezleyerek hücreler arası madde üretirler.
    • Makrofajlar, kemik iliğinden gelişen monositlerden köken alırlar, sitoplazmik uzantıları fagoze edilecek maddeleri hücre içerisine doğru çeker ve hücre yıkıntılarını, tümör hücrelerini, parazitleri, bakterileri, mantarları ve virüsleri fagosite ederler.
    • Yağ hücreleri, yağları depolayan, vücutta ısı üretimini sağlayan ve çeşitli hormonlar üreten bağ dokusu hücrelerindendir; çok sayıda yağ hücresi bir araya gelirse yağ dokusunu oluşturur.
    • Plazma hücreleri (plazmasitler), B lenfositlerden köken alırlar, antikor üreten bağ dokusu hücrelerindendir ve sindirim ve solunum yollarını döşerler.
    • Mast hücreleri, oval çekirdeği ve yoğun boyanmış iri bazofilik grönülleri olan iri hücrelerdir; yüzeyinde plazma hücrelerinin salgıladığı antikorların bağlanabilmesi için özel reseptörler bulunur.
    • Pigment hücreleri, gelişmiş granüllü endoplazmik retikulum ve golgi aygıtı sayesinde melanin pigmenti sentezlerler; melanositler gözün iris bölümünde veya deride bulunur ve deriyi ve gözü güneşin ultraviyole ışınlarının zararlı etkilerinden korurlar.
    19:29Bağ Dokusunun Türleri
    • Bağ dokusu, hücrelerini, hücrelerarası unsurlarına ve görevlerine göre sınıflandırılır; embriyonel bağ dokuları mezenkim dokusu ve müköz bağ dokusu, erişkin bağ dokuları ise gevşek bağ dokusu ve sıkı bağ dokusu olmak üzere ikiye ayrılır.
    • Sıkı bağ dokusu, düzensiz sıkı bağ dokusu ve düzenli sıkı bağ dokusu olmak üzere ikiye ayrılır; düzenli sıkı bağ dokusunda kolajen türlerdeki bağ dokusunu ve elastik türdeki bağ dokusunu görüyoruz.
    • Erişkin bağ dokuları arasında retiküler bağ dokusu ve yağ dokusu da bulunur; yağ dokusu beyaz yağ dokusu ile kahverengi yağ dokusundan oluşur.
    20:16Bağ Dokusunun Özellikleri ve Görevleri
    • Mezenkim dokusu, embriyonal dönemde ve total dönemin başlangıcında görülen özelleşmemiş bağ dokusudur; kuvvetli bir mitoz, bölünme ve farklılaşma yeteneğine sahiptir ve vücudu destek dokularının meydana gelmesini sağlar.
    • Müköz bağ dokusu, mezenkim dokusu ile erişkin bağ dokular arasında bir geçiş dokusudur; kirlilik asitten oldukça zengin olup makrofaj ve lenfositleri içerir ve en tipik örneği göbek kordonudur.
    • Gevşek bağ dokusu özellikle yaralanmış bölgelerin onarılmasında görev alır, sıkı bağ dokusu ise mekanik güçlere karşı oldukça dirençlidir ve düzenli ve düzensiz sıkı bağ dokusu olarak ikiye ayrılır.
    • Retiküler bağ dokusu lenf düğümü, dalak, bademcikler gibi bölgelerde bulunur, yağ dokusu ise yağ hücrelerinden zengin olan bir bağ dokusu türüdür ve ısı yalıtımında oldukça önemlidir.
    • Kahverengi yağ dokusu, soğuk iklim koşullarında yaşayan hayvanlarda vücut ısılarını koruyabilmek için perifer kar damarlarını daraltarak ısı kaybını azaltır ve hücre metabolizmasını hızlandırmak için titreyerek daha fazla ısı üretir.
    • Bağ dokusu yumuşak dokulara mekanik destek sağlar, metabolitlerin kan ve dokular arasındaki geçişini gerçekleştirir, yağ hücreleri aracılığıyla enerji depolar ve ısı üretir, vücudu antikorlarla enfeksiyonlardan korur ve yaralanan bölgeleri onarmak gibi birçok görev üstlenmiştir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor