Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, temel veteriner anatomi dersinin beşinci ünitesini içeren bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, solunum sistemi hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Video, solunum sisteminin amacını açıklayarak başlıyor ve ardından solunum sisteminin bölümlerini (havaya ileten yollar ve değişim organları) detaylı şekilde anlatıyor. Burun, burun boşluğu, gırtlak, hava borusu, akciğerler ve göğüs seröz zarı gibi solunum sisteminin organları ve yapıları hakkında bilgiler veriliyor. Ayrıca akciğerlerin hayvan türleri arasındaki karşılaştırması ve yerleşimi de açıklanıyor. Video, solunum sisteminin temel yapısını öğrenmek isteyenler için kapsamlı bir kaynak niteliğindedir.
- 00:21Solunum Sisteminin Önemi
- Hayvanların yaşamsal faaliyetleri için gereken enerji biyolojik oksitasyonlardan elde edilir ve bu reaksiyonların temel özelliği hidrojen atomlarının hidrojen vericilerinden hidrojen alıcılarına taşınmasıdır.
- Canlı metabolizmasında son hidrojen alıcısı oksijen olup, bu sonunda suya dönüşür ve vücutta pek az miktarda oksijen depo edildiği için metabolizmanın sürekliliği hücrelere kesintisiz olarak oksijen sağlanmasına bağlıdır.
- Hücrelerin çoğu oksijensiz kalınca çok çabuk ölürler, özellikle beyin hücreleri birkaç dakika içinde tamir edilemeyecek şekilde zarar görürler.
- 01:05Solunum Türleri
- Hayvanların oksijen kullanıp karbondioksit meydana getirmesi ve enerjiyi ATP gibi biyolojik olarak kullanılabilir şekle dönüştürme sürecini tanımlamak için solunum terimi kullanılır.
- Hayvanlar büyük ve karmaşık şekillere evrimleştikçe, her hücrenin dış çevresi ile doğrudan doğruya gaz alışverişi yapma olanağı ortadan kalkar ve dolaylı solunum için özel bir sistem gereklidir.
- Dolaylı solunum için memeli hayvanlar ve kanatlarda akciğerler gelişmiştir ve bu süreçte vücut hücreleri ile dış çevre arasında gaz değişiminde dış solunum ve iç solunum olmak üzere iki evre ayırt edilebilir.
- 02:06Solunum Sisteminin Bölümleri
- Solunum sistemi, havaya ileten yollar ile gaz değişimini sağlayan esas organlardan oluşan bir sistemdir ve havaya ileten yollar (burun, burun delikleri, burun boşluğu, yutağın solunumla ilgili bölümü, gırtlak, hava borusu) ile değişim organları (akciğer, göğüs seröz zarı) olmak üzere iki ana bölümden oluşur.
- Burun, nazus, gözlerin önünden ağzın üstüne doğru inen yüz parçasına verilen isimdir ve hayvanlarda insanda olduğu gibi ayrı bir yapı olarak görülmez.
- Burun delikleri narez çevrelerini saran kıkırdaksal yapılardan ötürü sürekli açıktır ve hayvan türlerine göre şekilleri farklıdır.
- 03:34Burun Boşluğu ve Yapısı
- Burun boşluğu kavun nazi burun perdesi septum nazi adı verilen üzeri mukoza kaplı kıkırdaksal bir yapı ile iki eşit parça yarıma ayrılmıştır ve her bir yarımın içerisinde kağıt külahı benzeri yapılar mevcuttur.
- Burun boşluğunda üst, orta ve alt olmak üzere üç konka yer alır ve bu konkalar arasında meatus nasi dorsalis (kokuyolu), meatus nasi medius (sinüs yolu) ve meatus nasi ventralis (solunum yolu) olmak üzere üç yol şekillenir.
- Burun boşluğunda alınan havanın temizlenmesi, nemlendirilmesi ve ısıtılması gibi önemli işlevleri vardır.
- 04:43Yutak ve Gırtlak
- Yutak, ağız boşluğuyla yemek borusunun, burun boşluğuyla gırtlağın gırtlağı birleştiren kassal ve zarsal huni şeklinde bir yapıdır ve solunum ve sindirim yollarının kavşak bölgesidir.
- Gırtlak, hava borusunun önünde bulunan memelilerde temelini beş adet kıkırdak ile bunları birbirine bağlayan kasa zarlarının oluşturduğu borusal bir yapıdır ve hava girişini ayarladığı gibi ses çıkarma fonksiyonları da burada olur.
- Gırtlak kıkırdaklarından epiglots gırtlağı kapar, solunum yollarına yabancı maddelerden korur ve laring kıkırdakları arasında yer alan kaslar ses tellerinin uzama, kısalma ve gevşemesinden sorumludur.
- 06:11Hava Borusu ve Akciğerler
- Hava borusu halka şeklinde üst uçları genişleyebilme olanağı sağlamak üzere birbiri ile karşı karşıya gelen kıkırdaklar ile bunları birbirine bağlayan ve saran bağ dokusu ve kas ve mukozadan yapılmış borusal organdır.
- Akciğerler göğüs boşluğunda bulunan ve burayı hemen hemen tamamıyla dolduran sağ ve sol iki organdır, rengi gülpembedir, yumuşak, adeta süngersi yapıya sahiptir ve suyu atıldığında içinde hava bulunduğundan yüzer.
- Akciğerlerin loklanma hayvan türlerine göre farklılık gösterir; sağ akciğerler pulmodexter, ön lob, arkeolop, eklenik lop ve orto-loop şeklinde, sol akciğerler ise polmosin isterler, ön ve arka lop olmak üzere ikiye ayrılır.
- 08:13Akciğerlerin Yerleşimi
- Akciğerler göğüs kafesi kavm toraksinin içinde yer alır ve göğüs boşluğu diyafram ile karın boşluğundan ayrılmıştır.
- Diyafram en önemli solunum kasıdır ve kaburgalar arası kaslar ile karın kasları soluk alıp vermede önemlidir.
- Akciğerler göğüs boşluğu içinde plavra'nın oluşturduğu çift katlı zardan oluşan kese içinde yer alır; plavra'nın göğüs kafesini örten dış katına plevra peralis, iç ve akciğer örten katına ise plevra miras denir ve iki akciğer arasında boş boşluğa mediatinum denir.