Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan KPSS sınavına hazırlık amaçlı temel hukuk ve özel devletler hukuku dersidir.
- Video, özel devletler hukuku konusunu ele alarak uyrukluk, vatandaşlık kazanma yolları, kanunlar ihtilafı ve yabancılar hukuku gibi konuları kapsamaktadır. Daha sonra ticari hukukun beş ana dalı (ticari işletme hukuku, kıymetli evrak, şirketler hukuku, sigorta ve deniz ticareti hukuku) detaylı olarak işlenmektedir. Eğitmen, 12 ders saatinde temel hukuk bilgisini tamamladığını belirterek, ikinci üniteye geçiş yapacağını ve ünite sonunda doğru-yanlış ve boşluk doldurma şeklinde etkinlikler yapacağını söylemektedir.
- Videoda KPSS sınavında çıkabilecek soru kalıpları ve cevap stratejileri paylaşılmakta, akademik terimlerin KPSS'de sorulmayacağı belirtilerek günlük hayattan örneklerle konular somutlaştırılmaktadır.
- 00:10Devletler Özel Hukuku
- Devletler özel hukuku, devletler arasında yaşanan siyasi, politik ve diplomatik ilişkileri ele alır.
- Devletler özel hukukunun konu başlıkları uyrukluk, kanunlar ihtilafı ve yabancılar hukukudur.
- 01:38Uyrukluk
- Uyrukluk, kişiyi veya şeyi devlete bağlayan hukuki veya siyasi bağıdır.
- Uyrukluk daha geniş bir tanım olup hem kişiyi hem şeyi devlete bağlar, sadece kişiyi bağlayan bağ ise vatandaşlıktır.
- Vatandaşlık kan esasıyla (doğumla) veya sonradan kazanılabilir (evlenerek, evlat edinme, yetkili makam kararıyla).
- 03:12Vatandaşlık Kazanma Şartları
- Türkiye'de kan esasıyla vatandaşlık kazanmak için anne veya babanın Türk vatandaşı olması yeterlidir.
- Sonradan vatandaşlık kazanmak için beş yıl evli kalmak gerekir.
- Vatandaşlık alan İçişleri Bakanlığı, çıkartan ise Cumhurbaşkanlığı'dır ve bu işleme karşı Danıştay'a iptal davası açılabilir.
- 07:39Kanunlar İhtilafı
- Kanunlar ihtilafı, iki devletin kanunlarının çatışma içerisinde olmasıdır.
- Örneğin, yurt dışında eşcinsel evlilik yapıldığında, Türkiye'de bu evlilik tanınmaz çünkü Türkiye'de evlilik için resmi memur şahit ve karşı cins gereklidir.
- Kanunlar ihtilafı durumunda, yurt dışında yapılan evlilikten doğan haklar tanınmaz.
- 09:06Yabancıların Hakları
- Yabancılar özel haklardan (telif hakkı, alacak hakkı gibi) yararlanabilirler.
- Kamusal hakların %90'ı sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına tanınır.
- Yabancılar milletvekili adayı olamaz, siyasi parti üyesi olamaz ve kadrolu devlet memuru olamazlar.
- 11:42Ticari Hukuk
- Ticari hukuk, ticari ilişkilerden bahseden hukuk dalıdır ve beş ana dala ayrılmıştır: ticari işletme, kıymetli evrak, şirketler hukuku, sigorta ve deniz ticareti hukuku.
- Ticari işletme hukuku, tacir ve esnaf işletmesi ile ilgili sorumlulukları ele alır.
- Tacir, ticari işletmeyi kendi adına kısmen de olsa yapan kişidir, esnaf işletmesi ise kendi sermayesinden çok bedensel emeğini ortaya koyan küçük işletmelerdir.
- 17:54Kıymetli Evrak ve Şirketler Hukuku
- Kıymetli evrak hukuku, çek, senet ve ciranta gibi senetlerden bahseder.
- Şirketler hukuku, şirketlerin nasıl kurulacağını ve ticari kazanç sağlamak adına bir araya gelen şirket türlerini ele alır.
- Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen şirket türleri anonim, limited, kollektif, komandit ve kooperatiflerdir.
- 19:57Sigorta ve Deniz Ticareti Hukuku
- Sigorta hukuku, sigorta ettiren ile sigortacı arasındaki hukuki ilişkiyi anlatan hukuk dalıdır.
- Sigorta ettiren sigortacıya prim öder ve sigorta poliçesi hazırlanır, risk gerçekleştiğinde sigortacı sigorta tazminatı öder.
- Deniz ticareti hukuku, gemilerin deniz üzerinde yapmış olduğu ticari ilişkilerden bahseden hukuk dalıdır.
- 22:15Deniz Hukuku Temel Kavramları
- Geminin kaptanı ve donatan farklı kişiler olabilir veya aynı kişi olabilir.
- Gemilerin deniz ticaretinde yapmış oldukları yük taşıma sözleşmesine "navlun" denir.
- 23:33Vergi Hukuku Temel Kavramları
- Vergi hukuku kamu hukukudur ve devletin en önemli gelir kaynağıdır.
- Vergiler kaynağına göre gelir üzerinden, servet üzerinden ve gider/harcama üzerinden toplanır.
- Gelir üzerinden alınan vergiler arasında gelir vergisi ve kurumlar vergisi bulunmaktadır.
- 26:48Vergi Türleri
- Servet ve mal varlığı üzerinden alınan vergiler arasında motorlu taşıtlar vergisi, veraset (intikal) vergisi ve emlak vergisi bulunmaktadır.
- Gider/harcama üzerinden alınan vergiler dolaylı vergi olarak geçer.
- Gelir ve servet üzerinden alınan vergiler doğrudan vergi olarak geçer.
- 33:04Vergiye Hakim Olan İlkeler
- Vergi hukukuna hakim olan ilkeler arasında kanunilik ilkesi, genellik ilkesi ve adalet ilkesi bulunmaktadır.
- Kanunilik ilkesi, verginin kanunsuz toplanamayacağını belirtir.
- Genellik ilkesi, 7'den 70'ye her vatandaşın vergi vermekle mükellef olduğunu ifade eder.
- Adalet ilkesi, verginin eşitlik değil, adaletli olması gerektiğini vurgular.