Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan teknik bir eğitim dersi formatındadır.
- Video, tek faz elektrik devrelerinde güç hesapları konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerik, aktif güç, reaktif güç, görünür güç ve güç faktörü gibi temel kavramlarla başlayıp, gerilim ve akımın kutupsal ve kartezyen gösterimlerini açıklamaktadır. Daha sonra dirençli, endüktif ve kapasitif yüklerin güç analizleri detaylı olarak incelenmektedir.
- Video, günlük hayattan örneklerle (su ısıtıcı, ütü, elektrikli süpürge, çamaşır makinesi) güç kavramlarını somutlaştırmakta ve Türkiye elektrik şebekesinin 50 Hz frekansla çalıştığı bilgisini içermektedir. Ayrıca, endüktif yüklerin reaktif tüketen, kapasitif yüklerin ise reaktif üreten rolü vektörel gösterimlerle açıklanmaktadır.
- 00:02Tek Faz Devrelerde Güç Hesabı Giriş
- Bu hafta tek faz devrelerdeki güç hesabını ele alacağız.
- İlk olarak tek faz devrelerdeki akım, gerilim, güç ve görünür güç tanımları yapılacaktır.
- Gerilim ve akımın etkin değerlerinin hesaplanması, kutupsal ve kartezyen gösterimler, aktif, reaktif ve görünür güç ile tek faz sistemlerdeki güç faktörü ele alınacaktır.
- 00:48Güç Tanımları
- Aktif güç (P) bir mübattır birimiyle gösterilir ve AC devresinde gerçekte tüketilen veya kullanılan güce denir.
- Reaktif güç (Q) elektrik şebekesi ile yük arasında tüketilmeden çift taraflı akan enerjiye denir ve birimi var.
- Görünür güç (S) gerilim ve akımın kök ortalama kare değerlerinin çarpımıdır, volt amper birimindedir ve aktif güç ile reaktif güçün toplamına eşittir.
- Güç faktörü, gerilim ve akım arasındaki açı farkının kosinüs değeridir.
- 04:06Gerilim Kaynakları
- Ideal gerilim kaynağı seri empedansı bulunmaz ve terminal gerilimi direkt üretilen gerilime eşittir.
- Gerçek gerilim kaynağına ideal gerilim kaynağına seri bağlı bir empedans (indüktans ve dirençten oluşur) bulunmaktadır.
- Gerçek kaynaklarda bulunan seri empedans terminal uçlarında oluşan gerilimin düşmesine sebep olur.
- 05:37Tek Faz Devreler
- Tek faz devrelerde bir şebeke ve bir yükten oluşur, üretilen elektrik enerjisi yüke doğru akıp enerji tüketimine sebep olur.
- Yükler direksiyonel (su ısıtıcılar, şofbenler, ütüler), endüktif (çamaşır makinesi, pervaneler, elektrikli süpürgeler, floresan lambalar) ve kapasitif (kapasitörler, klimaların motorları) olabilir.
- Türkiye elektrik şebekesi 50 hertz frekansla çalışır ve periyodu 0,02 saniyedir.
- 09:36Gerilim ve Akımın RMS Değerleri
- Gerilimin RMS değeri, gerilimin karesinin ortalama değerinin kareköküdür ve açı veya zaman üzerinden integral alınarak hesaplanır.
- Gerilimin RMS değeri, maksimum değeri kök ikiye bölünmesi ile elde edilir.
- Akımın RMS değeri de benzer şekilde hesaplanır ve maksimum değeri kök ikiye bölünmesi ile elde edilir.
- 13:38Kutupsal ve Kartezyen Gösterimler
- e^(jθ) = cosθ + jsinθ eşitliği kompleks düzlemde birim çember üzerinden elde edilir.
- Birim çemberdeki vektörün bileşenleri kosinüs ve sinüs değerlerini oluşturur.
- Bu eşitlik gerilim ve akımın kutupsal ve kartezyen gösterimlerini tanımlamak için kullanılır.
- 15:44Gerilim ve Akım Gösterimleri
- Gerilimin genel ifadesi Vm√2∠(ωt+σ) şeklinde gösterilir ve gerilimin faz açısını σ ile ifade ederiz.
- Gerilimin kutupsal gösterimi Vm√2∠σ, karteziyen gösterimi ise Vm√2(cosσ + j sinσ) şeklindedir.
- Gerilim ve akım hesaplarında kutupsal gösterim, aktif güç, reaktif güç ve faz açısının hesaplanmasında daha kolay çözüm sağlar.
- 20:01Güç Hesapları
- Aktif güç P = Vm√2 × Im√2 × cosθ formülüyle hesaplanır, burada θ gerilimin açısı ile akımın açısı arasındaki farktır.
- Reaktif güç Q = Vm√2 × Im√2 × sinθ formülüyle hesaplanır ve kompleks güç S = P + jQ şeklinde gösterilir.
- Görünür güç |S| = √(P² + Q²) formülüyle hesaplanır ve volt-amper birimindedir.
- 23:27Güç Faktörü ve Yükler
- Güç faktörü açısı, görünür güç ile P ekseni arasındaki açıdır ve P/|S| veya cosθ formülüyle hesaplanır.
- Saf rezistif yüklerde gerilim ve akım aynı fazda hareket eder, faz açısının sıfır olduğu için P = S ve güç faktörü 1'dir.
- Endüktif yüklerde (örneğin motorlar, elektrikli süpürgeler) gerilim ve akım arasında faz açısı vardır, akım gerilimi geriden takip eder ve faz açısının -π/2 olduğu için Q ≠ 0 ve P ≠ S'dir.
- 32:55Endüktif Yüklerde Güç Hesapları
- Endüktif yüklerde referans gerilimin açısı sıfır alındığında, akımın açısı eksi pi bölü iki olarak hesaplanır.
- Endüktif yüklerde kompleks güç ifadesi S = V × I × (cosθ + j sinθ) şeklinde gösterilir ve faz farkı pi bölü iki olarak belirtilir.
- Endüktif yüklerde güç faktörü P/S = 0 olarak hesaplanır çünkü aktif güç P sıfıra eşittir.
- 35:50Endüktif Yüklerin Vektörel Gösterimi
- Saf endüktif yüklerde aktif güç P sıfıra eşit olduğu için gerçek eksende gösterilmez.
- Endüktif güç Q pozitif değer alır ve imajiner kısımda yukarı doğru gösterilir.
- Görünür güç S = V × I × j formülüyle hesaplanır.
- 37:08Kapasitif Yüklerde Güç Hesapları
- Kapasitif yükler kondansatörler ve belirli indükleme akımı değerindeki senkron makinelerdir.
- Kapasitif yüklerde akım gerilimin tepe değerinden önce gelir, bu nedenle faz farkı eksi pi bölü iki olarak hesaplanır.
- Kapasitif yüklerde vektörel gösterimde gerilim gerçek eksende, akım ise imajiner kısmın pozitif tarafında gösterilir.
- 40:08Kapasitif Yüklerin Güç Özellikleri
- Kapasitif yüklerde görünür güç S = V × I × (-j) formülüyle hesaplanır ve Q yerine Qc olarak ifade edilir.
- Elektrik şebekelerinde endüktif yükler reaktif tüketen, kapasitif yükler ise reaktif üreten olarak ifade edilir.
- Kapasitif yüklerde güç faktörü P/S = 0 olarak hesaplanır çünkü aktif güç P sıfıra eşittir.
- 42:05Güç Vektörlerinin Gösterimi
- Kapasitif yüklerde güç vektörü imajiner kısımda aşağı doğru gösterilir, endüktif yükler ise yukarı doğru ifade edilir.
- Aktif güç enerji üreten ise sol tarafta, enerji tüketen ise sağ tarafta gösterilir.
- Kapasitif yüklerde faz açısı eksi pi bölü iki olarak hesaplanır.