Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TBMM Binası'nın mimari özellikleri, inşaat süreci ve tarihsel önemi hakkında bilgi veren bir belgesel formatındadır. Videoda Enver Paşa, Memduh Şevket Esendal, Hasip Bey, Şerif Bey ve Mustafa Kemal Bey gibi önemli tarihi şahsiyetlerin rolü anlatılmaktadır.
- Video, TBMM Binası'nın 1916'da Enver Paşa'nın emriyle İttihat ve Terakki Fırkası'nın kulüp binası olarak tasarlanmasıyla başlayıp, 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi binası olarak kullanılmaya başlanmasıyla devam ediyor. Binanın mimari özellikleri, inşaat süreci, 23 Nisan 1920'de açılması ve Türkiye'nin ilk kurucu meclisinin burada toplanması detaylı olarak anlatılıyor. Ayrıca binanın 1924'ten sonra Cumhuriyet Halk Fırkası'nın genel merkezi, hukuk mektep ve son olarak 1961'de TBMM Müzesi olarak kullanılmaya başlanması ve günümüzde Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak hizmet verdiği bilgisi veriliyor.
- 00:27TBMM Binasının İnşaatı
- TBMM binası, Enver Paşa'nın emriyle İttihat ve Terakki Fırkası'nın kulüp binası olarak kullanılmak üzere Efkaf mimarı Salim Bey tarafından projelendirilmiştir.
- Salim Bey, 22 metreye 43 metre boyutlarında bir bodrumu bulunan ve büyük bir toplantı salonu ile dokuz değişik boyutta odadan oluşan tek katlı projesini tamamlamıştır.
- Ankara taşıyla yapılmasını tasarladığı bina, dönemin mimari tarzı olan birinci ulusal mimarlık akımına ilişkin tüm elemanları içeriyordu.
- 01:08Bina Tasarımının Özellikleri
- Kemerle tamamlanan pencereler eklenmiş, üç kütle ana kütleye yapıştırılmış ve bu çıkmalar arasına bağlantı oluşturan iki derin balkon konularak mütevazi ancak çok hoş bir 43 metrelik ön cephe yaratılmıştır.
- Uzun yüzey, ulusal dönemin özelliklerinden olan geniş bir saçak ile başlayan ahşap çatı ile tamamlanmıştır.
- Binanın su basmanı biraz daha yükseltilerek balkonların altına kadar dayanmış ve buranında Ankara taşiyla kaplanması düşünülmüştü.
- 01:47İnşaat Süreci
- Proje İttihatcilar tarafından beğenildi ve 1916 yılında Enver Paşa'nın da katıldığı bir törenle inşaatına başlandı.
- Projeyi yürütme görevini o sıralarda İttihat ve Terakki Fırkası'nın Ankara temsilcisi olan ünlü romancımız Memduh Şevket Esendal sağlamıştır.
- İnşaatın kontrolü işi için Kolordu'da askerlik yapan ve birkaç yıl sonra ulusal mücadelede şehit düşecek askeri mimar Hasip Bey görevlendirildi.
- 02:24İnşaatın Tamamlanması
- Binanın büyük kısmı tamamlandı ancak çatı kısmı sürmekte olan savaş ve malzeme tedariğinde yaşanan sıkıntılardan dolayı yarım kalmıştı.
- Mütarekenin imzalanması ve hanedanlığın içine düştüğü belirsizlik nedeniyle inşaat kiremitleri döşenemeden 1920 yılına kadar üstü açık olarak boş kaldı.
- Meclisin açılması söz konusu olduğunda Ankara'da meclisin toplanabilecek büyüklükte ve donanımda bir binanın olmadığı görülmüştür.
- 03:00TBMM'nin Açılışı
- Bu yetersiz şartlar düşünüldüğünde eski kulüp binasının meclis binası olarak kullanılmasına karar verilmiş ve yarım kalan binanın tamamlanması için Bursa mebusu Necati Bey'e verilmiştir.
- Yapının inşaatı Ankaralıların evlerinden ve Numune Mektebinin çatısından getirilen kiremitlerle tamamlanabilmiştir.
- Meclisin bu binada toplanması kararlaştırıldığında henüz bitirilmemiş olan bina milli bir heyecanın eseri olarak milletin katkısıyla tamamlanmıştır.
- 03:41TBMM'nin Açılış Töreni
- Bina 1920'nin 23 Nisan'ında Hacı Bayram Camii'nde kılınan cuma namazı sonrasında dualar okunarak kurbanlar kesilerek yaklaşık bin kişinin katılımıyla büyük bir coşkuyla açıldı.
- Mecliste ilk konuşmayı 75 yaşındaki Sinop mebusu Şerif Bey, en yaşlı üye sıfatıyla başkan olarak yapmıştır.
- Şerif Bey'in Türkiye'nin ilk kurucu meclisinde yaptığı konuşmada, İstanbul'un işgal olunduğu ve halifelik makamının bağımsızlığının yok edildiği belirtilmiştir.
- 05:20TBMM'nin Önemi ve Kullanımı
- Daha sonra Ankara mebusu Mustafa Kemal Bey söz alarak uzun bir konuşma yapmıştır ve konuşmasında artık yüce meclisin üzerinde bir güç yoktur diyerek meclisin önemini vurgulamıştır.
- Bu yapı 23 Nisan 1920 ve 15 Ekim 1924 tarihleri arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi binası olarak kullanılmıştır.
- Daha sonra Cumhuriyet Halk Fırkası'nın genel merkezi olarak kullanılan bina, bir süre hukuk mektep olarak kullanıldıktan sonra 1952 yılında Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilmiştir.
- 06:03TBMM'nin Müze Olarak Kullanımı
- Bakanlık Komisyonu'nun aldığı karar doğrultusunda 1961 yılında Büyük Millet Meclisi Müzesi adıyla ziyarete açılmıştır.
- Atatürk'ün 100. doğum yılı etkinlikleri çerçevesinde 1981 yılında Kurtuluş Savaşı Müzesi ismiyle tekrardan düzenlenmiştir.
- Günümüzde de halen bu isim ve işlevle varlığını sürdürmektedir.
- 06:37TBMM'nin Tarihi Önemi
- Birinci meclis olarak kullanılan bu bina, 1921 Anayasası'nın kabulü, İstiklal Marşı'nın kabulü, saltanatın kaldırılması, Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması gibi ülkemiz için temel yapıtaşı niteliğindeki kararlara şahitlik etmiştir.
- Ankara'nın başkent ilan edilmesi, Cumhuriyetin ilanı, Mustafa Kemal'in Cumhurbaşkanı seçilmesi gibi önemli olaylara da tanıklık etmiştir.