Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Tarsus Şelalesi'nin tarihi, coğrafi konumu ve jeolojik özellikleri hakkında bilgi veren bir belgesel formatındadır.
- Video, Tarsus Şelalesi'nin Roma döneminden Bizans İmparatoru Justinian tarafından su taşkınlarından korunmak için inşa edildiğini anlatarak başlar. Şelalenin bulunduğu alanın Roma döneminde mezarlık olarak kullanıldığı, Bizans döneminde ise su taşkınlarından korunmak için ırmak yatağının değiştirilmesi fikriyle inşa edildiği belirtilir. Ayrıca, şelalenin çevresindeki antik mezarlar, Berdan ırmağının soğuk suları ve tarihi önemi hakkında bilgiler verilir. Video, Tarsus Şelalesi sahasının jeolojik zenginliğini, bölgedeki fosil yataklarını ve Türkiye'nin jeolojik miras ulusal envanteri çalışmalarındaki önemi hakkında detaylı bilgiler sunarak sona erer.
- 00:15Tarsus Şelalesi ve Roma Mezarları
- Tarsus şelalesi ve Roma mezarları, Tarsus ilçe merkezinin kuzeyinde Berdan Kinos Çayı üzerindedir.
- Berdan Nehri'nin bu bölümünde nehir suyu dört ila beş metrelik bir yükseklikten dökülerek şelale meydana getirmektedir.
- Romalılar döneminde şelalenin bulunduğu alan nekropol mezarlık olarak kullanılmıştır.
- 00:54Şelalenin Tarihi ve Yapısı
- Tarsus şelalesi, 527-565 arası Bizans İmparatoru Justinianus tarafından kenti su taşkınlarından korumak için yaptırılmıştır.
- Bu eser ırmak yatağının değiştirilmesi fikriyle ortaya çıkmıştır.
- Şelale, doğa ile bütünleşerek çevreye farklı bir hava ve esinti katar.
- 01:31Mezarlık Alanı
- Şelalenin olduğu bölge Roma dönemine kadar olan sürede mezarlık olarak kullanılmıştır.
- Sular azaldığında bu antik mezarları görmek mümkün olmaktadır.
- Mezarların birçoğu insan tahribatına uğrayarak günümüze ulaşamamıştır.
- 02:16Mezarın Durumu ve Şelalenin Önemi
- Çevredeki bazı mezarlar güçlü akıntılara karşı koyamayarak ve konglomera kayaların zayıf oluşuyla yıkılmıştır.
- Yıkılan mezarlar defineciler tarafından fazlasıyla tahrip ve yok edilmiştir.
- Tarsusluların ve çevreden gelenlerin en çok ilgi gösterdiği yer şelale ve etrafıdır.
- 02:51Şelalenin Doğal Özellikleri
- İlkbahar aylarında çağlayanı muhteşem suyu güneşin batışı ve doğuşu ile gelenlere muhteşem bir sinema görüntüsü sunar.
- Yaz aylarında azalan su ile bu görüntü değişmeye başlar ama suyunun o soğukluğu yazın sıcağına rağmen kaybolmaz.
- Soğuk suyundan dolayı Araplar Kinosa o dönemde El Baradan ismini vermişlerdir ve bu isim günümüze Berdan olarak gelmiştir.
- 03:32Berdan'ın Tarihi Önemi
- Berdan soğuk sularının şifa olduğu dilden dile dolaşmıştır.
- Halife Memun'un Berdan soğuk sularından şifa bulmak için yıkandığı, sonrasında zatürreye kapılarak Tarsus'ta vefat ettiği ve Tarsus'a gömüldüğü bilinmektedir.
- Geçmiş tarihte yaşamış olan ve kaynaklarda yazılana göre Büyük İskender Berdan'da yıkanarak zatürreye kapılmış ve bir daha iyileşememiştir.
- 05:22Şelalenin Jeolojik Özellikleri
- Şelale sahası jeolojik olarak Orta Toroslar, batıda Kırk Kavak Fayı, kuzeybatı Antalya ve doğuda Ecemiş Fay Hattı arasındaki bölge olup, Mersin ili bu kuşağında doğusunda yer alır.
- İl sınırları içinde Paleozoik, Mesozoik ve baskın olarak Senozoik dönemlerine ait kayalar yüzeylemektedir.
- Tarsus şelalesi'nin bulunduğu Mersin yöresinde makro fosil yatakları dikkat çekicidir.
- 05:55Fosil Buluntuları
- Erdemli kuzeyindeki Sandal Dağı'nda bulunmuş olan deniz ineği fosili, Türkiye'de bu fosilin bulunduğu ilk ve tek lokasyondur.
- Sarıveli köyündeki kum ocaklarında bulunmuş olan filgillere ait alt çene ve azı dişi fosilleri ülkemizde ve dünyada sayılı lokalitelerde tespit edilebilmiş nadir omurgalı fosillerindendir.
- Bol mollus fosili içeren Akitaniyen plaj oluşumları Küçük Sorgun köyünde, Tortenyen plaj oluşumları ise Çimento Sanayi, Karaca, İlyas Tarsus atık alanında bilimsel ve görsel güzellikte yüzlekler vermektedir.
- 07:21Jeolojik Zenginlik
- Graptolet içeren şelale sahası, bu kayaların hem dünyada hem de ülkemizde sınırlı alanlarda bulunması bölge açısından önemli bir bilimsel zenginliktir.
- Yenisu köyünde erken-orta Miyosen yaşlı plaket kirli kireçtaşlarında ringagil ve sazangillere ait balık fosilleri bollukla bulunmaktadır.
- Tarsus şelale sahasının Sarıveli köyündeki dev konkrasyonlar ilginç oluşumlardır ve Akdeniz bölgesi'nde yaygın olan kalişler ise il merkezi ve yakın çevresinde güzel örnekler oluşturmaktadır.
- 08:04Mut Miyosen Havzası
- Batıda Ermenek, güneyde Gülnar-Silifke ve doğuda Erdemli Krobası arasında kalan geniş bir alanı kapsayan Mut Miyosen Havzası, Türkiye jeolojik miras ulusal envanteri çalışmalarında öncelikli uygulama alanıdır.
- Bu havza, dünyada en çok turist çeken şopark alanlarından biri olan Fransa Güney Alplerdeki Haute-Provence alanı gibi her türden jeolojik oluşumu barındırmaktadır.