Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilere tarih dersinin temel kavramlarını anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere sorular sorarak interaktif bir şekilde dersi ilerletmektedir.
- Video, tarihin tanımı, kapsamı ve özellikleri ile başlayıp, zaman kavramının dört farklı türünü (bireysel, toplumsal, coğrafi ve tarihsel zaman) açıklamaktadır. Ardından takvimlerin ne olduğu, Türklerin kullandığı takvimler ve takvimlerin hazırlanması anlatılmaktadır. Son bölümde ise tarihin dönemlendirilmesi, çağ kavramları ve milat kavramı ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca tarihsel bilginin özellikleri, tarihçi kavramı, tarihi olay ile olgu arasındaki farklar ve tarih çağlarının ilk çağ, ortaçağ, yeni çağ ve yakın çağ olarak alt bölümlere ayrılması gibi konular da detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- Tarihin Tanımı
- Tarih, geçmişte yaşamış insan ve toplumların onları ilgilendiren olayları ve faaliyetlerini belge ve kanıtlara dayanarak yer ve zaman göstererek, neden-sonuç ilişkisiyle açıklaması gerekir.
- Tarih, objektif (tarafsız) bir bakış açısıyla geçmişi yeniden inşa eden sosyal bilimin adıdır.
- Tarih, geçmişteki hataları tekrar etmemek, güzellikleri bugüne yansıtmak ve daha güzel bir gelecek tasarlamak için okunur.
- 01:55Tarihin Kapsamı
- Tarihin konusu geçmiş, insan ve toplumların faaliyetlerini belgelere dayalı yeniden inşasıdır.
- Tarih insanı etkilemeyen doğa olaylarını kapsamaz, ancak insanı etkileyen olaylar tarihin konusu olur.
- İnsan yoksa tarih yoktur, insan varsa tarih vardır.
- 03:40Tarihsel Bilginin Özellikleri
- Tarihin konusu her şeyden evvel insandır ve tarih belgelere dayanır.
- Tarihte kesin ve değişmez bilgiler yoktur, ulaşılan her bilgi mevcut bilgiyi değiştirebilir veya kanıtlayabilir.
- Tarih gelişen, değişen, zinde ve güncellenebilir bir bilimdir.
- 05:19Tarihin Bilimsel Özellikleri
- Tarihi olaylar tekrarlanamaz, deney ve gözlem yapılamaz.
- Tarihin bilim olması için belgelere dayanması ve kendi bilimsel yöntemlerini kullanması gerekir.
- Tarihsel bilgiler laboratuvarda değil, sahada belge, kanıt ve bulguyla üretilir.
- 07:09Tarihsel Bilginin Değerlendirilmesi
- Tarihi olaylar yaşandıkları günün şartlarıyla değerlendirilir, bugüne göre değil.
- O günkü şartlar dikkate alınmazsa anakronizm (tarihsel yanılgı) yapılmış olur.
- Tarih kolay yeniden inşa edilmez, emek, mücadele, kararlılık ve özgüven gerekir.
- 08:30Tarihçi ve Tarihi Olaylar
- Tarihçi, tarihi konuyu araştırma ve geçmişi yeniden inşa etmeyi meslek edinen kişidir.
- Tarihi olay, başlangıcı ve bitişi belli olan, somut, özel ve biricik, tekrarlanamayan, kısa süreli gelişmelere denir.
- Tarihi olgu, başlangıcı bitişi belli olmayan, karmaşık, soyut, genel, tekrarlanabilir ve uzun süreçlerdir.
- 10:45Tarih ve Olgular
- Olgular genellikle tarihi olayların sebep ve sonuçlarına bağlı olarak ortaya çıkar, daha çok da sonuçtur.
- Malazgirt Zaferi, Anadolu'nun Türkleşmesi'nin en güzel örneklerinden biridir.
- Anadolu'nun Türkleşmesi, İslamiyet'in yayılışı, demokrasinin gelişmesi, bilimin ilerlemesi, şehirleşme ve medeniyet gibi birçok olayın sonucudur.
- 11:52Zaman Çeşitleri
- Tarih ve zaman iç içe geçmişlerdir ve tarihsel bilgi zaman kavramıyla iç içedir.
- Tarihte dört farklı zaman çeşidi vardır: bireysel zaman, toplumsal zaman, coğrafi zaman ve tarihsel zaman.
- Bireysel zaman en kısa ve hızlı akar, toplumsal zaman toplumlarla ilgili daha yavaş akar, coğrafi zaman coğrafya nedeniyle hiç akmıyor gibi algılanır, tarihsel zaman ise tarih disiplini ile alakalıdır.
- 14:27Takvim Kavramı
- Takvim, zamanı planlayan çizelgedir ve zaman çizelgesi olarak da tanımlanabilir.
- Takvim, zamanı planlamak, planlı yaşamak, etkili ve verimli zaman kullanımı için yapılır ve kazanımları artırmak için kullanılır.
- Takvimler hazırlanış bakımından ikiye ayrılır: ay yılı takvimi ve güneş yılı takvimi.
- 16:14Ay Yılı ve Güneş Yılı Takvimleri
- Ay yılı takvimi Sümerler tarafından icat edilmiştir ve bir yıl 354 gündür.
- Güneş yılı takvimi Mısırlılar tarafından icat edilmiştir ve Nil'in taşma mevsimlerini hesaplamak için yapılmıştır.
- Güneş yılı takviminde bir yıl 365 gündür, dört yılda bir 6 saat birikerek bir gün oluşur ve şubat ayı 29 gün olur.
- 18:31Türklerin Kullandığı Takvimler
- Türklerin kullandığı ilk takvim oniki hayvanlı Türk takvimidir, güneş ile esaslıdır ve İslamiyetten önceki Türkler tarafından kullanılmıştır.
- Hicri takvim, ay yılı esası tek takvimdir, Hz. Ömer devrinde hicreti başlangıç 622 olarak kabul ederek hazırlanmıştır ve Türkler Müslüman olduktan sonra kullanmaya başlamışlardır.
- Celali takvim, Celaleddin Melikşah'ın emriyle Ömer Hayyam başkanlığındaki bir heyet tarafından hazırlandı, 1079 yılı başlangıç kabul edilmiştir, güneş ile esaslıdır ve ekonomik alanda kullanılmıştır.
- Rumi takvim, Osmanlı'da 1839'dan itibaren mali alanda kullanılmıştır.
- Miladi takvim (Gregoryon takvimi), Mısırlıların geliştirdiği güneş takviminin Romalılar tarafından geliştirilmesi sonucunda Papa Gregor'un öncülüğünde geliştirilmiştir, Hz. İsa'nın doğumunu başlangıç kabul eder ve Türkiye'de 1926'dan itibaren batılılaşmanın etkisiyle kullanılmaya başlanmıştır.
- 20:55Takvimler ve Bilimler
- Takvimler gök cisimlerinin hareketlerine bakılarak hazırlanır ve bu bir hesaplama işidir.
- Takvim hazırlanması astronomi ve matematiğin gelişimini gösterir.
- Türklerin kullandığı oniki hayvanlı Türk takviminde at, koyun, it, domuz, sır, ejderha, pars, maymun, tavuk ve tavşan gibi hayvanlar bulunur.
- 22:14Tarihin Dönemlendirilmesi
- Tarihçiler araştırmayı ve öğrenmeyi kolaylaştırmak için tarihi çağ ve yüzyıl gibi zaman dilimlerine ayırmışlardır.
- Yazıdan önceki dönemlere "tarih öncesi devirler" (pre-historia) denilirken, yazıdan sonraki dönemlere "tarih çağları" denir.
- Tarih, yazının icadına göre iki önemli dilime ayrılır: yazının icadından önceki dönem tarih öncesi devirler, yazının icadından sonraki dönemler tarih çağlarıdır.
- 24:18Tarih Çağlarının Dönemleri
- Yazının icadı milattan önce 3200'de Sümerliler tarafından gerçekleşmiş ve tarih öncesi devirler bitmiş, tarih çağları başlamıştır.
- Tarih çağları üç ana bölüme ayrılır: İlk Çağ (kavimler göçüne kadar), Ortaçağ (kavimler göçünden İstanbul'un fethine kadar) ve Yeni Çağ (İstanbul'un fethinden Fransız ihtilaline kadar).
- Fransız ihtilalinden bugüne kadar geçen döneme "yakın çağ" olarak bilinir.
- 26:35Milattan Önce ve Milattan Sonra
- Tarih çizelgesinde milattan önceki rakamlar küçülerek günümüze yaklaşırken, milattan sonraki rakamlar büyüyerek günümüze yaklaşıyor.
- Hz. İsa'nın doğumu Romalılara göre Gregoryon takvime göre sıfır kabul edilmiş, ondan sonraki gelişmeler milattan sonra, önceki gelişmeler milattan önce olarak bilinmiştir.