Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında Tanzimat şiiri konusunu anlatan bir içeriktir. Konuşmacı, Tanzimat dönemi ve şiirinin özellikleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, Tanzimat dönemi siyasi ve edebi başlangıcını açıklayarak başlıyor ve dönemin iki dönem olarak ayrıldığını belirtiyor. Ardından Tanzimat edebiyatı birinci dönem şiirinin özellikleri anlatılıyor. Daha sonra dönemin önemli şairleri olan Şinasi, Namık Kemal ve Ziya Paşa'nın hayatları, eserleri ve edebi özellikleri detaylı olarak inceleniyor.
- Videoda özellikle Ziya Paşa'nın "Zafername", "Rüya" ve "Defter-i Amal" gibi eserleri hakkında bilgiler verilmekte, "Rüya"nın edebiyatımızda röportaj türünün ilk örneği olduğu ve Ziya Paşa'nın Jan-Jak Ruso'ya hayran olduğu, Ruso'nun çocuk eğitimi kitabı "Emily"yi tercüme ettiği belirtilmektedir.
- 00:01Tanzimat Dönemi ve Şiiri
- Tanzimat dönemi siyasi olarak 1839 yılında Mustafa Reşit Paşa'nın Gülhane Parkı'nda ilan ettiği Tanzimat Fermanı ile başlar ve bu ferman Gülhane Hattı Hümayun olarak da bilinir.
- Tanzimat dönemi edebi olarak Şinasi ile Agah Efendi'nin 1860 yılında birlikte çıkardıkları Tercüman-ı Ahval gazetesi ile başlar ve iki dönem olarak ayrılır.
- Tanzimat edebiyatı birinci dönem şiirinin özellikleri arasında sanatçıları siyasetle ilgilenmiş, halkı bilinçlendirmek için yola çıkmış, sanat toplum içindir anlayışını benimsemişlerdir.
- 01:17Tanzimat Dönemi Şiirinin Özellikleri
- Divan edebiyatı eleştirilmiş, dilde sadeleşme savunulmuş ancak eski kültürle yetiştiklerinden alışkanlıklarından vazgeçememişlerdir.
- Halk edebiyatını hece ölçüsünü savunmuşlar, fakat hece ölçüsüyle yazılan birkaç şiir dışında şiirler aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
- Bu dönemde estetik ikinci plana atılıp toplumsal faydaya önem verilmiştir, divan şiirindeki parça güzelliğinin yerine konu bütünlüğüne önem verilmiştir.
- 02:00Tanzimat Dönemi Şiirinin Biçim ve İçerik Özellikleri
- Divan şiirinde şiirlere başlık verilmezdi, bu dönemde şiirlere başlık verilmeye başlanmıştır.
- Bu dönem şiirlerinin en önemli özelliği biçim olarak eski, içerik olarak yenidir.
- Şairler gazel, kaside, murabba, terkibibent, şarkı gibi divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanmaya devam etmişler, şiirlerde nazım birimi olarak beyit, ölçü olarak aruz kullanılmıştır.
- 03:08Tanzimat Dönemi Şairleri
- Tanzimat edebiyatı birinci dönem şairleri Şinasi, Namık Kemal ve Ziya Paşa'dır.
- Şinasi, batı etkisindeki Türk edebiyatının kurucusu sayılır, edebiyatımızda yeniliğin öncüsü, ilklerin adamı olarak bilinir.
- Şinasi 1849 yılında görevli olarak Paris'e gönderilir, burada batı edebiyatını yakından tanıma fırsatı bulur ve yurda döndükten sonra batı etkisindeki Türk edebiyatını başlatmak için çaba sarf eder.
- 03:57Şinasi'nin Edebi Mirası
- Şinasi'nin şiirleri biçim olarak eski, içerik olarak yenidir ve şiirde vatan, millet, özgürlük, adalet gibi kavramları ilk kez işleyen şairdir.
- Divan şiirinin ağır dili yerine günlük konuşma dilinin edebiyat dili olması için çaba sarf etmiştir ve didaktik şiirler yazmıştır.
- Edebiyatımızda ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'i 1860 yılında Agah Efendi ile birlikte çıkarmıştır ve ilk kez noktalama işaretlerini kullanmıştır.
- 05:19Şinasi'nin Eserleri
- Müntehabat-ı Eş'ar şiirlerinin toplandığı kitabıdır.
- Şair Evlenmesi, görücü usulü ile evlenmeyi eleştirdiği bir komedidir ve edebiyatımızda ilk yerli tiyatrodur.
- Duru ve Emsali Osmaniye, Türk batı sözlerini topladığı kitabıdır ve Tercüme-i Manzume ise La Fonten, Lasin, Fenomen gibi Fransız sanatçılarından yaptığı şiir çevirilerinin bulunduğu kitabıdır.
- 05:57Namık Kemal
- Vatan aşkını, vatan sevgisini en iyi anlatan sanatçılardan biri olan Namık Kemal bu yüzden vatan şair olarak adlandırılmıştır.
- Namık Kemal sadece bir şair, yazar değil aynı zamanda dava, mücadele insandır ve dedesi tarafından yetiştirilmiştir.
- İlk şiirlerini başta Lefkoşa Galip olmak üzere divan şairlerinin etkisiyle yazmıştır, Şinasi ile tanıştıktan sonra yeni şiire yönelmiştir.
- 06:39Namık Kemal'in Siyasi Hayatı
- Şinasi ile birlikte Tasvir-i Efkar gazetesini çıkarmıştır ve anayasal düzeni, demokrasiyi ve meşrutiyeti savunan Yeni Osmanlılar Cemiyetine katıldıktan sonra hükümet ile arası açılmıştır.
- Londra'da Ziya Paşa ile birlikte Hürriyet gazetesini çıkarmıştır ve affedilip yurda döndükten sonra İbret gazetesini çıkarmıştır.
- Vatan Yahut adlı tiyatrosunun sahnelenmesinden sonra oyundan çıkan kalabalık bir grup galeyana gelerek yaşasın vatan, yaşasın Kemal şeklinde sloganlar atarak Namık Kemal'in yaşadığı eve kadar yürümüştür.
- 07:40Namık Kemal'in Sürgünü ve Eserleri
- Otuzsekiz aylık bu sürgün Namık Kemal için oldukça verimli geçmiş, birçok eserini bu sürgü sırasında kaleme almıştır.
- Affedilip yurda döndükten sonra ilk anayasayı Kanuni Esasi'yi hazırlayan komisyonda görev yapmıştır.
- Namık Kemal, gazel, kaside, murabbalar yazılmış birkaç şiiri dışında aruz ölçüsünü kullanmıştır, bu yüzden şiirleri biçim olarak divan şiirine bağlıdır fakat içerik olarak yenidir.
- 08:33Namık Kemal'in Edebi Mirası
- Hürriyet, eşitlik, adalet, vatan aşkı ve millet sevgisi gibi temaları işlemiştir ve hikaye dışında birçok türde eser vermiştir.
- Romantizm akımından etkilenmiştir, sanatı halkı bilgilendirmek ve bilinçlendirmek için bir araç olarak kullanmış, sanat toplum içindir görüşünü benimsemiştir.
- İdealist bir mücadele insandır ve milli değerlerimize zarar vermeden batılılaşmayı savunmuştur.
- 09:11Namık Kemal'in Eserleri
- İki romanı vardır: İntibah edebiyatımızdaki ilk edebi romandır ve Cezmi edebiyatımızdaki ilk tarihi romandır.
- Tiyatroya büyük önem verilmiştir ve Celaleddin Harzemşah isimli tiyatrosunun önsözünde tiyatro ile ilgili görüşlerini açıklamıştır.
- Vatan Yahut Silistre edebiyatımızda sahnelenen ilk tiyatro eseridir ve Tahrib-i Harabat edebiyatımızdaki ilk eleştiridir.
- 11:37Ziya Paşa
- Ziya Paşa edebiyatımızda terkib bend ve tercibend şairi olarak tanınır ve katiplik, mutasarrıflık, valilik gibi üst düzey devlet görevlerinde bulunmuş bir siyasetçidir.
- Yeni Osmanlılar Cemiyeti'ne katıldıktan sonra hükümet ile arası açılmış, 1867 yılında Namık Kemal ile birlikte önce Paris'e ardından Londra'ya kaçmışlardır.
- Divan şiirinde Nabi ile başlayan hakimane şiirin son büyük temsilcisidir ve şiirlerinde insanın, toplumun, zamanın bozuk, kusurlu yönlerini güçlü bir hiciv ile ele almıştır.
- 13:06Ziya Paşa'nın Edebi Mirası
- Şiir ve İnsa makalesinde halk şiirini savunur ve bizim gerçek edebiyatımızın halk edebiyatı olduğunu söyler, fakat yaklaşık altı yıl sonra yayımladığı Harabat adlı antolojinin önsözünde ise halk edebiyatını eleştirir ve divan edebiyatını göklere çıkarır.
- Asıl şöhreti terkib bend ile yakalamıştır ve Divan şairi Bağdat Ruhiye Nazire olarak yazdığı bu eser Türk edebiyatının en seçkin şiirlerinden biri olmuştur.
- Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır, fakat heceyle yazdığı birkaç türkü denemesi de vardır.
- 15:12Ziya Paşa'nın Eserleri
- Zafername, Girit kuşatmasında başarısız olan Sadrazam Ali Paşa'yı eleştirmek için yazılan bir eserdir.
- Rüya adlı eseri karşılıklı konuşmalar biçiminde oluşmakta ve edebiyatımızda röportaj türünün ilk örneği olarak kabul edilir.
- Defter-i Amal anı türündeki bir eserdir.
- Ziya Paşa, Jan-Jak Ruso hayrandır ve Ruso'nun çocuk eğitimi ile ilgili kitabı Emily'yi tercüme etmiştir.