Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, konuşmacı Tanzimat Edebiyatı'nın birinci dönemini ve bu dönemdeki önemli sanatçıları anlatmaktadır.
- Video, Tanzimat Edebiyatı'nın iki dönemden oluştuğunu ve birinci dönemde "sanat toplum için" görüşünün benimsendiğini açıklayarak başlıyor. Ardından Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat Efendi, Şemseddin Sami ve Ahmet Vefik Paşa gibi önemli sanatçıların hayatları, yapıtları ve dönemin edebi özellikleri detaylı şekilde ele alınıyor.
- Her sanatçı için önemli yapıtları, ilkleri ve dönemin edebi akımlarına katkıları vurgulanıyor. Özellikle Şinasi'nin "Şair Evlenmesi", Namık Kemal'in "Intibah", Ziya Paşa'nın ilk terkibbend eseri, Ahmet Mithat Efendi'nin "Letaif-i Rivayet", Şemseddin Sami'nin "Kamus-ı Türk" ve Ahmet Vefik Paşa'nın Bursa'da ilk Türk tiyatrosunu kurması gibi önemli bilgiler paylaşılıyor.
- Tanzimat Edebiyatı Genel Bilgiler
- Tanzimat edebiyatı iki dönemde ele alınır: Tanzimat Edebiyatı Birinci ve Tanzimat Edebiyatı İkinci.
- Tanzimat Edebiyatı Birinci döneminde sanat toplum için, İkinci döneminde ise sanat sanat için görüşü benimsenir.
- Sanat anlayışı dil anlayışını, hitap ettiği kitleyi ve dönemin hitap ettiği kitleyi belirler.
- 00:42Şinasi
- Şinasi ilklerin sanatçısıdır ve Türk edebiyatında klasmin önemli temsilcisidir.
- Şinasi'nin ilk yerli tiyatro yapıtı "Şair Evlenmesi" bir perdeli komedidir ve metne dayalı ilk yerli modern tiyatromuzdur.
- Şinasi ilk şiir çevirileri, ilk atasözleri kitabı "Durub-ı Emsal-i Osmaniye", ilk özel gazete "Tercüman-ı Ahval" ve ilk makale örneği "Tercüman-ı Ahvalim Katletmesi" gibi birçok ilklere imza atmıştır.
- 03:45Namık Kemal
- Namık Kemal vatan şairi, hürriyet kavramını ilk kullanan sanatçı ve romantizmin Türk edebiyatındaki önemli temsilcisidir.
- Namık Kemal'in iki önemli romanı vardır: "Intibah" ilk edebi roman ve "Cezmi" ilk tarihi romandır.
- Namık Kemal'in "Tahrib-i Harabat" ilk edebi eleştiridir ve "Vatan Yahut Silistre" ilk sahnelenen yerli tiyatromuzdur.
- 07:12Ziya Paşa
- Ziya Paşa düşünce yönünden yenilikçi ancak eski alışkanlıklarından kopamamış, gelgitler yaşamış bir sanatçıdır.
- Ziya Paşa'nın "Şiir ve İnsa" makalesi edebiyatımızın halk edebiyatı olduğunu söylerken, "Harabat" divan edebiyatı geleneklerine uygun şiirlerden oluşan bir antolojidir.
- Ziya Paşa yeni edebiyatımızda en büyük terkibbend ustasıdır ve "Zafername" hiciv türünden, "Defteri Amal" anı türünden, "Rüya" ilk röportaj türünden yapıtlardır.
- 10:14Ahmet Mithat Efendi
- Ahmet Mithat Efendi yazı makinesi, ayaklı kütüphane döneminin öğretmeni olarak anılan, çok yazan ve halkı aydınlatmaya çalışan bir sanatçıdır.
- Ahmet Mithat'ın "Felatun Bey ile Rakım Efendi" özellikle onunla özdeşleşmiş bir yapıttır ve "Esrar-ı Cinayet" ilk polisiye roman niteliğindedir.
- Ahmet Mithat'ın "Letaif-i Rivayet" Türk edebiyatında ilk öykü kitabıdır ve "Avrupa'da Bir Cevelan" gezi yazısı niteliğindedir.
- 12:49Şemseddin Sami
- Şemseddin Sami, Tanzimat edebiyatı bir dönem sanatçısı olup sözlük, dil, çeviri ve ansiklopedi alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır.
- Orhun yazıtları ve Kutadgu Bilig'i Türkiye Türkçesine çeviren Şemseddin Sami'nin en önemli eseri Kamusu Turki'dir, bu ilk Türkçe sözlüktür.
- Şemseddin Sami'nin diğer önemli yapıtları arasında Kamus Salyan ansiklopedisi, Taş-ı Talat ve Fitnat (ilk yerli roman), Telemak (ilk çeviri roman), Vesa Tiyatro, Seydi Yahya Tiyatro ve Gave Tiyatro bulunmaktadır.
- 15:04Ahmet Vefik Paşa
- Ahmet Vefik Paşa, Tanzimat edebiyatı bir dönem sanatçısı olup Türkçülük akımının öncüsüdür.
- Bursa'da valilik yaptığı sırada Moliere'e ait birçok yapıtı çevirmiş ve ilk Türk tiyatrosunu kurmuştur.
- Ahmet Vefik Paşa'nın önemli eserleri arasında Lehçe-i Osmanî (sözlük çalışması), Secere-i Turki (Ebu'l-Gazi Bahadıran'dan çeviri) ve Moliere'in Don Giovanni, Zor Nikah, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Tartu ve Zoraki Tabip, Yorga Dandini gibi yapıtları bulunmaktadır.
- Ahmet Vefik Paşa, adaptasyon veya uyarlama tiyatroda ilk uyarlamaları yapan kişidir.