Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Ezber Bozan TV" programında araştırmacı, yazar ve arkeolog Ipek Kobaner ile sunucu Samya arasında geçen bu röportaj, Sümer mitolojisindeki tanrılar, tufan hikayesi ve inanışlar hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır.
- Video, Sümer tabletlerindeki bilgileri temel alarak tufan öncesi ve sonrası dönemdeki Sümer mitolojisini ele almaktadır. İlk bölümde Enlil, Enki, Nibiru'dan gelen tanrıların dünyaya inmesi ve insan soyunun oluşumu anlatılırken, ikinci bölümde Ziusudra'nın tufandan kurtarılması hikayesi aktarılmaktadır. Daha sonra Sümer'de büyü, tıp ve inanış arasındaki ilişki, tanrıların gökyüzüne çekilmesi sonrası yaşananlar ve son olarak İnanma (Inanna) ile Dumuzi'nin kutsal evliliği ve hikayeleri detaylandırılmaktadır.
- Videoda ayrıca Sümer mitolojisindeki tanrıların (Ereşkigal, Marduk, Geçti) özellikleri, İnanma'nın yeraltı dünyasına inmesi ve Dumuzi'nin yerine gönderilmesi, Sümer mitolojisinin Yunan ve Roma mitolojisine etkileri ve Hint filmleri ile benzerlikleri gibi konular da ele alınmaktadır. Sümer uygarlığının Asurlular tarafından yok edilmesi ve bu kültürün günümüzdeki izleri hakkında da bilgiler verilmektedir.
- Sümer Tabletleri ve Antik Uzaylılar
- Sümer tabletlerinin yüzde otuz'una kadar bugüne kadar okunmuş ve bu tabletlerde antik uzaylıların insanımsıları birleştirip yeni varlık yaratmaya niyetlendiklerinden bahsedilmektedir.
- Sümer tabletleri, Sümer tarihini Nuh tufanından önce ve sonra ikiye bölüyor; tufandan önce çok uzun yaşam sürelerinden bahsedilirken, tufandan sonra bu süreler çok daha düşmektedir.
- Sümer'de tanrıların (Enlil, Enki ve Nisa) göklerden indikleri ve dünyadaki insanların yanına inerek onlarla beraber yaşadıkları anlatılmaktadır.
- 05:01Tanrıların Dünyaya Gelmeleri ve İnsan Yaratımı
- Tanrıların altın ihtiyaçları nedeniyle dünyaya yaklaştıkları ve Enki'nin dünyaya gönderildiği, ardından Anunnaki adı verilen yaratıkların altın çıkartmaya başladığı anlatılmaktadır.
- Anunnakilerin çalışmaktan yorulduğu ve Enki'nin insanımsıları birleştirerek yeni bir varlık (insan) yaratmasıyla altını çıkartma görevi insanların üzerine düşmüştür.
- İnsanlar üremeye başladıklarında, tanrılar onların kızlarıyla evlendiler ve bu evliliklerden doğan çocuklara "devler" veya "Ne filmler" olarak ad verildi.
- 07:12Tufanın Nedenleri ve Sümer Hikayeleri
- Enlil, insanların aşırı üremesinden ve soyların karışmasından duyduğu rahatsızlık nedeniyle onların yok edilmesi gerektiğini söylemiştir.
- Sümer tabletlerinde tufanın haber verilmediği veya insanların yok edilmesi için tufanın oluşturulduğu belirtilmektedir.
- Ziusudra (Hz. Nuh) hikayesi de Sümer tabletlerinde yer almaktadır.
- 09:03Sümer Tufan Hikayesi
- Enki tanrısı, insanların oluşturulmasında karısı Nisa ile beraber büyük etkisi olan Ebu Ziusudra'yı korumak istiyor çünkü Ziusudra muhtemelen Enki'nin insan kızından doğan bir çocuğudur.
- Enki, Ziusudra'ya kendi kendine konuşur gibi "bir gemi yapmalısın, içerisine bütün hayvanlardan birer çift koymalısın ve herkes içine binmeli" diye uyarıyor.
- Ziusudra (Sümer tabletlerinde Ziusudra, Asur tabletlerinde Utanapishtim olarak bilinen kişi) gemiyi yaparak her hayvandan ve bitkiden birer çifti topluyor ve ailesiyle birlikte gemiye biniyor.
- 11:40Tufana Kadar Uyarılar
- Tanrılar önce insanları sessiz olmaya, çok ürememeye ve çok yememeye uyarmış, ancak insanlar dinlememişlerdir.
- Tanrılar önce kuraklık, sonra salgın hastalık göndermiş, bu olaylarla bir grup insan yok olmuş, kuraklıkla bir grup daha yok olmuş ve açlık yaşanmış.
- Açıktan dolayı insanlar önce komşularını, sonra evlerinde birbirlerini yemeye başlamışlar.
- 14:22Tufan Kararı ve Sonuçları
- Tüm bu olaylar yaşandıktan sonra tanrı panteonu toplanıp tufan kararını vermiş, Enlil bu karışımdan doğan insanları öldürmeyi çok istemiş.
- Enki, Ziusudra'yı korumak istiyor ve onu uyarıyor çünkü kendi soyu da karışımların içerisinde.
- Tufan sonrası dünya nüfusu yok oluyor, ancak Ziusudra ve ailesi, ayrıca dağların tepesindeki çobanlar kurtuluyor ve insan soyu onlardan devam ediyor.
- 16:01Tanrıların Tufanı İzlemesi
- Tanrılar (anunnakiler) tufan öncesi gök arabalarına binip atmosfere çıkıyorlar ve tufanı izliyorlar.
- İnsanların ölüm sahnelerini görünce çok üzülüyorlar, çığlıkları dünyayı sarstığı söyleniyor.
- Kurtulan çobanları görünce seviniyorlar ve insan neslinin devam edeceğini düşünüyorlar.
- 18:26Sümerlerin Tanrı Etkileri
- Sümer tabletlerinde anunnakilerin melezleri olan yeni tanrılar ve yeni krallar anlatılıyor.
- Sümer 4000'lerde kurulduğunda tanrılar onların yanında, her birinin ayrı şehirleri vardı.
- Başlangıçta Sümerliler çok mutluydu çünkü tanrılar ve hükümdarlar yanlarında olup müthiş bir uygarlık kuruyorlardı.
- 19:42Sümer Medeniyetinde Tanrıların Çekilmesi
- Sümer medeniyetinde 4000'lerde kurulmuş, tanrılar, insanlar ve denge her yerde iyi bir şekilde yer almış.
- Bin sene sonra tanrı panteonu gökyüzüne çekilir ve gökyüzündeki cennet de çekiliyor.
- Tanrıların çekilmesiyle Sümer halkı bir boşluğa düşüyor, kaos dönemi yaşanıyor ve moralleri bozuluyor.
- 20:34Sihir, Büyü ve Tıp Dönemi
- Sümer'de sihir, büyü, tıp ve inanış iç içe girdiği bir dönem yaşanıyor.
- Enki'nin oğlu Marduk, Enki'nin öğretileriyle bu alanlarda insanlara çare oluyor.
- Samuel Noah Kramer'a göre Sümer'de tıp, maji (büyü), sihir ve sihir hepsi iç içedir ve birbirinden ayırt edilemez.
- 21:19Sümer Büyüleri ve Tabletler
- Milattan önce 3000'lere ait 60 tablet bulunmuş ve bunların sadece birinde ilaç formülü var.
- Geri kalan tabletlerin hepsi büyü ve sihir anlatıyor.
- Sümerliler hastalıkları "nam tercihi" denilen insanları hasta eden bir cin olarak görüyor ve bu cinin vücuttan uzaklaştırılması gerekiyor.
- 22:41Büyü Uygulamaları
- Sümer büyülerinin üç kısımlı olduğu ve giriş bölümünün emir kipli olduğu belirtiliyor.
- Hastalar tapınağa geliyor, durumlarını rahibe veya Marduk'a anlatıyor.
- Enki (Ea) "Ey oğul, ben ne biliyorsam sen de biliyorsun" şeklinde cevap veriyor ve "git ol" emirleriyle büyüye başlıyor.
- 23:54Enki'nin Davulu ve Büyü Süreci
- Enki'nin tapınağın içerisindeki, tüm yeri göğü inleten parlak bir davulu var ve bu davulun ismi "Balak" veya "Malak".
- Büyü sırasında davul çalınıyor ve müthiş gürültülü bir ses çıkartıyor.
- Büyünün ikinci bölümünde buhurdanlık, meşale ve ilgın otu kullanılıyor, ilgın otu suya konulup hastanın üstüne serpiliyor.
- 26:21Sümer'de İyilik ve Kötülük İnancı
- Sümer'de iyi cinler var, kötü cinler var, ancak iyi ile kötü arasında kozmik savaşı henüz yok.
- İyi cinler insanın neşe, mutluluk, huzur ve keyfini verirken, kötü cinler insanın yüreğini daraltır, başını bulandırır.
- Kötü cinler akıl tutulması, dil tutulması ve manklaşma gibi zihinsel hastalıkları getirir.
- 27:26Şurup Metinleri ve Büyü Uygulamaları
- Şurup metinleri daha çok Gallaci denilen cinlerin gönderilmesi için kullanılıyor.
- Bu metinler daha çok psikolojik, nevrotik ve zihinsel hastalıklarla ilgili tedavi için kullanılıyor.
- Büyünün uygulamasında mangalın üzerine tahta parçaları ve sazlık parçaları konulup ateşe veriliyor, mangalın etrafına incecik bir un çemberi yapılıyor.
- 28:53Çember ve Diş Hastalıkları
- Un çemberinin içine girenin çemberden dışarıya çıkamayacağına dair bir inanış var.
- Hurma, soğan ve hasır parçası ateşe veriliyor, böylece insanlar Gallaci'nin kötülüklerinden kurtulmuş oluyor.
- Diş ağrısı için de tapınağa gidiliyor, diş ağrısının bir kurtçuk (diş kurdu) tarafından olduğu düşünülüyor.
- 30:13Sümer Uygarlığı ve Asurlular
- Sümerler tanrıların gökyüzüne çekilmesi döneminde büyüye ve sihre en çok ihtiyaç duydular.
- Sümerler çok refah içinde yaşıyor ve güzel bir uygarlık kuruyorlardı, ancak yaklaşık 2000 senedir dolmadan Asurlular gelerek Sümer'i yok ediyor.
- Sargon krallığını kurarak Sümer'i tamamen yok eden Asurlular, Mezopotamya'yı ve Anadolu'yu da içine alarak geniş bir egemenlik kuruyorlar.
- 31:12Sümerlerin Tanrılarla İlişkisi
- Sümerlerin tanrıların gökyüzüne çekilmesi, büyüye ihtiyaç duymalarının temel sebeplerinden biri.
- Nuh tufanı öncesinde tanrılar dünyayı terk edince, Sümer halkı tanrıların yerine onların melez çocuklarını kutsal olarak kabul ediyor.
- Sümerler kendi yazılarını keşfetmiş bir uygarlık olup, geleneksel olarak bilgilerini aktarmışlardır.
- 32:24Sümer Mitolojisinin Etkisi
- Ereşkigal, Sümer'in yeraltı dünyasının tanrıçası ve İnanılan'ın kız kardeşi olarak anılır.
- Binlerce yıl sonra, MÖ 200-MS 300 arasında Yunan ve Roma medeniyetinde sihir ve büyü metinlerinde Ereşkigal ismi kullanılmıştır.
- Sümer uygarlığı MS 1900'lerde keşfedilmiş, MS 1875'te tabletleri ortaya çıkarılmış ve bu tabletler daha yeni okunmuş durumdadır.
- 33:44Sihir ve Büyünün Devamı
- MS 3. yüzyılda Konstantin'in Hıristiyanlığı kabul etmesiyle sihir ve büyü yasaklanmasına rağmen, bu gelenekler ortaçağ Avrupa'da ve Anadolu'da devam etmiştir.
- Yazısı olmayan sözel geleneklerin önemini vurgulamak gerekir, çünkü bu gelenekler insanlar arası aktarılmıştır.
- Sümer tabletlerinde insanlara konuşmayı öğrettiği yazılı olan Adamı, yarı tanrı ve Eridu kentinin kralı olarak anılır.
- 35:46Adamı'nın Hikayesi
- Adamı, Sümer tabletlerinde yedi bilgeden biri olarak görülür ve insanlara konuşmayı öğretmiştir.
- Adamı bir gün balık avlamak için kayığa biner ve güney rüzgarının kanadını kırmıştır, bu tanrıların affetmeyeceği bir suçtur.
- Enki, Adamı'ya tanrıların üzüntüsünü göstermesi için üstünü yırtması ve tozlu bir sırp giymesi gerektiğini söyler.
- 37:33Gökyüzüne Çıkış
- Adamı gökyüzüne çıkınca Inanna ve Dumuzi ile karşılaşıyor, onlar tanrıların üzüntüsünü göstermesi için ona güzel bir referans veriyorlar.
- Adamı içeri girip tanrıların sofrasına oturuyor, ancak Enki'nin uyarısıyla hiçbir şey yemiyor.
- Tanrı, Adamı'ya ölümsüzlük suyu ve yemekler ikram etmiş olsa da, Adamı'nın bunları reddetmesi üzerine onu dünyaya atıyor.
- 39:34Ölümsüzlüğün Kaybı
- Adamı'nın ölümsüzlüğü kaçırdığı hikaye, insanlığın ölümsüzlüğünü kaybetmesinin sebebi olarak Sümer'de anlatılır.
- Enki, insanların ölümsüz olmasından rahatsız olduğu için Adamı'ya bu uyarıyı vermiştir.
- Tanrıların ve kralların yaşamları zamanla azalmıştır, örneğin Ziusudra'nın (Nuh) yaşam süresi 950 senedir.
- 40:28Sümer Mitolojisinde İnanma ve Dumuzi'nin Aşkı
- İnanma, Sümer'in en önemli tanrıçalarından biri olup bereket ve bolluk tanrıçası, aynı zamanda çapkın bir tanrıça olarak tanınmaktadır.
- İnanma'nın kocası Dumuzi bir çobandır ve onlar arasında didişmeli bir evlilik vardır.
- İnanma'nın evlilik töreni, bir seramik üzerinde Türk geleneklerini yansıtan şekilde tasvir edilmiştir.
- 41:27İnanma'nın Evlilik Töreni
- Seramikte İnanma kapıda dururken, arkasında annesi ve Dumuzi'nin gönderdiği çeyizliklerle evin içine girenler görülür.
- Dumuzi kapıya gelir ancak içeri alınmaz çünkü İnanma evlilik hazırlıklarını tamamlamamıştır.
- İnanma önce hamama gider, annesiyle sohbet eder ve sonra çeyizleri serer, bu Türk evlilik geleneğine benzer bir uygulamadır.
- 43:09Kutsal Evlilik ve Bolluk
- Her sene bahar geldiği zamanlar Dumuzi yeraltından çıkar ve dünyaya döner, bu kutsal evlilik sayesinde dünya bolluk ve berekete kavuşur.
- Dumuzi ağaçların ve bitkinin tanrısıdır, Enki ile bağlantılıdır ve tasvirlerinde yılan kökleri ve hurma ağacı görülür.
- Sümer kentlerinde de kutsal evlilik töreni bahar aylarında gerçekleşir, tapınaklarda rahibeler kutsal evlilikler yapar ve başrahibe kralla birlikte olur.
- 45:35Sümer Kentlerinde İnanma ve Dumuzi
- Güney kentlerinde İnanma ve Dumuzi gençlik hallerinde, ailelerinin izni olmadan buluşup sokaklarda, bahçelerde şarkılar söyleyerek gezerler.
- Büyük baş hayvanların yetiştirildiği yerlerde Dumuzi boğanın özü olarak iri vahşi bir boğa şeklinde tasvir edilir.
- Koyunların yetiştirildiği yerlerde ise İnanma ve Dumuzi koyunla sembolize edilir ve güneş kentlerinde harman yeri İnanma'yı, hurmalar Dumuzi'yi temsil eder.
- 48:53Dumuzi'nin İsimleri ve Uzaylılar
- Dumuzi'nin bir ismi Temmuz'dur ve bu isim Türkçeye o zamandan gelmiştir.
- Sümer topraklarında antik uzaylılar (Anunnakiler) yaşamış, insanlarla birlikte yaşamış ve onlara medeniyeti getirmişlerdir.
- Sümer'in bulunduğu bölge Mezopotamya günümüzde mümbit saha olarak bilinirken, Sümer yazıtlarında oraya geldiklerinde hiç de mümbit olmadığını, balçık ve kuru kanal sistemleri ile toprakları toparladıklarını gösterir.
- 52:19Inanna ve Ereşkigal Hikayesi
- Ereşkigal, karanlık bir tanrıça olup herkesin korktuğu bir figürdür.
- Inanna, ölümden sonra ne olduğunu merak ederek kız kardeşi Ereşkigal'ın yeraltı dünyasına iner.
- Inanna, üç güne kadar geri dönmezse tanrı panteonunu harekete geçirmesini emretmiş, ancak Ereşkigal onu öldürüp yeraltı dünyasında tutar.
- 53:50Yeraltı Dünyasının Önemi
- Yeraltı dünyasına inen kişileri asla bırakmak istemiyorlar çünkü orası ölenlerle beslenmesi gereken bir yerdir.
- Yeraltı dünyasında ölenlerin günahlarını ölsünler, nereye gideceğine karar versinler ve erkek evladı varsa onu daha iyi bir noktaya koysunlar.
- Yunan mitolojisinde Zeus, Hades'in boş kalması nedeniyle Asclepios'u öldürmeyi düşünür çünkü denge bozulmamalıdır.
- 54:55Inanna'nın Kurtarılması
- Tanrılar pazarlık yaparak Inanna'yı kurtarmak için yerine birini getirmesini isterler.
- Inanna, kocası Dumuzi'nin üzüntüden ağladığını ve mutlu bir şekilde partide olduğunu görünce Dumuzi'yi yerin altına gönderir.
- Dumuzi'nin bolluk ve bereketin gelmesi için her sene Inanna ile evlenmesi gerekiyor.
- 56:14Dumuzi ve Geçti
- Inanna ile Dumuzi arasında mektupları götürüp getiren kişi Geçti'dir, Dumuzi'nin kız kardeşi.
- Geçti, altı ay kendisinin kalacağını, altı ay abisinin yukarıda kalacağını söyleyerek Dumuzi'yi yukarıya çıkarmasını sağlar.
- Her sene Dumuzi ve Inanna arasında evlilik gerçekleşir ve Inanna her zaman bakire tanrıça olarak kabul edilir.
- 57:21Inanna'nın Etkisi
- Araştırmacılar, Inanna'nın daha sonra Artemis ve Kibele'de, hatta Hz. Meryem'e kadar yaşadığını düşünmektedir.
- Efes'in Inanna ile bağlantılı olduğu belirtilmektedir.