Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun son padişahı Sultan Vahdettin'in hayatını ve padişahlığını anlatan bir tarih belgeselidir. Sultan Vahdettin, Sultan Abdülmecid'in sekizinci oğlu olarak 1909'da tahta çıkmıştır.
- Video, Sultan Vahdettin'in çocukluğundan başlayarak tahta çıkışına kadar olan süreci kronolojik olarak anlatmaktadır. Birinci Dünya Savaşı döneminde padişah olan Vahdettin, İttihat ve Terakki rejimine karşı muhalefetini Mustafa Kemal Paşa'yı Suriye cephesi komutanlığına atayarak göstermiştir. Padişahlık döneminde Mondros Mütarekesi, İzmir'in kurtuluşu ve Mudanya Mütarekesi gibi önemli tarihsel olaylar yaşanmıştır. Video, Vahdettin'in "Biz her şey olabiliriz, cahil, tecrübesiz ve hatta hatalı bir siyasete kapılmış olabiliriz. Ama Osmanoğlu olarak nasıl vatan haini olabiliriz?" sözleriyle sona ermektedir.
- Sultan Vahdettin'in Hayatı ve Tahta Çıkışı
- 1919 yılında İtilaf Devletleri Birinci Dünya Savaşı'nı kazanmış ve Osmanlı toprakları paylaşılmıştı.
- Sultan Vahdettin, Sultan Abdülmecid'in sekizinci oğlu ve kendisinden önce tahta geçen beş padişahın küçük kardeşiydi.
- Çok küçük yaşta anne ve babasını kaybeden Vahdettin, Sultan Abdülmecid'in ikballerinden Şayeste Hanımefendi tarafından büyütüldü ve tahta geçiş sıralamasında çok aşağıda olduğu için gözden uzak bir yaşam sürdü.
- 00:40Vahdettin'in Gençlik Yılları ve Evlilikleri
- Gençlik yıllarında gizlice medrese derslerini takip eden Vahdettin, tahta çıktıktan sonra kendisine arz edilen şiiri konulara müdahale edebilecek derecede etkilenmiştir.
- İlk evliliğini ablası Cemile Sultan'ın sarayında görüp beğendiği Emine Hanım ile yapmıştır.
- Cemile Sultan'ın şartını kabul etmesine rağmen, bu evlilikten dünyaya Sabiha Sultan ve Fatma Ulviye Sultan geldikten sonra doktorların kıttan bir daha doğum yapamayacağı bildirilmesi üzerine eşinin rızasını alarak başka evlilikler yaptı.
- 01:31Vahdettin'in Veliahtlığı ve Tahta Çıkışı
- Ağabeyi II. Abdülhamid'in uzun padişahlığı sırasında Çengelköy'de Mimar Aleksandra'ya yaptırdığı köşkünde münzevi bir hayat yaşadı.
- 1916'da veliahtlığı makamına yükseldi, ancak 1917 Aralık ayında yaveri Mustafa Kemal Paşa eşliğinde beş haftalık Almanya seyahatine çıktı.
- 3 Temmuz 1918'de Sultan Reşat'ın ölümü üzerine 57 yaşında tahta çıktı ve tahta çıkışından kısa bir süre sonra "Ben bu makam için hazırlanmadım" diyerek şaşkınlığını dile getirdi.
- 02:44Vahdettin'in Padişahlığı ve Siyasi Kararları
- Padişahlığında 1918 yazında ordu ve donanmaya bir hattı hümayun göndererek başkomutanlığı üzerine aldığını bildirdi.
- İki büyük sorunla karşı karşıyaydı: bir yandan bir felakete dönüşen bir dünya savaşını en az hasarla sona erdirmek, öbür yandan 1913'ten beri imparatorluğa egemen olan İttihat ve Terakki rejimine karşı bir siyasi alternatif oluşturmak.
- Tahta geçer geçmez İttihat ve Terakki önderliğine muhalefeti ile tanınan Mustafa Kemal Paşa'yı Suriye cephesi komutanlığına atadı.
- 03:26Savaşın Sonu ve Milli Mücadele
- 8 Ekim 1918'de savaşın kaybedileceğinin anlaşılması üzerine Talat Paşa başkanlığındaki İttihat ve Terakki kabinesi istifa etti.
- Ahmet İzzet Paşa başkanlığında kurulan kabine, savaşı bitiren Mondros Mütarekesi 30 Ekim 1918'de imzaladı.
- 6 Ekim'de TBMM ordusunu temsilen Refet Bele komutasındaki bir askeri birlik İstanbul'a girdi ve bu sırada basın organları Vahdettin'in aleyhine geniş çaplı yayınlarda bulundu.
- 04:31Vahdettin'in Vatan Haini İddiaları
- Padişah Vahdettin'in Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları hakkında ölüm fermanı imzalamasının ve milli mücadele karşıtı tavırlarının son padişahın vatan haini olduğunu açıkça göstermekte olduğunu düşünen halk arasında bazı gruplarca hakaret ve tehdit içeren gösteriler yapıldı.
- Vahdettin, 11 Nisan 1920 tarihli kararname ile başlayan girişimleri isyan kavramının da ötesinde iç savaş girişimi olarak kabul etmiştir.
- "Biz her şey olabiliriz, cahil, tecrübesiz ve hatta hatalı bir siyasete kapılmış olabiliriz, ama Osmanoğlu olarak nasıl vatan haini olabiliriz?" diyerek savunmasını yapmıştır.