Buradasın
Sultan Sazlığı'nın Ekolojik Tahribatı ve Kurtarma Çalışmaları
youtube.com/watch?v=4QK3FqtgMpMYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Sultan Sazlığı'nın ekolojik durumunu ve kurtarma çabalarını anlatmaktadır. Videoda turizm sektöründen bir uzman ve çevre bakanlığı temsilcileri gibi çeşitli kişilerin görüşleri yer almaktadır.
- Video, Sultan Sazlığı'nın saz kesimi, yangınlar ve su kaynaklarının azalması nedeniyle yaşadığı ekolojik tahribatı kronolojik olarak anlatmaktadır. 1971'den 2006'ya kadar sazlığın koruma statüsü değişiklikleri ve 2000 yılında başlatılan "KEF 2" projesi kapsamında alınan önlemler detaylı şekilde açıklanmaktadır. Proje kapsamında yerel yönetimlerin katılımıyla sürdürülebilir su yönetimi, yönetim planı oluşturma ve su kaynaklarının sazlığa verilmesi gibi kısa ve uzun vadeli çözümler sunulmaktadır.
- Sultan Sazlığının Yok Olma Süreci
- Yöre halkının sazların genç sürgünlerini keserek hayvan yemi olarak kullanması ve ekonomik girdi sağlama amacıyla yapılan saz kesimi, ekolojik dengenin doğal işleyişini bozar.
- Sazlık alanda saz kesenlerin sayısında azalma olmadığı için köylüler arasında çatışmalar yaşanmaya başlar ve bu çatışmaların sonucu olarak kasıtlı yangınlar çıkartılır.
- Bölgedeki dört yerleşim alandan dörtyüz'e yakın aile saz kesimi ile ekonomik anlamda kendilerine girdi sağlıyor, ancak sazlık ekosistemin daralması ile paylaşımda yaşanan sıkıntılardan dolayı saz yangınları yaşanmaya başlar.
- 01:07Saz Yangınlarının Etkileri
- Saz yangınlarının büyük bir kısmı kasıtlı yangınlar olup, insanlar "sazlık alanlar yanarsa gelecek yıl daha iyi saz çıkar" mantığıyla yangınlar çıkarmaktadır.
- Yanan alanlara yeterli miktarda su girişi olmazsa buralardan sazlık çıkmaz, bu da Sultan Sazlığının kurumasına yol açar.
- Sultan Sazlığının kuruması, ekolojik sistemin çöküşü, sazlıkta yaşayan kuşların bölgeyi terk etmesine ve göç eden kuşların da göç yollarını değiştirerek Sultan Sazlığını rotalarından çıkartmalarına yol açar.
- 01:46Turizm Potansiyelinin Kaybı
- Kuş olmayınca bölgeye turist de gelmez, bu da bölgede yeni gelişen turizm potansiyeline ciddi bir darbe vurur.
- Hollanda'dan gelen bir turist 1990'da gelmiş, 1995'te beş'er yıl arayla düzenli olarak gelmiş ve 2004'te geldiğinde "burayı nasıl bu şekilde mahvedebildiniz" diyerek üzülmüştür.
- 1986 yılından beri turizmle uğraşan bir kişi, o zamanlar her tarafın su ve kuş olduğunu, şimdi ise her tarafın kuruduğunu ve Sultan Sazlığının elden gittiğini belirtmiştir.
- 03:38Koruma Alanlarının İlanı
- Bölgede yaşanan doğa tahribatı yalnızca sazlıkta yaşayan ya da konaklayan kuşları değil, insan hayatını da etkilediğinde önlemler alınmaya başlanır.
- Sultan Sazlığı 1971 yılında su kuşları koruma ve üretme sahası, 1984 yılında doğal yaşam ortamı, 1988 yılında tabiatı koruma alanı, 1994 yılında Ramsar alanı ve 2006 yılında milli park olarak ilan edilir.
- Sultan Sazlığını kurtarmaya yönelik en önemli çalışmalardan biri 2000 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından başlatılan ve Dünya Bankası tarafından desteklenen Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi'dir.
- 04:31Kef2 Projesi ve Çalışmalar
- Kef2 projesi kapsamında Sultan Sazlığı Türkiye'de bulunan dört ana biyocoğrafik alandan biri seçilir ve sekizvirgülelli milyon dolara mal olması beklenen projede, koruma alanları için yönetim planları oluşturulması ve gerçekleştirilmesi öngörülür.
- Proje ile sahada doğal yaşama yönelik tehditlerin ortadan kaldırılması için yapılacak planlama ve uygulama çalışmalarının alanda yaşayan yöre insanının aktif katılımıyla gerçekleştirilmesi hedeflenir.
- Çevre Orman Bakanlığı tarafından yürütülen dış kaynaklı proje kapsamında öncelikle alandaki sorunların tespitine yönelik bilimsel çalışmalar yapıldı ve havza bazında su kaynaklarına yönelik çalışmalar gerçekleştirildi.
- 05:54Yönetim Planı ve Çözüm Önerileri
- Sorunun göstergeleri Sultan Sazlığındaki koruma alanında olsa da, sorunun kaynakları alan sınırları dışında yer alan kaynak kullanımı ve benzeri politikaların sonucunda ortaya çıkmaktadır.
- Bu havzada yaşayan yöre insanı, yerel yönetimler, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşlarının birlikte çalışması gerekmektedir.
- Yönetim planı kapsamında yerinden, yerel, katılımcı bir yönetim modeli oluşturulmaya çalışılmakta ve bölgesel bir yönetim çalışması gerçekleştirilmektedir.
- 07:08Kısa ve Uzun Vadeli Çözümler
- Hazırlanan yönetim planı ile birlikte Sultan Sazlığını kurtarmak için Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri ve yerel yönetimler birlikte çalışırlar.
- Kısa vadede tarımsal sulama dönem öncesi barajlardaki su rezervinin en az yüzde on'unun Sultan Sazlığına verilmesi ve tarımsal sulama dönemi dışı (kasım'dan nisan'a kadar) havzadaki su kaynaklarının tamamının Sultan Sazlığına verilmesi planlanmaktadır.
- Uzun vadeli çözümde ise zamanla derivasyon tüneli projesinin ikinci merhale olarak takip edildiği deri su projesi bulunmaktadır.