Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Aksaray'da bulunan Sultan Han kervansarayının tarihi ve mimari özelliklerini anlatan bir belgesel formatındadır.
- Video, Sultan Han kervansarayının 1229 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat tarafından yaptırıldığı bilgisiyle başlayıp, mimari özellikleri, boyutları ve tarihsel önemi hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Kervansarayın yazlık ve kışlık bölümleri, avlu yapısı, mescit, ahır ve diğer bölümleri ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca, kervansarayın Selçuklu savunma sistemi kapsamında kale veya menzil derbent işlevinde kullanıldığı ve Memlük Sultanı Baybars'ın Anadolu seferi sırasında burada konakladığı bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:15Sultan Han'ın Tarihi ve Özellikleri
- Sultan Han, Aksaray'da kendi adıyla anılan kasabasında yer almaktadır.
- Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat tarafından 1229 yılında tamamlanan eser, mimarı Şamlı Muhammed bin Havlan'dır.
- Dört bin sekiz yüz metrekare alana yayılan alanıyla Anadolu'daki en büyük Selçuklu kervansarayıdır.
- 01:17Kervansarayın Yapısı ve Özellikleri
- Ortasında köşk mescidi bulunan dikdörtgen avluya muhteşem taçkapıdan girilir, avlunun sağında revaklar, solunda depo ve odalar bulunur.
- Avlunun solunda ikinci bir taş kapıdan ahıra girilir, burası sekiz'lerden dört sıra otuz iki ayakla birleşen sivri kemerlere dayanan tonozlarla örtülüdür.
- Kervansaray, klasik Selçuklu kervansaray şemasının örneklerindendir.
- 02:12Kervansarayın Tarihsel Önemi
- İlhanlı bağımlılık döneminde isyan eden Türk emirlerinden İlyas Bey'in Sultan Alaaddin Kervansarayı'na sığınarak İrençin emrindeki yirmi bin kişilik İlhanlı ordusuna direnmesi, Selçuklu savunma sistemi kapsamında kervansaray yapılarının gerektiğinde kale ya da menzil derbent işlevinde kullanıldığını ortaya koymaktadır.
- 1278'de II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından genişletilmiştir.
- Dıştan yazlık ve kışlık bölümlerinin boyu 116,90 metredir, yazlık kısmının eni 49,35 metre, boyu 61,75 metredir; kışlık kısmının eni 32,90 metre, boyu 55,15 metredir.
- 04:20Kervansarayın İç Mekanları
- Yazlık kısmın geometrik şekillerle süslenmiş muhteşem bir ana kapısı vardır ve han içinde bulunan tüm yapı özellikleri itibariyle Sivas'taki Gök Medreseye benzemektedir.
- Uzun bir dehlizden geçtikten sonra avluya varılır, burada arabalara mahsus revak şeklinde yerler, sol tarafında ise kemerli ve yolculara mahsus odalar, salonlar, iki hamam ve ambarlar vardır.
- Avlunun ortasında Sasani ateşgedelerinde olduğu gibi dört kemer üzerine dayanmış bir mescit bulunmaktadır ve bu mescit Selçuklu süsleme sanatının en güzel örneğini sergilemektedir.
- 07:19Kışlık Kısmın Yapısı
- Basık kemerli bir kapıdan girilince kışlık kısma geçilir, üstü tonozla örtülü bu kısmı kare kasetli dört kısa, sekiz'er ayak dizisi beş sahanı ayırmaktadır.
- Ortadaki sahan diğerlerinden daha büyük ve geniştir, tam ortadaki yerin yukarısı pandantiflerle sekiz kenarlı kasnağa oturan bir kubbe ile örtülmüştür.
- İçeriye kubbe feneri ile duvarının sağına ve soluna dörder, dipteki duvarda ise üç olmak üzere yukarılara açılmış mazgal biçimindeki iki pencere aydınlatmaktadır.