Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Sultan Abdülmecid'in hayatını ve hilafet dönemi hakkında bilgi veren tarihsel bir anlatımdır. Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz'in oğlu olarak 29 Mayıs 1868'de İstanbul'da doğmuştur.
- Video, Sultan Abdülmecid'in çocukluğundan başlayarak, Sultan Vahdettin'in tahttan indirilmesinden sonra veliaht olması, Birinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan olaylar, saltanatın kaldırılması ve halifeliğin ilanı sürecini kronolojik olarak anlatmaktadır. Ayrıca, halifeliğin ilgası, Abdülmecid'in yurt dışına çıkarılması ve sonrasında yaşadığı hayat, 23 Ağustos 1944'te vefatı ve naaşının Medine'ye nakledilmesi gibi önemli olaylar da detaylı şekilde ele alınmaktadır. Video, Abdülmecid'in sanat hayatı ve resim çalışmaları hakkında bilgilerle sonlanmaktadır.
- 00:09Abdülmecid Efendi'nin Hayatı
- Abdülmecid Efendi, babası Sultan Abdülaziz ve annesi Hayra Andil Kadın'dır.
- 29 Mayıs 1868'de İstanbul'da doğdu ve babasının 1876'da tahttan indirilmesinden sonra sarayda kapalı bir hayat yaşadı.
- Yabancı diller öğrendi ve özellikle resimle ilgilendi.
- 00:46Sultan Vahdettin Dönemi
- Amcasının oğlu Mehmet Vahdettin'in 4 Temmuz 1918'de tahta çıkması üzerine veliaht oldu.
- Birinci Dünya Savaşı sonunda İstanbul işgal altında iken, Sultan Vahdettin'in davranışlarını tenkit etti ve Huvayi Milliye lehinde beyanlarda bulundu.
- İngilizlerin milli harekatın başına hanedandan birinin geçmesini istemediği için göz hapsine alındı.
- 01:29Saltanatın İlğası
- Barış konferansı davetleriyle başlayan ihtilaf, saltanatın ilgasına kadar sürdü.
- 1 Kasım 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi, 431 sayılı kanunla saltanat ve hilafeti birbirinden ayırarak saltanatı kaldırdı.
- Kanunun ikinci maddesinde halifeliğin Osmanlı hanedanına ait olduğu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından hanedanın en layık olanının seçileceği belirtildi.
- 02:21Halifeliğin Devamı
- Saltanatı elinden alınan Vahdettin 3 Kasım 1922'de hem halife hem de padişah sıfatıyla Cum'a selamlığına çıktı.
- 16 Kasım 1922'de Türkiye Büyük Millet Meclisi onu ihanetkâr ve vatansız olarak itama kararı verdi ve İngiliz bir zırhlısıyla Türkiye'yi terk etti.
- 19 Kasım 1922'de Türkiye Büyük Millet Meclisi, hilafet makamının boşaldığına hükmederek Abdülmecid Efendi'yi halife seçti.
- 03:11Yeni Halifeliğin Başlangıcı
- Abdülmecid Efendi'ye "Emirü'l-Müminin" unvanı yerine "Halife-i Müslimîn" unvanı verildi.
- 24 Kasım 1922'de Topkapı Sarayı'ndaki Hırka-i Şerif Dairesi'nde yeni halifeye biat edildi ve ilk defa Arapça yerine Türkçe dua edildi.
- Fatih Camii'nde Hoca Müfid Efendi tarafından ilk defa Türkçe hutbe okundu ve "küçük cihaddan büyüğüne döndük" hadisi, "büyük cihad cehalete karşı savaş" olarak yorumlandı.
- 04:11Halifeliğin Siyasi Durumu
- Yeni halife, İslam alemine bir beyanname neşrederek kendisini seçen meclise teşekkür etti.
- Saltanatsız halifeliğin ne olduğu konusunun tartışılması bir muhalefet cephesi oluşturdu.
- Ankara hükümetinin İstanbul temsilcisi Refet Paşa, Abdülmecid Efendi'nin halifeliğin sembollerini kullanma talebini Ankara'ya bildirdi.
- 05:23Hilafetin İlğası
- Mustafa Kemal Paşa, Abdülmecid Efendi'nin Fatih'in sarı yerine redingot giyebileceğini bildirdi.
- 21-27 Aralık 1922 tarihinde toplanan Hint Hilafet Konferansı Abdülmecid'in halifeliğini tasdik etti.
- 15 Ocak 1923'te Afyon mebusu Şükrü Hoca Çelikalay tarafından "Hilafeti İslamiye'ye ve Büyük Millet Meclisi" adlı bir broşür dağıtıldı.
- 06:49Cumhuriyet Dönemi
- 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilan edildiğinde hilafet ve halifenin durumu yeniden gündeme geldi.
- 5 Aralık 1923'te İngiltere İslam Cemiyeti adına Ahan ve Emir Ali imzalarıyla Başvekil İsmet Paşa'ya gelen mektupta hilafet makamının muhafazası ve takviyesi gerektiği savunuldu.
- 8-9 Aralık 1923 gecesi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde gizli bir toplantı yapılarak İstanbul'a bir istiklal mahkemesi heyetinin gönderilmesine karar verildi.
- 08:06Halifeliğin Sonu
- Mecliste bütçe görüşmeleri sırasında hilafetin ilgası ve hanedanın yurt dışına çıkarılmasına dair kanun teklifi müzakere edildi.
- 3 Mart 1924'te Türkiye Büyük Millet Meclisi, 431 sayılı kanunla halifeliği kaldırdı ve Osmanlı hanedanını yurt dışına çıkarmayı öngördü.
- Abdülmecid Efendi ve ailesi 3 Mart 1924'te gecesi otomobille Çatalca'ya götürülerek buradan trene bindirildiler.
- 09:10Yurtdışında Hayatı
- İsviçre hükümetince vize edilmiş pasaportlarla İsviçre'ye giden Abdülmecid Efendi, Le Man Gölü kenarındaki Territer kasabasındaki Büyük Alp Oteline yerleştirildi.
- Çeşitli Müslüman ülkelerden gelen telgraflarda hilafetin Nabıdan duyulan üzüntü dile getiriliyordu.
- 11 Mart 1924'te haber ajansları vasıtasıyla bir beyanatta, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kararını yersiz bulduğunu ve bir dini şuranın toplanmasını istediğini bildirdi.
- 11:00Muhalefet ve Son Yıllar
- İsviçre hükümeti, Abdülmecid'in beyanatının iyi karşılanmadığını ve bu tür faaliyetlere izin verilmemesini talep ettiğini bildirdi.
- 10 Mart 1924'te Haydarabad Nizamı, Abdülmecid Efendi'ye ayda 300 sterlin tahsisat bağlamasını temin etti.
- Ekim 1924'te Fransa'ya geçen Abdülmecid, Nice şehrinde sakin bir hayat sürmeye başladı ve kendisini ibadete verdi.
- 12:26Ölüm ve Defneden Sonra
- Paris'e yerleşen Abdülmecid Efendi, 23 Ağustos 1944'te hayata gözlerini yumdu.
- Vekili Salih Keramet Nigar'ın müracaatları ve kızı Dürrüşehvar'ın Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile görüşmesine rağmen, Abdülmecid Efendi'nin naaşı Türkiye'ye getirilemedi.
- 30 Mart 1954'te Medine'deki Cennetül Baki'ye defnedildi.
- 13:25Sanatsal Mirası
- Abdülmecid Efendi döneminin manzara geleneğine rağmen resimlerinde figürü ön plana çıkaran bir üslup takip etmiştir.
- Sarayda Beethoven, Haremde Göte Saraylı Hanım, Halil Edhem