Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun 19. yüzyıl başlarında yaşadığı değişimleri anlatan tarihsel bir anlatımdır. Sultan Abdülmecid, Mustafa Reşit Paşa, Kavalalı Mehmet Ali Paşa ve Florence Nightingale gibi dönemin önemli şahsiyetleri ele alınmaktadır.
- Video, Sultan Abdülmecid'in tahta çıkışıyla başlayan Osmanlı Devleti'nin yüzünü batıya döndürme sürecini, Tanzimat Fermanı'nın ilanı, Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı ve Londra Konferansı gibi olayları anlatmaktadır. Daha sonra Rusya ile olan savaşlar, Avrupa devletleriyle kurulan ittifak ve Kırım Savaşı'nın detayları aktarılmaktadır.
- Videoda ayrıca Rusya'nın panslavizm politikası, Kutsal Yerler meselesi ve Kırım Savaşı'nın sonunda Paris Antlaşması ile Rusya'nın Karadeniz'deki hakimiyetlerinden vazgeçmesi ve Osmanlı'nın Avrupalı devletlerden biri olarak tanınması gibi önemli siyasi konular da açıklanmaktadır.
- 00:08Sultan Abdülmecid'in Tahta Çıkışı
- Sultan Abdülmecid, Donizetti Paşa tarafından bestelenen marşın eşliğinde Osmanlı tahtına çıkmıştır.
- Sultan Abdülmecid'in tahta çıkışını hem modernlik hem geleneksel bir sayısal şiirle anlatan bir şiir vardır.
- Sultan Abdülmecid, hem doğu hem batıyı temsil eden bir sentez hükümdar olarak tahta çıkmıştır.
- 01:02Sultan Abdülmecid'in Kişiliği ve Karşılaştığı Sorunlar
- Şehzadeliği döneminde serbest bir eğitim almış, Fransızcası iyi ve naif, zarif bir kişiliğe sahiptir.
- Sultan II. Mahmud'un vefatıyla birlikte Osmanlı Devleti'nin iç ve dış sorunları Sultan Abdülmecid'e miras kalmıştır.
- İlk önemli sorun Nizip'teki bozgun haberiydi; Mısır kuvvetleri Osmanlı kuvvetlerini yenmiş ve Osmanlı ordusu sıkıntıya girmişti.
- 01:57Mısır Meselesinin Çözümü
- Sultan Abdülmecid, kucağında bulduğu Mısır meselesini nasıl çözeceğini düşünüyordu.
- 1839'da Nizip'te mağlup olan Osmanlı ordusu, Donanma Komutanı Çengelköylu Ahmet Paşa'nın isyancı Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya teslim ettiği donanma ile sıkıntıya girmişti.
- Sultan Abdülmecid'in yanında bulunan ve güvendiği devlet adamı Mustafa Reşit Paşa, İngiliz kültürünü ve siyasetini iyi bilen biriydi.
- 03:15Tanzimat Fermanı
- Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı Devleti'nin artık kendi gücüyle valisini durduramayacağına dair bir çözüm sundu.
- 1839 yılında devlet adamları ve yabancı büyükelçiler davet edilerek İstanbul'da Gülhane Parkı'nda "Gülhane Hatt-ı Hümayunu" adlı ferman okundu.
- Bu ferman, keyfi idarenin kaldırılacağını, herkese can, mal, namus emniyeti verileceğini ve herkesin (padişah dahil) kanunlara bağlı olacağını belirtiyordu.
- 04:20Tanzimat Döneminin Önemi
- Tanzimat Fermanı, Osmanlı Devleti için yepyeni bir şeydi ve geleneksel Osmanlı sisteminin değişmesi anlamına geliyordu.
- Batılılar bu fermanın ilan edilmesinden çok mutlu olmuşlardı.
- Tanzimat Dönemi, Osmanlı'nın yüzünü batıya döndüğü dönemde Sultan Abdülmecid ve Sadrazamı Mustafa Reşit Paşa'nın mimarlığında gerçekleşti.
- 05:42Kavalalı Mehmet Ali Paşa Meselesi
- Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesi, Avrupa kamuoyunda ve devletlerin de olumlu karşılandı.
- İngiltere, Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya ciddi bir ültimatom verdi ve İskenderiye limanı topa tutuldu.
- Kavalalı Mehmet Ali Paşa, durumun ciddi olduğunu anlayarak barışı kabul etti ve anlaşma sonucunda Suriye valiliği kendisinden alınıp Mısır valiliği ona ve çocuklarına bırakıldı.
- 06:44Rusya ile İlişkiler ve Boğazlar Sorunu
- Osmanlı Devleti'nin en önemli sorunu, İngiltere'yi tedirgin eden Rusya ile yakınlaşmasıydı.
- 1840'da Londra'da toplanan uluslararası konferans, boğazların bütün savaş gemilerine kapanması kararını aldı.
- Bu konferansla hem Osmanlı hem de gelecekte Türkiye Cumhuriyeti uğraştıracak olan boğazlar sorunu başlamış oldu.
- 07:38Rusya'nın Panslavizm Politikası
- Rusya'nın planı sıcak denizlere inmektir ve bunun için en büyük rakibi Osmanlı Devletiydi.
- Rusya panslavizm politikasıyla bütün Slav soyundan gelen ve Ortodoks inancına mensup olanların kendisinin bayrağı altında birleşmesini hedefliyordu.
- Rusya, Balkanlar üzerine bir hakimiyet kurup sıcak denizlere inmek istiyordu.
- 08:32Kutsal Mezar Kilisesi Meselesi
- Rusya'nın bahanesi Kutsal Mezar Kilisesi meselesi oldu.
- Hristiyan mezhepleri arasında bu kilisenin kontrolünün kimde olacağı sorunu yaşandı.
- Osmanlı Devleti bu konuda pratik bir şekilde çözmeye çalıştı, ancak Rusya bunu bir bahane olarak kullanıp Osmanlı'ya saldırmak istiyordu.
- 10:11Rusya ile Savaş
- Sultan Abdülmecid, Rusya'nın yayılmacılığını karşıladı ve bunu Osmanlı Devleti'nin iç işlerine müdahale olarak algıladı.
- Rusya, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti ve orduları Eflak ve Boğdan üzerinden Osmanlı topraklarına girdi.
- Silistre Savunması adlı savunmayla Rus birlikleri durduruldu ve geri çekilmeye mecbur bırakıldı.
- 11:17Osmanlı'nın Zaferleri ve Karadeniz'deki Tehlike
- Sultan Abdülmecid'in başında olduğu ordunun kazandığı zafer üzerine göğsüne madalya takıldı ve gazi bir padişahtı.
- Doğu cephesinde Kars önlerinde yapılan direnişle Rus ordusu durdurulmuştu.
- Karadeniz'de Sinop'ta demirlemiş olan Osmanlı savaş gemileri Rus donanması tarafından baskına uğradı ve gemilerin hemen hemen hepsi yandı.
- Karadeniz kıyıları ve karasuları tamamen Rusya'nın kontrolüne girmişti, bu Osmanlı için ciddi tehlikeydi çünkü Rus donanması doğrudan İstanbul önüne gelebilirdi.
- 12:13Batıya Dönme Projesi ve İttifak
- Sultan Abdülmecid'in güvendiği Mustafa Reşit Paşa ile birlikte yüzünü batıya dönme projesi sonuç verdi.
- İngiltere ve Fransa, Rusya'ya ültimatom vererek geri çekilmesini istediler ve Osmanlı'nın yanında yer aldıklarını söylediler.
- 19. yüzyıl tarihi içerisinde İngiltere, Fransa, Osmanlı Devleti ve Piyemonte (bugün Sardunya) arasında Rus Çarlığı'na karşı bir ittifak kuruldu.
- 13:03Kırım Savaşı ve Sonuçları
- Bu dörtlü ittifak Rusya'yı durdurmaya çalıştı ve olay savaşa dönüştü.
- Kırım Savaşı Rusların Simferopol ve Osmanlıların Sivastopol'de sürdü, çok kanlı ve uzun bir savaş oldu.
- Bu savaş dünya tarihinde ilk kez basına yansıyan bir savaş oldu ve Selimiye Kışlası'nda Florence Nightingale etrafında modern hemşirelik ortaya çıktı.
- Savaş uzun sürdü, dörtlü ittifak kuvvetleri Rusları mağlup etti ve geri çekilmeye zorladı.
- 14:20Paris Antlaşması ve Sonuçları
- Yeni tahta çıkan Rus Çarı Alexander savaş istemedi ve masaya oturuldu.
- 1856 yılında Paris Antlaşması yapıldı ve Ruslar Karadeniz'deki hakimiyetlerinden şimdilik vazgeçti.
- Sultan Abdülmecid ve Mustafa Reşit Paşa'nın projesi tam anlamıyla tuttu çünkü anlaşmada "Osmanlı Devleti artık Avrupalı devletlerden biri sayılacak" maddesi vardı.