Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerindeki toprak kayıplarını anlatan tarihsel bir anlatımdır. Sultan Abdülhamid Han'ın saltanatı, birinci ve ikinci meşrutiyet dönemleri detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Video, Abdülhamid Han döneminde kaybedilen iddia edilen 1,5 milyon metrekare toprakın (Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Bosna-Hersek, Teselya, Girit, Kıbrıs, Tunus, Mısır, Habeşistan, Somali, Kuveyt ve Batum) tarihsel gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır. Özellikle 1878'deki Rusya ile yapılan savaş, Berlin Antlaşması, Mısır'ın İngiliz himayesine girmesi ve Kuveyt'in ayrılması gibi önemli olaylar detaylı şekilde açıklanmaktadır. Video, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasına neden olan darbelerin Abdülhamid Han döneminde değil, İttihatçılar döneminde gerçekleştiğini vurgulayarak sona ermektedir.
- 00:00Abdülhamid Han Döneminde Toprak Kayıpları Hakkında İddialar
- Türkiye'de uzun süredir Abdülhamid Han döneminde neredeyse hiç toprak kaybedilmediği söylenirken, son yıllarda bazı kişiler bunun aksini iddia ederek, Abdülhamid Han'ın bir buçuk milyon metrekare toprak kaybederek en çok toprak kaybeden Osmanlı padişahı olduğu tezini savunuyorlar.
- Abdülhamid Han döneminde kaybedildiği iddia edilen topraklar: Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Bosna-Hersek, Teselya, Girit, Kıbrıs, Tunus, Mısır, Habeşistan, Somali, Kuveyt ve Batum.
- Abdülhamid Han 1876'da tahta çıkmış, 1909'da darbe ile indirilmiş ve toplam 33 yıl tahta oturmuştur.
- 00:52Abdülhamid Han'ın Saltanatı ve Meşrutiyet Dönemleri
- Abdülhamid Han'ın saltanatı üç bölüme ayrılır: Birinci Meşrutiyet, Abdülhamid Han dönem ve İkinci Meşrutiyet.
- Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesinden sonra, akli melekeleri yerinde olmadığı için 90 gün tahta oturan Murad'ın yerine, Mithat Paşa ve Avanes'in teklifiyle Abdülhamid Han tahta oturmuştur.
- 23 Aralık 1876'da meşruti sistem ilan edilmiş, bu sistemde padişahın yetkileri kısıtlanmış, yönetim meclisin eline geçmiştir.
- 01:48Meşrutiyet Dönemindeki Toprak Kayıpları
- İlk 1,5 senede Sultan Abdülhamid yönetimde dahil edilmemiş, Mithat Paşa ülkeyi Rusya ile harbe sokmak istemiş, ancak Abdülhamid harbe girilmesini istememiş.
- Mithat Paşa'nın başlattığı harp Osmanlı için hezimetle sonuçlanmış, 13 Şubat 1878'de Sultan Abdülhamid meşrutiyeti kaldırarak meclisi kapatarak yönetimi kendi eline almıştır.
- Ruslar Ayastefanos Antlaşması'nda Sırbistan, Karadağ, Romanya'nın bağımsızlığını, Büyük Bulgaristan prensliğini, Kars, Ardahan, Batum'ı Rusya'ya verme gibi şartlar dikte etmeye çalışmışlardır.
- 03:13Berlin Antlaşması ve Toprak Kayıpları
- Sultan Abdülhamid, İngilizleri yanına alarak Ayastefanos Antlaşması'nı iptal ettirmiş ve Berlin Antlaşması'nda yeni bir anlaşma yapılmıştır.
- Berlin Antlaşması'na göre Sırbistan, Romanya ve Karadağ bağımsız olmuş, Bosna-Hersek imtiyazlı bir vilayet haline gelmiş, Bulgaristan üç bölgeye ayrılmıştır.
- Doğu Rumeli Hıristiyan bir vali atamak koşuluyla Osmanlı'ya bağlı, Makedonya Osmanlı'ya bırakılmış, Kars, Ardahan ve Batum Rusya'ya verilmiştir.
- 04:25Tunus ve Mısır Meselesi
- 1881'de Fransa, Cezayir'in güvenliği açısından Tunus'un da kendisine bırakılmasını teklif etmiş ve diğer Avrupalı devletler bu teklifi onaylamıştır.
- 1882'de Mısır'ın durumu farklıdır; Mısır'da Kavalalı Mehmed Ali Paşa ailesinin ayrı bir egemenliği vardır ve Mısır salyaneli bir eyalettir.
- Mısır'da borç sorunu yaşanınca İngilizler ve Fransızlar maliyetler göndermiş, ekonomik iyileştirmeler yapmış, orduyu küçültmüş ve 11 Temmuz 1882'de yerli halk Osmanlılar aleyhine ayaklanmıştır.
- 06:39Mısır İşgali ve Sonrası
- İngilizler ve Fransızlar Mısır'ı işgal etmiş, Sultan Abdülhamid İngilizlerle anlaşma yapmış ve İngiliz askerlerinin 1,5 sene içinde Mısır'ı terk etmesi, Mısır'ın Osmanlı'ya bağlı kalması ve vergi vermesi şartlarını kabul etmiştir.
- 1914'te İttihatçıların döneminde İngilizler Mısır'ı tamamen himayesine almıştır.
- Kuveyt ve Somali gibi topraklar da Osmanlı'dan ayrılmıştır.
- 08:29İkinci Meşrutiyet ve Toprak Kayıpları
- Abdülhamid, Avrupa devletlerinin ve ihtiyacı cuntasının baskısıyla ikinci meşrutiyeti ilan etmeye mecbur kalmış, böylece tekrar yetkileri kısıtlanmış ve sadece onay mercii haline gelmiştir.
- İkinci meşrutiyet sonrası Avusturya-Macaristan Bosna'yı ilhak etmiş, Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiş, Girit Yunanistan'a katılmıştır.
- Abdülhamid döneminde kaybedilen toprakların neredeyse tamamının birinci ve ikinci meşrutiyet, yani Abdülhamid'in yetkilerinin kısıtlandığı dönemlerde kaybedildiği görülür.