Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Cengiz Han'ın sadık köpeklerinden Subutay'ın 1222 yılında Kafkaslar üzerine düzenlediği keşif seferini anlatan tarihsel bir anlatımdır. Subutay, Harzemşah devletinin kolunu kanadını kırdıktan sonra Cengiz Han'dan izin alarak Gürcistan Krallığı'na karşı harekete geçmiştir.
- Video, Subutay'ın Kafkaslar'a doğru ilerleyişini, Kumanlar ve Volga Bulgarları ile olan çatışmasını ve sonunda Rus Prenslikleri ile oluşturduğu ittifakı nasıl yenmesini kronolojik olarak anlatmaktadır. Subutay'ın "böl, parçala, yok et" taktiği, "nakkara" adı verilen savaş davulları ve "neft" adı verilen bombalar gibi stratejik yöntemleri detaylı şekilde açıklanmaktadır. Sefer sonunda Subutay, tek bir karış toprak bile almadan başkent Karakurum'a dönmüştür.
- 00:20Moğolların Kafkaslara Yolculuğu
- 1222 yılında Cengiz Han'ın sadık köpeklerinden Subutay ve Cebe, Harzemşah devletinin kolunu kırmış ancak içlerindeki savaş ateşi sönmemişti.
- Cengiz Han'a haberci göndererek Kafkaslar üzerine keşif gezisi düzenlemek için izin istediler ve haberci geri döndüğünde izin verildiğini öğrendiler.
- Haberci gidip gelene kadar Gürcistan Krallığı üzerine yürüdüler, Gürcü Kralı IV. George'un 30 bin kişilik ordusunu imha edip şehirlerini yağmaladılar.
- 01:15Kumanlar ve Volga Bulgarları ile Karşılaşma
- Moğollar Kafkaslara doğru ilerlerken, civarda dağınık olarak yaşayan Alanlar, Kumanlar ve Volga Bulgarları güçlerini birleştirerek Subutay'ı durdurmak için harekete geçtiler.
- Subutay'ın karşısında kendisinden iki kat büyüklüğünde 50 bin kişiden oluşan bir ordu vardı, emrindeki Moğol birlikleri ise sadece 25 bin civarındaydı.
- Subutay, böl, parçala, yok et taktiğini uygulayarak gece yarısı Kuman ordusunun komutanlarıyla gizli bir görüşme gerçekleştirdi ve hazineyi teklif etti.
- 02:11Kumanların Yenilgisi
- Subutay, düşmanlarını böldükten sonra sabahın ilk ışıklarıyla ani bir saldırıya geçti ve Alanlar ile Volga Bulgarları dağılarak kaçmak zorunda kaldılar.
- Subutay, çarpışmanın ardından hiç soluklanmadan tamamı atlı süvarilerden oluşan ordusuyla bir gün önce anlaştığı Kumanları takibe başladı.
- Kumanlar, Moğollardan aldıkları hazine nedeniyle yavaş ilerleyen ordusu pek fazla uzaklaşamadan yakalandı ve mağlup edildi.
- 02:53Rus Prensliklerinin İttifakı
- Kuman hükümdarı Köten Han bu savaşa bizzat katılmamıştı, ancak kötü haberler kendisine tez iletildi ve Moğolları tek başına durduramayacağını bilen Türk hükümdar soluğu Rus prenslikleri aldı.
- Köten Han, eğer Moğollar kendisini yok ederse sıranın Rus prensliklerine geleceğini, bu yüzden bu beladan ancak güçlerini birleştirerek kurtulabileceklerini söyledi.
- Kiev Prensliği, Galiçya Prensliği, Çernigo Prensliği, Smolens Prensliği ve Kumanlar olmak üzere Moğolları durdurmak için güçlü bir ittifak oluşturuldu.
- 03:43Moğol Elçisinin Katli
- Komutan Subutay bu ittifakı öğrendiğinde geçtiği yerleri yağmalayarak Kırım'a kadar gelmişti ve derhal bir Moğol elçisi gönderdi.
- Elçi, Rus prenslikleri ile herhangi bir sorunu olmadığını, Kumanlar için bu topraklara geldiğini ve Ruslara savaşa karışmalarını söyledi.
- Gönderilen on kişilik Moğol elçi heyetinin sadece kelleleri geri geldi, bu cevap Moğol İmparatorluğu'na ve Cengiz Han'a yapılan büyük bir hakaretti.
- 04:15Dinyeper Nehri Savaşı
- Rus ve Kuman ittifak ordusu Moğolları Dinyeper Nehri civarında yakaladı, Subutay'ın birlikleri 20 bin kişi civarındayken, Rus piyadeleri ve Kuman atlılarının toplamı 80 bin kişiydi.
- Subutay, ömründe hiç savaş kaybetmemişti ve böylesine bir strateji dehası bile bile kaybedeceği bir savaşa girmezdi.
- Dinyeper Nehri kıyısında bin kişilik bir Moğol birliği bırakarak asıl ordusuna geri çekilme emri verdi ve Ruslar ve Kumanlar bu az sayıdaki Moğol askerlerini tek bir esir bile almadan katletti.
- 05:06Subutay'ın Taktiği
- Savaşı nehrin karşı kıyısından takip eden Subutay, karşısındaki ittifakın bir başkomutanı olmadığını fark etti; Köten Han Kumanları her Rus prenste ayrı ayrı kendi ordusunu yönetiyordu.
- Bu küçük bilgi karşılığında bin askerini feda eden Subutay, geldiği yoldan geri çekilmeye başladı ve Ruslar ve Kumanlar da Moğolların sayısının az olduklarını bildikleri için büyük bir iştahla peşlerinden gittiler.
- Subutay'ın ordusu uzun yollara alışkın atlı Moğol askerlerinden oluşuyordu, bu nedenle arayı pek fazla açmadan dinlene dinlene geri çekilebiliyorlardı.
- 05:56Kovalamaca ve Kumanların Yenilgisi
- Subutay, korkudan kaçıyor izlenimi yaratmak için geride sürekli yük arabaları ve esirler bırakıyordu.
- Atlı birliklerden oluşan Kumanlar en önden, arkasından ise piyadelerden oluşan Rus prenslikleri geliyordu ve bu kovalamaca dokuz gün boyunca sürdü.
- Dokuz günün ardından özellikle Rus piyadeleri yorgun düşmüş, üstelik bütün bir şekilde hareket edemedikleri için aralarındaki mesafe kilometrelerce açılmıştı.
- 06:26Kalka Nehri Saldırısı
- Subay dokuz gün Kalka Nehri'ni geçtiğinde askerlerini üç ayrı gruba ayırdı ve gizlenerek beklemeye başladılar.
- İlk önce gelen Kumanlar oldu, Kuman birlikleri nehri açtığında sessiz kovalamaca davul sesleri ile son buldu; bu sesler Moğolların "nakkara" dedikleri saldırıya geçmeden önce çalınan savaş davullarıydı.
- Subutay, arkası nehirle, ön tarafı Moğol atlıları ile kuşatılmış olan Kumanların üzerine saldırı emri verdi ve Rus orduları yetişmeden Kumanları imha etti.
- 07:12Rus Prensliklerinin Yenilgisi
- Kumanların işi bittikten sonra Moğollar Kalka Nehri'ni geçerek ip gibi dizilmiş düzensiz bir şekilde üzerlerine gelen Rus piyadelerine topyekün bir saldırı başlattı.
- Savaş dehası Subutay, Rus prensliklerinin birleşip muharebe düzeni almaması için "neft" adı verilen, içinde yağ ve barut gibi karışımlar bulunan ve patladığında yoğun bir sis bulutu yaratan bombalar kullandı.
- Moğollar attıkları bu neft bombaları sayesinde düşmanı sise boğmuş ve onları çemberi alıp at üzerinden ok atarak uzaktan size bile girmeden birçoğunu yok etmişti.
- 07:54Kiev Prensi Mistislav'ın Sonu
- Rus prensliklerinin arası o kadar açıktı ki, en sondan gelen Kiev Prensi Mistislav savaşın ancak sonuna yetişebilmişti.
- Sona kalan Mistislav, piyadeleri ile açık arazide Moğol süvarilerinden kaçamayacağını bildiği için tepelik bir alana yük arabalarını etrafını saracak şekilde yerleştirmiş ve ordusuyla bu barikatın arkasına siper almıştı.
- Diğer prenslikler tamamen imha edildikten sonra Mistislav'ın etrafı kuşatıldı, üç gün boyunca ok ve neft yağmuruna maruz kalan Kiev Prensi, üç günün sonunda suları bitince çaresiz bir şekilde yarma harekatı düzenledi ancak başarılı olamadı.
- 08:38Moğolların Zaferi
- Subutay, canlı olarak ele geçirilen Mistislav ve diğer Rus prenslere ilk başta gönderdiği Moğol elçilerini katlettiklerinden ötürü merhamet göstermedi.
- Soylu kişiler inanışlara göre kanı akıtılmadan öldürülürdü, bu yüzden Rus prensler, Moğolların zafer ziyafeti esnasında sandıklara kapatıldılar ve boğularak can verdiler.
- Tüm bu seferlerinden sonra Subutay tek bir karış toprak bile almadan başkent Karakurum'a döndü çünkü bu onun için sadece bir keşif seferiydi.