Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ecel Space adlı programın 54. veya 55. bölümü olup, sunucu ve Duygu adlı konuk arasında geçen bir sinema tarihi dersidir. Program bayram gününde yapılmış olup, izleyicilerle etkileşim içeren canlı bir formatta sunulmaktadır.
- Video, sinema tarihinin kronolojik bir anlatımıdır. İlk olarak sinemanın tanımı ve icadı, önemli sinema akımları (Alman Dışavurumculuğu, Sovyet Toplumsal Gerçekçiliği, Fransız Şairsel Gerçekçiliği, İtalyan Yeni Gerçekçiliği ve Fransız Yeni Dalgası) ele alınmakta, ardından Amerikan sinemasının tarihsel gelişimi ve son olarak Türk sinemasının tarihi anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca klasik sinema anlatımının kuralları, Jung'un arketipleri, sinema teknikleri ve ünlü yönetmenler hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır. Programın son bölümünde izleyicilerle "zor seçimler" adı verilen bir etkinlik gerçekleştirilmekte ve çeşitli yönetmenler arasında karşılaştırmalar yapılıyor.
- 00:06Ecel Space Programı ve Sinema Tarihi Giriş
- Ecel Space programının 54. veya 55. bölümü yapılmaktadır.
- Dün sinema tarihi hakkında giriş yapılmış, bugün ise Amerikan sineması konusu ele alınacaktır.
- Sinema, sınırlı bir çerçevede sınırsızlığı anlatma sanatı olarak tanımlanmaktadır.
- 00:56Sinema Tarihi Hakkında Temel Bilgiler
- Sinema 1895 yılında Lumière kardeşler tarafından icat edilmiştir, ancak Thomas Edison daha önce hareketli görüntüleri başlatmıştır.
- Sinemada saniyede 24 kare, televizyonda ise 25 kare gösterilir.
- Edison'un ilk sinema izlenen makinaları kinetoskoplardı ve Lumière kardeşler ilk halka açık sinema gösterimini gerçekleştirmiştir.
- 02:13İlk Konulu Filmler ve Sinema Akımları
- İlk konulu film 1902 yılında Fransız George Méliès tarafından çekilmiş, ancak aslında ilk konulu filmi 1902'de birkaç ay önce Fransız kadın yönetmen Alice Guy çekmiştir.
- 1927'de film seslenmeye, 1935'te ise renklenemeye başlamıştır.
- Sinema tarihinde önemli akımlar arasında Alman Dışavurumculuğu, Sovyet Toplumsal Gerçekçiliği, Fransız Şairsel Gerçekçiliği, İtalyan Yeni Gerçekçiliği ve Fransız Yeni Dalgası bulunmaktadır.
- 04:33Klasik Sinema Anlatımı
- Klasik sinema, Aristoteles'in üç perdelik anlatımına (giriş, gelişme, sonuç) dayanır ve muhakkak bir çatışma unsuru içerir.
- Klasik sinemada karakterler Jung'un temel 12 arketipi üzerine kurulmuş olup, özellikle kahraman arketipine odaklanılır.
- Klasik sinemada özdeşleşme çok önemlidir; izleyici karakterlerle özdeşleşir, onların duygularını yaşar ve filmi içine girer.
- 07:37Klasik Sinemanın Özellikleri
- Klasik sinemada yabancılaştırma da önemli bir tekniktir; izleyiciyi "bu bir film" durumuna hatırlatır.
- Klasik filmlerde muğlaklık yoktur, tüm sorular cevaplanır ve neden-sonuç ilişkileriyle her şey kapatılır.
- Klasik sinema, sinemanın temelidir ve zor bir anlatımdır; ilk önce bu anlatımı öğrenmek gerekir.
- 10:00Amerikan Sinemasının Başlangıcı
- Amerikan sineması, Birinci Dünya Savaşı sonrası ekonomik çöküşten sonra göçmen kitlelerin en büyük eğlence aracı olarak gelişmeye başladı.
- O dönemde üst sınıflar opera, bale ve tiyatro gibi sanatlara eğilirken, göçmen işçi sınıfı sinema ile eğleniyordu.
- Amerikan star akımında, hayranlık kavramı üreterek oyunculara karşı büyük bir ilgi ve hayranlık oluştu.
- 11:24Hollywood'un Kuruluşu
- 1930'larda Hollywood'da büyük stüdyolar kuruldu çünkü Edison'a patent ödemek zorunda kalan şirketler, Kaliforniya'da patent olmadığı için burayı tercih ettiler.
- Hollywood iklimi ve düz bir arazi sayesinde film çekimleri için uygun bir alan sağladı.
- Film yapımında sermaye bankadan kredi olarak alınır ve ciroyu garantilemek için focus gruplarla test edilir, yüzde 80'in altında beğeni almayan filmler gösterime sokulmaz.
- 13:25Production Code ve Sansür
- 1930'larda sinemada Production Code (has yasaları) adı verilen bir sansür nizamnamesi uygulandı.
- Bu yasalar, çıplaklık göstermemek, sevişme sahnesi göstermemek, cinayeti direkt göstermemek ve tuvalet göstermemek gibi ahlaki kurallar içeriyordu.
- Bazı yönetmenler bu kanunları ekarte etmek için yaratıcı yöntemler kullandı, örneğin Hitchcock'un "Psycho" filminde tuvalet sahnesini delilin yok edilmesi amaçlı göstermesi.
- 15:23Sinema ve Televizyon
- 1940'larda sinemanın seyircisi 80 milyona yakın olurken, 1960'larda televizyonun devreye girmesiyle Hollywood bir çöküş dönemine girdi.
- Yapımcılar seyirci sayısını artırmak için üç boyutlu sinema, sinema salonlarına koku ekleme ve müzikaller gibi farklı yöntemler denedi.
- 1970'lere kadar Production Code yasaları devam etti.
- 16:121970'lerde Amerikan Sineması
- 1970'lere kadar Production Code yasaları devam etti, ancak yapımcılar bu yasaları bir kenara bırakıp gençlere hitap eden filmler çekmeye başladılar.
- Avrupa'dan iyi yönetmenler ithal edildi ve Martin Scorsese, Steven Spielberg, George Lucas, Francis Ford Coppola gibi yönetmenler Amerikan sinemasını kurtardı.
- Bu dönem isyan filmleri yapıldı, ancak hala belli bir ahlaki ideoloji yansıtılır ve Hollywood sineması her zaman gizli bir ideolojisine sahiptir.
- 17:53Exorcist Örneği
- 1973 yapımı "Exorcist" filmi, Amerikan toplumunda büyük etki yarattı ve efektleri o zamana kadar görülmemiş seviyedeydi.
- Film, tüm sinema salonları bu filmi göstermesine rağmen talebi karşılayamadı, bilet kuyrukları 6-7 saat sürdü ve seyirciler arasında epilepsi krizi geçirenler, bayılanlar ve kusanlar oldu.
- Filmin açılış sahnesi ezanla başlar ve Orta Doğu'da Irak'ta yapılan bir arkeolojik kazı sırasında şeytanın ruhu Amerika'da bir çocuğun ruhuna girer, bu senaryo romandan farklı olarak bilinçli olarak oluşturulmuştur.
- 21:00The Revenant Filmi ve Amerikan Sineması
- The Revenant filmi, Amerikan sinemasının teknoloji ve stüdyo çekimleri açısından sıradışı bir örneği olarak verilmiştir.
- Alejandro González Iñarritu, Meksikalı bir yönetmen olmasına rağmen Hollywood'a transfer olmuş ve bu filmde stüdyo çekimi yerine gerçek dış mekanlarda ve doğal ışık kullanarak çekim yapmayı tercih etmiştir.
- Film, Kanada'da eksi yirmi derece civarı soğukta ve kış aylarında sadece bir-iki saatlik gün ışığıyla çekilmiş, bu zorlu koşullar nedeniyle film ekibinin bir kısmı istifa etmiştir.
- 23:19The Revenant Filminin Çekim Süreci
- Kış bitince ve karların ermesiyle, Alejandro González Iñarritu tüm film ekibini güney yarımküreye taşıyarak çekimlere devam etmiştir.
- Leonardo DiCaprio bu filmle en iyi oyuncu Oscar'ını almış ve film sırasında ayı ile dövüştüğü sahnede hiçbir bilgisayar efekti kullanılmamıştır.
- Aya dövüşme sahnesinde bir kişiye ayı kostümü giydirilerek çekim yapılmış ve dövüşen kişi gerçekçi bir performans için yüzlerce ayı saldırısı videosu izlemiş, bu da adamda ayı fobisi gelişmiştir.
- 25:17Amerikan ve Türk Sineması Hakkında Oylama
- Konuşmacılar, izleyicilerden Amerikan sinemasında yeri ayrı dedikleri üç yönetmen ve üç film hakkında oylama yapmalarını istemiştir.
- Oylama Mentimeter uygulaması üzerinden yapılmış ve izleyicilerden "www.menti.com" adresine girip "163233" kodunu yazarak katılmaları istenmiştir.
- Türk sinemasında yeri ayrı dedikleri üç yönetmen hakkında da benzer şekilde oylama yapılmış, Nuri Bilge Ceylan önde gidiyormuş.
- 36:41Charlie Chaplin ve Sinema Tarihi
- Charlie Chaplin, Amerikan masanın özelliklerinden ayıran en büyük tarafı sokaktaki insanı zor koşullar altında ele almasıydı.
- Charlie Chaplin'in "Charlo" karakterinin tiplemesini yarattı ve 1940 yılında çektiği "The Great Dictator" filmini tarihe gömdü.
- İkinci Dünya Savaşı dönemindeki "The Great Dictator" ve sonrasında çektiği "A King in New York" filmleri çok iyi olup, komünizm sempatizanı olarak suçlanıp İsviçre'ye yerleşen Chaplin, Amerika'yı eleştiren bu filmi çekmiştir.
- 37:41Türkiye'de Sinema Tarihi
- Sinema 1895 yılında Lumiere kardeşler tarafından icat edilmiş, aynı yıl operatörlerini dünyanın birçok ülkesine göndererek görüntüler almasını istemişlerdir.
- Osmanlı toprakları olan Türkiye'ye gelen operatör sınırda gümrükten geçemedi çünkü sinematograf makinesinin ne olduğunu anlatamadı, ancak rüşvet vererek girdi ve Haliç'te ilk çekimlerini yaptı.
- Dünya sinema tarihinde ilk kameranın pan hareketi, sandal sayesinde Haliç'te yapılan bu çekimlerle yapılmıştır.
- 39:35Türkiye'de Sinema Gelişimine İlk Adımlar
- Gerçek anlamda sinema, Osmanlı'ya Abdülhamit döneminde Sigmundberg adında bir Polonyalı tarafından getirilmiş ve Galatasaray'daki Sponek ve Ailesi'de ilk gösterimler yapılmıştır.
- 1896 yılında operatörlerin çektiği görüntüler gösterilmiş, ancak Galatasaray'daki mekanın girişindeki tarih yanlış yazılmış (1876 olarak değil 1896 olmalı).
- Osmanlı'da sinema, Enver Paşa zamanında 1915'te Fotofilm Merkezi kurulmasıyla kurumlaşmıştır.
- 40:43İlk Türk Filmleri
- Bilinen ilk Türk filmi 1914'te çekilmiş olan "Ayestefanos Abidesinin Yıkılışı" olarak kabul edilmektedir.
- 1905'te Manaki kardeşlerinin çektiği "Kadınlar" ve 1912'de İzmir'de "Hamidiye Kruvazörünün Gelişi" filmlerinin varlığı gazete küpürlerinde belirtilmiştir.
- İlk uzun metraj Türk filmini Sedat Simavi'nin 1917'de çektiği "Pençe ve Casus" filmleri olarak kabul edilmektedir.
- 42:04Türk Sinemasının Gelişimi
- 1920 yılına kadar toplam beş tane sinema salonu açılmıştır.
- 1922-1938 yılları Türk sinemasında Muhsin Ertuğrul dönemi olarak bilinmektedir, tiyatrocu olan Muhsin Ertuğrul ilk sesli Türk filmini 1931 yılında çekmiştir.
- 1945-1948 arasında bir geçiş dönemi yaşanmış, Amerika'nın Mısır üzerinden Türkiye'ye filmler satmaya başlamasıyla üretim düşmeye başlamıştır.
- 43:01Türk Sinemasının Gelişimi ve Sansür
- 1950-1960 arasında yeni sinemacılar çıkarak bir yükselişe geçilmiştir, ancak 1939'dan sonra kabul edilen bir sansür nizamnamesi sinemacıları etkilemiştir.
- Bu sansür nizamnamesinde İstanbul Boğazı'nda sığ sularda çekim yapamama veya Anadolu'da tarlaları çekememe gibi saçma kurallar bulunmaktaydı.
- 1953'te Muhsin Ertuğrul ilk renkli filmi "Halıcı Kız"ı çekmiş ancak ticari olarak başarısız olmuş, Metin Erksan'ın çektiği "Susuz Yaz" ise 1964 yılında Berlin'de ödül almıştır.
- 45:07Türk Sinemasının Altın Çağ ve Sonrası
- 1964 yılında ilk kez Antalya'da uluslararası film festivali düzenlenmeye başlanmıştır.
- 1960-1970 yıllarında Türkiye'de sinema altın çağını yaşamış, yılda 150-200 civarı film üretmeye başlamıştır.
- 1970'lerde farklı akımlardan etkilenen sinemacılar ortaya çıkmış, en önemlisi Yılmaz Güney olmuştur.
- 45:58Türk Sinemasının Zor Zamanları
- Metin Erksan'ın yerine ivmesiyle Türk sinemasında karanlık çağ başlamış, TV'de gösteremediği filmler çekmeye başlamıştır.
- 1980 sonrasında yeniden bir hareketlenme yaşanmış ve genç yönetmenler devri başlamıştır.
- 1987'de Yabancı Sermaye Piyasası Yasası girince üretim düşmeye başlamış, yabancı şirketler piyasayı tekeline almaya başlamıştır.
- 47:07Günümüz Türk Sineması
- Günümüzde gösterim ve dağıtım şirketlerinde yine yabancı sermaye bulunmaktadır, Mart Entertainment Group'in %80'i Koreli bir firma tarafından alınmıştır.
- 1992-2000 yılları arasında krizden kurtulma ve gerçek köklere dayalı realist Türk sinemasına doğru adımlar atılmıştır.
- Nuri Bilge Ceylan, Derviş Zaim, Ustaoğlu gibi önemli yönetmenler bu devirde ortaya çıkmış ve yurt dışında ödüller almıştır.
- 50:02Türk Sineması ve Yabancı Yatırım
- Eşkıya, 1990'ların yeni yönetmenlerin çıktığı dönemine denk gelmekte ve Türkiye'de sinemanın canlanmaya başladığı bir döneme işaret etmektedir.
- Türk sinemasında devlet desteği bulunmakta, Turizm ve Kültür Bakanlığı'nın ciddi destek sağlaması mümkün olsa da, bu destekler genellikle sansür içerir ve senaryoya karışır.
- Filmler Avrupa'dan da destek alabilmekte, özellikle Euroimages desteği ile Cannes veya Berlin Film Festivali'ne filmleri sokabilme imkanı sunmaktadır.
- 51:36Dağıtım Şirketleri ve Yabancı Yatırım
- Dağıtım sektöründe güçlü bir Türk dağıtım şirketi bulunmamakta, Mars Entertainment Grubu'nun %80'lik bir paya sahip olması ve CJ Entertainment Grubu'nun arkasında Amerikan firması bulunması Türk sinemasının yabancı yatırımcıların elinde olduğunu göstermektedir.
- Kore filmleri de Türk sinemasında önemli bir yer tutmakta ve bazı karşılaştırmalar yapılacaktır.
- 52:36Zor Seçimler
- Programda yönetmenler arasında zor seçimler yapılmakta, Alfred Hitchcock ve Stanley Kubrick gibi isimler karşılaştırılmaktadır.
- Andrea Arnold ve Lynne Ramsay gibi yönetmenlerden bahsedilmekte, özellikle Andrea Arnold'un "Fish Tank" ve "American Honey" filmleri, Lynne Ramsay'ın "Red Road" ve "You Never Really Love Them" filmleri ele alınmaktadır.
- İngmar Bergman ve Andrei Tarkovsky, Woody Allen ve Jim Carrey, Bong Joon-ho ve Park Chan-wook gibi isimler arasında seçimler yapılmaktadır.
- 1:00:36Türk Yönetmenler
- Türk yönetmenler arasında Metin Erksan ve Yavuz Turgul, Emin Alper ve Reha Erdem, Nuri Bilge Ceylan ve Semih Kaplanoğlu gibi isimler karşılaştırılmaktadır.
- Program sonunda katılımcılar tarafından sunulan sorulara cevap verilmekte ve iyi bayramlar dilekleri ile program sonlanmaktadır.