Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Eyüp Hoca tarafından sunulan bir edebiyat dersidir. Eğitimci, Servet-i Fünun (Edebiyat-ı Cedide) dönemi hakkında 30 soruluk bir test üzerinden soru çözümleri yapmaktadır.
- Videoda Servet-i Fünun dönemi, romanlar, hikayeler, tiyatro, sanatçılar ve eserleri hakkında detaylı açıklamalar sunulmaktadır. Eğitimci her soruyu çözerken doğru cevabı belirtmekte, yanlış seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlatmakta ve dönemin edebi özellikleri, önemli yazarlar (Tevfik Fikret, Halid Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Mehmet Rauf, Cenap Şahabettin) ve edebi akımları (realizm, parnasizm, sembolizm) hakkında bilgiler vermektedir.
- Videoda ayrıca dönemin tiyatro alanındaki durumu, sanatçıların toplumsal konulara yaklaşımı ve "sanat sanat içindir" ilkesi gibi konular da ele alınmaktadır. Eğitimci, her soru için detaylı açıklamalar sunarak öğrencilere Servet-i Fünun dönemi hakkında kapsamlı bir bilgi vermektedir.
- Servet-i Fünun Edebiyatı Konu Tekrarı
- Eyüp Hoca, Servet-i Fünun edebiyatı konusunu 30 soruluk bir testle tekrar edecek.
- Testte roman, hikaye, tiyatro, sanatçılar ve eserleri ele alınacak.
- Test PDF ve Word belgesi açıklamalar kısmında ücretsiz olarak indirilebilir.
- 00:31Servet-i Fünun Romanı Özellikleri
- Servet-i Fünun romanında olayların akışı kesilip okura bilgi verilmesi, Tanzimat döneminde kalmış bir özellikti.
- Servet-i Fünun döneminde batılı düzeyi yakalanmış başarılı örnekler yazılmış, İstanbul'da geçen olaylar kaleme alınmıştır.
- Servet-i Fünun döneminde Arapça ve Farsça sözcüklerle yüklü ağır bir dil kullanılmış, realizmin etkisiyle gözlemlere yer verilmiş ve bireysel konular ele alınmıştır.
- 01:29Servet-i Fünun Sanatçıları
- Hüseyin Suat Yalçın, eski adı Darülbedayi olan şehir tiyatrolarının kuruluşunda önemli katkılar sağlamıştır.
- Tevfik Fikret, şiirinde dönemin toplumsal ve ahlaki bozukluklarını sert bir üslupla dile getirmiştir.
- Cenap Şahabettin, hece ölçüsünün bir şiir ölçüsü olamayacağını ileri sürmüş ve bu ölçüyü "parmak hesabı" diye isimlendirmiştir.
- Mehmet Rauf, edebiyatımızda batılı anlamda ilk romanı yazmış ve yapıtlarında alışılmışın dışında bir söz dizimi kullanmıştır.
- 03:13Servet-i Fünun Dönemi Özellikleri
- Servet-i Fünun döneminde batılı anlamda ve teknik yönden üstün roman ve hikayeler yazılmıştır.
- Dönemin en önemli yazarları Halis Ziya ve Mehmet Rauf'tur.
- Kişiler ve olaylar genellikle İstanbul çevresinden seçilmiştir ve romanların dili oldukça ağırdır.
- 03:48Mehmet Rauf'un "Eylül" Romanı
- "Eylül" romanı, Suat Hanım ve Süreyya Bey'in mutlu evliliğinde, Suat ve Süreyya Bey'in akrabası Necip'in birbirlerini sevmesi ve bu sevginin onlar için bir azap olması hikayesini anlatır.
- Yangın sırasında Suat içeride kalır, Necip eve girer ve tavan çöker, ikisi de yangında ölür.
- "Eylül", Mehmet Rauf tarafından yazılmış ve bizdeki ilk psikolojik romandır.
- 04:36Hüseyin Cahit Yalçın
- Servet-i Fünun döneminde asıl tanınmasını sağlayan romanları değil, eleştirileridir.
- Roman ve öykülerinde realist bir tavır takınan sanatçıdır.
- Yayınladığı "Edebiyat ve Hukuk" çeviri makalesi yüzünden Servet-i Fünun dergisi kapatılmıştır.
- Servet-i Fünuncular içerisinde dilinin yalınlığı ile ön plana çıkan iki isim vardır: Hüseyin Cahit Yalçın ve Mehmet Rauf.
- 05:57Edebiyat Tarihi Bilgileri
- İlk psikolojik roman, ilk yerli romandır ve Halit Ziya'nın "Yasak Aşk" anlattığı "Eylül" adlı yapıtı değildir.
- Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman "Eylül"de Zehra'dır.
- "Eylül" romanının konusu yasak aşk değil, görücü usulüyle evliliktir.
- "Eylül" romanı Mehmet Rauf'un romanıdır.
- 06:43Sanatçılar ve Yapıtları
- Mehmet Rauf'un "Son Yıldız" romanı doğrudur.
- Hüseyin Cahit Yalçın'ın "Tamat" eseri, Cenap Şahabettin'in şiirlerini topladığı eserdir.
- Tevfik Fikret'in "Şermin" adlı eseri çocuklar için yazılmıştır.
- Halit Ziya Uşaklıgil'in "Sefile" romanı vardır.
- Cenap Şahabettin'in "Körebe" adlı tiyatrosu vardır.
- 07:14Yazınsal Türler
- "Hac Yolunda", "Avrupa Mektupları", "Suriye Mektupları" ve "Frankfurt Seyahatnamesi" Cenap Şahabettin'in gezi yazısı türünde eseridir.
- "Kırk Yıl" Halit Ziya Uşaklıgil'in anılarından oluşan bir eserdir.
- Tevfik Fikret, Parnasizm akımının etkisiyle şiirler yazmış ve aruz ölçüsünü kullanmıştır.
- Haluk'un Defteri adlı yapıtında hece ölçüsüyle yazdığı çocuk şiirlerini bir araya getirmiştir.
- Tevfik Fikret'in hece ölçüsünü kullanarak çocuklar için yazdığı eserin adı "Şermin"dir.
- 08:16Fecriati Edebiyatı
- Fecriati, dönemlerinin siyasi şartları yüzünden eserlerinde toplumsal konulara yer vermemişlerdir.
- Çağdaş Fransız edebiyatına benzer eserler vermeyi amaçlamışlardır.
- Son derece ağır ve süslü bir dil ve Fransız edebiyatından aldıkları sone, terza, rima gibi nazım biçimlerini kullanmışlardır.
- Fecriati döneminde ikinci meşrutiyet ilan edilmiş ve özgürlük ortamı tekrar sağlanmıştır.
- 09:21Halit Ziya Uşaklıgil
- Halit Ziya Uşaklıgil, yapıtlarını alışılmışın dışında yeni bir cümle düzeni ile kaleme almıştır.
- Halit Ziya Uşaklıgil'in eleştirebileceğimiz tek yönü dili çok ağırdı.
- Halit Ziya Uşaklıgil, eserlerinde sadeleştirmeler yapmıştır.
- "Siyah İnciler" adlı yapıtı Mehmet Rauf'un mensur şiir şeklidir.
- Halit Ziya Uşaklıgil, Bursa romanları dışında öykü ve anı kitapları da bulunmaktadır.
- Halit Ziya Uşaklıgil, eski yapıtlarının bazılarını bir süre sonra sadeleştirerek yeniden basmıştır.
- Halit Ziya Uşaklıgil, romanlarında aydın çevrelerdeki yaşamı anlatmaya çalışmıştır.
- 10:10Servet-i Fünun Dönemi Hakkında Yanlış Bilgiler
- Servet-i Fünun döneminde romanda realizm, şiirde parnasizm ve sembolizm akımının etkisi görülür.
- Romanlarda kahramanlar çok yönlü anlatılmıştır, Tanzimat'taki gibi tek yönlü değil.
- Şiirde dize sonunda cümlenin bitirilme koşulu kaldırılmış, cümleler sonraki dizeleri de taşmıştır.
- Batı'dan alınan yeni şiir biçimleri kullanılmıştır, örneğin sone ve terzalima.
- Tiyatro önceki dönemlere kıyasla önemli bir hale gelmiş ve sahnelenmek için kaleme alınmıştır ifadesi yanlıştır, Servet-i Fünun döneminde tiyatro duraksamıştır.
- 11:16Servet-i Fünun Dönemi Özellikleri
- Servet-i Fünun döneminde sanatçılar romanda realizm, şiirde parnasizm ve sembolizmin etkisinde kalmıştır.
- Şiirin konusu genişletilmiş, "uyanın kulak için olduğu" görüşü savunulmuştur.
- Fransız edebiyatı örnek alınarak "sanat sanat içindir" ilkesi benimsenmiştir.
- Sanatçılar yapıtlarını toplumsal konulara yer vermeyip bireysel konulara yönelmişlerdir.
- Yayımlanan bir makale ile birleştikleri dergi kapatılmış, topluluk üyeleri dağılmıştır.
- 12:23Mai ve Siyah Romanı
- Mai ve Siyah romanında şair mizaçlı bir gencin ümitleri ve bu ümitlerin birer birer nasıl yıkıldığı anlatılır.
- Ahmet Cemil karakteri okulu bitirmesine yakın babasını kaybedince anne ve kız kardeşinin geçimini temin etmek zorunda kalır.
- Kitap tercüme edip satar, özel dersler verir ve büyük ümitler bağladığı eserini bitirmeye çalışır.
- Mai ve Siyah, Servet-i Fünun döneminin bir panoraması olarak kabul edilir.
- 13:47Servet-i Fünun Dönemi Sanatçıları
- Mehmet Rauf, Tevfik Fikret ve Halid Ziya Servet-i Fünun topluluğunda yer almıştır.
- Namık Kemal ve Ziya Paşa Tanzimat'ın birinci dönemi topluluğunda yer almıştır.
- Servet-i Fünun döneminde sanatçılar aruz ölçüsünü başarıyla kullanmışlardır.
- Şairler divan şiirinin biçim özelliklerine tümüyle bağlı kalmışlardır ifadesi yanlıştır, Servet-i Fünun döneminde divan edebiyatıyla herhangi bir bağ kalmamıştır.
- Roman ve öykü konuları gözlemlenebilen yaşamdan alınmıştır.
- Şiirde parnasizm, roman ve öyküde realizm-naturalizm akımları etkili olmuştur.
- 15:27Servet-i Fünun Dönemi Şiir Biçimleri
- Servet-i Fünun döneminde kullanılan sone genel olarak kısa şiir türkü demektir.
- İlk dörtlük ve iki dörtlük ve iki üçlükten oluşan özel bir uyak düzeni olan nazım şeklidir.
- Kafiye örgüsü a b a b a b b a ccc d e c d şeklindedir.
- Tevfik Fikret ve Halid Ziya bu türün örneklerini vermiştir ifadesi yanlıştır, Halid Ziya bir romancıdır, şair değildir.
- 16:13Tevfik Fikret ve Halid Ziya Uşaklıgil
- Tevfik Fikret şiirlerinde serbest müstezatmaz'ın biçimini kullanıp geliştirmiş, üslupçu ve biçimcidir.
- Parnasizm etkisinde şiirler yazmıştır.
- Şiirlerini Şermin adlı bir kitapta topladığı çocuk şiirleri dışındaki lerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.
- Halid Ziya Uşaklıgil, batılı anlamda ilk başarılı roman yazarı olan sanatçıdır.
- Balzac, Standal, Floobert, Emil Zola gibi Fransız realist ve natüralistlerden etkilenerek Türk edebiyatına realist bir üslupla yeni bir çığır açmıştır.
- Süslü, sanatlı, ağır bir dili vardır fakat dili başarıyla kullanır.
- Sadeleşme hareketine karşı çıkmasına rağmen daha sonra eserlerinin bazılarını bizzat kendisi sadeleştirmiştir.
- 17:20Servet-i Fünun Dönemi Sanatçıları ve Eserleri
- Haluk'un Defteri Tevfik Fikret'e aittir.
- Avrupa Mektupları Cenap Şahabettin'e aittir.
- Mai ve Siyah Halid Ziya Uşaklıgil'e aittir.
- Şıpsevdi Hüseyin Rahmi Gürpınar'a aittir.
- Falaka Ahmet Rasim'in eseridir, bu nedenle yazar-eser eşleştirmesinde yanlıştır.
- Servet-i Fünun döneminin bağımsız sanatçılarından Hüseyin Rahmi veya Ahmet Rasim'dir.
- Mürebbiye ve Şık iki eserden biridir, Şık'ta Şatırzade Şöhret Bey'in alafranga bir yaşam için hırsızlık yapması sonucunda başına gelenler anlatılır.
- 18:37Servet-i Fünun Dönemi Özellikleri
- Kanun, hak, adalet gibi kavramlar ele alınmayıp daha çok üslup ve şekil üzerinde durulmuştur.
- Fransızca'dan gelen sözcükler kullanılarak dil ağırlaştırılır ve süslü bir üslup oluşturulur.
- Halktan gittikçe kopan, o dönemin aydınlarına seslenen, konak ve yalılarda sanat ve edebiyat yapan bir tavır sergilenir.
- Nazım nesle yaklaştırılıp serbest müstezat denilen ve aruzun farklı kalıplarıyla yazan nazım biçimi geliştirilir.
- Geleneksel Türk tiyatrosu'nun kalıpları yıkılarak tiyatroda önemli hamleler yapılır ifadesi yanlıştır, Servet-i Fünun döneminde tiyatro duraksamıştır.
- 19:16Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin
- Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin şiirlerinde toplumsal konuları işleme konusunda ortak değildir.
- Tevfik Fikret, sanatının ilk dönemlerinde tam bir Servet-i Fünun sanatçısıdır, ikinci dönem itibariyle kendisini topluma adar.
- Cenap Şahabettin ise ömrü boyunca toplumsal olaylardan uzak durmuştur, toplumsal olaylara karşı alerjisi vardır.
- Süslü, sanatlı, ağır dil kullanmaları ve "sanat sanat içindir" görüşünü benimsemeleri ikisinde de vardır.
- Aynı dönemde yaşamışlardır ve ikisi de Servet-i Fünun dönemi serbest müstezat nazım biçimini kullanmıştır.
- 20:41Edebiyat Soruları ve Cevapları
- Tevfik Fikret değil, Cenap Şahabettin Fransa'da Parnasizm ve Sembolizm akımlarını iyi tanıyan ve şiirlerini bu akımların etkisiyle yazan bir sanatçıdır.
- "Sanat sanat içindir" görüşünü benimseyen sanatçının şiirleri "Tiryaki Sözleri"nde, özdeyişleri ise "Taatta"da bir araya getirilmiştir.
- "Haluk'un Defteri" Tevfik Fikret'in, "Finten" Abdülhamid'in eserleri olup, ikisi de Tanzimat dönemi eserleridir.
- 21:58Edebiyat Dönemi Soruları
- Serveti Fünun dönemi sanatçıları "sanat sanat içindir" anlayışını savunmuş, içe kapanık ve bireysel bir anlayışla yazmış, tiyatroyu geri planda tutarken roman ve şiiri önemsemiş, devrin sosyal olaylarına ilgisiz kalmışlardır.
- "Tiryaki Sözleri" Cenap Şahabettin'in özdeyişlerin bir araya getirildiği bir eserdir, diğer yapıtlar ise anı, günlük, deneme ve öğretici metin türündedir.
- Mehmet Rauf, roman, hikaye ve tiyatro türlerinde eserler vermiş, Servet-i Fünun dönemi sanatçılarındandır, eserlerinde sosyal hayata pek yer vermez, romantik duyguları, hayalleri ve aşkları işler, kullandığı dil çağdaşlarına göre oldukça sadedir.
- 24:21Eserler ve Hikaye Özeti
- Verilen eserler arasında Tevfik Fikret'in "Malta Adası" eseri yoktur.
- "Aşk-ı Memnu" hikayesinde Adnan Bey'in genç eşi yaşamını yitirir, kendisinden çok küçük olan Bihter ile evlenir, ancak hatalı evlilik acı sonuç doğurur.
- Bihter Hanım ile Adnan Bey'in yeğeni Behlül arasında gizli bir aşk yaşanır, Behlül daha sonra Adnan Bey'in kızı Nihal'e aşık olur, Bihter intihar eder.