Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan finansal sistem ve sermaye piyasası konularını içeren kapsamlı bir eğitim dersidir.
- Video, sermaye piyasası mevzuatı tanıtımıyla başlayıp, hisse senedi, finansal sistem unsurları, Borsa İstanbul ve finansal piyasaların temel fonksiyonları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Ders, dar ve geniş kapsamlı sermaye piyasası mevzuatı, şirketlerin finansal piyasalardan fon temin etme yöntemleri, fon talep edenler ve arz edenler, finansal piyasaların beş temel fonksiyonu ve vadeli işlemler gibi konuları içermektedir.
- Videoda ayrıca Borsa İstanbul'un dört temel piyasası (pay piyasası, borçlanma araçları piyasası, vadeli işlem ve opsiyon piyasası, kıymetli maden piyasası), finansal sistemdeki temel kavramlar ve fonksiyonlar (reel piyasaya kaynak sağlamak, sermaye birikimi oluşturma, likidite sağlama, riskleri dağıtma) gibi önemli konular ele alınmaktadır. Ders, bir soru-cevap bölümüyle sona ermektedir.
- 00:01Sermaye Piyasası Mevzuatı Dersinin Kapsamı
- Dar kapsamlı sermaye piyasası mevzuatı dersi, gayrimenkul değerleme lisansı, düzey bir lisans veya konut değerleme lisansında aranmaktadır.
- Geniş kapsamlı sermaye piyasası mevzuatı dersi ise düzey iki, düzey üç türev araçlar, kredi derecelendirme ve kurumsal yönetim derecelendirme lisanslarında aranmaktadır.
- Geniş kapsamlı dersi verdiğinizde dar kapsamlı yerine not geçiyor, bu da ileride lisansınızı yükseltmek istendiğinizde avantaj sağlıyor.
- 02:40Dersin İçeriği
- Sermaye piyasası mevzuatı dersinde kanun ve bu kanuna dayalı olarak Sermaye Piyasası Kurulu'nun çıkarttığı tebliğler ele alınıyor.
- Dar kapsamlı bölümde Sermaye Piyasası Kanunu, üç tebliğ ve Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği'nin yayınlamış olduğu ilkeler ele alınıyor.
- Geniş kapsamlı bölümde dar kapsamlı bölümün tamamı yer alıyor ve ilaveten yedi tebliğ daha ele alınıyor.
- 05:47Soru Dağılımı
- Dar kapsamlı bölümde yazılı sınavlarda 25 sorunun 14'ü kanun kısmından, 9'u üç tebliğden ve 2'si ilkeler kısmından geliyor.
- Geniş kapsamlı bölümde yazılı sınavlarda 16 soru dar kapsamlı bölümden, 9 soru ise ilave yedi tebliğden karşımıza geliyor.
- Elektronik sınavlarda soru dağılımı rastgele olduğundan farklılık gösterebilir.
- 08:03Sermaye Piyasası Tanımı
- Finansal piyasa, fon arz ve talebinin buluştuğu piyasalar olarak tanımlanıyor.
- Finansal piyasalar vade açısından ikiye ayrılıyor: kısa vadeli fonların buluştuğu piyasaya para piyasası, orta ve uzun vadeli fonların buluştuğu piyasaya sermaye piyasası adı veriliyor.
- Kısa vade genelde bir yıldan kısa olan süreyi, orta-uzun vade ise bir yılı aşan süreyi ifade ediyor.
- 11:19Sermaye Piyasası ve Borsa İstanbul
- Sermaye piyasası uzun vadeli bir piyasa olup, Borsa İstanbul genel olarak dört farklı piyasadan oluşmaktadır.
- Pay piyasası (eski adıyla hisse senedi piyasası) içinde hisse senetleri işlem gören bir piyasa bulunmaktadır.
- Hisse senedi, bir şirketin ortaklık belgesidir ve bir hisse senedi satın alan kişi o şirkete borç vermek yerine ortak olur.
- 11:57İşletmelerin Finansal Kaynakları
- Şirketler finansal piyasalardan iki şekilde fon kullanabilirler: borç ve özkaynak.
- İşletmeler yatırım yapmak için varlıklar (dönen ve duran varlıklar) temin etmek zorundadır.
- İşletmelerin varlıkları temin etmek için kaynakları finansal piyasalardan (para piyasası ve sermaye piyasası) temin edebilirler.
- 15:09Borç ve Özkaynak Kaynakları
- İşletmeler borç kaynakları olarak bankadan kredi alabilir veya tahvil ihraç ederek sermaye piyasasında uzun vadeli borç alabilirler.
- Özkaynak, şirketin sermayesidir ve bu sermaye paylara bölünür.
- Paylara karşılık hisse senedi (eski adıyla pay senedi) çıkartılır ve bu senetler merkezi kayıt kuruluşunda kayıtlı tutulur.
- 19:46Borç ve Özkaynak Arasındaki Farklar
- Borç kaynakları belli bir vadeliyken, özkaynak kaynakları (hisse senedi) vadesizdir.
- Borç kaynaklarında dönemlik getirisi baştan belirlenirken, özkaynak kaynaklarında (hisse senedi) kar payı (temettü ödemesi) baştan belirlenmez.
- Hisse senedi alım-satımları nominal değere değil, piyasa değerine göre yapılır ve bu değer şirketin karlılık durumu ve yatırımcıların getiri beklentilerine göre belirlenir.
- 22:23Finansal Sistem Unsurleri
- Ders, hisseler, paylar ve borçlanma araçları gibi finansal sistem unsurlarını anlatmaktadır.
- Şirketler fon temin etmek için sarma piyasasından şirketler borçlanma veya özkaynak şeklinde fon temin edebilirler.
- Finansal sistemin unsurları arasında fon talep edenler (paraya ihtiyacı olanlar) ve fon arz edenler (fazlalık parası olanlar) bulunmaktadır.
- 24:06Finansal Araçlar ve Kuruluşlar
- Finansal araçlar arasında tahvil (borçlanma aracı) ve hisse senedi (özkaynak aracı) bulunmaktadır.
- Fon arz talebinin el değiştirmesinde aracılık yapan kuruluşlar arasında aracı kurumlar ve yatırım kuruluşları bulunmaktadır.
- İlk halka arz (birincil piyasa) ve ikincil piyasa (ikincil işlemler) olarak iki farklı piyasa türü bulunmaktadır.
- 25:51Finansal Sistemdeki Diğer Kuruluşlar
- Bağımsız denetim şirketleri, şirketlerin finansal tablolarının gerçeği yansıtmadığına ilişkin raporlar hazırlar.
- Kredi derecelendirme şirketleri, şirketlerin kredi derecesini ve borç ödeme yeteneğini ölçer.
- Değerleme şirketleri, gayrimenkul gibi varlıkların piyasa değerini tespit eder ve şirketlerin alım satım işlemlerinde standartları belirler.
- 27:37Finansal Sistem Kapsamı
- Finansal sistem, para piyasası ve sermaye piyasasını kapsayan daha geniş bir kavramdır.
- Borsa, para piyasası değil, sermaye piyasası kurumudur.
- Finansal sistemin unsurları arasında mevzuat ve düzenleyici kuruluşlar da bulunmaktadır.
- 28:47Finansal Araçlar ve Aracı Kurumlar
- Finansal araçlar, para piyasasında ve sermaye piyasasında fon arz edenler ile fon talep edenler arasında kullanılan araçlardır.
- Para piyasasında bankalar aracı kurum olarak çalışırken, sermaye piyasasında aracı kurumlar hisse senedi ve tahvil gibi finansal araçların pazarlamasında aracılık yapar.
- Bankalar tasarruf sahiplerinin paralarını kredi olarak şirketlere kullanır ve elde ettikleri gelirden bir kısmını tasarruf sahiplerine öderler.
- 30:01Dolaylı ve Doğrudan Finansman
- Dolaylı finansmanda yatırımcı doğrudan şirkete kredi vermez, bankaya verir ve banka bu parayı şirketlere kullanır.
- Doğrudan finansmanda tasarruf sahipleri doğrudan şirkete fon kullanır ve riski kendileri üstlenir.
- Sermaye piyasasında yatırımcılar doğrudan şirketlere fon kullanırken, para piyasasında bankalar aracı olarak çalışır.
- 33:02Finansal Piyasanın Fonksiyonları
- Finansal piyasanın beş temel fonksiyonundan biri reel piyasaya kaynak sağlamak, şirketlerin yatırım yapabilmeleri için borç veya özkaynak temin etmelerini sağlar.
- Sermaye piyasasından özkaynak temin etmek için şirketler hisse senedi ihraç eder, para piyasasından ise sadece borç temin edilebilir.
- Finansal piyasa, sermaye birikimi oluşturarak küçük paraları bir araya getirme imkanı sağlar ve küçük yatırımcılar da büyük şirketlere ortak olabilir.
- 36:34Likidite ve Risk Yönetimi
- Finansal piyasa, yatırımcıların varlıklarını hızlıca devirme imkanı sağlar ve likidite sağlar.
- Likidite, borcumu ödeyebilme yeteneği anlamına da gelir ve likidite zayıf işletmeler finansal piyasalardan fon temin edebilir.
- Finansal piyasa, ekonomik yapı içinde yer alan aktörlerin karşı karşıya kaldığı riskleri dağıtmak veya aktarmak için kullanılır.
- 38:29Borsa İstanbul ve Piyasaları
- Borsa İstanbul'da dört farklı piyasa bulunmaktadır: pay piyasası, borçlanma araçları piyasası, vadeli işlem ve opsiyon piyasası, kıymetli maden piyasası.
- 2012 yılı sonunda yürürlükten kalkan eski sermaye piyasa kanunu yerine yeni bir kanun yürürlüğe girmiştir.
- İstanbul Hikmetler Borsası, İstanbul Altın Borsası ve İzmir Vadeli-Opsiyon Borsası birleşerek Borsa İstanbul adı altında faaliyet göstermektedir.
- 40:44Vadeli İşlemler
- Vadeli işlemler arasında forward, future, opsiyon ve swap işlemleri bulunur.
- Forward işlemi, borsa dışı yapılan vadeli sözleşmeli bir işlemdir.
- Vadeli işlemler, piyasa risklerini ortadan kaldırmak için kullanılır.
- 42:18Forward İşlem Örneği
- Bir kişi döviz borcu varsa ve döviz kuru artmasından endişelenirse, forward işlemi ile bu riski ortadan kaldırabilir.
- Örneğin, bir kişi üç ay sonra 100 bin dolar borcu varsa, bankaya "üç ay sonra 100 bin dolara satabilir misiniz?" diye sorabilir.
- Banka, şu anki döviz kuru üzerinden (örneğin 15 lira) vadeli bir kuru belirler ve iki taraf arasında sözleşme yapılır.
- 45:16Vadeli İşlemlerin Piyasa Farklılıkları
- Vadeli işlemler banka ile yapılan para piyasasında veya borsada opsiyon piyasasında yapılabilir.
- Borsada yapılan vadeli işlemlerde, vadeler ve sözleşme büyüklükleri standart olup (2 ay, 4 ay, 6 ay gibi) özel tarihler veya büyüklükler için işlem yapılamaz.
- Vadeli işlemler, döviz kuru gibi piyasa risklerini ortadan kaldırmak için kullanılır.
- 46:09Finansal Piyasanın Fonksiyonları
- Portföy oluşturma, riski dağıtmak için farklı yatırımlarda yatırım yapmaktır.
- Sermaye piyasasının fonksiyonlarından biri mülkiyetin tabana yayılmasıdır.
- Sermaye piyasasında şirketler hem borç hem özkaynak şeklinde fon temin edebilir.
- 47:42Mülkiyetin Tabana Yayılması
- Hisse senedi satın alarak bir şirketin hisse oranında sahibi olunur.
- Mülkiyetin tabana yayılması, büyük şirketlere küçük paralarla ortak olma imkanı sağlamasıdır.
- Sermaye piyasası sayesinde küçük yatırımcılar da büyük şirketlerin mülkiyetine sahip olabilirler.
- 49:44Finansal Piyasanın Fonksiyonları
- Finansal piyasanın fonksiyonları arasında sermaye birikimi oluşturma, mülkiyetin tabana yayılması ve likidite sağlama bulunmaktadır.
- Riskleri dağıtma veya karşı tarafa aktarma, vadeli işlemler ve portföy oluşturma ile gerçekleştirilir.
- Finansal piyasalar, yatırımcıları müşteri olarak sağlar ve şirketleri tanıtmada rol oynar.