Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Selçuklu İmparatorluğu'nun tarihsel gelişimini anlatan kapsamlı bir tarih belgeselidir. Tuğrul Bey, Sultan Alparslan, Sultan Melikşah, Nizamülmülk, Berkyaruk, Muhammed Tapar, Sultan Sencer ve diğer önemli Selçuklu hükümdarları ve vezirleri hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- Video, Selçuklu İmparatorluğu'nun kuruluşundan çöküşüne kadar olan süreci kronolojik olarak ele almaktadır. Alparslan'ın Anadolu'ya ilk seferleri ve Malazgirt Muharebesi, Melikşah'ın tahta çıkışından Berkyaruk dönemi, Haçlı seferleri ve Selçuklu Devleti'nin bölünmesi gibi önemli tarihsel olaylar detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca Tapar ve Berk Yaruk arasındaki taht kavgaları, Selçuklu Devleti'nin iç siyaseti, Haçlılarla mücadeleleri, Gürcülerle savaşlar ve Batinilerle mücadele gibi konular da ele alınmaktadır. Selçuklu İmparatorluğu'nun genişlemesi, Anadolu, Kafkasya ve Suriye'deki fetihlerinin yanı sıra, devletin çöküş sürecindeki iç çatışmalar ve dış tehditler de kronolojik olarak aktarılmaktadır.
- Melikşah'ın Ölümü ve Selçuklu İmparatorluğu'nun Çöküşü
- Nihavend yakınlarında Suhne mevkiinde bir Batini Fedai tarafından Ekim 1092'de katledildi ve yerine Tacülmülk yeni vezir tayin edildi.
- Sultan Melikşah'ın ölümü sonrası, Terken Hatun kendi oğlu Mahmud'u veliaht yapmak ve torunu Caferi halife yapmak istedi, ancak Melikşah ile Halife Muktedi'nin arasının açıldığı olay sonucunda Melikşah 19 Kasım 1092'de zehirlenerek öldürüldü.
- Melikşah 38 yaşında vefat ettiğinde Selçuklu'nun sınırları Kaçkar'dan Boğaziçi'ne, Kafkaslardan Aral Gölü, Hint Denizi ve Yemen'den Akdeniz'e kadar uzanmıştı ve dünyanın en büyük imparatorluklarından biri haline gelmişti.
- 01:48Taht Mücadelesi
- Melikşah ve Nizamülmülk'ün kudret ve dehasıyla kurulan yüksek Türk-Islam medeniyeti, onların bir ay içerisinde hayattan uzaklaştırılmaları ile ağır bir buhrana uğradı.
- Melikşah'ın ölüm haberi gelir gelmez Suriye Meliki Tutuş saltanatını ilan etti, Terken Hatun ise eşi Melikşah'ın vefatından altı gün sonra beş yaşındaki oğlu Mahmud'un sultanlığını ilan etti.
- Nizamülmülk'ün taraftarları Melikşah'ın büyük oğlu Berkyaruk'u ve şehrinin kaçırarak onun sultanlığını ilan ettiler ve 17 Ocak 1093'te Gürül-cit mevkiinde şiddetli bir çarpışma yaşandı.
- 03:32Terken Hatun'un Taht Hırsı
- Terken Hatun, Azerbaycan Valisi Yakutni'nin oğlu olan İsmail ile evlenerek Berkyaruk aleyhinde kışkırttı, ancak İsmail Berkyaruk'a yenilerek Terken Hatun'un yanına sığındıktan sonra Berkyaruk'un adamları tarafından öldürüldü.
- Terken Hatun, Suriye'de saltanatını ilan eden Tutuş'u evlenme ve büyük sultan olma ümitleriyle İsfahan'a çağırdı, ancak Tutuş'un ordusunda bazı komutanlar geri dönmesiyle geri çekilmek zorunda kaldı.
- 1094'te Tutuş büyük bir ordu topladı ve İsfahan'a ulaşmak için Hamedan'a yöneldi, Terken Hatun tutuş ile ordularını birleştirmek için beklerken bir suikast ile öldürüldü.
- 05:08Berkyaruk'un Sultanlığı
- Berkyaruk Tutuş'un geldiğini öğrendi ve yanına bin kişilik bir kuvvet alarak hızla İsfahan'a ulaşması gerekiyordu, ancak Tutuş'un gönderdiği kuvvetler bu orduyu mağlup etti.
- Berkyaruk İsfahan'a sığınınca kardeşi Mahmud'un emirleri tarafından tutuklandı, ancak kardeşi Mahmud çiçek hastalığına yakalanarak öldü ve emirler Berkyaruk'a itaat edip sultan olarak tanındılar.
- 1095 yılında Tutuş, Reis şehri yakınlarına kadar gelmişti, şehrin 70 km yakınlarındaki Taşlı Köyü civarında amca-yeğen karşı karşıya geldiler, Tutuş'un bazı komutanları Berkyaruk'un tarafına geçti ve Tutuş savaş meydanında öldürüldü.
- 07:05Arslan Argun'un İsyanı ve Birinci Haçlı Seferi
- Berkyaruk batıda Tutuş ile uğraşırken Melikşah'ın kardeşi, Berkyaruk'un amcası olan Arslan Argun, Horosan'da bağımsızlığını ilan etti ve Belterimiz, Merv ve Nişabur gibi şehirleri ele geçirdi.
- Berkyaruk rakiplerini bertaraf ettikten sonra Arslan Argun üzerine harekete geçti, ancak Arslan Argun bir kölesi tarafından öldürüldü ve Berkyaruk kardeşi Sencer'i Merkezi Merve olmak üzere Horasan Meliki ilan etti.
- Berkyaruk Selçukluları bir araya getirip devleti henüz yeni toparlamaya başlamıştı, ancak Mısır Fatımileri ve Batı'dan gelen Haçlı ordusu büyük tehlikeler oluşturdu.
- 08:55Haçlı Seferi ve Selçuklu Kayıpları
- Suriye ve Filistin'i ele geçirmek üzere Avrupa'da toplanan bir Haçlı ordusu, İznik'i Selçuklulardan alarak Anadolu'yu geçti ve Bohemond 1097'de Antakya'yı kuşattı.
- Antakya'nın Selçuklu idarecisi Yağısıyan yardım çağrısında bulundu, ancak Ermeni dönmesi olan Firuz'un ihaneti ile Haçlılar Antakya şehrini ele geçirdi ve şehirde tek canlı tür kalmamıştı.
- 1098 Haziranında şehirde tek canlı tür kalmamıştı, bu katliamdan kaçan Yağısıyan Ermeniler tarafından yakalandı ve öldürüldü.
- 10:53Berkyaruk ve Muhammed Tapar'ın Mücadelesi
- Sultan Berkyaruk, iç isyanları bastırmasından uzun süre geçmeden Gence'ye melik tayin edilen kardeşi Muhammed Tapar'ın isyanı ile sarsıldı.
- Tapar'ın isyan etmesinde Terken Hatun'un adamlarının onun yanına gitmesi ve Nizamülmülk'ün oğlu Müeyyid Elmülk'ün onun veziri olması çok etkiliydi.
- Tapar 1099'da Rey şehrine ilerledi ve hakim oldu, Berkyaruk ise önce İspana ardından Huzistan'a çekildi, Rey'de bulunan Berkyaruk'un annesi Zübeyde Hatun, Müeyyid Elmülk tarafından boğduruldu.
- 11:36Tapar ve Berkyaruk Kardeş Savaşları
- Muhammed Tapar, 4 Kasım 1099'da hutbenin kendi adına okunmasından sonra sultanlığını ilan etti.
- Tapar ve Berkyaruk arasındaki ilk savaşı Tapar üstünlükle kazandı, ancak 1101'de ikinci savaşı Berkyaruk kazandı ve Tapar'ın veziri Müeyyid el-Mülk'u esir alarak öldürdü.
- İki kardeş arasında uzun süreli savaşlar devam etti, ancak 1101'de halife ve alimlerin araya girmesiyle anlaşma sağlandı.
- 13:46Selçuklu Devleti'nin Üçe Bölünmesi
- Tapar, anlaşmayı ihlal ederek Rey'e geldi ve beş nevbet çaldırdı, bu durumda Berkyaruk tekrar savaşa girdi ve Tapar'ı yenerek İsfahan'a sığındı.
- İki kardeş arasındaki son savaş 1103'te oldu ve Berkyaruk yenildi, Tapar Ahlat hükümdarı Sökmene'ye sığındı.
- 1104'te tekrar anlaşma sağlandı ve Selçuklu ülkesi resmen üçe bölündü: Tapar Kafkasya'dan Suriye'ye kadar olan bölgeyi, Berkyaruk Bağdat, Rey, Hamedan ve ülkenin güneyini, Sencer ise Horasan'ı yönetti.
- 15:14Berkyaruk'un Ölümü ve Tapar'ın Rakipsiz Sultanlığı
- Berkyaruk'un rahat yaşamı kısa sürdü, 25 yaşında verem hastalığına yakalandı ve Aralık 1104'te öldü.
- Berkyaruk'un ölüm haberini alan Muhammed Tapar, rakipsiz olarak Bağdat'a hareket etti ve 1105 yılında Selçuklu sultanı oldu.
- Tapar, hanedandan Bor Pars'ın oğlunu Mengü Pars'ı, Porsuk oğullarını ve Tekiş'in oğullarını İsfahan kalesine hapsettirdi ve ülkeye tek başına hakim oldu.
- 17:13Haçlıların İlerlemesi ve Tapar'ın Müdahalesi
- Selçuklu hükümdarları taht kavgaları ve çatışmalarla uğraşırken Haçlıları ihmal ettiler, Haçlılar İznik'i ele geçirdikten sonra Anadolu'yu tahrip ederek ilerlediler.
- Haçlılar Antakya, Urfa, Suriye sahil şeridi, Trablus, Akka ve Kudüs kalelerini ele geçirerek eşi benzeri görülmemiş bir kıyım yaptılar.
- Tapar, Haçlıların ilerlemesine karşı harekete geçerek Musul emiri Çökürmüş'ü Richard idaresindeki Urfa üzerine gönderdi, ancak Çökürmuş kaleyi kuşatma imkanı bulamadı.
- 18:32Muhammed Tapar ve Haçlılarla Mücadele
- Muhammed Tapar, kendisine itaat eden Huzistan emiri Çavlı'ya Musul ve Diyarbakır bölgesini vererek haçlılara karşı cihada görevlendirdi.
- Kılıç Arslan, haçlılarla mücadele ettikten sonra Harran ve Diyarbakır'ı ele geçirdi ve 1107'de Musul'a girdi.
- Emir Çavlı, büyük bir kruvetle Kılıç Arslan'ı mağlup etti ve Habur Nehri kıyılarında Kahramanca vuruşan Kılıç Arslan vefat etti.
- 19:37Emir Mevdud'un Haçlılarla Mücadelesi
- Muhammed Tapar, Musul civarında uygunsuz hareketlerini gördüğü Çavlı'yı görevinden alarak yerine Emir Mevdudu getirdi.
- Emir Mevdud, Ahlat Şahların kurucusu Sökmen el-Kubi ve Artukoğlu Necmettin İlgazi ile birleşerek Urfa kalesini kuşattı.
- Urfa muhasarası iki ay boyunca devam etti, kale düşmeyince Emir Mevdud Harran'a çekildi ve haçlıların bir kısmını Fırat nehrini geçtikten sonra kılıçtan geçirdi.
- 20:39Selçuklu Ordusu ve Haçlılarla Mücadele
- Muhammed Tapar, Mevdud'a Suriye sahillerinin ele geçirilmesi emrini verdi ve Mevdud, Meraga emiri Ahmed'i, Hamedan emiri Porsuk oğlu Porsuk ve Ahlat beyi Sökmen'de katıldı.
- Mevdud emrindeki ordu, haçlılara ait Tel Beşir kalesini ele geçirdikten sonra Halep'e geçti, ancak ordu dağılmaya başladı.
- 1113'te Kudüs'ün haçlı kralı Baldidin Şam Atabeyi Tuğtekin'e karşı harekata geçtiğinde, Mevdud ve Tuğtekin ordusunu yakalayarak imha etti, ancak Mevdud Bey, Cuma günü şehrin ulu camii'nde kıldığı namazdan çıkarken bir Batini tarafından öldürüldü.
- 22:19Selçuklu Devleti ve Haçlılarla Mücadele
- Muhammed Tapar, Musul'un idaresini Porsuk'un beylerinden Aksungur'a verdi ve Aksungur, kuvvetli bir orduyla Urfa'yı kuşattı.
- İki ay boyunca süren kuşatma, yiyecek yetersizliği ve emirler arasında çıkan anlaşmazlıktan dolayı kaldırıldı.
- Batı ve kuzeydeki Selçuklu emirlerinin bağımsız hareket etmeye başlamasıyla Muhammed Tapar'ın ülkenin batısındaki gücü kırılmaya başlamıştı.
- 23:37Gürcülerle Mücadele
- Muhammed Tapar devrinde hem Karahanlılar hemde Gazneliler Selçukluları tanımaya devam ettiler, Gazneli ülkesinde hutbe önce Tapar ardından Sencer adına okunuyordu.
- Gürcü kralı II. David, kendi gücü yetmeyeceğini biliyordu ve Kuzey Kafkasya'da yaşayan, kısmen Hristiyanlaşmış olan Şamani Kıpçaklar ile anlaşıp, kralın kızı ile evlenerek akrabalık bağı kurdu.
- 1110'lu yılların başında bu Kıpçak-Gürcü ordusu Kafkasya içlerinde ilerleyip Selçukluların önemli kenti Gence'yi kuşattılar, ancak Muhammed Tapar'ın gönderdiği büyük orduyla Gürcüler ağır bir yenilgiye uğratıldı.
- 25:01Hille Emiri Sadaka'nın Öldürülmesi
- Hille Emiri Sadaka, Muhammed Tapar ile Berkyaruk'un mücadelesinde Tapar'ın tarafını tutmuş ve Tapar'ın sultan olmasıyla Irak civarında oldukça güçlenmişti.
- Şii olan Sadaka, haçlılarla haberleşen ve Tuğtekin tarafından bölgeden kovulan Filistin emiri Fazıl'ı himayesine almıştı.
- Sultan Tapar ve Sadaka, Hille-Vasıt arasındaki Numaniye denilen bataklık bir yerde karşı karşıya geldiler ve Selçuklu ordusu büyük bir zafer kazandı, kaçmaya çalışan Sadaka öldürüldü.
- 26:11Batırinlerle Mücadele ve Muhammed Tapar'ın Ölümü
- Taht kavgalarında oldukça rahat hareket etme imkanı yakalayan Batırinler, Muhammed Tapar döneminde de oldukça güçlenmişlerdi.
- Muhammed Tapar, Batırinlerin elinde bulunan Şahdiz ve Han Lincan kalelerini ele geçirdi ve esir alınan Batırinler 1107'de kılıçtan geçirildi.
- Muhammed Tapar 1118'de vefat etti ve İspahan'a yaptırdığı medreseye gömüldü, o, dağılmakta olan Selçuklu devletini tekrar birleştirmiş, haçlılar ve Batırinler üzerinde başarılı mücadeleler vermişti.
- 28:28Sultan Ahmet Sencer'in Hayatı
- Sultan Ahmet Sencer, 21 yıl meliklik 39 yılda sultan olarak Selçuklu tarihinin en uzun süre hüküm süren sultanıdır.
- Sencer 1087 yılında amcası Arslan Argun isyanını bastırmak için bölgeye gelmiş ve Berkyaruk tarafından Horasan melikliği'ne görevlendirilmişti.
- Berkyaruk ile Muhammed Tapar'ın taht mücadelesinde başta tarafsız kalsa da bir süre sonra Berkyaruk ile karşı karşıya geldi ve Cürcan'da abisi Tapar ile buluşup onunla beraber Bağdat'a girdi.
- 29:37Sultan Sencer'in Fethi ve İmparatorluğu
- Sultan Sencer, Karahanlı Kadir Han'ı yenerek esir edip öldürdü ve Gazneliler üzerine hareket ederek onların hükümdarını yenerek gözlerine mil çektirdi.
- Sencer, Behram Şah'ı destekleyerek Gazneli ülkesine hareket etti ve Behram Şah'ı Gazneli hükümdarı ilan etti, ancak Behram Şah Sencer'e tabi olacak ve yıllık haraç ödeyecekti.
- Sencer, kardeşi Muhammed Tapar'ın ölümünden sonra yeğeni Mahmud'un ordusunu mağlup ederek tek başına Selçuklu hükümdarı oldu ve Irak Selçukluları kuruldu.
- 32:04Sultan Sencer'in Yönetimi ve İmparatorluğu
- Sultan Sencer, Irak Selçuklularında yaşanan karışıklıklardan dolayı hem halifelik hem de idari yönetime karışmak zorunda kaldı.
- Sencer, Mahmud'un ölümünden sonra devlet erkânının tahta çıkardığı oğlu Davud'a karşı amcası Mesut ve Selçuk Şah'ın isyanını bastırdı.
- Sultan Sencer, İrak tahtına Tuğrul'u geçirdikten sonra Horasan'a döndü ve halifeye gönderdiği mektupta "Türk Cihan" anlayışını ifade etti.
- 44:29Tuğrul Bey'in Ölümü ve Mirasçısı
- Tuğrul Bey, Bağdat'ı Emir Porsuk'a emanet edip Rey'e döndükten sonra hastalandı ve 4 Eylül 1063'te 70 yaşında vefat etti.
- Tuğrul Bey, 25 yıl süren saltanatı boyunca Selçuklu devletini sağlam temeller üzerine oturtmuş ve devletin sınırlarını batıda Anadolu çevresine kadar uzatmıştı.
- Tuğrul Bey'in oğlu olmadığı için, son günlerinde Çağrı Bey'in oğlu Süleyman'ı veliaht ilan etmişti.
- 45:39Alparslan'ın Sultanlığı
- Tuğrul Bey'in ölüm haberini alan Çağrı Bey'in oğulları Süleyman ve Alparslan ile Arslan Yabgu'nun oğulları Kutalmış ve Resul Tegin yeni sultan olabilmek için Rey'e harekete geçti.
- Alparslan, Kutalmış'ı bozguna uğratarak oğlu Resul Tegin'i esir aldı ve Kutalmış 1064'te savaş meydanından çekilirken atından düşerek vefat etti.
- Sultan Alparslan Rey'e girerek sultanlığını ilan etti ve halife hutbeyi onun adına okutarak onun hükümdarlığını tanıdı.
- 46:57Alparslan'ın Anadolu Seferi
- Anadolu yüzyıllardır tahribata uğramış, Doğu Roma hükümdarları Anadolu'yu ihmal etmiş ve nüfus seyrekleşmişti.
- Sultan Alparslan, rakiplerini bertaraf ettikten sonra büyük bir ordu ile Rey'den ayrılarak Azerbaycan'a gitti ve Akıncı Emir Tuğtekin'in Anadolu hakkında verdiği bilgilere dayanarak Anadolu'ya girdi.
- Sultan Alparslan, Ani kalesini ele geçirmek için kuşatma düzenledi ve inşa ettirdiği ahşap kulelere yerleştirdiği mancınıklar ile şehir surlarını yıpratmaya başladı.
- 49:26Selçuklu'nun Doğu Roma Seferleri
- Selçuklu kuvvetleri, surlardaki gediklerden şehre girdi ve 16 Ağustos 1064'te şehri ele geçirdi.
- Alparslan, Kars ve Ani'yi ele geçirmesiyle İslam dünyasında büyük bir sevinçle karşılandı ve Abbasi halifesi ona "Fetihlerin Babası" lakabını verdi.
- Alparslan'ın kardeşi Kavurd'un isyan edeceği bilgisiyle Doğu Roma'ya dönmek zorunda kaldı.
- 50:31Kavurd'un İsyanları
- Melik Kavurd, Alparslan'ın Kafkaslarda iken Kirman ve Şiraz'ı ele geçirdi ve Selçuklu hakimiyetini kabul etti.
- Alparslan, Kavurd'un sürekli genişleme eğiliminden dolayı Şiraz'a girdi ve Kavurd'u affedip Kirman'a gönderdi.
- Alparslan, Merv şehrine geçerek oğullarını büyük bir düğünle evlendirdi.
- 51:25Alparslan'ın Doğu Sınırı Kontrolü
- Alparslan, 1065'te Ceyhun'u takip ederek Kıpçakları ve Hazarları itaat altına aldı ve atası Selçuk'un mezarını ziyaret etti.
- 1066'da Nişabur'a giden Alparslan, oğlu Melikşah'ı veliaht ilan etti ve diğer oğullarını farklı bölgelere melik ilan etti.
- Kirman'daki Kavurd, Melikşah'ın veliahtlığını kabul etmedi ve isyana başladı, ancak 1067'de yenilip affedildi.
- 52:31Selçuklu Beylerinin Anadolu Akınları
- Selçuklu beylerinin Anadolu'ya akınları, iklime elverişli ve bol otlaklarıyla Anadolu'ya sahip olmak istemelerinden kaynaklanıyordu.
- Gümüştegin, Afşin, Ahmed Şah ve Salari gibi beyler, Adıyaman, Nizip, Urfa ve Diyarbakır gibi şehirleri muhasara ettiler.
- Doğu Roma'nın kumandanı Urfa Dukası Armantanos, Hoshin kalesi civarında yapılan muharebeyi kaybetti ve esir düştü.
- 53:18Afşin Bey'in Anadolu Akınları
- Afşin, Gümüştegin'i öldürdükten sonra Alparslan'ın cezalandıracağı korkusuyla Fırat'ı geçerek Antep ve Antakya'yı muhasara etti.
- Antakya'da ele geçirdiği mandaların sayısı 40 bindi ve sonra Malatya'ya geri döndü.
- 1067'de Kızılırmak boyunca ilerleyerek Kayseri'yi fethetti ve 1068'de Antakya'ya akın yaptığı sırada Alparslan'ın mektubunu aldı.
- 54:25Doğu Roma'nın Tepkisi
- Doğu Roma İmparatoru X. Konstantinos Dukas 1067'de vefat etti ve Roma askerleri maaşlarını alamayınca Anadolu'da huzursuzluk çıkarıyordu.
- Romen Diyojen, İstanbul'a çağrılıp imparator ilan edildi ve farklı etnik gruplardan asker toplayarak Suriye'ye harekete geçti.
- Diyojen, Türkmenleri Fırat'ın öbür tarafına çekilmeye zorladı, Münbiç'i kuşattı ve Emirdasi'leri yenerek şehri ele geçirdi.
- 55:32Afşin Bey'in Yeniden Akınları
- Afşin Bey, yanına akıncılarını alarak Orta Anadolu'ya girdi, Niksar ve civarını ele geçirerek Sakarya havzasına kadar ilerledi.
- 1069'da surları olmayan Konya şehrini ele geçirdi.
- Romen Diyojen, bu akıncıların yolunu kesmek için harekete geçti ancak kışın yaklaşmasından dolayı takip etmedi ve İstanbul'a geri döndü.
- 56:20Kavurd'un İkinci İsyanı
- 1068'de Melik Kavurd ikinci kez isyan etti, oğlu Sultan Şah Alparslan'a itaatini bildirdi ancak Kavurd oğlunu mağlup ederek hakimiyetine devam etti.
- Alparslan, Kafkaslardaki gelişmelerden dolayı 1069'da bölgeye geçti ve Emir Savtegin'in Tiflis'e tekrar hakim olmasını sağladı.
- Anadolu'daki Afşin, Sanduk, Ahmed Şah ve Dilmaçoğlu Muhammed gibi Türkmenler akınlarına devam ediyordu.
- 57:29Elbasan'ın Anadolu'ya Girişi
- 1070'da Sultan Alparslan ile arası açılmış olan Elbasan, çok sayıda Türkmen ile Anadolu'ya girdi.
- İmparator tarafından gönderilen Kommenos'un kuvvetleriyle Sivas civarında karşılaştı ve savaşı kazanarak Kommenos'u esir aldı.
- Alparslan, Elbasan'ın yakalanması için Afşin'i gönderdi, Afşin İstanbul Boğazı önlerine kadar geldi ancak geri dönmek istediği sırada Pınarbaşı civarında kara yakalandı.
- 58:31Malazgirt Muharebesi
- Sultan Alparslan 1071 Temmuz'unda Azerbaycan üzerinden Doğu Anadolu'ya girdi ve amcası Tuğrul Bey'in alamadığı Malazgirt kalesini ele geçirdi.
- Diyarbakır'a girerek Roma'ya ait olan Siverek ve Tulhum kalelerini ele geçirdi, Urfa'ya geçti ancak 50 gün süren kuşatmada kalesini düşüremeyince Halep'e indi.
- Halep Emiri Mirdasoğlu Mahmud, hutbeyi Fatimiler adına okuyarak teslim olmadı, ancak daha fazla direnemeyerek teslim oldu.
- 59:43Malazgirt Muharebesi'ne Hazırlık
- Mekke Emiri Alparslan'a gönderdiği mektupta hutbeyi Sunni halifesi ve Sunni sultan adına okuyacağını bildirerek himaye talep ediyordu.
- Romen Diyojen'in tehdit dolu mesajını alan Alparslan, Mısır seferinden vazgeçerek hızla geri döndü.
- Romen Diyojen, Selçuklu başkentini ele geçirmek isteyerek 150 bin kişiyi geçen ordusuyla Doğu Anadolu'ya yöneldi.
- 1:00:15Malazgirt Muharebesi'ne Kapanış
- Sultan Alparslan, yorgun kuvvetlerini dağıttıktan sonra Nizamülmülk'ü Hamedan'a gönderdi ve kendisi 15-20 bin kişilik ordusuyla kuzeye devam etti.
- İmparator Erzurum'dan güneye inerek Malazgirt kalesini ele geçirdi ve Alparslan da Selçuklu Türklerinin elinde olan Ahlat'a geldi.
- İki ordunun 24 Ağustos 1071'de Malazgirt rahava ovasında karşı karşıya geldiği sırada, Doğu Roma ordusu Alparslan'ın ordusundan dört-beş kat daha büyükt
- 1:01:46Manzikert Savaşı
- Selçuklu atlı okçuları Doğu Roma çadırlarını gece boyunca otladılar ve tekbir, davul, boru sesleriyle onlara rahat bir gece yaşatmadılar.
- Selçuklu ordusunda Savtegin, Afşin, Gevher, Ayin, Sanduk, Aytegin ve Ahmet Şah gibi tecrübeli kumandanlar bulunuyordu.
- 26 Ağustos günü iki ordu savaş düzeni aldı; Doğu Roma ordusu 150 binin üzerindeyken, Selçuklu ordusu Türk savaş düzenine göre ikiye ayrılmıştı.
- 1:03:12Savaşın Akışı ve Sonucu
- Selçuklu okçularının atışlarıyla muharebe başladı ve Alparslan'ın uygulayacağı tehlikeli taktikte, Türkler düşmana saldırdıktan sonra imha olmadan savunma yaparak geri çekilmeleri gerekiyordu.
- Doğu Romalılar sahte ricata inanmış ve akşama doğru pusu yerine yaklaşmışlardı; Oğuzların reisi Tammış taraf değiştirerek Alparslan'ın yanına geçti.
- Sultan Alparslan'ın pusudaki birlikleri taarruz edince, Türkler Roma ordusunun etrafını çevirerek çembere aldılar ve Doğu Roma ordusu büyük bir mağlubiyet yaşamış, imha olmuştu.
- 1:04:36Savaş Sonrası ve Anadolu Fethi
- Sultan Alparslan esir düşen Romen Diyojen'e iyi davrandı ve varılan anlaşma sonucunda Diyojen serbest bırakıldı, Doğu Roma Selçuklulara tabi hale geldi.
- Halifeye gönderilen zafer mektubu İslam dünyasında büyük mutluluk ve heyecan yarattı.
- Alparslan, Diyojen'in savaştan sonra başına gelenleri duyunca Kutalmışoğullarına Anadolu'nun kesin surette fethedilmesi emrini verdi.
- 1:05:29Alparslan'ın Türkistan Seferi ve Ölümü
- Karahanlı hükümdarı Ebul Hasan Nasır ile Harezm meliki İlyas ve Toharistan meliki Ayaz arasında mücadeleler başlamıştı.
- Alparslan büyük bir ordu ile Karahanlılar üzerine harekete geçti ve Berzem kalesi sultanın huzuruna geldiğinde çizmesinde sakladığı hançer ile Alparslan'ı yaraladı.
- Alparslan aldığı yaralardan sonra dört gün yaşayabildi ve 24 Kasım'da 40-41 yaşlarındayken vefat etti; fetihlerin babası olarak Merv'deki Turgut Bey'in türbesinin yanına defnedildi.
- 1:06:48Melikşah'ın Tahta Çıkışı
- Alparslan'ın yerine 18 yaşındaki oğlu veliaht ilan edilen Melikşah geçti.
- Çin sınırlarından Akdeniz kıyılarına kadar muazzam bir imparatorluk meydana getiren Melikşah, Mısır'ı, Kuzey Afrika'yı ve Doğu Roma'yı alarak dünyayı fethetmek kararındaydı.
- Sultan Melikşah dönemi 1072-1092'ti; babası Sultan Alparslan'ın yanında birçok sefere katılmış, cesareti ve yeteneği ile veliaht ilan edilmişti.
- 1:08:17Melikşah'ın Amcası Kavus'un İsyanı
- Sultan Alparslan'ın ölümünü fırsat bilen Gazneliler ve Karahanlılar, kaybettikleri toprakları geri almak için ilerliyordu.
- Melik Kavus, Sultan Melikşah'ı tanımadı ve Rey şehrini ele geçirmek için harekete geçti.
- 15 Nisan 1073'te gerçekleşen savaşı Sultan Melikşah kazandı ve Kavus, orduda büyük sempati duyulması üzerine yay kirişi ile boğdurularak öldürüldü.
- 1:09:27Karahanlılar ve Gaznelilerle Mücadele
- Melikşah amcası Kavus ile uğraşırken Karahanlı hükümdarı Bir. Nasır Tirmiz'e girdi ve Belh'i zaptetti.
- Melikşah'ın kardeşi Ayaz verdiği mücadele ile önce Belh ele geçirdi, ardından 10 bin süvari ile Tirmiz üzerine yürüdü.
- Melikşah, amcasının isyanını bastırdıktan sonra Karahanlılar üzerine harekete geçti, Belh'ten hareketle Tirmizi ele geçirdi ve ardından Semerkan'ı kuşattı.
- 1:10:38Melikşah'ın Kafkasya Seferi
- Sultan Melikşah, Kafkasların hareketlenmesinden dolayı 1076 yılında Kafkasya seferine çıktı.
- Buradaki bölgesel Selçuklu hakimiyetlerinin birbirleriyle mücadele içerisine girmiş olması üzerine onların idaresine son vererek tüm Azerbaycan'ı ve Kafkasya'yı Emir Savtegin'e verdi.
- Melikşah'ın geri dönmesiyle Emir Savtegin Gürcülere yenildi ve Doğu Roma, Oltu, Kars ve Erzurum gibi şehirleri tekrar ele geçirdi.
- 1:11:36Suriye'nin Fethi
- Arslan Yabgu'ya bağlı olan Türkmenler, yıllar önce Tuğrul Bey'e itaat etmeyip Suriye ve Anadolu sınırlarından içeri girerek kendilerini yurt arayışına girmişlerdi.
- Yabgu oğlu Türkmenler, Melikşah için büyük bir rakipti ve Melik Kavus'u destekleyen bazı beyler merkezden kaçarak Anadolu'daki soydaşlarının yanına kaçmaya çalışıyordu.
- Alparslan döneminde Anadolu'da görevlendirilen Artuk Bey merkeze çağrılınca Anadolu Türkmenleri Kutalmışoğulları etrafında birleşiyordu.
- 1:12:55Atsız ve Suriye Selçukluları
- 1076'da Şam'a giren Atsız, hutbeyi Abbasi halifesi Muktedi ve Sultan Melikşah adını okuttu.
- Atsız, Kahire'ye ilerledi ancak Fatımiler karşısında bozguna uğrayarak Şam'a döndü.
- Melikşah, kardeşi Tutuş'u Suriye'ye melik tayin ederek bölgeye gönderdi ve Atsız, Tutuş'a itaat etse de Tutuş onu boğdurdu.
- 1:14:18Melikşah Dönemi Anadolu Selçukluları
- Tuğrul Bey döneminde ve Sultan Alparslan'ın emriyle harekete geçen Türkler Anadolu'da akınlarına devam ediyordu.
- Kutalmışoğulları, Mansur Bey, Alp İlik, Dolat, Tutak ve Artuk Bey gibi beyler Anadolu'da oldukça hareketliydi.
- Kutalmışoğlu Süleyman Şah, 1075'te İzniğde'yi ele geçirerek Türkiye Selçuklularının temellerini attı.
- 1:16:17Suriye Gelişmeleri ve Sultan'ın Bağdat'ı Ziyareti
- Sultan Melikşah 1086 yılında ikinci kuzey seferini gerçekleştirdi ve Ani Genceyi ve Şirvan'ı kendisine bağladı.
- Melikşah, Antakya'dan Süveydiye'ye kadar ilerleyerek Akdeniz'in suları ile karşılaştı.
- Melikşah, Mervanilerin son bulmasından sonra Halifenin yanına gitmek için Bağdat'a hareket etti ve halife tarafından büyük bir merasimle karşılandı.
- 1:19:04Melikşah'ın Kardeşi Tekiş ve İsyanları
- Melikşah, ilk Türkistan seferinin sonunda Beh ve Toharistan'ı kardeşi Tekiş'in idaresine bırakmıştı.
- Tekiş, Melikşah'ın ordusundan uzaklaştırdığı yedibin askeri de himayesine alarak isyan etmek için harekete geçti.
- Melikşah, Tekiş'i yakalayıp gözlerine mil çektirerek hapse attı.
- 1:20:41Karahanlılar'ın Selçuklulara Bağlanması
- Sultan Melikşah 1087 Mart'ında Bağdat'a doğru yola çıktı ve hilafet merkezine girerken kalabalık bir halk tarafından karşılandı.
- Melikşah, Seyhun ve Ceyhun havzasına ilerleyerek 1089'da Buhara'yı ele geçirdi ve Semerkant'ı kuşattı.
- Doğu Karahanlılar üzerine yürüyen Melikşah, Özkent'te Buğra Han'ın tabiyetini aldı ve tüm Batı Karahanlılar Selçukluların hakimiyetine geçti.
- 1:22:18Hicaz ve Yemen'in Zaptı
- Sultan Melikşah 1091 yılında Bağdat'ı ziyareti sırasında Tutuş, Aksungur, Bozan ve Çubuk gibi birçok Türk beyini yanında topladı.
- Aksungur ve Bozan'a Mekke ve Medine'nin hakimiyetiyle, Turşek, Çubuk ve Yarım Kuş'a Yemen ve Aden'in fethiyle görev verildi.
- Emir Turşek önce Hicaz'a girdi sonra güneye inerek Yemen'i ele geçirmeye başladı fakat çiçek hastalığından öldü.
- 1:23:35Sultan Melikşah ve Vezir Nizamülmülk Arasındaki Gerginlik
- Melikşah ve Nizamülmülk'ün arası zaman geçtikçe giderek açıldı.
- Sultanın eşi Terken Hatun, dört yaşındaki Mahmud'u veliaht yapmak istiyordu, Nizamülmülk ise veliaht olan Berkyaruk'u destekliyordu.
- Nizamülmülk'ün adamları ve akrabaları devlet kademelerinde oldukça güçlüydü ve Terken Hatun'un veziri Tacülmülk ile araları açıktı.