Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Cumhuriyet Halk Partisi tarafından düzenlenen bir seçim güvenliği eğitimi formatında olup, sunucu Çağlar ile Profesör Doktor Atıcı ve diğer CHP görevlileri arasında geçen röportajları içermektedir.
- Video, seçim sürecinde halkın merak ettiği soruları yanıtlamakta ve seçim güvenliği konusunda önemli bilgiler sunmaktadır. İçerikte pusula üzerindeki baskı hatalarının geçerliliği, kolluk güçlerinin seçim sonuçlarını alması, şikayet hakkının üç aşaması, engelli vatandaşların oy kullanma hakları, ıslak imzalı tutanakların nasıl işleneceği ve geçerli-geçersiz oyların nasıl ayırt edileceği gibi konular ele alınmaktadır.
- Eğitimde ayrıca sandık görevlilerinin görev süresi, kimlik belgeleri, zarfın üzerine işaret koymanın geçersiz oy oluşturması, pusulaların nasıl mühürlenmesi gerektiği ve gelecekte mektupla oy kullanma sisteminin kurulması gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır. Seçim günü saat 8'den 17'ye kadar oy verme işleminin yapılacağı ve saat 5'ten önce sandıkların bulunduğu sınıfa girilmemesi gerektiği gibi önemli zamanlamalar da vurgulanmaktadır.
- 00:56Seçim Pusulası Hakkında Bilgiler
- Pusula üzerinde baskı hatası, nokta veya leke varsa pusula geçerlidir, Yüksek Seçim Kurulu'nun 135 sayılı genelgesinde bu konuda net bir karar vardır.
- Oy verme işlemi başladıktan sonra sandık kurulu içerisinde herhangi birisi pusulaya nokta koyar ise bu suçtur ve hapis cezası gerektirir.
- Vatandaşlar oy pusulasını alırken ön yüzünde leke veya işaret olup olmadığını, arka yüzünde sandık kurulu mührünün var olup olmadığını ve zarfın üzerinde sadece Yüksek Seçim Kurulu amblemi, ilçe seçim kurulunun mührü ve sandık kurulu mührünün bulunup bulunmadığını kontrol etmelidir.
- 03:30Kolluk Güçleri ve Seçim Sonuçları
- İçişleri Bakanlığı, sandıktaki seçim sonuçlarını kendi sistemine yüklemek için Yüksek Seçim Kurulu'na yazı yazmış, ancak Yüksek Seçim Kurulu bu talebi reddetmiştir.
- Yüksek Seçim Kurulu, güvenlik güçlerinin (polisler ve jandarmalar) seçim sonuçlarını alıp gönderemeyeceğini, sadece kurul çağırırsa veya vatandaş ihbarı olursa sınıfa girebileceklerini belirtmiştir.
- Cumhuriyet Halk Partisi'nin sandık kurulu üyeleri ve müşahitleri, güvenlik görevlilerinin seçim odasına girmesini engelleyenler hakkında şikayet hakkını kullanacaklarını ve tutanak tutacaklarını belirtmiştir.
- 06:45Seçimlerin Gerçekleştirilmesi
- Seçimleri halk ve siyasi partiler yapar, devlet görevlileri ise bu işi kolaylaştırır.
- Sandık kurulu yedi kişiden oluşur: beş siyasi partiler tarafından görevlendirilen vatandaş ve iki devlet görevlisi.
- Sayım döküm sırasında yedi görevliye beş müşahit (gözlemci) oturur, bu gözlemcilerin tamamı siyasi partilerin veya cumhurbaşkanı adaylarının yetkilendirdiği kişilerdir.
- 08:50Pusula Kullanımı ve Engelli Vatandaşlar
- Pusulayı istediğiniz şekilde katlayabilirsiniz, mührün başka bir yere bulaşması pusulayı geçersiz saymaz.
- Evet mührü bir başka adaya bulaştığında tersten okunacaktır, tercih mührü bulaştığında ise hicret olarak okunacaktır.
- Engelli vatandaşlar artık seyyar sandık veya zemin katta oy kullanma haklarını kullanamazlar, sadece kendi sandıklarında oy kullanabilirler ve sandık asla aşağı inmez.
- 11:23Seçim Sürecinde Şikayet Hakkı
- Seçmenler seçim sırasında yaşanan usulsüzlükleri fark edebilir ve şikayet hakkına sahiptir.
- Oy pusulasının dışarıya çıkarılması, sandığın indirilmesi, engelli veya yaşlı seçmenlerin yakını ile oy kabinine girmesi gibi usulsüzlükler şikayet edilebilir.
- Sandıkta görevli gözlemci, okul sorunları ve itirazı yetkili kişiler, kurul üyeleri de şikayet hakkına sahiptir.
- 12:36Şikayet Süreci
- Şikayetler yazılı veya sözlü olarak yapılabilir ve sandık kurulu başkanı şikayetinizi dikkate almak zorundadır.
- Şikayet reddedilirse, şikayetinizi tutanak defterine geçirilmesini sağlamak için ikinci hakkınızı kullanabilirsiniz.
- Üçüncü hakkınız itiraz hakkıdır ve sandık kurulu yanlış karar vermişse ilçe seçim kuruluna itiraz edebilirsiniz.
- 14:39Oy Verme Kabininde Beraber Girilebilecek Kişiler
- Her iki gözü görmeyen, her iki eli olmayan veya her iki eli felçli olan bir seçmenle ancak birisi oy verme kabinine girebilir.
- Sandık kurulu başkanı ve üyeleri oy verme kabinine giremez.
- Zihinsel engelli olan bir seçmen normalde oy kullanmaması gerekir, ancak seçmen listesinde adı varsa engelleyemezsiniz.
- 16:36Zihinsel Engelli Seçmenlerin Oy Kullanma Hakkı
- Zihinsel engelli bireyler listede oy kullanabilir ancak yanında birisi giremez, vesayet belgesi varsa hiç giremez.
- Vesayet belgesi varsa zihinsel engelli bir seçmenin oy kullanması mümkün değildir çünkü zihinsel engelli olduğu net bir şekilde ispat edilmiş olur.
- Zihinsel engelli bir seçmen oy kullanırken yanlış veya geçersiz oy kullanabilir, verilen pusula sandığın içine atılır.
- 18:51Müşahit Kartı ve Seçim Gözlemciliği
- Seçim günü gelmeden müşahit kartı alınmalıdır, bu kartla herhangi bir sandıkta seçimi gözleyebilirsiniz.
- Müşahit, gözlemci demektir ve herhangi bir tek sandıkta seçimi gözleyen kişidir.
- Müşahit kartı seçim günü sabah almak mümkün değildir, mutlaka önceden talep edilmelidir.
- 20:34Sandık Kurulu Başkanı ve Üyelerinin Görevi
- Sandık kurulu başkanı veya üyeleri sandıklarını terk edemezler, ancak insani ihtiyaçlar için kısa süreli ayrılabilirler.
- Sandık kurulu başkanı habersiz bir şekilde gider ve uzun süre gelmezse, yerine derhal oradaki memur üye vekalet eder.
- Memur üye de yoksa, kurulda bulunan en yaşlı kişi sandık kurulu başkanlığı görevini üstlenir.
- 21:47Kimlik Belgeleri ve Oy Kullanma
- Türkiye Cumhuriyeti kimliği ile oy kullanılır, üzerinde fotoğraf, soğuk damga ve TC kimlik numarası yazılı olmalıdır.
- TC kimlik numarası olmayan kimlikle oy kullanmak mümkün değildir, ancak muhtarlıklardan alınan seçmen bilgisi kağıdı veya nüfus kayıt örneği ile oy kullanılabilir.
- Nüfus kağıdı bulunamayan vatandaşlar pasaport, ehliyet veya evlilik cüzdanı ile oy kullanabilir, ancak geçici kimliklerle oy kullanmak mümkün değildir.
- 24:27Seçim Süreci ve Sandık Sonuç Tutanağı
- Oy verme işlemi saat 8'de başlar ve saat 17'de biter, vatandaşlar saat 5'ten önce kendi sandıklarının bulunduğu sınıfa girmemelidir.
- Sandık sonuç tutanağında oy kullanan kişi sayısı, geçerli ve geçersiz oy sayısı, geçersiz sayılanların nedenleri ve hesaba katılmayanların nedenleri yazılır.
- Sandık sonuç tutanağı eksiksiz ve doğru yazıldıktan sonra ıslak imzalı tutanak Cumhuriyet Halk Partisi görevlisi tarafından okul sorumlusu veya bilişim sorumlusuna verilir.
- 26:37Seçim Sonuçlarının Takibi
- Bilişim sorunları ve okul sorunları cep telefonu uygulamasıyla Cumhuriyet Halk Partisi portalına (veritabanına) yüklenecek.
- Islak imzalı tutanaklar vakit geçirilmeden ilçe başkanlığına getirilecek ve normal bilgisayardan da veri girilecek.
- Cumhuriyet Halk Partisi'nin girdiği veriler, Yüksek Seçim Kurulu'nun görevlendirdiği ilçe seçim kurulu üyeleri tarafından girilen sayılarla mukayese edilecek.
- 27:51Veri Kontrolü ve İtiraz Süresi
- Herhangi bir yanlış veri girilmesi durumunda o sandığın rengi kırmızıya boyanacak ve rakamlar kontrol edilecek.
- Cumhurbaşkanlığı için itiraz süresi bir gün ya da bir günden bile az, milletvekili için ise saat 16:15'te bitiyor.
- Islak imzalı tutanakları derhal okul sorumlusu, bilişim sorumlusu veya ilçe başkanlığımıza getirmek gerekiyor.
- 29:27Geçersiz ve Hesaba Katılmayan Oylar
- Zarfın üzerine imza, kalp işareti veya herhangi bir işaret koyduğunuzda zarf geçersizdir.
- Zarfın içerisine normalde bir cumhurbaşkanlığı pusulası ve bir milletvekili pusulası çıkması gerekirken bunlar çıkmış ve içine not yazmışsanız bu pusulalar hesaba katılmaz.
- Hesaba katılmayan ve geçersiz pusulalar ayrı paketleniyor.
- 30:59Geçerli Oy Verme Kuralları
- Bir tek adaya oy verin, cumhurbaşkanlığı adayı olarak kimi istiyorsanız ona oy verin.
- Bir siyasi partiye oy veriyorsanız sadece o adaya oy verin, ittifak içerisindeki birden fazla partiye oy verirseniz bu pusula geçerlidir.
- Mührü basarken aynı adaya birkaç kere vurduğunuzda o pusula geçerli olur, ancak bir kere vurmanız yeterlidir.
- 33:04Seçim Güvenliği ve Gelecek Vizyonu
- Cumhuriyet Halk Partisi her sandığa bir gözlemci koyarak yaklaşık 500 bin kişi görevlendirdi.
- İleride Türkiye'de insanların mektupla oy kullanacağı, kimsenin kimsenin oyunu çalmayacağı bir düzen kurmak hedefleniyor.
- Seçim güvenliği için yapılan çabaların sonucunda Türkiye'de daha demokratik bir ülke olacak.