• Buradasın

    Sayısal Elektronik Devreleri Dersi: Kapı Dizileri ve Bellekler

    youtube.com/watch?v=6Zk3cKyPg5g

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan sayısal elektronik devreleri dersinin yedinci bölümüdür. Eğitmen, öğrencilere sayısal elektronik devreleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
    • Video, kapı dizileri (gate array) ve bellekler konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak kapı dizilerinin tanımı ve özellikleri, V (Veya) ve N (Ve) düzlemlerinin yapısı anlatılmakta, ardından statik bellekler (ROM) ve programlanabilen bellekler (EPROM, EPROM, EEPROM) arasındaki farklar açıklanmaktadır. Son bölümde ise 250 adresli bir elektronik sistemin çalışma prensibi, adresleme sistemi ve lojik işlemler detaylı olarak incelenmektedir.
    • Videoda ayrıca belleklerin adresleme sistemi, bit ve kelime kavramları, transistörlerin bellekteki rolü, LED tabanlı RT çekirdeklerinin çalışma prensibi ve satır-sütun bağlantıları gibi teknik konular örneklerle açıklanmaktadır.
    00:13Kapı Dizileri ve Bellekler
    • Kapı dizileri (gate array, array lojik) maske aşamasında programlanabilen M-FPGA ve kullanıcı alanında programlanabilen FPGA'lar olarak isimlendirilir.
    • Komünizasyonsal devreler çok çıkışlı olmaları nedeniyle çıkışlar sadece o andaki girişleri bir fonksiyonu olarak ifade eder ve maddesel formda düzenlendiğinde daha az yer işgal eder.
    • Kapı dizileri her gelişim evrede kullanılabilecek, kullanması gerekebilen devrelerdir.
    02:00Kapı Dizilerinin Yapısı
    • Kapı dizileri iki tane girişe sahip matris yapısı içerir; ilkine V düzlemi, ikincisine V düzlemi adı verilir.
    • V düzlemi B tabanında, V düzlemi ise NO tabanında gerçekleştirilebilir.
    • Kapı dizileri çeşitli büyüklüklerde olabilir ve her gerektiği zaman fonksiyonların evre biçiminde terimler haline getirilebilir.
    06:30Kapı Dizilerinin Programlama Yöntemi
    • Kapı dizileri için her ZL fonksiyonu giriş ve girişlerinin toplamlarının içinde ifade edilebilir.
    • Fonksiyonlar uygun formda toplama özelliğine sahip Y üssü biçiminde ortaya çıkar ve çıkışlarda evirici kullanmak gerekiyor.
    • Kapı dizileri programlanırken, ortak terimler atılarak kalan terimlerin sayısı fonksiyonun boyutunu belirler.
    10:00Kapı Dizilerinin Fiziksel Gerçekleştirmesi
    • Kapı dizileri, kapılarda olduğu gibi yukarıda tek bir NAND transistör sürücüsü olarak yollanan ifadelerle gerçekleştirilebilir.
    • NAND kapısı girişte evreni alır ve çıkışta evreni verir.
    • Kapı dizilerinde transistörlerin bağlantıları programlanırken yapılır; fonksiyona girmiyorsa transistörlerin bağlantıları yapılmaz veya yakılır.
    17:04Kapı Dizilerinin Türleri
    • Kapı dizileri iki tane yapısı vardır: V düzlemi ve V düzlemi.
    • Sadece V düzlemi programlanıyorsa bunlara PAL (Programmable Array Logic) denir.
    • Her iki maddesi programlanması gerektiği için bunlara PAL adı verilir.
    19:16Bellekler
    • Çok fonksiyonlu işlemlerde programlama yapmak için bellekler gerekli olur.
    • Kapı dizilerinde kullanılan bellekler sadece bir kere programlanabilir statik belleklerdir.
    • Bellekler matris düzeyinde yapıları vardır ve bu boyutlarını azaltır, çok geniş ve çok çıkışlı olmalarını sağlar.
    20:53Belleklerin Yapısı
    • Belleklerde satır ve sütunlar vardır; satırlar satır adreslerinden, sütunlar ise çekirdek çıkışında oluşturulur.
    • Satırlar için satır kod çözücü ve çözücülere gerek vardır.
    • Kod çözücüler, iki n ve iki m sayılarını n ve m'ye indirerek sütun adreslerini oluşturur.
    23:31Statik Bellekler
    • Statik bellekler (ribon memor) bilgiyi bir ve sıfırlar olarak transistörleri yakarak veya bağlayarak saklar.
    • Bir kere yazılan bilgi değiştirilemez, sadece okunabilir; fabrika tarafından yazılanlar bu tür belleklerdir.
    • Fabrika tarafından yazılan bellekler, aletlerin içinde gömülerek çalıştırılır ve program değiştirilemez.
    25:04Programlanabilir Bellekler
    • Programlanabilir bellekler (EPROM, E2PROM) kullanıcı tarafından programlanabilir ve silinebilir.
    • Fabrika tarafından yazılan bellekler ucuza gelirken, programlanabilir bellekler daha pahalı olur ve her seferinde programlanması gerekir.
    • EPROM'lar elektriksel olarak programlanabilir ve silinebilir, E2PROM'lar ise ışıkla silinebilir.
    27:57NOR Bellek Yapısı
    • NOR belleklerinde adres seçimi için R1, R2, R3 gibi girişler kullanılır.
    • NOR ağında NAND kapıları bulunur ve transistörlerin kaynakları toprakta yer alır.
    • NOR belleklerinde transfer bağlantıları varsa çıkışlar 1, yoksa 0 olarak ayarlanır.
    31:10NOR Bellek Çalışma Prensibi
    • NOR belleklerinde R1 girişine lojik 1 verildiğinde, o hatta bağlı tüm NAND kapıları iletimde olur.
    • Transfer bağlantısı varsa, o çıkış sıfıra çekilir; yoksa çıkış 1 olarak kalır.
    • Bir adresdeki bilgiyi görmek için ilgili girişe lojik 1 verilir ve çıkışlar incelenir.
    34:43Fazlı NOR Bellek Yapısı
    • Fazlı NOR belleklerinde transistörler seri bağlanır ve bilgi adları C1, C2, C3, C4, C5 olarak adlandırılır.
    • Fazlı NOR belleklerinde adres seçimi için R1, R2, R3 gibi girişler kullanılır ve lojik 0'la adres seçilir.
    • Fazlı NOR belleklerinde transistörlerin varlığı veya yokluğu bağlantıları belirler; transistör varsa bağlantı yoktur, yoksa bağlantı vardır.
    38:31LED Tabanlı NOR Bellek Sınırlamaları
    • LED tabanlı NOR çekirdeğinde transistörler seri bağlandığı için sütun seviyeleri alçak seviye değerlerini istenilen birin altında tutabilmek için satır sayısı çok fazla artırılamaz.
    • Kısa devrede olan transistörlerin voltajları toplandığında, voltajın değerini aşabilir ve bu nedenle satır sayısı sınırlıdır.
    • Büyük ölçekli gerektiren durumlarda LED tabanlı değil, diğer bellek türleri kullanılır.
    39:58Adres Sistemi ve Transistör Bağlantıları
    • 250 adresli bir sistemde, adresler R1, R2, R3 ve R4 olarak adlandırılmış ve ROM devrelerinin satır kelime hatlarını oluşturuyor.
    • A1, A2 ve A3 girişleri ikili koddaki sayılarla karşılaşıyor ve üç bit ile sekiz farklı adres seçilebiliyor.
    • Transistörlerin iletim durumu, girişlerin değerlerine göre belirleniyor; A1 ve A2 girişleri sıfır olduğunda R1 ve R2 transistörleri toprağa bağlanıyor.
    42:48Transistör Bağlantılarının Analizi
    • Transistörlerin iletim durumu, nor tabanlı yalı oluşuna göre değişiyor; renklerden biri bir, diğerleri sıfır oluyor.
    • Üç girişin hepsinin sıfır olması durumunda, diğer çıkışların sıfır olması gerekiyor çünkü hiçbir bağlantı olmadığı için.
    • Diğer satırlar hiçbir bağlantısı olmadığı için muhakkak düşüyor, sadece bir yapı olduğu için o satır veriliyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor