Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir toksikoloji dersi formatında sunulmuş olup, bir eğitmen tarafından salisilat zehirlenmeleri hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.
- Video, salisilat zehirlenmelerinin nedenleri, patofizyolojisi ve klinik bulguları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Eğitmen önce salisilatların aspirin, mersin yaprağı, söğüt ağacı yaprağı gibi bitkilerden ve topikal salsilatlardan nasıl alınabileceğini anlatmakta, ardından zehirlenme mekanizmalarını, klinik bulgularını (kusma, santral sinir sistemi bozuklukları, metabolik asidoz, ototoksis, hematolojik yan etkiler) ve tedavi yöntemlerini (aktif kömür, sıvı replasmanı, bikarbonat füzyonu, hemodiyaliz) detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Salisilat Zehirlenmelerinin Kaynakları
- Salisilat zehirlenmeleri aspirinle zehirlenmenin yanında mersin yaprağı, söğüt ağacı yaprağı, keklik, üzüm gibi bitkilerin yenmesiyle de gelişebiliyor.
- Topikal salsilatlar çocuklarda zehirlenmelere yol açabiliyor, özellikle yüksek dozlarda salisilat içeren buz losyonları milimetrik bir alım bile ciddi toksisiteye sebep olabiliyor.
- Metaboliz, ateş ve bilinç bulanıklığı ile gelen hastalarda salisilat zehirlenmesi düşünülmeli ve öyküde sorgulamak faydalı.
- 01:21Patofizyoloji ve Klinik Bulgular
- Normal pH'da salisilat iyonize formda bulunurken, pH düştükçe iyonize forma geçerek lipit bariyerleri ve hücre zarlarını aşabiliyor.
- Hastalar en çok kusma şikayeti ile başvuruyor, kusmanın sebebi beyinde keroseptör uyarılması ve midede iritan etkileri.
- Santral sinir sistemi bulguları nöronlar ve gl hücrelerde oksidatif fosforilasyonu ve krebs döngüsünü baskılayarak beyin ödemine yol açıyor.
- 03:18Metabolik Asidoz ve Diğer Yan Etkiler
- Salisilatlar artmış anyon açıklı metabolik asidoza sebep oluyor, bu durum kri döngüsünü ve oksidatif fosforilasyonu baskılayarak pruk asit ve laktik asit oluşmasına, yağ asit metabolizmasını bozarak keton cisimlerin oluşmasına ve real düzeni dengeyi bozarak organik asitlerin inorganik asitlerin ortaya çıkmasına yol açıyor.
- Salisilatlar ARDS'ye sebep olabiliyor, metabolik asidoz olan hastalar, sigara içen hastalar ve santral sinir sistemi bulguları gelişmiş hastalarda ARDS daha çok bekleniyor.
- Ototoksiste hastalar çinleme, kulak çınlaması ve işitme kaybıyla başvurabiliyor, bu bulgular koklear inhibisyonu ve membran geçirgenliğini arttırarak ototoksiteye yol açıyor.
- 04:50Hematolojik Yan Etkiler ve Zehirlenme Türleri
- Salisilatlar antilatile ilaçlar olduğu için hastaları kanamaya meyilli hale getiriyor.
- Yüksek dozlarda K vitamini metabolizmasını bozarak valfin benzeri etkilere yol açabiliyorlar.
- Zehirlenmeler akut ve kronik olarak gelebiliyor, akut zehirlenmelerde yaşlı hastalar deliryum, kusma, metabolik yüksek lattat ve ateş şikayetleri ile acil servislere başvurabiliyorlar.
- 05:51Tedavi Yöntemleri
- Akut zehirlenmelerde tek doz aktif kömür kullanılıyor, tekrarlayan aktif kömür kullanımı tartışmalı.
- Sıvı replasmanı tedavi basamaklarından biri olup, şiddetli zehirlenmelerde 4-6 litre kadar sıvı açıkları oluşuyor.
- pH'ı normale getirmek için şiddetli, orta ve şiddetli zehirlenmelerde 1-2 kilogram bos bikarbonat veriliyor, idrar pH'sı 7,5-8, serum pH'sı 7,5 civarında olacak şekilde karbonat füzyonu yapılıyor.
- 07:14Elektrolit Takibi ve Hemodiyaliz
- Bikarbonat füzyonu yaparken en sık gelişen yan etki hipopotasemmi olduğu için potasyum 4-4,5 civarında tutulmalı.
- Hipokasemi de gelişebiliyor, bu nedenle elektrolit düzeyleri 3-4 saatte bir değerlendirilmeli.
- Hemodiyaliz organ tutulumu olan hastalara, dirençli santral sinir sistemi bulguları olan hastalara ve dirençli vital anomalileri olan hastalara uygulanıyor, hipotansif hastalarda hemofilitasyondan da fayda görülebiliyor.