Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Sadabat Sarayı'nın tarihini ve mimari özelliklerini anlatan bir belgesel formatındadır. Sultan III. Ahmet döneminde inşa edilen saray, Damat İbrahim Paşa önderliğinde Kayserili Mehmet Ağa'nın baş mimarlığıyla 64 gün içinde tamamlanmıştır.
- Video, sarayın yapım sürecinden başlayarak, açılış törenini, Kağıthane'nin popülerliğini ve Lale Devri'ndeki değişimlerini anlatmaktadır. Ardından sarayın çeşitli dönemlerde tamir ve yeniden inşa edilme süreçleri, mimari özellikleri (Çadır Köşkü, Çeşme-i Nur, cami) ve günümüze kadar ulaşan kalıntıları hakkında bilgiler verilmektedir. Son olarak, sarayın 20. yüzyılda çeşitli kurumlar tarafından kullanıldığı ve sonunda Kağıthane Belediyesi Hizmet Binası olarak hizmet verdiği anlatılmaktadır.
- 00:45Sadabat Sarayı'nın İnşaatı
- Sadabat, mutluluk veren mamur yer anlamında adlandırılan yapılar topluluğudur.
- Sultan III. Ahmet zamanında, Sadrazam Damat İbrahim Paşa önderliğinde inşa edilmiştir.
- Baş mimarı Kayserili Mehmet Ağa, 7 Haziran 1722'de inşaata başlamış ve 64 gün gibi kısa sürede tamamlamıştır.
- 01:50Sadabat Sarayı'nın Açılışı
- Açılış töreninde sarayın iki tarafından süslü muhteşem otağlar kurulmuş ve III. Ahmet büyük bir alayla yeni yapıyı şereflendirmiştir.
- Devlet erkanına göz kamaştırıcı ziyafetler verilmiş, at koşulları, cirit oyunları, ayı ve samsun güreşleri seyredilmiştir.
- Sarayın ismi tören sırasında Sadrazam tarafından okunan beyit ile "Mübarek ola Sultan Ahmet'e devletle Sadabat" denilerek konulmuştur.
- 02:27Sadabat Sarayı'nın Popülerliği
- Sadabatın etrafı, derenin iki sahili kısa zamanda zarif beyaz köşklerle doldu ve Kağıthane'nin popülerliği arttı.
- Zengin-fakir, genç-yaşlı, kadın-erkek, Rum, Ermeni, Yahudi, Frank her sınıftan insanın yanı sıra saray ve çevresi de Kağıthane çayırında eğlenip vakit geçirmeye başladı.
- Baharda burası İstanbul'un en neşeli eğlence yeri haline geldi.
- 03:13Sadabat Sarayı'nın Tarihi
- Lale Devri olarak adlandırılan zevk ve safahat dönemi Patrona İsyanı ile son buldu.
- Kağıthane'deki bütün köşkler yakıldı ve Sadabat Sarayı da tüm unsurlarıyla birlikte tahrip edildi.
- 1740'da I. Mahmut Sadabatı tamir ve kısmen yeniden inşa ettirdi fakat hiç kullanmadı.
- 03:42Sadabat Sarayı'nın Yeniden İnşası
- III. Selim 1791-1792'de sarayı tamir ettirip yeniledi ve binaları kullanmaya başladı.
- II. Mahmut 1809 yılında harap durumdaki binaları yıktırıp sarayı baş mimar Kirkor Balyan'ın çizdiği yeni planlara göre tekrar yaptırırken, cami de tamir ettirdi.
- Çalışma tam anlamıyla 1816'da tamamlandı ve bu binalarda 50 yıl kadar kullanıldıktan sonra eskiyince Sultan Abdülaziz tarafından yıktırıldı.
- 04:24Sadabat Sarayı'nın Yeni İnşaatı
- Sultan Abdülaziz zamanında inşa edilen yeni saray, eskisine plan olarak benzemekle beraber ölçüleri daha büyüktü.
- Çadır Köşkü, mermer bir sofaya kurulmuş bir seyir köşkü olup, sütunlar arası istenildiği kadar örtülebilen perdelerle kaplı olduğundan perdeli köşk olarak da anılmaktaydı.
- 200 yıldan fazla süre göz dolduran kaskatlar 1950'lerin başında büyük oranda ortadan kaldırılır, günümüze kalan bir iki parçası hala yerinde durmaktadır.
- 06:18Sadabat Sarayı'nın Kalan Yapıları
- Çeşme-i Nur çatılı ve çift taraflı olarak kurulmuş, ön tarafı yarı renkli motiflerle işlenmiş, arka tarafı sade işlemesizdir.
- Saray duvarlarının ve kapılarının bir kısmı günümüze gelebilmiştir; padişahın saraya giriş için kullandığı selamlık (hünkar kapısı) ve kadınların kullandığı harem (valide sultan kapısı) hala yerindedir.
- 1722'de yapılan ilk cami çeşitli dönemlerde tamir geçerek 1862'ye kadar kullanılır, 1862'de Sadabat Sarayı ile birlikte yeniden inşa edilir.
- 07:47Sadabat Sarayı'nın Son Dönemleri
- Son saray 20. yüzyılın başlarında kızlar yetimhanesi (darül eytam) olarak kullanılır, 1930'un arefesinde boşaltılır ve restorasyonu için belediyeye devredilir.
- 1943'te birkaç gün içinde tamamen yıktırılır, gerekçesi tamir ve bakımının çok pahalı olacağı şeklinde açıklanır.
- Yerine 1951'de istihkam okulu yapımına başlanır, 1953'te faaliyete geçen okul 1972'de İzmir Narlıdere'ye taşınır, 8 yıl boş kalan binaya Levazım ve Maliye Okulu gelir.
- 08:48Sadabat Sarayı'nın Günümüzdeki Durumu
- 1988'e kadar süren bu kullanımda bittikten sonra bir süre sahipsiz kalır.
- Çeşitli kurumlar tarafından talep edilmesine rağmen 1997 yılında Kağıthane Belediyesi'ne devredilir.
- Halen Kağıthane Belediyesi hizmet binası olarak kullanılmaktadır.