Buradasın
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi ve Bolşevik-Menşevik Bölünmesi
youtube.com/watch?v=iimZj_r1l5oYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin 1903'te Brüksel ve Londra'da düzenlenen ikinci kongresini anlatan tarihsel bir anlatımdır. Kongrede Lenin, Phanov, Martov, Troçki, Zazulich ve diğer önemli sosyalist figürler yer almaktadır.
- Video, kongrede yaşanan Bolşevik-Menşevik bölünmesinin kökenlerini ve gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır. Parti programı ve tüzük tartışmaları, parti üyeliği kavramı ve merkeziyetçilik-partizm tartışmaları detaylı şekilde ele alınmaktadır. Ayrıca Troçki'nin kongrede kararsız tutumu, Lenin ile olan ilişkisi ve bölünmenin Alman Sosyal Demokrat Partisi'ne kadar uzanan etkileri de anlatılmaktadır.
- 00:05Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi
- Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin ikinci kongresi 1903'ün Temmuz ve Ağustos aylarında Phanov'un başkanlığında önce Brüksel'de sonra Londra'da toplanır.
- Bolşevikler ile Menşevikler arasında gittikçe genişleyip derinleşen, 1912'den sonra da tam ve resmi bir ayrılmaya dönüşen ünlü bölünme bu kongrede patlak verir.
- Kongreye tamamen İstikrar grubu hakimdir ve kararlı tek muhalefet, milli azınlıkların haklarını ve parti içindeki özerk durumlarını korumakla ilgilenen delegelerden ve yurt dışındaki Rus Sosyal Demokratlar Birliği'nin temsilcisi ekonomist eğilimli iki delegeden Akimov ile Martov'dan gelir.
- 00:49Parti Programı ve Tüzük Tartışmaları
- Kongreyi bekleyen en önemli görevler arasında bir parti programının ve bir tüzüğün kabul edilmesi vardır.
- Lenin, Phanov tarafından yazılan ilk program taslağını "pratik mücadeleye atılmış bir partinin programı değil de, sanki öğrenciler için kaleme alınmış bir ilkeler bildirisi" diyerek eleştirir ve kendisinin yazdığı taslağı sunar.
- Program ve tüzük üzerinden başlayan tartışma, partiye üye olma üzerinden devam eder; Lenin "parti programını kabul etmiş olan parti örgütlerinden birine şahsen katılan ve para vererek destekleyen kimse parti üyesidir" derken, Martov "parti programını kabul etmiş olan parti örgütlerinden birinin önderliği altında düzenli işbirliği içine giren ve para vererek destekleyen kimse, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi üyesidir" der.
- 02:55Troçki'nin Konumu
- Troçki beklenenin aksine Martov'dan yana çıkar.
- Troçki'nin bu tercihi, 1900'lerin başı Rusya'dan kalkıp Londra'ya giderken, önce Viyana'da Alleri'den sonra Zürih'te Akselrod'un yardımıyla yolculuğunu tamamlaması ve Londra'ya varınca Lenin ile Krskaya'nın evinin kapısını sabahın köründe çalmasıyla açıklanır.
- Lenin, Troçki'yi alıp Rus Marksizminin önde gelenleriyle bir araya getirir ve Phanov'un ciddi muhalefetine rağmen Troçki'yi savunarak istikraya sokmaya çalışır.
- 04:24Troçki'nin Lenin'e Yaklaşımı
- Troçki'nin Lenin'e yaklaşmasının temelini, Lenin'den çok aynı evde oturduğu Zazuliç ile Martov'un etkisi oluşturur.
- Troçki o dönem açısından yetişme çağında olması dolayısıyla kafasını netleştirmek için yakın toplumsal ilişkilere ve tartışmalara ihtiyacı vardır ve bu ihtiyacı çoğunlukla Zazuliç ile Martov karşılar.
- Troçki'nin hayatını inceleyen Isaac Deutscher'a göre, Troçki'ye gençliğinde de Marksizm kuru gelmektedir ve Marksizm'i insanlık haysiyeti ile uyuşmayan bir felsefe olarak görür.
- 05:36Kongrenin Sonuçları ve Sonrası
- Kongreden aslında Bolşevikler Menşeviklere göre üstün çıkar, ancak parti konseyi başkanlığına getirilen Phanov, sonradan kongre kararlarını çiğneyerek İstikrar'ı Lenin'in saf dışı bırakıp üstünlük kurmaya çalıştığı Menşeviklerle doldurur.
- İstikrar Menşevik bir yayın organına döner ve başta Phanov, Troçki olmak üzerelerini ağır bir şekilde eleştiren yazılar yazarlar.
- Bu bölünme Alman Sosyal Demokrat Partisi'ne kadar gider; Koski ve Roza, Lüksemburg Lenin'i eleştirir ve Menşevikleri desteklerler.
- 06:52Bolşevik ve Menşevik Görüşleri
- Menşevikler Lenin'i demokratik ilkeye karşı bürokratik ilkeyi desteklemekle suçlar ve bu görüşlerinin arkasında anarşizmin ilkesi vardır.
- Devrimin aracı olarak merkeziyetçi ve disiplinli bir parti kavramı Lenin'in düşüncesinin temel taşıdır.
- Menşevikler burjuva aydın bireyciliğini, Bolşevikler ise proleter örgütü ve disiplini temsil ederler; Menşevikler Bolşevikleri, Rusya'nın gelişmesinin bu burjuva aşamasında objektif şartları mevcut olmayan bir proleter devrimi gizlilik ve tedhişçi yollardan gerçekleştirmeye kalkışarak Marksist-Evrimci şemayı atlamakla suçlarlar.