Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Prof. Dr. Mehmet Efe Çaman'ın TR724'te yer alan "Rusya'nın Üçüncü Türkiye Stratejisi" başlıklı yazısının sesli okumasını içermektedir.
- Video, Türkiye'nin Rusya yörüngesine girmesi ve S-400 sistemlerinin konuşlandırılmasıyla ABD yaptırımlarına maruz kalması üzerine odaklanmaktadır. Çaman, günümüz küresel ilişkilerini "ikinci soğuk savaş" olarak nitelendirerek, Rusya ve Çin'in Batı ile olan mücadelesini anlatmaktadır. Ayrıca, Türk bağımsız devletlerinin Rusya ile olan tarihsel mücadelesini ve günümüzdeki üçüncü Rusya stratejisinin Türkiye'nin toprak bütünlüğünü tehdit ettiğini vurgulamaktadır.
- 00:05Rusya'nın Üçüncü Türkiye Stratejisi
- Prof. Dr. Mehmet Efe Çaman'ın "Rusya'nın Üçüncü Türkiye Stratejisi" başlıklı yazısı TR724'te yer almaktadır.
- 15 Temmuz kontrollü darbesi sonucu Türkiye, Rusya yörüngesine girme tercihinde bulunmuş ve S-400'lerin konuşlandırılmasının ardından ABD tarafından uygulanacak yaptırımlara odaklanmıştır.
- ABD yaptırımları, rejimin Batı kulübünden çıkışına elverişli bir gerekçe hazırlayacak ve kronik ekonomik sorunlara bir dış sebep üretecektir.
- 01:08Türkiye'deki Koalisyon ve Rusya'nın Hedefi
- Erdoğan ve MHP koalisyonunun görünen kısmı Batı liginden uzaklaşmayı kendi kısa vadeli çıkarları için uygun görüyor, uzun vadede olumsuzluklar konusunda "sabah ola hayrola" mantığıyla hareket ediyorlar.
- Bu durumdan en fazla memnun olan aktör Rusya'dır; Ankara'nın Batı ittifakından koparılması ve Rusya'nın yörüngesinde bir uydu devlete dönüştürülmesi son 200 yıllık en ciddi jeopolitik kazanımdır.
- Ruslar, ABD ve NATO'nun Soğuk Savaş sonrasında tek kutuplu bir dünyada jeopolitik, jeostratejik, askeri, bilimsel ve teknolojik olarak kendilerinden ışık yılı ileride olmasından rahatsızdı.
- 02:14Küresel İlişkiler ve Soğuk Savaş
- 1991 yılına yaklaşırken Francis Fukuyama "Tarihin Sonu" tezini ortaya attı ve demokratik olmayan devletlerin demokratikleşeceğini öngördü.
- Samuel Huntington ise "Uygarlıklar Çatışması" tezi çerçevesinde Batı ve diğerleri yaklaşımını ön plana çıkardı.
- Konuşmacı, günümüzün küresel ilişkilerini "İkinci Soğuk Savaş" olarak görüyor ve iki ana eksen veya devletler topluluğu olduğunu belirtiyor.
- 03:21İki Grup ve Otoriter Rejimler
- Birinci grup, Rus Avrasyacıların "Atlantik Kanadı" dediği ABD ve NATO ile onlarla yakın ittifak ilişkisi içinde olan üçüncü ülkelerden oluşmaktadır.
- İkinci grupta, Samuel Huntington'ın adını doğru koyduğu şekilde "Diğerleri" kulübü, insan haklarını ve demokrasiyi kendi halklarına çok gören otoriter ülkeler bulunmaktadır.
- Rusya ve Çin, geniş yüzölçümleri içinde kalan onlarca etnik grubu ancak otoriter ve baskıcı bir sistem içinde bir arada tutabilmeyi başarıyor.
- 04:34Otoriter Rejimlerin Özellikleri
- Rusya'nın 1991 sonrası görece Batı normlarını benimseme eğilimi Çeçen başkaldırısı ile sonuçlandı.
- Çin'de Tibet ve Uygur etnik grupları halihazırda bile Çin yönetiminin kabusu durumunda ve en ufak bir özgürlük kıvılcımı bu barut fıçılarını patlatabilir.
- Rusya'da tüm Kafkas halkları, Tatarlar, Başkurtlar, Avrasya steplerindeki irili ufaklı onlarca başka etnik grup, liberalleşen ve demokratikleşen bir Rusya boyunduruğu altında yaşamak istemeyeceklerdir.
- 05:20Asimilasyon Politikaları ve Otoriter Rejimlerin Meşruiyeti
- Kırım Tatarları tümüyle yerlerinden yurtlarından koparıldı, Ahıska Türkleri, Dağıstanlılar, Çeçenler, Saha Yakutları, Başkurtlar, Volga Tatarları gibi onlarca etnisite ezici dil politikalarıyla Ruslaştırıldı.
- Çin'de Mao'nun "Kültür Devrimi" adını verdiği katliam politikaları çerçevesinde Han Çinlilerinin kültürünü diğer etnik gruplara endoktrine etti.
- Otoriter rejimler, insan hak ve özgürlüklerini kısıtlayarak küresel piyasalarda oyuncu olmak ve mülkiyet hakkı gibi temel insan haklarını merkezi otoriter rejimlerinin insafına terk etmek suretiyle hem küresel ilişkilerde meşruiyet devşiriyor hem de var olan çürümüş yapıların devamını sağlıyor.
- 06:54Batılı Demokrasiler ve Otoriter Rejimler
- Batılı demokratik ülkeler de hata yapar ve küresel rekabette kendi çıkarları yönünde hareket ederler, ancak bu durum küresel düzenin koşullarından kaynaklanır.
- Batılı ülkeler kendi içlerinde uyguladıkları hukuk devleti ve vatandaşlarına sağladıkları bağımsız yargı mekanizmaları ile insanların devlet karşısında kendilerini en fazla garanti altında hissedebildikleri yönetim biçimleridir.
- Batı kulübünün kurumları, özellikle NATO, uluslararası hukukun en fazla uygulanma alanı bulduğu ve üye devletlerin kendi sınır güvenliklerini en sağlam biçimde sağlayabildikleri platformlardır.
- 08:08Rusya'nın Üçüncü Ülkelere Muamelesi
- Rusya, Gürcistan ve Ukrayna örneklerinde üçüncü ülkelere nasıl muamele yaptığını göstermektedir.
- Rusya bugün Ukrayna'nın ciddi oranda toprağını işgal etmiş durumda ve Gürcistan'da da Gürcü toprağı olan Güney Osetya'nın bağımsızlığı bahanesiyle bölgeyi işgal etmiştir.
- Rusya topraklarında olan Kuzey Osetya için Moskova ne bağımsızlık düşünüyor ne de bu ülkenin Güney Osetya ile birleştirilerek müstakil bir devlet olmasını istiyor.
- 09:14Türkiye'nin Rusya ile İlişkisi
- Türk Bağımsız Devletleri'nin Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti son 300 yıllık tarihi içindeki en tehlikeli ve birincil düşmanı Rusya'dır.
- Karadeniz bir Osmanlı gölüyken, Rus genişlemesinin devamlı olarak Osmanlı sınırları aleyhine gerçekleşmesi bir coğrafi kaderdi.
- Osmanlılar, Rus tehlikesini bertaraf edebilmek amacıyla daima Batılı bir veya birkaç devletin desteğine ihtiyaç duydular ve Rusya ile aralarında artan asimetrik gücü dengelemeye çalıştılar.
- 10:26Rusya'nın Türkiye'ye Yönelik Stratejileri
- İki Dünya Savaşı'nda da benzer bir kader ağlarını örüyordu; Türkiye Büyük Savaşta tarafsız kalmayı seçmiş, Türk-Sovyet dostluk antlaşması'nı uzatmadı ve Türkiye'den Kars ve Ardahan'ı talep etti.
- Türkiye bu talepleri ancak ABD ile yakınlaşarak karşı koyabildi, aksi takdirde ABD tarafından Marshall Yardımı ve Doğu Avrupa'da yaptığı gibi Türkiye'nin bir bölümünü ve boğazlar mıntıkasını işgal edecekti.
- Bugün yaşanan durum Rusya'nın üçüncü stratejisi olup, Türkiye kendi içerisinde yaşadığı bölünme ve parçalanma nedeniyle bir grup ve hile ile ülkeyi darmadağın etmelerinden ötürü Rusya yörüngesine girdi.