• Buradasın

    Radikalleşme Kavramının Tarihsel Dönüşümü ve Günümüzdeki Anlamı

    youtube.com/watch?v=hLl18ZV6uVA

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, İstanbul Bilgi Üniversitesi Avrupa Birliği Enstitüsü ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nün düzenlediği bir webinar formatında sohbeti içermektedir. Konuk, Profesör Dr. Ayhan Kaya olarak tanıtılmakta ve konuşmacılar arasında bir doktora öğrencisi de bulunmaktadır.
    • Söyleşi, "Radikalleşme, Mükemmeliyet Alanı ve Bir" serisinin ikinci bölümü olup, radikalleşme kavramının tarihsel dönüşümünü ve günümüzdeki anlamını ele almaktadır. Konuşmacılar, radikal kavramının etimolojik kökenlerinden başlayarak 18. yüzyıldan günümüze kadar olan tarihsel sürecini, farklı radikalleşme biçimlerini (felsefi, aktivist, modernleşme karşıtı) ve bu kavramın günümüzde nasıl kullanıldığına dair kişisel itirazları tartışılmaktadır.
    • Ayrıca, neoliberalizm, küreselleşme süreci, sağ popülist ve İslamcı radikalleşme biçimleri, kültürel kimlikler ve pandemi sürecinin radikalleşme üzerindeki etkileri de detaylı olarak incelenmektedir. Konuşmacılar, radikalleşmenin temel sorununun kültürel değil, ekonomik ve toplumsal adaletsizliklerde olduğunu vurgulayarak, çözümün bu alanlara odaklanılması gerektiğini belirtmektedirler.
    00:03Radikalleşme Konuşması Tanıtımı
    • İstanbul Bilgi Üniversitesi Avrupa Birliği Enstitüsü ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nün ortaklaşa düzenlediği radikalleşme, mükemmeliyetçilik ve birlik serisinin ikincisi gerçekleştirilecek.
    • Konuşmacı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi ve Avrupa Birliği Enstitüsü Müdürü Profesör Dr. Ayhan Kaya.
    • Konuşma, radikalleşme kavramının tarihsel yüklendiği anlamların izini sürerek yapı bozumu ile kavramın dinamik özünü ortaya koymayı amaçlıyor.
    02:37Radikalleşme Kavramının Günümüzdeki Kullanımı
    • Radikalleşme kavramı günümüzde özellikle İslamcilik, ISIS ve El Kaide ile bağlantılı olarak kullanılıyor.
    • Bu kavram geçmişte negatif bir konnotasyona sahip olmayan, gündelik hayatta sıkça karşılaşılan bir terimdi.
    • Günümüzde sürekli bilgi bombardımanı nedeniyle insanlar pek çok şeyi unutuyor ve radikalleşme kavramının eski anlamları da unutulmuş durumda.
    07:38Radikalleşme Kavramının Tarihsel Dönüşümü
    • Radikalleşme kavramının anlamı 1970'li yıllarda önemli bir dönüşüm geçirmeye başlamıştır.
    • 1970'li yıllarda sağ ve sol arasında, kapitalist ve komünist dünyalar arasında bir yaklaşma yaşanmaya başlandı.
    • 1973'te Arap-İsrail Savaşı ve 1974'te petrol krizi sonrasında, Sovyetler Birliği'nin düşman olarak algılanması yerini Ortadoğu'na bırakmış, komünizmin de İslam'ın yerini almıştır.
    11:01Radikalleşme Kavramının Etimolojisi ve Anlamı
    • Radikal kavramı Latince "radix" kök anlamına gelen bir kelimeden türemiştir.
    • İlk olarak tıpta "radikal ameliyat" anlamında kullanılmış, daha sonra sosyal bilimlerde, siyaset biliminde ve sosyolojide ödünç alınmıştır.
    • Günümüzde radikal kavramı, ekstremizm, fundamentalizm, terörizm ve şiddet kavramlarıyla eş anlamlı kullanılmakta, ancak bu eş anlamlı kullanım ideolojik olarak eleştirilmektedir.
    • Radikal aslında muhalif anlamına gelir ve sosyoekonomik, politik yönetişim biçimlerine tepki olarak ortaya çıkan muhalefet etme biçimlerini ifade eder.
    13:30Radikal Kavramının Sorunsallaştırılması
    • Neoliberal yönetişim biçimi, radikal kavramın negatif konnotasyonlarını ön plana çıkarmaya çalışırken, muhalefet etmeyi ve farklı düşünceyi engelleyen bir yönetim biçimi sergilemektedir.
    • Günümüzde gündelik dilde radikal kavramı aşırılıkla eş anlamlı görülürken, kavramsal ayrımın yapılması ve sistemik eleştiri yapılması gerekmektedir.
    14:51Radikal Kavramının Tarihsel Kökeni
    • Radikal kavramı 18. yüzyılda İngiltere ve Fransa'da, işçi sınıfının çıkarlarını savunmaya çalışan grupları tanımlamak için ilk defa kullanılmıştır.
    • 19. yüzyılda Almanya'da sosyal devletin kurulduğu dönemde sol gruplarla birlikte kullanılmış, baskıcı, emperyal ve sömürgeci yönetişim biçimlerinin egemen olduğu dönemde demokrasiyi savunanlar da radikal olarak tanımlanmıştır.
    • 20. yüzyılda özellikle 1960'lı yıllarda gençlik ve öğrenci hareketleri, 1970'lerde ise İslam'ın ideolojik anlamda öteki olarak tanımlanmasıyla bu kavramın anlamları değişmiştir.
    22:06Radikalleşmenin Farklı Biçimleri
    • Felsefi anlamda radikal, ana akımın ötesine geçen, egemen temsil biçimlerini reddeden ve farklı düşünsel perspektifler sunan kişilerdir (örneğin Marx, Weber, Durkheim).
    • Aktivist radikalizm, düşünsel ögeler içeren ancak şiddeti de içinde barındıran bir radikalleşme biçimidir (Fransız ihtilali örneğindeki san külotlar).
    • Üçüncü radikalleşme biçimi, halkların modernleşme, küreselleşme, sanayisizleşme, yoksullaşma ve dışlanma süreçlerine karşı gelmek için kullandıkları kültürel-politik kodlardır.
    25:52Radikalleşmenin Günümüzdeki Anlamı
    • Avrupa'da Müslüman kökenli insanların İslam'a yönelmesi, yoksullaşma, dışlanma ve ırkçılık gibi memnuniyetsizlikleri ifade etmek için kullanılan bir dil olarak açıklanabilir.
    • Sağ popülist gruplar da küreselleşmenin tehdit eden, yalnızlaştıran etkilerinden korunmak için birtakım diller ve yöntemler geliştirmiştir.
    • Radikalleşme, mevcut sosyoekonomik ve küresel modernleşme süreçlerine karşı çıkma ve muhalefet etme biçimi olarak son yıllarda vücut bulmuştur.
    26:37Neoliberal Yönetişiminin Özellikleri
    • Neoliberal yönetişim biçimi hem liberal hem de muhafazakar ögeler içeriyor.
    • Liberal yönü, bireyin ve öznenin ön plana çıkmasını, insanların kendi sorunlarını çözmeleri gerektiğini vurgulamaktadır.
    • Neoliberal devlet, refah devletinin aksine, sosyo-ekonomik sorunları kalıcı çözümlerle çözmek yerine, insanların kendi başlarına bakmalarını istemektedir.
    28:15Neoliberal Devlet ve Toplumsal Tepkiler
    • Neoliberal devlet, eğitim ve sağlık gibi hizmetlerde kaynak eksikliği nedeniyle insanların kendi sorunlarını çözmelerini beklemektedir.
    • Alt sınıflarda yaşayan insanlar, göçmenler, yoksullar ve mağdurlar kendi başlarına yetemeyebilirler ve antisistemik söylemler geliştirebilirler.
    • Bu antisistemik söylemler Avrupa bağlamında İslamcı, dini, milliyetçi veya popülist olabilir.
    30:32Radikalleşme ve Cemaatler
    • Radikalleşme biçimleri (popülist veya İslamcı) bir tepki ve muhalefet etme biçimi olarak görülmelidir.
    • Özellikle siyasetin merkezi ve içine giremeyen, kendilerine yer bulamayan gruplar arasında daha yaygın görülmektedir.
    • Neoliberalizmin muhafazakar yönü, cemaatleri ön plana çıkaran ve güçlendiren bir yönü vardır.
    31:26Cemaatlerin Önemi ve Küreselleşme
    • Devlet, toplumsal birlikleri yeniden üretemeyen yerine, cemaatleri güçlendirerek ve toplumu cemaatlere bölerek yönetmeye çalışmaktadır.
    • Sadece etnik, kültürel ve dinsel cemaatler değil, sosyal medya (Facebook, Twitter) tarafından da yeni cemaatler oluşturulmaktadır.
    • Küreselleşmenin getirdiği sorunlar karşısında insanlar kendi cemaatlerine dayanarak çözümler aramaktadır.
    34:02Radikalleşme ve Siyasi Yerleşme
    • Avrupa'da yaşayan Müslüman gençler ve sağ popülist gençler arasında farklı yaşam alanları vardır.
    • Her iki durumda da söz konusu olan, siyasetin içine giremeyen ve kendine merkezde yer bulamayan kişilerdir.
    • Sol ideolojilerin hükmünü yitirmesiyle birlikte, insanlar farklı söylemler ve ideolojiler takip ederek adaletsizlik ve eşitsizlik sorunlarına yanıt aramaktadır.
    37:12Küreselleşmenin Etkileri ve Radikalleşme
    • Konuşmacı, kayboluş karşısında bir direniş olduğunu ve bu kaybolmaya küreselleşmenin dayattığı yalnızlaştırıcı süreçlerin neden olduğunu belirtiyor.
    • Farklı kültürel bagajlara sahip insanlar, bazıları milliyetçi, bazıları ise dini söylemlere sarılarak bu sürecin üstesinden gelmeye çalışıyor.
    • Asıl sorun, radikalleşen insanlarda değil, ihtiyaçlarına yanıt vermekten uzaklaşmış merkezdeki siyasal partilerde ve siyasal yapılanmalarda yatıyor.
    38:40Merkez ve Çevre Arasındaki Ayrılık
    • Mevcut siyasal kurumlar çok kent merkezli, kozmopolit ve küresel kapitalizmle iç içe geçmiş, ancak uzaktakini göz ardı eden ve dinlemekten uzaklaşmış durumda.
    • Merkez çevre sistematiği içerisinde bugün merkezin çevreyi tutmaktan çok uzaklaştığı belirtiliyor.
    • Çepere itilen, dahil edilemeyen veya toplumsal sözleşmenin tam parçası olamayan öznelerden de refleksif bir şekilde bahsediliyor.
    39:46Radikalleşme Kavramı ve Islami Azınlık
    • Radikalleşme kavramı, özellikle islami azınlık üzerinden çok olumsuz ve aşırılıkla özdeşleştirildiği belirtiliyor.
    • Çalışılan gruplarda radikal kavramının negatif kontasyonları iyi bildiklerinden, kendilerini ifade etmek için bu kavramın kullanılmasından rahatsızlar.
    • Çalışmada radikal kavramını kullanmamaya özen gösteriliyor çünkü gündelik hayatta karşılaşılan sorunları anlamaya çalışılıyor.
    41:19Sağ Popülist ve Müslüman Gençler Arasındaki Benzerlikler
    • Sağ popülist ve Müslüman gençlerin sosyoekonomik, psikolojik ve politik anlamda birbirlerine çok yakın oldukları gözlemleniyor.
    • Eğer bu durum 1960'lı yıllarda yaşanıyorsa, kalkınmacı paradigmanın egemenliğinde bu gruplar aynı hat üzerinde dayanışma içerisinde hareket edeceklerini öngörülüyor.
    • Bugün ise uygarlıkçı medeniyetçi paradigmanın egemenliği nedeniyle bu gruplar kültürel kimliklere sahiplenerek birbirlerine karşı radikalleşiyor.
    43:36Neoliberal Devlet ve Çözüm Önerileri
    • Neoliberal devlet, sosyo-ekonomik anlamda benzeri sorunları yaşayan, dışlanma süreçlerine maruz kalan insanların kültürel kimliklere sahiplenmesini sağlayarak, bu grupları parçalıyor ve birbirine karşı radikalleştiriyor.
    • Sağ popülist gruplar yerli ve milliyetçi unsurlara, Müslüman gruplar ise dini kimliğe sarılarak birbirlerini ötekileştiriyor.
    • Çözüm, bu grupların bir araya gelebileceği üçüncü alanları, interkültürel alanları yaratıp birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlamaya çalışmaktır.
    45:51Sistemik Sorunların Önemi
    • Sorunun İslam'da veya kültürde değil, kaynakların eşit bölüşülmemesinde ve adaletin olmamasında olduğunu vurguluyor.
    • Sorunun sistemik tarafının arka planda kalmaması gerektiği belirtiliyor.
    • Kent bağlamında, insanların deneyim kürelerinin bir arada yaşamak bakımından soyutlandığı ve büyük kentlerde bu sorunun yapının büyüklüğüyle ilgili olduğu vurgulanıyor.
    47:42Radikalleşmenin Gerçekleri
    • Radikalleşme, mevcut sorunların nedeni değil, daha derin yapısal sorunların sonucudur.
    • Radikalleşme, insanın kendini ifade etme biçimidir; bazıları etnisite, dini veya şiddet gibi araçları kullanır.
    • Radikal kavramının tamamen negatif konnotasyonlar içeren bir şekilde kullanılmaması gerekir, bunun yerine toplumsal hareketleri ve muhalefet etme biçimini ifade etmek için akademik ve bilimsel bir kavram olarak kullanılmalıdır.
    51:17Pandemi ve Radikal Hareketler
    • Pandemi, insanları birbirinden ayırarak neoliberal devletin yapmaya çalıştığı şeyi güçlendiriyor ve kitleleri daha kolay yönetmeye olanak sağlıyor.
    • Bu koşullarda daha fazla iletişim kurmak ve üçüncü alanlarda bir araya gelmek gerekiyor.
    • Küreselleşmenin sunduğu imkanlar ve online yöntemler kullanılmalı, ayrıca karşılaşılabilecek durumlara hazırlıklı olmakta fayda var.
    53:21Son Düşünceler
    • Konuşmacı, yeni yılın sağlık ve mutluluk getirmesini dilemektedir.
    • Pandemi atlatabilir ve konuşulan meselelerin üstesinden gelebileceğimiz düşünülüyor.
    • Hiçbir şeyi verili olarak kabul etmeyip, her şeyin üstesinden gelme gücüne sahip olduğumuz düşünülüyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor