Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan psikoloji dersinin bir bölümüdür. Eğitimci, öğrencilere hitap ederek savunma mekanizmalarını detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Videoda psikolojik savunma mekanizmaları sistematik olarak ele alınmaktadır. İlk bölümde mantık bürüme, çarpıtma ve ödünleme mekanizmaları açıklanırken, ikinci bölümde yansıtma, karşıt tepki geliştirme ve yapma-bozma mekanizmaları anlatılmaktadır. Son bölümde ise yapma-bozma, organizasyon (bedenselleştirme) ve yüceltme mekanizmaları detaylandırılmaktadır.
- Her mekanizma için günlük hayattan somut örnekler verilmekte ve bu mekanizmaların nasıl işlediği, birbirlerinden nasıl ayırt edileceği açıklanmaktadır. Özellikle yüceltme mekanizmasının psikanalitik kuramcılara göre en başarılı savunma mekanizması olduğu vurgulanmaktadır. Video, bir sonraki derste savunma mekanizmalarının devam edeceğini belirterek sona ermektedir.
- 00:07Savunma Mekanizmaları Tanıtımı
- Savunma mekanizmaları, kaygıyla mücadele edebilmek için ego tarafından bilinçdışı düzeyde kullanılır.
- Önceki derste bastırma ve inkar (yadsınma) mekanizmaları anlatılmıştır.
- 00:46Mantığa Bürüme Mekanizması
- Mantığa bürüme (akla uygunlaştırma, bahane bulma, rasyonalizasyon) mekanizması, bireyin olumsuzlukta kendini haklı göstermek için yalana başvurmasıdır.
- Örnekler: Kedi uzanamadığı ciğere pis der, elektrik kesintisi olmadan ödev yapamadığını söyler, sınavda düşük puan alıp gürültü olduğunu iddia eder.
- Bu mekanizmanın amacı bireyin kendini haklı gösterme çabasıdır ve eylem bu uğurda bir yalan söylemektir.
- 04:18Çarpıtma Mekanizması
- Çarpıtma mekanizmasının ana teması, bireyin işine geldiği gibi algılamasıdır.
- Bu kez kişinin söyledikleri yalan değil doğrudur, ancak bu doğru olayın asıl nedeni değildir.
- Örnek: Öğrenci, öğretmenin günaydın dediğini ve ders anlatırken gözünün içine baktığını "bana karşı boş değilim" olarak yorumlamıştır.
- Çarpıtma ile bahane bulma arasındaki fark, bahane bulmada kişinin söyleminin yalan olması iken, çarpıtmada kişinin söyledikleri doğrudur.
- 11:58Ödünleme (Telafi) Mekanizması
- Ödünleme (telafi) mekanizması, bir alanda kendini eksik yetersiz gören kişinin başka bir alanda üstün bir başarıya imza atmasıdır.
- Örnekler: Ev hayatı kötü olan Ali Bey iş hayatında büyük başarı elde eder, dersleri kötü olan Murat spora verir ve büyük bir takıma transfer olur.
- Bu mekanizma bireyin büyük başarıya imza atmasını sağlar ancak eksik olduğu alandaki eksiklik hala devam etmektedir.
- 15:05Yansıtma Mekanizması
- Yansıtma mekanizması, bireyin kendinde var olan ve toplumsal açıdan uygun görülmeyebilecek bir duygu, düşünce ya da davranışı bir başkasına mal etmesidir.
- Bu mekanizma, toplumsal kabulü olmayan bir şeyi kendinizde gösteremeyip, toplumsal dışlanma yaşamamak için kullanılır.
- Örnek olarak, ortaokul yıllarında Hayriye öğretmenine aşık olan bir öğrenci, bu duygularını dışa vuramadığı için arkadaşına "Hayriye öğretmen gözünü önünden alamıyorsun" diyerek yansıtma mekanizmasını kullanır.
- 18:06Yansıtma Mekanizmasının Diğer Örnekleri
- Çok dedikoducu bir kişinin arkadaşına "sen de çok dedikoducusun" demesi veya Ayşe'den hoşlanan Ali'nin Murat'a "sen galiba Ayşe'den hoşlanıyorsun" demesi yansıtma mekanizmasının örnekleridir.
- Bu mekanizma, kişinin kendi iç dünyasındaki duygu, düşünce ve davranış eğilimlerini bir başkasındaymış gibi göstererek dışa vurmasıdır.
- Gündelik hayatta insanları iyi gözlemleyip dinleyerek, kendi iç dünyalarındaki bu eğilimleri rahatlıkla gözlemleyebilirsiniz.
- 21:57Karşıt Tepki Geliştirme Mekanizması
- Karşıt tepki geliştirme (zıt eylemlilik) mekanizmasında birey kendinde var olan düşüncenin tam tersini söyler ve yapar.
- Bu mekanizma, kişinin düşündüğü, söylemek istediği veya yapmak istediği şeyin toplumsal kabulü olmadığı ve toplumdan dışlanma tehdidi olduğu için kullanılır.
- İnsanlar karşıt tepki geliştirirken genellikle bunu abartarak yaparlar, bu nedenle çok abartılı davranışlarda bulunan insanlardan uzak durmak gerekir.
- 24:07Karşıt Tepki Geliştirme Mekanizmasının Örnekleri
- Avrupa Parlamentosunda eşcinsel birlikteliklerle ilgili her oturumda ret oyu veren bir milletvekili, eşcinsel partisinde yakalandığı gibi örnekler vardır.
- Uyuşturucu ile mücadele derneğinin başkanı üç kilo uyuşturucu ile yakalandığı gibi örnekler de vardır.
- Öğrenci fakülte son sınıfta bir dersten seneyi uzatmış olsa da, o dersin devam mecburiyeti varken eğitimciye "bir güneş gibi doğdunuz" diyerek karşıt tepki geliştirebilir.
- 26:47Yapma-Bozma Mekanizması
- Yapma-bozma mekanizması, iki aşamalı bir mekanizmadır.
- Birey önce olumsuz bir şey düşünür ya da yapar.
- Ardından bu olumsuzluğu giderebilmek için büyüsel ya da törensel bir davranışta bulunur.
- 27:49Yapma-Bozma Mekanizması
- Yapma-bozma mekanizması, olumsuz bir düşünce veya davranışa karşı büyüsel veya törensel bir eylemde bulunma sürecidir.
- Tahta vurma, şaman inanışından gelen bir büyüsel davranıştır; eskiden insanlar büyük dertlere karşı çınar ağacına sarılır, sonra tahta vurmaya başlamışlardır.
- Törensel davranışlar da yapma-bozma mekanizmasının bir örneğidir; örneğin bir kişi eşini üzdükten sonra akşam çiçek getirerek suçluluk hissini gidermeye çalışabilir.
- 30:44Organlaştırma Mekanizması
- Organlaştırma (bedenselleştirme) mekanizması, psikolojik kökenli bir sorunun fizyolojik yansımalarla kendini göstermesidir.
- Kaygı gibi psikolojik sorunlar, baş ağrısı, mide sorunları, saç dökülmesi, cilt hastalıkları veya altını ıslatma gibi fizyolojik belirtilerle kendini gösterebilir.
- 32:23Yüceltme Mekanizması
- Yüceltme mekanizması, en başarılı savunma mekanizması olarak kabul edilir ve psikanalitik kuramcılara göre başarılı kabul edilebilecek tek mekanizmadır.
- Bu mekanizmada birey, ilkel kökenli bir arzusunu (it kökenli) toplumun kabul edebileceği davranışlara dönüştürür.
- Örneğin, saldırganlık bir boksör olarak toplumsal kabul görebilir, teşhircilik bir manken olarak alkışlanabilir, sapık arzular bir yazar veya yönetmen olarak takdir toplanabilir.
- Yüceltme mekanizmasının en önemli özelliği, bireyin arzuladığı şeyi istediği gibi yapabilmesi ve toplumdan takdir toplamasıdır.