Buradasın
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Öğretmen Alan Bilgisi Testi: Kişilik Kuramları
youtube.com/watch?v=E5IC0yFzFuoYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğretmen alan bilgisi testi hazırlık dersinin bir bölümüdür. Eğitimci, önceki derslerde psikolojinin temel kavramlarını anlattığını belirtmektedir.
- Video, kişilik konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak kişilik kavramı ve kişiliği oluşturan faktörler (huy/mizaç ve karakter) açıklanmakta, ardından kişiliği etkileyen kalıtsal ve sosyokültürel faktörler incelenmektedir. Daha sonra Sigmund Freud'un psikanalitik ekolü, Alfred Adler'in kurgusal finalizm ve aşağılık kompleksi kavramları, Jung'un kolektif bilinçaltı ve arketipleri, Karen Horney'nin kişilik teorisi gibi psikanalitik kişilik kuramları detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca Adler'in yaşam stili, sosyal ilgi, erkeksi protesto ve doğum sırası kavramları beş farklı tip olarak (en büyük çocuk, ikinci çocuk, ortanca çocuk, en küçük çocuk ve tek çocuk) açıklanmakta, Jung'un kişilik tipolojisi (içe dönük-dışa dönük, sezgisel-duyusal, düşünsel-duygusal) ve Karen Horney'nin üç tip kişilik dinamikleri (insanlardan uzak, insanlara yakın ve insanlara karşı) ele alınmaktadır.
- 00:07Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Öğretmen Alan Bilgisi Testi
- Psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğretmen alan bilgisi testinde psikolojinin amaçları, tarihi, ekoller, araştırma yöntemleri ve alt dalları konuları ele alınmıştır.
- Bugün kişilik konusu ele alınacak olup, kişilik kuramları ve kişiliği oluşturan faktörler hakkında bilgi verilecektir.
- 01:06Kişilik ve Oluşturan Faktörler
- Kişilik, bireyi diğer insanlardan ayıran, doğuştan getirdiği durumların ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan bir olgudur.
- Kişiliği oluşturan iki temel faktör vardır: huy (mizaç, fıtrat) ve karakter.
- Huy, bireyin doğuştan getirdiği, çevresel faktörlerden etkilenmeyen durumdur, karakter ise çevresel faktörlerden etkilenen yapıdır.
- 04:48Kişiliği Etkileyen Faktörler
- Kişiliği etkileyen faktörler iki boyutta düşünülmektedir: kalıtsal faktörler ve sosyokültürel faktörler.
- Kalıtsal faktörler kişinin doğuştan getirdiği olguları, sosyokültürel faktörler ise çevresel etkenlerden etkilenen boyutu ifade eder.
- Örneğin, Afrika'dan göç eden kadınların Fransa gibi ülkelerde kadın sünneti olmayan toplumlarda yaşadıkları psikolojik durumlar kişiliğini etkileyebilir.
- 06:12Kişilik Kuramları
- Sigmund Freud'un psikanalitik ekolüne göre insan doğuştan kötü bir varlıktır ve ilkel benliği ile dünyaya gelir.
- Alfred Adler, Freud'dan farklı olarak kişiliği insancıllaştırma noktasında ele almış, insanın mükemmeli arayan bir varlık olduğunu belirtmiştir.
- Adler'in kişilik kuramında kurgusal finalizm (insanın ulaşmayı istediği en mükemmel durum) ve aşağılık kompleksi (bireyin gelişmesi için gerekli doğuştan gelen bir durum) kavramları yer almaktadır.
- 09:16Aladlerin Üstünlük Çabası Kavramı
- İnsanlarda her zaman bir üstünlüğe ulaşma çabası olgusu ortaya çıkacaktır.
- Yahudi milleti, sürekli sürgün ve soykırıma maruz kalan bir millet olarak 1948 yılına kadar devlet kuramamıştır.
- 1948'den sonra kurulan İsrail, tarım ekonomisine dayalı bir sistem oluşturarak dünyadaki tohum noktasındaki en iyi ürünleri ortaya koymuştur.
- 10:52Aladlerin Kişilik Kuramı
- Aladler, yaşam stili kavramını önemsiyor; kişi 0-6 yaş döneminde geliştirdiği yaşam tarzı, kişinin diğer yıllarında tüm kişiliğini etkileyen bir olgudur.
- Aladlerin kuramı "bireysel psikoloji" veya "sosyal psikoloji" olarak da bilinir ve sosyal ilgi kavramını vurgulamaktadır.
- Aladler, bireyin gelişiminde sadece kendisi yeterli olmayacağını, mutlaka dışarıdan sosyal bir destek alması gerektiğini belirtmiştir.
- 12:10Erkeksi Protesto ve Doğum Sırası
- Erkeksi protesto, aşağılık kompleksinin bir ileri düzeydeki versiyonudur ve kişinin toplumsal olarak eksik gördüğü bir noktayı erkeksi bir şekilde ifade etmesidir.
- Aladler, doğum sırasını ve kardeş ilişkilerini kişilik gelişiminde çok önemsiyor.
- Aladler, cinsiyet, yaş ve aile tutumları arasındaki ilişkileri vurgulayarak, bu faktörlerin kişilik gelişiminde etkili olduğunu belirtmiştir.
- 14:40Doğum Sırası ve Kişilik Özellikleri
- En büyük çocuk liderlik özellikleri taşır ve ailede ikinci ana-baba rolünü üstlenen bireydir.
- İkinci çocuk, tahtını yitirmiş bir kral olarak görülür ve paylaşmayı sevmez.
- Orta çocuk problemli olabilir, orta düzey meslekleri seçer ve rutin, kurallı meslekler tercih eder.
- En küçük çocuk (teknik kazıntısı) şımartılmış bir çocuktur, en başarılı veya en problemli çocuk olabilir.
- Tek çocuklu ailelerde çocuklar paylaşmayı sevmezler ancak tüm aile ilgisi üzerine toplanır, bu nedenle en başarılı çocuk olabilirler.
- 17:26Aladlerin Diğer Kuramları ve Jung
- Aladlerin kişilik kuramında aşağılık kompleksi, üstünlük çabası, erkeksi protesto, yaşam stili, yaşam amacı, sosyal ilgi, kurgusal finalizm ve kardeş ilişkileri gibi kavramlar yer almaktadır.
- Aladler baskın tip, suçlanan tip gibi farklı kişilik türlerinden bahseder.
- Jung, Freud'la Viyana Kongresinden sonra çatışma yaşamış ve kişilikle ilişkili görüşlerini Uzak Doğu seyahatinden etkilenmiştir.
- 18:40Jung'un Psişe Kavramı
- Jung, kişiliği ifade eden psişe kavramını üç aşamadan oluşur: bilinç, kişisel bilinçaltı ve kolektif bilinçaltı.
- Bilinç aşaması, şu anda var olan duygularımız, hislerimiz ve bilincimizdir.
- Kişisel bilinçaltı, kişinin kendisine özgü geçmişte yaşadığı saplantılar, hisler, duygular ve bastırılmış olguları ifade eder.
- 19:31Kolektif Bilinçaltı
- Kolektif bilinçaltı, atalarımızdan gelen ve ırksal olarak kişiliğimizi etkileyen yapıdır.
- Jung'a göre, homo sapienslerin ağaç dallarından yeryüzüne inmesi yükseklik korkusunun kökenidir.
- Homo sapienslerin yılan, fare gibi sürüngenlerle yaşadığı çatışma, bu hayvanlara karşı kalan korkularımızın kökenidir.
- 22:08Kolektif Bilinçaltı ve Arketipler
- Kolektif bilinçaltındaki barla yıkıntıları, yaşantıları ve bilinci çıkaracak olan mekanizmalar arketiplerdir.
- Jung arketipleri dört farklı biçimde ifade eder: persona, anima/animus, gölge ve ben arketipleri.
- Persona arketip, kişinin dışarıdan görünen ve yansıttığı yüzüdür, kişiliğin dışarıya yansıyan maskesi olarak tanımlanır.
- 23:33Anima/Animus ve Gölge Arketipleri
- Anima/animus arketip, her kadın basına benzeyen bir erkekle, her erkek ise annesine benzeyen bir kadınla evlenmek ister.
- Gölge arketip, kişinin en saklı kalmış yanıdır ve Freud'daki it veya Türk-İslam tasavvurundaki nefsi emmaredir.
- Gölge, haz duygumuza göre, haz ilkesine göre çalışan, hedonist felsefeye göre çalışan bir mantıdır.
- 24:29Ben Arketipi ve Jung'un Kişilik Teorisi
- Ben arketip, kişide tamamen denge olgusunu sağlayan bir yapıdır.
- Jung, kişiliğin doğuştan getirilen ilk ilkesine göre çalıştığını ve kötü olarak geldiğini düşünen Freud'a karşı çıkmıştır.
- Jung'a göre, kişilikte var olan olgular egonun kullanarak dengelemeye çalışır.
- 25:02Jung'un Kişilik Tipolojisi
- Jung, insanları içe dönük tipler (yalnızlığı sever, kendi iç dünyasını yaşamayı seven) ve dışa dönük tipler (sosyal, özgüveni yüksek, insanlar bir arada bulmayı seven) olarak ayırmıştır.
- Sağlıklı ve fonksiyonlu bir insandan bahsederken, kişinin hem içe dönük hem de dışa dönük yapısının dengede olması gerektiğini vurgulamıştır.
- Jung, duygusal ve sezgisel tiplerin, düşünsel ve duygusal tiplerin de bir denge halinde yaşamaları gerektiğini belirtmiştir.
- 26:49Karen Horney ve Psikanalitik Ekol
- Psikanalitik ekolden etkilenen kuramcılar arasında Freud, Alpler, Jung ve Karen Horney bulunmaktadır.
- Karen Horney, anne-baba tutumları ve anksiyete kavramı üzerinde duran bir bayan kuramcıdır.
- Karen Horney'ye göre kişiliği şekillendiren temel nokta eksi altı yaş dönemindeki anne-baba tutumlarıdır.
- 27:32Karen Horney'nin Kuramları
- Karen Horney, Freud'un oedipus kompleksi kavramının dışında "otobüs kompleksi" ifadesini kullanmıştır.
- Karen Horney'e göre sağlıklı bir anne-baba iletişimin olmadığı ailelerde çocuklarda nevrotiklik olgusu meydana gelir.
- Karen Horney üç tip kişilik dinamiği tanımlamıştır: insanlardan uzak, insanlara yakın ve insanlara karşı tipler.
- 28:00Kişilik Dinamikleri ve Güven Duygusu
- İnsanlardan uzak tipler genellikle yurtlarda büyüyen çocuklar olup, insanlara karşı güven duygusu ortaya koymazlar.
- İnsanlara yakın tipler genellikle insanlarla beraber olmayı seven, sağlıklı bir güven bağı kurmuş olan kişilere aittir.
- İnsanlara karşı tipler saldırgan, septik ve insanlara karşı sürekli kötü düşünme eğilimi olan bireylerdir.
- Karen Horney'ye göre güven duygusu, kişiliği şekillendiren ve diğer insanlarla olan bağları bir araya getiren önemli bir olgudur.