Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk eğitimci ve tıp uzmanı Profesör İhsan Doğramacı'nın hayatını ve kariyerini anlatan biyografik bir belgeseldir. 1927'de Erbil'de doğan Doğramacı, Harvard ve Washington üniversitelerinde eğitim almış, Ankara Üniversitesi'nde pediatri profesörü olarak görev yapmış ve çeşitli önemli kurumlar kurmuştur.
- Video, Doğramacı'nın eğitim hayatı, akademik kariyeri ve Türkiye'deki yükseköğretim sistemindeki reform çalışmaları üzerine odaklanmaktadır. Hacettepe Üniversitesi'nin kurucusu, Bilkent Üniversitesi gibi vakıf üniversitelerindeki rolü, Dünya Sağlık Örgütü'nde üst düzey görevlerde bulunması ve 1968'den başlayarak çocuk sağlığı alanında gerçekleştirdiği çalışmalar anlatılmaktadır.
- Belgeselde ayrıca Doğramacı'nın UNICEF yönetim kurulu başkanlığına seçilmesi, çeşitli uluslararası kurumlarda görevleri, başbakanlık gibi siyasi görev tekliflerini reddetmesi ve dünya çapında aldığı ödüller de detaylı şekilde aktarılmaktadır. Video, Doğramacı'nın insanlığa hizmet anlayışı ve onunla ilgili çeşitli uluslararası liderlerin yorumlarını da içermektedir.
- 00:01Ihsan Doğramacı'nın Hayatı ve Ailesi
- Ihsan Doğramacı, 1928'de Osmanlı İmparatorluğu'nun parçası olan Kuzey Irak'taki Erbil'de doğdu.
- Babası Doğramacızade Ali Paşa Erbil Belediye Başkanı, annesi İsmet Hanım ise Kerkük Mebusu Kırdarzade Mehmet Ali Bey'in kızıydı.
- 1942'de Aysel Süleyman ile evlendi ve üç çocukları oldu: Şermin, Ali ve Osman.
- 01:10Eğitim ve Akademik Kariyeri
- Erbil'deki Türkçe ilköğrenimden sonra Beyrut Amerikan Koleji ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi.
- Ankara'da Profesör Albert Echstein'ın yanında pediatri uzmanı oldu ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Harvard ve St. Louis'deki Washington Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olarak çalıştı.
- 1947'de Ankara'ya yerleşen Doğramacı, 1955'te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde pediatri profesörü unvanını aldı.
- 02:00Eğitim Kurumlarının Kuruluşu
- Ankara'nın yoksul bir semtinde Ankara Üniversitesi'ne bağlı Çocuk Sağlığı Enstitüsü'nü kurdu.
- 1961 yılına kadar Türkiye'nin ilk hemşirelik, beslenme ve diyetetik, fizik tedavi ve rehabilitasyon ve tıbbi teknoloji yüksek okullarını ekledi.
- Aynı üniversitede ikinci bir tıp fakültesi olan Hacettepe Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi ve diş hekimliği yüksek okulunu kurma çalışmalarına başladı.
- 02:34Üniversite Yönetimi ve Yükseköğretim Reformu
- 1963-1967 yılları arasında Ankara Üniversitesi Rektörü ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı görevlerinde bulundu.
- 1967'de Hacettepe Tıp Fakültesi ile Çocuk Sağlığı Enstitüsü'ne bağlı yüksekokulları birleştirerek yeni bir üniversite olan Hacettepe Üniversitesi'ni oluşturdu.
- 1975 yılına dek Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğünü yürüttü ve sonrasında Paris Descartes Üniversitesi'ne pediatri profesörü olarak atanma teklifini kabul etti.
- 03:34Yükseköğretim Sistemi ve Reformu
- 1980'de Türkiye'deki yükseköğretim sistemini düzenleyecek yeni bir yasanın hazırlıklarına danışmanlık yapmak üzere davet aldı.
- Yükseköğretim reformu önerileri arasında doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlı bir yükseköğretim kurulu'nun oluşturulması da bulunuyordu.
- 1981 yılı sonunda bu kurulun ilk başkanı olarak atandı ve 1982'ye kadar bu görevi sürdürdü.
- 04:38Eğitim Sistemindeki Gelişmeler
- Reformun ardından Türkiye'nin yükseköğretiminde önemli ilerlemeler kaydedildi.
- 1980'de yüksek öğrenim çağındaki nüfusun sadece %6,30'ü yükseköğretim kurumlarına devam etmekteyken, son 25 yılda bu oran %38,20'ye yükselmiştir.
- Bilimsel dergilerde yayımlanmış makalelerin sayısına göre uluslararası araştırma sıralamasında Türkiye 45. sıradan 18. sıraya yükselmiştir.
- 06:04Vakıf Üniversitelerin Kuruluşu
- Vakıflar tarafından kar amacı gütmeyen yükseköğretim kurumlarının açılabilmesi 1982 Anayasası ile hükme bağlandı.
- 1984'te Türkiye'deki vakıf üniversitelerinin ilki olan Bilkent Üniversitesi'ni kurdu ve üniversitenin mütevelli heyeti başkanı oldu.
- Türkiye'de bulunan 139 üniversitenin 94'ü devlet üniversitesi, 45'i ise vakıflarca kurulmuştur.
- 07:51Diğer Vakıflar ve Uluslararası Hizmetler
- Doğramacı, Türkiye'de aralarında Bilkent'in bulunduğu birçok eğitim kurumu ve hastaneler açmış olan beş vakfın kurucusudur.
- Dünya Sağlık Örgütü'ne armağan edilmiş İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı, 1983'ten bu yana aile sağlığı alanında çalışan başarılı isimlere ödüller vermektedir.
- 1946'da 31 yaşındayken Dünya Sağlık Örgütü'nün kuruluşunda görev alma ve örgütün anayasasını imzalama şansına sahip olmuştur.
- 09:38Dünya Sağlık Örgütü'nde Görevleri
- Dünya Sağlık Asamblesi'nde altı yıl boyunca Türk delegasyonu başkanlığını yapmış, 1976'da Avrupa Bölgeli Ülkeleri Başkanı ve Asamble'nin İkinci Başkanı olarak görev almıştır.
- Sonraki yıllarda Dünya Sağlık Örgütü Yönetim Kurulu üyeliğinin yanı sıra örgütün birçok danışma komitesinin üyeliklerinde bulunmuştur.
- Dünya Sağlık Örgütü, Doğramacının hizmetlerinin takdiri olarak kendisini 1981'de Leon Bernar Vakfı Ödülü ile ve 1997'de Herkes İçin Sağlık Altın Madalyası ile takdir etmiştir.
- 10:14UNICEF'te Görevleri
- Doğramacının aktif olarak katkıda bulunduğu kurumlardan biri de uzun yıllar yönetim kurulunda görev yaptığı UNICEF'tir.
- Kurumun program komitesine üç dönem, yönetim kurulu'na iki dönem başkan seçilmiştir.
- 1995 yılında UNICEF tarafından Morris Pet Ödülü ile onurlandırılmış, 1958-2003 yılları arasında UNICEF Milli Komitesi Başkanlığı'nı yürüten Doğramacı, 2003'ten sonra komitenin onursal başkanlığı görevine getirilmiştir.
- 10:47İhsan Doğramacı'nın Sağlık Alanındaki Görevleri
- İhsan Doğramacı, 1968 yılında çocuk sağlığı alanında hizmet veren Uluslararası Pediatri Kurumu başkanlığına seçilmiştir ve bu kurumda çeyrek yüzyıl boyunca görev almıştır.
- 1970'ten 1984'e kadar UNICEF yönetim kurulu başkanlığı sırasında Paris'teki Uluslararası Çocuk Merkezi'nin danışma kurulu üyesi olarak görev yapmıştır.
- 50 yıllık varlığının ardından 1999'da feshedilen kurumun merkezini Ankara'ya taşıyarak 2006 yılına kadar başkanlığını sürdürmüş, daha sonra onursal başkanı olmuştur.
- 11:41Doğramacı'nın Bilimsel ve Siyasi Hayatı
- Doğramacı, tıp ve sağlık bilimleri alanında çok sayıda bilimsel makale, kitap bölümü ve kitabı bulunmaktadır.
- Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ve Başbakanlık görevleri için teklif almış, ancak sağlık ve eğitim konularındaki çalışmalarına odaklanması gerektiği inancıyla bu teklifleri kabul etmemiştir.
- Rahmetli babasının "memleketin ve milletin için çalış, ancak bunu yaparken ne maddi, ne idari ne siyasi bir hedefin peşinde olma" vasiyetini yerine getirmeye çalışmıştır.
- 13:29Doğramacı'nın Ödülleri ve Onurlandırma
- İhsan Doğramacı'nın yaşamı ve gerçekleştirdikleri hakkında yazılmış kitaplar çeşitli ülkelerde değişik dillerde yayınlanmıştır.
- Adnan Saygun ve diğer değerli besteciler kendisine sonatlar, senfonik eserler ve senfoniler ithaf etmiştir.
- Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Mısır'ın bulunduğu 14 ülkedeki 26 üniversiteden fahri doktora unvanı almıştır.
- 14:06Uluslararası Onurlandırma ve Başarıları
- Pek çok ülkenin ulusal akademilerine üye olan Doğramacı, dünya çapında 23 ulusal pediatri derneğinin onursal üyesi olmuştur.
- Avrupa Konseyi 1998 yılında Viyana'da yapılan bir törenle kendisine Barış, Adalet ve Hoşgörü Ödülünü vermiştir.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Mısır Parlamentosu ve başka pek çok ulusal kurum Doğramacıya en değerli ödüllerini ve madalyalarını tercih etmiştir.
- 15:11Doğramacı'nın Kültürel ve Sosyal Katkıları
- Sayın Doğramacı, ülkemizin gurur duyduğu bir vatandaşı ve bilim adamı olduğu kadar, dünyada Türkiye'nin tanıtımına önemli katkılarda bulunmuş, ülkemizi çeşitli uluslararası platformlarda onurla temsil etmiş fahri bir büyükelçimizdir.
- Profesör Doğramacı, tüm hayatını ve aile varlığını gelecek kuşaklara, gençlerin eğitim ve yüksek öğrenim imkanlarının daha da geliştirilmesine adamış eşsiz bir şahsiyettir.
- Ülkesine yaptığı değerli katkıların ötesinde insanlığa hizmet anlayışı Profesör Doğramacıyı harp koşullarında Bosna-Hersek ve Afganistan gibi zorlu coğrafyalara götürmüş olup, yardım eli Erbil'deki Türkmen kardeşlerimize de uzanmaya devam etmektedir.