Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 2021-2022 eğitim öğretim döneminde online olarak verilen bir akademik ders kaydıdır. Dersi veren eğitmen aynı zamanda fiilen arabuluculuk yapıyormuş.
- Ders, özel hukukta arabuluculuk konusunu ele almakta ve üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde arabuluculuk kavramı ve özellikleri açıklanırken, ikinci bölümde arabuluculuğun tercih edilmesinin sebepleri detaylandırılmaktadır. Son bölümde ise arabuluculuğun tarafsızlığı, yargısal bir faaliyet olmadığı, uluslararası ve ulusal kaynaklardaki yeri, ihtiyari ve dava şartı arabuluculuk arasındaki farklar ve Türkiye'deki uygulama durumu ele alınmaktadır.
- Ders, devlet yargısı, tahkim ve arabuluculuk arasındaki farkları karşılaştırmalı olarak inceleyerek, arabuluculuğun uyuşmazlık çözüm yöntemleri arasında önemli bir yeri olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca, bir sonraki derste mevzuata geçileceği bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:04Özel Hukukta Arabuluculuk Dersi Tanıtımı
- 2021-2022 eğitim öğretim döneminin bahar yarıyılında özel hukukta arabuluculuk dersi verilmektedir.
- Ders şimdilik online olarak yürütülecek, ilerleyen zaman içerisinde şartlar el verirse uygulamaları yüz yüze yapılabilir.
- Dersin adı özel hukukta arabuluculuk olmasına rağmen, kanunun adı "Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu" şeklindedir.
- 01:02Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri
- Kişiler (gerçek ve tüzel) arasında uyuşmazlık çıktığında öncelikle devlet yargısına başvururlar.
- İkinci ihtimal tahkimdir, bu daha az bilinen ve daha az başvurulan bir yöntemdir.
- Uyuşmazlıkların %90-95'i devlet yargısıyla çözümlenir, geriye kalan kısmı tahkim veya arabuluculuk yoluyla çözülebilir.
- 03:09Tahkim Nedir?
- Tahkim, taraflar arasında doğmuş veya ileride doğması muhtemel olan belirli hukuk uyuşmazlıklarının devlet yargısı dışında taraflarca seçilen hakem veya hakem heyeti tarafından nihai olarak karara bağlanmasıdır.
- Taraflar devlet yargısındaki olumsuzlukları bertaraf etmek için hakemi kendileri seçerek ve yargılama yöntemini kendileri belirleyerek uyuşmazlıklarını tahkim yoluyla çözebilirler.
- Tahkim, HMK, milletlerarası tahkim kanunu ve uluslararası tahkimle ilgili sözleşmeler çerçevesinde düzenlenmiştir.
- 05:22Arabuluculuk ve Diğer Yöntemlerin Farkları
- Devlet yargısında ve tahkimde kararı hakim veya hakem verir, tarafların süreç üzerindeki kontrolü hakime veya hakeme geçer.
- Arabuluculuk, karar verme yetkisinin taraflarda, süreç üzerindeki kontrolün tarafların elinde olmasıyla devlet yargısı ve tahkimden farklıdır.
- Arabuluculuk, üçüncü bir kişinin katılımıyla yürütülen mahkeme dışı alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir.
- 07:41Arabuluculukta Son Sözün Kimde?
- Arabuluculuğun sihirli cümlesi "uyuşmazlığı taraflarca çözümlenmesi"dır, son sözü taraflar söyler.
- Arabuluculuk uyuşmazlığı çözen bir kişi konumunda değildir, karar verme yetkisi taraflardadır.
- Arabuluculukta usulde tamamen serbestlik vardır, devlet yargısında ve tahkimdeki yargılama usullerine gerek kalmaz.
- 09:03Arabuluculukta Farklı Çözümler
- Devlet yargısı veya tahkimde üç seçenek vardır: kazanma, kısmen kazanma-kısmen kaybetme veya kaybetme.
- Arabuluculukta farklı seçenekler ortaya çıkabilir, örneğin para ödemesi yerine ticari bağlantının kurulması, taksitlerin yapılması veya ödeme şekillerinin farklılaşması gibi çözümler mümkündür.
- İş ve işlemlerden kaynaklanan her türlü uyuşmazlık arabuluculuğa elverişlidir.
- 11:05Arabuluculuğa Başvurunun Amacı
- Arabuluculuğu anlatırken devlet yargısı veya tahkimin kötü olduğu şeklinde bir mesaj verilmez.
- Herkesin adalete erişim hakkı vardır ve bu anayasal bir hak olarak güvence altındadır.
- Arabuluculuk, işi uzatmak veya kişinin adalete erişimini engellemek değildir, tam tersine önüne farklı seçenekler sunmak için bir yol olarak sunulmuştur.
- 12:50Arabuluculuğun Avantajları
- Hem devlet yargısı hem de tahkime göre daha ucuz, kolay ve pratik bir çözüm yöntemidir.
- Uyuşmazlıkların çeşitlenmesi, arabuluculuğun tercih edilmesinin en önemli sebeplerinden biridir.
- Teknolojik ilerleme ve iletişimin çeşitlenmesi sonucu elektronik ortamda, fikri mülkiyet, sağlık, inşaat ve enerji alanlarında yeni uyuşmazlık türleri ortaya çıkmaktadır.
- 15:12Yargı Sisteminin Sorunları
- Mahkemelerin iş yükü nedeniyle basit iş davaları bile 500 gün civarında sürebilmektedir.
- Yargılama usulleri bazen insanları yıldırabilirken, arabuluculukta tarafların uyuşmazlığı çözme imkanı daha fazladır.
- Hukuk davalarında alenilik ilkesi geçerli olduğundan, bilgilerin üçüncü kişiler tarafından görülmeden çözülmesi arabuluculuk yoluyla mümkündür.
- 18:10Maliyet ve Güven Sorunları
- Davaların uzun sürmesi maliyeti yükseltir ve zaman kaybı nedeniyle yatırımlar yapılamaz.
- Devlet yargısı ve hakemlik yoluyla kıyaslandığında arabuluculuğun daha az maliyetli bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olduğu söylenebilir.
- Davayı açan avukat bile davanın kesin kazanılacağına emin olamaz, bu da yargıya duyulan güveni azaltır.
- 20:24Tarafların Kendi İradeleriyle Çözüm
- Arabuluculuğun önemli bir avantajı, uyuşmazlığın tarafların kendi iradeleriyle çözülmesidir.
- İnsanlar kendi iradelerinin sonucuna daha kolay katlanabilir, "kendi düşen ağlamaz" atasözü bu durumu ifade eder.
- Zayıf tarafın diğer tarafa baskılanması olumsuz bir durum olabilir, ancak devlet yargısı ve tahkim yoluyla kıyaslandığında daha avantajlıdır.
- 23:20Toplumsal Barış
- Devlet yargısında uyuşmazlık görünüşte ortadan kalksa da taraflar arasında gerçek bir barış sağlanmaz.
- Arabuluculukta taraflar "hakkımı helal ediyorum" diyerek toplumsal barış sağlanabilir.
- Mahkemeye başvuran şirketler genellikle bir daha birbirleriyle ticari ilişki kurmazken, arabuluculuk yoluyla ilişkiler yeniden kurulabilir.
- 25:50Arabuluculuğun Temel Özellikleri
- Arabuluculuk yargısal bir faaliyet değil, kanunlarla çizilmiş bir uyuşmazlık çözüm sistemidir ve yargı sistemiyle rekabet halinde değil, tamamlayıcı niteliktedir.
- Arabuluculuk, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk ilişkilerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözmek için alternatif bir yöntemdir.
- Arabulucu karar vermez, taraflar arasında iletişim sağlar, bağımsız ve tarafsız olmalıdır, arabuluculuk eğitimini almış olmalıdır ve sicile kayıtlı olmalıdır.
- 28:00Arabuluculuk Sürecinin Önemi
- Arabulucu, taraflar arasındaki iletişimi sağlayan ve çeşitli bilimsel yöntemler kullanarak çözüme ulaşmalarını sağlayan kişidir.
- Arabuluculuk daire başkanlığı yayınladığı istatistiklere göre iş uyuşmazlıklarında %50-60 civarında başarı elde edilmektedir.
- Taraflar arasında iletişim kurulabildiğinde pek çok uyuşmazlık mahkemeye gitmeden çözülebilmektedir.
- 29:02Arabuluculuğun Uluslararası ve Ulusal Kaynakları
- Arabuluculuğa benzer mekanizmalar CMK da uzlaştırma kurumunda, vergi hukukunda uzlaşma kavramında ve milletlerarası hukukta da bulunmaktadır.
- Birleşmiş Milletler Ticaret Hukuku Komisyonu 2002 yılında bir model kanun benimsemiş ve üye ülkelerin hukuk sistemlerine entegre etmesini tavsiye etmiştir.
- Türkiye'de 1982 anayasasının 36. maddesi adalete erişim hakkını güvence altına almış, 6325 sayılı 2012 tarihli Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu temel düzenlemeyi oluşturmuştur.
- 32:58İhtiyari ve Dava Şartı Arabuluculuk
- İhtiyari arabuluculukta taraflar, üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği özel hukuk uyuşmazlıklarını iradi olarak arabulucuya götürüp çözüme kavuşturabilirler.
- Dava şartı arabuluculukta ise taraflar, iş, ticari veya tüketici uyuşmazlıklarında önce arabulucuya başvurmalı, anlaşamadıkları takdirde dava açabilirler.
- İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk süreci 28 gün içinde sona ermelidir, bu süre adalete erişimi kesinlikle engellememektedir.
- 35:40Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri
- Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri sadece arabuluculuktan ibaret değildir, ancak en etkili ve devletlerce kabul edilmiş yol arabuluculuk yoludur.
- Türkiye'de 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri içerisinden arabuluculuğu tercih etmiştir.
- Kanunun uygulama yönetmeliği ve Arabuluculuk Kurulu tarafından hazırlanmış etik kuralları bulunmaktadır.