Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir edebiyat uzmanı tarafından sunulan eğitim formatında bir edebiyat sohbetidir. Konuşmacı, Yunus Nadi adında bir kişiyle de kısa bir diyalog kurmaktadır.
- Video, öykü türünün tanımı ve özellikleri ile başlayıp, dünya ve Türk edebiyatındaki önemli öykü yazarlarını kronolojik olarak ele almaktadır. İlk bölümde öykü ile hikaye arasındaki farklar ve durum öyküsü ile olay öyküsü arasındaki farklılıklar açıklanırken, sonraki bölümlerde Rus, Fransız, bilim kurgu, modern ve Türk edebiyatındaki önemli öykü yazarları tanıtılmaktadır.
- Konuşmacı, bir sonraki videoda novella ve novelletta türlerini ele alacağını belirterek videoyu sonlandırmaktadır. Ayrıca Yunus Nadi Öykü Ödülleri, Haldun Taner Öykü Ödülleri ve Sait Faik Hikaye Armağanı gibi önemli ödüllerde ödül almış öykü yazarlarını da ele almaktadır.
- Öykü Türü ve Hikaye Arasındaki Farklar
- Bu haftaki edebiyat sohbeti konusu öykü türü olacak, hem dünya hem de Türk edebiyatından değerli kitap örnekleri paylaşılacak.
- Öyküyle hikaye arasındaki farklılıklar ele alınacak, bir sonraki hafta uzun öykü türleri olan novella ve novelette incelenecek.
- Öykü, kısa öykü veya short story olarak bilinen bir türdür ve hikayeden farklıdır.
- 00:51Hikaye ve Öykü Arasındaki Temel Farklar
- Türk dil grubuna göre öykünün karşılığı hikaye olsa da, aslında bu kelimeler birbirine tam karşıt olan kavramlardır.
- Hikaye, sözlü anlatım geleneğinin bir türüdür, kurmaca içermeyen, nesilden nesile aktarılan metinlerdir.
- Öykü ise kurmaca metinlerin kısasıdır, az sayfadan oluşan metinlerdir ve genelde öykü kitaplarında 10-15 öykü bulunur.
- 02:41Roman ve Öykü Arasındaki Temel Farklar
- Roman tek bir metin olup birçok karakter ve olay içerirken, öykü genelde bir veya iki karakterden oluşur.
- Öykü hacimce çok daha kısa ve öz metinlerdir, romanda ise birçok olayın birbirine bağlantılı olarak anlatıldığı metinlerdir.
- Öykü ile hikaye arasındaki kavram karışıklığı, kelime kullanımındaki değişime bağlıdır; örneğin "hikaye armağanı" ödülleri aslında öykü ödülleridir.
- 03:58Öykü Türünün Tarihi ve Gelişimi
- Dünya edebiyat tarihinin ilk öykü türünün kökü, Bocaccio'nun "Decamerone" öyküleri olarak kabul edilir.
- 19. yüzyılda edebiyattaki yoğun gelişmeler öykü türüne yansıdı; örneğin Google, Burnu, Paltosu gibi yazarlar önemli öykü yazarlarıdır.
- Anton Çehov ve Guy de Maupassant, durum öyküsü ve olay öyküsünün temsilcileridir.
- 05:14Durum Öyküsü ve Olay Öyküsü
- Durum öyküsünde zaman düz bir çizgide ilerler ve sıradan karakterlerin ruh halleri ve durumları anlatılır.
- Olay öyküsünde belirli bir olayın etrafında gelişen bir öykü anlatılır ve okurlar genellikle olay öykülerini daha çok sevmektedir.
- Durum öyküsünde karakterlerin ruh halinin değişiklikleri ve psikolojik durumları daha vurgulanırken, olay öyküsünde bir anlatı başlar, zirveye çıkar ve finalde bir iniş görülür.
- 10:35Önemli Öykü Yazarları
- Rus edebiyatında Google, Cheow ve Maksim Gorki gibi öykü türünde kıymetli eserler veren önemli yazarlar bulunmaktadır.
- Fransız edebiyatında Pazar'dan bahsedilebilir, klasik edebiyattan birçok romancının öyküsü vardır.
- 11:07Dedektiflik Öyküleri
- Edgar Allan Poe, dedektiflik öykülerinin babası olarak bilinir ve polisiye öykülerinin de yaratıcısıdır.
- Sir Arthur Conan Doyle'un Sherlock Holmes karakteri, Agatha Christie'nin Miss Marple ve Poyro karakterleri önemli dedektiflik öyküleri oluşturur.
- 11:53Bilim Kurgu Öyküleri
- Bilim kurgu edebiyatında Hugo ve Nebula ödülleri vardır ve bu ödüller novella, novelette ve kısa öykü kategorilerinde verilir.
- Isaac Asimov, "Ben Robot" kitabıyla öykü türünde çok başarılı bir yazar olup, bilim kurgu edebiyatında hem ulusal hem de uluslararası birçok ödülü vardır.
- 12:33Modern Edebiyatta Öykü
- Amerikan edebiyatı öykü türünde çok başarılıdır; Shaw Anderson, William Folkner, Jack London ve John Steinbeck öykü türünde önemli yazarlardır.
- Jedy Selinger öncelikle öykü yazarı olarak tanınıp, daha sonra romancılıkta da başarı elde etmiştir.
- 14:28Avrupa ve Dünya Edebiyatında Öykü
- James Joyce'un "Dublinliler" öykü kitabı durum öykücülüğünde çok önemli bir eserdir.
- Samuel Beckett, romancılığı ve oyun yazarlığı yanında öykücülüğünde de başarılı bir yazar olup teknik bir anlatım dili kullanır.
- Birçok romancı olarak bildiğimiz yazarın öykücü tarafı da vardır, çünkü geçmişte dergiler çok aktifti ve yazarlar dergilerde kendilerini gösterirlerdi.
- 15:58Türk Edebiyatında Öykü
- Ahmet Hamdi Tanpınar ve Sabahattin Ali gibi büyük romancılar aynı zamanda iyi öykücülerdir.
- Yusuf Atılgan'ın bütün öyküleri tek bir kitapta toplanmıştır ve Oğuz Atay'ın "Korkuyu Beklerken" öykü kitabı da önemlidir.
- Tomris Uyar, Ferit Edgü, Bilge Karasu gibi yazarlar Türk edebiyatında öykü türünde önemli yerlerini almışlardır.
- 18:34Türk Edebiyatında Öykü Ödülleri
- 1955'te Saat Faik Hikaye Armağanı ödülleri verilmeye başlanmıştır.
- Sabahattin Ali, deniz öykülerinin önde gelen yazarıdır ve Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir de deniz öykülerinde önemli bir isimdir.
- Haldun Taner ve Sabahattin Kudret Aksal 1955'te Saat Faik Hikaye Armağanı ödülünü paylaşmışlardır.
- 20:19Türk Edebiyatında Önemli Öykücüler
- Faik, Halikarnas Balıkçısı, Tomris Uyar, Yusuf Atılgaz, Bilge Karasu, Ferit Edgü, Oğuz Atay gibi önemli yazarlar Türk edebiyatında öykü türünde damga vurmuşlardır.
- Sevim Burak, üç öykü kitabıyla Türk edebiyatına öykücülük anlamında damga vurmuş bir yazar olup, "Yanık Saraylar", "Palyaço Ruşan" ve "Afrika Dansı" gibi eserleri vardır.
- Sevim Burak, "Onaltı Kurtların İshak" öykü kitabıyla Türk edebiyatında büyülü gerçekçiliğin örneği olarak kabul edilir.
- 22:15Büyülü Gerçekçilik ve Önemli Yazarlar
- Büyülü gerçekçilik türünün başlangıcı Borhez'tir, görme engelli bir yazar olan Borhez'in "Alev", "Alçakların Nefs" ve "En Sert Tarih" gibi öykü kitapları önemlidir.
- Onat Kutlar, İshak ve Borhez gibi yazarlar büyülü gerçekçilik türünde önemli isimlerdir.
- Günümüzde Yunus Nadi Öykü Ödülleri, Haldun Taner Öykü Ödülleri ve Sait Faik Hikaye Armağanı gibi ödüller, ödül almış öykü kitaplarının genellikle kaliteli olduğunu göstermektedir.
- 23:45Modern Öykücüler
- Osman Şahin, Fakir Baykurt, Erendiz Atasü, Cemil Kavukçu gibi yazarlar Türk edebiyatında önemli öykücülerdir.
- Mine Söğüt, Mevsim Yenice ve Gamze Arslan gibi kadın yazarlar da etkili öyküleriyle dikkat çekmektedir.
- Mahir Ünsal Eriş, Yekta Kopan ve Flane Okaner gibi yazarlar da öykü türünde değerli eserler vermiştir.
- 26:05Öykü Türünün Önemi
- Öykü türü çok geniş bir tür olup, birçok ünlü romancının da öyküleri bulunmaktadır.
- Hasan Ali Toptaş gibi yazarlar öyküyle başlayıp sonra romana yönelmiştir.
- Bir sonraki videoda uzun öykü (novella) türü, kelime sayısına göre nasıl belirlendiği ve romandan öyküden farkı hakkında bilgi verilecektir.