Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dil bilgisi konularını anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini çözerek öğrencilere yardımcı olmaktadır.
- Videoda cümlenin ögeleri (özne, yüklem, nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci) ve tamlamalar konusu ele alınmaktadır. Öğretmen, ÖSYM'nin son yıllarda sorduğu soruları çözerek, cümle ögelerini bulma, tamlama durumlarını analiz etme ve cümlenin ögelerini doğru şekilde ayırma konularını adım adım açıklamaktadır.
- Video, beşinci sorudan onuncu soruya kadar olan bir dizi soruyu çözerek, cümlelerin ögelerini nasıl ayıracağımızı, tamlamaların nasıl oluştuğunu ve yüklemlerin nasıl belirleneceğini göstermektedir. Ayrıca sıfat-fiil konusu da ele alınmakta ve öğrencilere ÖSYM sınavlarında karşılaşabilecekleri soru tiplerini göstererek çözüm stratejilerini öğretmeyi amaçlamaktadır.
- 00:11Cümlenin Ögeleri Konusuna Giriş
- Kampın onuncu gününde ÖSYM'nin göz bebeği konusu olan cümlenin ögeleri ele alınacak.
- Videoda on beş soru çözülecek ve izleyicilerden takipte kalmaları isteniyor.
- 00:34Cümlenin Ögelerini Bulma
- ÖSYM son yıllarda cümlenin ögelerini bulma ve karma dil bilgisini sınayan sorular soruyor.
- "Bir romanı kaleme alırken duyguları gizlemek sanatçının en zorlandığı konudur" cümlesinde özne "bir romanı kaleme alırken duyguları gizlemek" ifadesi.
- Öznenin gövde halinde birden fazla sözcük içerdiği, sayı sıfatı olmadığı, isim-fiil grubundan oluştuğu, farklı türden fiilimsiler içerdiği ve farklı durum ekleri kullanıldığı belirtiliyor.
- 03:57Özne ve Tamlama İlişkisi
- "İlçemizde o yıllarda kiraz festivali yapılıyordu" cümlesinde özne "kiraz festivali" belirtisiz isim tamlamasıdır.
- "İki yıl önce burada çocuk parkı yoktu" cümlesinde özne "çocuk parkı" belirtisiz isim tamlamasıdır ve özne görevinde kullanılmıştır.
- 06:19Cümlenin Ögelerinin Sıralaması
- Cümlenin ögeleri sırasıyla özne, dolaylı tümleç, nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşur.
- "İstiklal marşı şairimiz olan Mehmet Akif Ersoy bütün şiirlerinde toplumsal gerçekleri içtenlikle yansıtır" cümlesinde ögeler doğru sıralanmıştır.
- 09:11Cümlenin Ögelerinin Doğru Ayrılması
- Cümlenin ögelerini ayırırken tamlamalara, birleşik fiillere ve deyimlere dikkat edilmelidir.
- "İnsanın uzun süre ayrı kaldığı vatanına dönmesi güzel ve etkileyici bir duyguymuş" cümlesinde "dönmesi" isim-fiil grubu, "güzel ve etkileyici bir duyguymuş" sıfat tamlamasıdır.
- Tamlamalar parçalanamaz, bu nedenle doğru ayrım "güzel ve etkileyici bir duyguymuş" yüklem, "insanın uzun süre ayrı kaldığı vatanına dönmesi" özne olarak ayrılır.
- 11:22Cümle Ögeleri Soruları
- Beşinci soruda "ne istiyorsunuz bizden?" sorusunun yanıtı belirtisiz nesne olarak belirlenmiştir.
- "Yaşar Kemal kalıcı yapıtların usta ismidir" cümlesinde özne sıfat-fiil grubundan oluşmuştur.
- Cümlelerin ögelerinin sayısı bakımından farklı olanı bulmak için doğru yere doğru sorular sorulmalıdır.
- 17:10Cümle Ögeleri Analizi
- "Aradan tam yedi yıl geçtikten sonra bir pastanede karşılaştığım kişi arkadaşım Yasemin'di" cümlesinde özne ve yüklem sırasıyla verilmiştir.
- "Gecesini gündüzüne katarak çalışan bir insandı" cümlesinde sadece yüklemden oluşmuştur.
- "Çukurova'nın bereketinden dolayı Türkiye'nin en zengin illerinden biri haline gelen Adana, kaybettiği avantajlarını, sahip olduğu zenginliklerin farkına vararak tekrar kazanabilir" cümlesinde özne "Çukurova'nın bereketinden dolayı Türkiye'nin en zengin illerinden biri haline gelen Adana" olarak belirlenmiştir.
- 22:06Cümle Ögeleri Sıralaması
- "Şair ve deneme yazarı Yusuf Alper'in otuzuncu sanat yılı bu hafta İzmir'de kutlanacak" cümlesinde ögeler sırasıyla özne, zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklem olarak verilmiştir.
- 23:01Sıfat-Fiil Sorusu
- ÖSYM genellikle cümlenin ögelerinin içinde fiilimsileri sorar.
- Soruda numaralanmış cümlelerden hangilerinin öznelerinde sıfat-fiil olduğu sorulmaktadır.
- Cevap E şıkkıdır: "Evlerde poşetlerin depolanacağı yerler bulunamıyor" ve "Doğada yok olmaları dörtyüz yıl kadar süren bu poşetler yerine pazar filesi kullanmak aslına bakarsanız daha doğru bir yoldur".
- 25:29Özne ve Nesne Sorusu
- Soruda hangisinin cevabı özne ya da nesne olmadığı sorulmaktadır.
- "Kitabın adı nedir?" sorusunun cevabı yüklemdir, bu nedenle cevap B şıkkıdır.
- Diğer soruların cevapları özne veya belirtili nesnedir.
- 27:06Özne ve Yüklem Sorusu
- Soruda hangi cümle özne ve yüklemden oluştuğu sorulmaktadır.
- "Falih Rıfkı, Atatürk'le ilgili anılarını Çankaya adlı yapıtında aktarmıştır" cümlesi özne ve yüklemden oluşmaktadır.
- Diğer cümlelerde özne, yüklem, belirtili nesne ve tümleçler bulunmaktadır.
- 29:19Tümleç Sorusu
- Soruda altı çizili öge ötekilerden farklı olanı sorulmaktadır.
- "Çocukken dengesini kaybettiği bir an balkondan düşmüştü" cümlesinde "balkondan" dolaylı tümleçtir.
- Diğer cümlelerde "yukarıdan", "içten", "yorgunluktan" ve "yürekten" zarf tümleçleridir.